Η κοινωνική δόμηση της Αστρολογίας

[Χρήστος Άρχος]

Γιατί όλοι οι ρόλοι που ξέραμε για τους πλανήτες, είναι ένα «ψέμα»
Η θεωρία της Κοινωνικής Δόμησης αναπτύχθηκε από τους Ψυχολόγους και σύμφωνα με αυτούς η γλώσσα είναι η κυρίαρχη μορφή δόμησης της ταυτότητας μας. Ουσιαστικά, εφόσον η κουλτούρα και ο πολιτισμός μας παράγει τη γλώσσα, αυτό που θέλει να μας πει η θεωρία της κοινωνικής Δόμησης δεν είναι άλλο από το ότι οι ταυτότητες μας είναι φτιαγμένες μέσα από κοινωνικά πλαίσια. Η αστρολογία είναι μία κοινωνική επιστήμη / τέχνη η οποία βεβαίως και βασίστηκε πάνω στη γλώσσα του λεγόμενου Δυτικού κόσμου και βέβαια φέρει επάνω της τα θετικά του αλλά και τις αμαρτίες του.

Ακολουθούν απορίες και συζήτηση επί του άρθρου: Η κοινωνική δόμηση της Αστρολογίας

[Atrapos]

Γενικά μιλώντας, χαίρομαι να διαβάζω άρθρα που ξεφεύγουν από τα καθιερωμένα, όπως αυτό. Μου αρέσουν επίσης οι ανατρεπτικές τοποθετήσεις που αμφισβητούν όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα. Ωστόσο το συγκεκριμένο άρθρο δεν νομίζω ότι δικαιολογεί τον αφορισμό του υπότιτλου. Ότι δηλαδή οι ρόλοι που ξέραμε για τους πλανήτες είναι ένα ψέμα, με ή χωρίς εισαγωγικά.

Σίγουρα η γλώσσα που χρησιμοποιούμε καθορίζει τις σκέψεις μας και κατ’ επέκταση όλη τη συμπεριφορά μας. Έτσι, επηρεάζει και την αστρολογία αλλά δεν βλέπω κάτι κακό σ’ αυτό. Είναι μια κουβέντα που είχαμε κάνει παλιότερα Χρήστο, όταν υποστήριζα ότι η αστρολογία είναι δημιούργημα του ανθρώπου και μοιραία φέρει όλους τους περιορισμούς της ανθρώπινης σκέψης. Στη Δύση έχουμε μια δυτική αστρολογία, στην Ινδία έχουν ινδική αστρολογία και οι Κινέζοι, οι Ινδιάνοι, οι Εσκιμώοι κλπ έχουν μια δικιά τους αστρολογία. Δεν ξέρω πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Δεν μπορείς να έχεις μια ζωγραφική, μια μουσική, έναν κινηματογράφο κλπ, ξεκομμένο από την κοινωνία στην οποία αυτά αναφέρονται. Αμφιβάλλω αν μπορείς να έχεις και μια ψυχολογία ανεξάρτητη από την κοινωνία αλλά εσύ ξέρεις καλύτερα. Δεν ξέρω λοιπόν που βρίσκεται αυτή η «αντικειμενική αστρολογία» που ψάχνεις να βρεις. Αν η κοινωνία μας είναι ανδροκρατούμενη, το ίδιο θα είναι και όλα τα δημιουργήματα της κοινωνίας αυτής. Πάντως, πάντα πίστευα ότι το σύμβολο του Ταύρου είναι ένα σχηματικό κεφάλι ταύρου και το σύμβολο του Κριού είναι ένα σχηματικό κεφάλι κριαριού. Φαίνεται δεν έχω αρκετή φαντασία για να δω σ’ αυτά παραποιημένα γεννητικά όργανα.

Ένα άλλο σημείο που μου έκανε εντύπωση είναι η άποψή σου ότι για να βρούμε τις πολλαπλές ταυτότητες μας θα πρέπει να χρησιμοποιούμε το σύστημα οικοθεσίας Koch, λες και είναι το μόνο που υπολογίζει τους οίκους για το συγκεκριμένο τόπο. Απ΄ όσο ξέρω κι εσύ, όπως όλοι μας στο φόρουμ, γενικά χρησιμοποιούμε το Placidus . Είναι δύο συστήματα που στηρίζονται στην ίδια αρχή και δίνουν πολύ μικρές διαφορές στους "ενδιάμεσους" οίκους. Δεν καταλαβαίνω γιατί θεωρείς μόνο το Koch κατάλληλο για μια τέτοια σημαντική δουλειά. Επίσης η άποψή σου πως όταν κάποιος μεγαλώσει σε άλλη περιοχή από εκεί που γεννήθηκε πρέπει να αλλάξει και η τοποθεσία του χάρτη, ανατρέπει την αξία που δίνουμε στο γενέθλιο χάρτη. Νομίζω θα βοηθούσε να μας εξηγήσεις αυτά τα σημεία.

Διαβάζοντας το άρθρο σου, αναρωτιόμουνα αν το έχεις γράψει πρώτα στα αγγλικά και στη συνέχεια το μετάφρασες για το φόρουμ. Το σκέφτηκα αυτό γιατί κάποια πράγματα μου φαίνονται περίεργα και λέω μήπως έχω χαθεί στη μετάφραση. Γράφεις , για παράδειγμα «έχουμε πολλαπλές ταυτότητες που βρίσκονται μέσα στην γλώσσα». Είπαμε ότι η γλώσσα μάς επηρεάζει και σ’ ένα βαθμό μας διαμορφώνει αλλά ότι οι ταυτότητες μας βρίσκονται μέσα στη γλώσσα δεν το καταλαβαίνω. Ύστερα γράφεις «Εμείς οι ίδιοι οι αστρολόγοι πολλές φορές αναγκάζουμε να λειτουργήσουν οι άνδρες με βάση...». Αν ένας αστρολόγος αναγκάζει κάποιον να λειτουργήσει κάπως δεν φταίει ούτε η γλώσσα, ούτε η κουλτούρα, ούτε το παραποιημένο αιδοίο στο σύμβολο του Ταύρου. Ο ίδιος φταίει και μάλιστα είναι και επικίνδυνος.

Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα αλλά αρκετά σας κούρασα. Να κλείσω λέγοντας ότι ο Άρης δεν έχει συνδυαστεί με το κόκκινο χρώμα στη δική μας κουλτούρα μόνο. Απλά φαίνεται κόκκινος από τη γη και αυτό μπορεί να το δει οποιοσδήποτε στρέψει το βλέμμα του στον ουρανό μια νύχτα χωρίς σύννεφα. Ανεξάρτητα από κουλτούρες, γλώσσες και κάθε άλλο ανθρώπινο στεγανό, ο ουρανός με τα αστέρια του είναι εκεί και περιμένει να μας μιλήσει. Αρκεί να μην τον βλέπουμε μόνο μέσα από την οθόνη του υπολογιστή.

[Χρήστος Άρχος]

Χαίρομαι καταρχάς Δημήτρη που διάβασες το άρθρο μου σε ευχαριστώ πολύ. Ας πάμε όμως σιγά σιγά στα πολύ ωραία ζητήματα που θέτεις.

Το κακό με τη Γλώσσα αν όντως τελικά επηρεάζει την αστρολογία σε τέτοιο βαθμό είναι ότι η γλώσσα αποτελεί ταυτόχρονα και ένα μοχλό πίεσης σε συγκεκριμένη κατεύθυνση κάνοντας πολλούς ανθρώπους δυστυχισμένους. Για παράδειγμα η αίσθηση της αδυναμίας σε ένα τεράστιο πληθυσμό ανθρώπων όπως για παράδειγμα στους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα όχι μόνο ενισχύετε αλλά τις περισσότερες περιπτώσεις δεν τους αφήνει και κανένα περιθώριο να αποκτήσουν μία διαφορετική ταυτότητα. Με τον ίδιο τρόπο σε πιο "ήρεμα" παραδείγμα σε άλλους ανθρώπους δεν αφήνει να βρουν νέες δημιουργικές ταυτότητες οπότε κοινωνικά οι άνθρωποι περιορίζονται και καταπιέζονται. Το θέμα που απασχολεί την ψυχολογία τον τελευταίο καιρό έχει να κάνει με το κατά πόσο μπορούμε να έχουμε νέες ταυτότητες αυτών των ατόμων πόσο μπορεί ένας Ανάπηρος να μην είναι μόνο ανάπηρος. Στο εγγυώμαι δυστυχώς ότι στη πλειοψηφία για παράδειγμα αυτών των ανθρώπων τα κοινωνικά σύνολα δεν τους αφήνουν περιθώρια πέρα απο ένα στιγματισμό και μία λέξη "ανάπηρος". Το ίδιο πράγμα αλλά λιγότερο κακόφωνα γίνεται και στους υπόλοιπους ανθρώπους. Έτσι λοιπόν με τον ίδιο τρόπο που κάποιος δεν γίνεται να είναι μόνο ανάπηρος και ένας άνθρωπος με οποιαδήπότε ζωδιακή θέση και οίκο δεν μπορεί να είναι ότι και να λέει αυτή η ζωδιακή θέση. Με αυτό τον τρόπο ιδιαίτερα οι παιδιάστικες ίσως πια εκτιμήσεις της 'Αδυναμίας" και της "Πτώσης" περισσότερο λειτουργούν απλοικά στο μυαλό ενός αστρολόγου παρά βοηθούν στην βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης υπόστασης.

Πάλι αν πάμε στην θεωρία της κοινωνικής δόμησης που προφανώς καταλαβαίνω ότι δεν την γνωρίζεις για αυτό και με ρωτάς για ποιό λόγο είναι να δούμε το χάρτη της μετακόμισης αν αυτή έχει συμβεί στα παιδικά χρόνια είναι ότι βασική της πίστη είναι ότι η ανθρώπινη ταυτότητα καθορίζεται συντριπτικά απο το κοινωνικό περιβάλλον απο τη στιγμή που το παιδί αρχίζει και αναπτύσσει τις εγκεφαλικές του δεξιότητες κάτι που δεν μπορεί να γίνει στο σημείο μηδέν της γέννησης αλλά στις μετέπειτα επιρροές που δέχτηκε απο το περιβάλλον. Με δεδομένο ότι οίκοι = περιβαλλοντικές επιρροές μας ενδιαφέρει πάρα πολύ να δούμε για την ταυτότητα του (τονίζω ταυτότητα) πια το χάρτη με βάση τη νέα θέση του παιδιού που επηρεάστηκε περισσότερο. Όπως καταλαβαίνεις στο έτος 0-1 οι κοινωνικές προσλαμβάνουσες ενός παιδιού δεν είναι αρκετές για να διαμορφώσουν την κοινωνική του ταυτότητα. Με απλά λόγια αν γεννηθώ στην Ελλάδα στην Άρτα αλλά μεγαλώσω στην Νέα Υόρκη αυτό βεβαίως και θα έχει τεράστια επιρροή στη διαμόρφωση της ταυτότητας μου.

Όταν λέμε ότι έχουμε πολλαπλές ταυτότητες μέσα στη γλώσσα τώρα μιλάμε ουσιαστικά για όλες τις πιθανές ταυτότητες που μας δίνει η Ελληνική γλώσσα για παράδειγμα. Εγώ για παράδειγμα είμαι γιός, αστρολόγος, φίλος, σύντροφος, και άλλα πράγματα που όλα αυτά είναι ταυτότητες οι οποίες όμως είναι πάντα διαθέσιμες μέσα απο την γλώσσα μας. Η έννοια διαφόρων κοινωνικών ρόλων και ταυτοτήτων ανάλογα με την κουλτούρα είναι πολύ διαφορετικές. Ακόμη και η ταμπέλα άνδρας που είναι μία ταυτότητα θα έχει πολύ διαφορετική βαρύτητα για παράδειγμα σε μία μητριαρχική κοινωνία απο ότι στην Ελλάδα του 2012. Προφανώς το πρόβλημα να καταλάβεις ίσως την πρόταση έχει να κάνει όπως και πάνω με μία έλλειψη κατανόησης της κοινωνικής δόμησης εξ αρχής.

Στην πρόταση εμείς οι αστρολόγοι «Εμείς οι ίδιοι οι αστρολόγοι πολλές φορές αναγκάζουμε να λειτουργήσουν οι άνδρες με βάση...» λες ότι δεν φταίει η κουλτούρα η κάποιος άλλος αλλά ο αστρολόγος. Εδώ θα μπορούσες να είχες δίκιο εν μέρη όμως έχουμε ξεκάθαρες κουλτούρες και αστρολογίες όπου για παράδειγμα η δικαιολογία μιας ανδρικής συμπεριφοράς δικαιολογείτε. Εφόσον δεν μπορείς να το καταλάβεις μέσα απο τη δυτική κουλτούρα θα στο δώσω με ένα παράδειγμα απο "έξω". Ένας μουσουλμάνος αστρολόγος αν άκουγε πχ ότι ο άνδρας δέρνει τη γυναίκα του στο Ιραν ούτε που θα καθόταν να το συζητήσει. Με τον ίδιο τρόπο ασυνείδητα και η δική μας η κουλτούρα πράγματα που είναι αρνητικά τα ενισχύουμε η τα αποσοιωπούμε. Πρόβληματα υπάρχουν και στην Ελληνική κοινωνία και γενικότερα στη Δυτική κουλτούρα απλά είμαστε τυφλοί να τα δούμε γιατί πολλές φορές είμαστε ανίκανοι να τα δούμε.
Μέσω της ανακάλυψης όμως της δύναμης της γλώσσας και μέσα απο τις διαφορές ανάμεσα σε αυτές μπορούμε σταδιακά και με επιστημονικό τρόπο να καταλάβουμε καταστάσεις που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε εύκολα έτσι ουσιαστικά μπορούμε πραγματικά να απελευθερώσουμε το άτομο απο το πρόβλημα του και να γίνουμε ένας μουσουλμανος αστρολόγος στο Ιραν που θα βοηθήσει τον άνδρα με πολύ διαφορετικό τρόπο απο ότι θα έκανε....

Ο Ουρανός μπορεί τέλος να υπάρχει εκεί και να μας ακούει αλλά ακόμη και εκεί υπάρχουν διαφορές γιατί ο καθένας Δημήτρη βλέπει αυτό που θέλει αυτό που η κουλτούρα του τον οδηγεί. Για αυτό εξάλλου ακόμη και οι αστερισμοί σε κάθε κουλτούρα είναι πολλοί διαφορετικοί και πολλές φορές έχουν και διαφορετικά νοήματα. Αν πιστέψουμε ότι ο ουρανός είναι εκεί και λέει σε όλους μας την αλήθεια όπως εμείς τη νομίζουμε τότε μάλλον έχουμε χαθεί σε μία δυσάρεστη θάλασσα εγωκεντρισμού ξεχνώντας την δέσμια με το μυαλό φαινομενολογία των πάντων..... Όσο για τον Άρη ακόμη και εκεί δεν έμειναν και οι λοιπές ερμηνείες παρά το χρώμα του πολλές φορές μίλησαν για πορτοκαλί και για Μαύρο και αν πάμε και σε άλλους πλανήτες η πολυχρωμία είναι ακόμη πιο έντονη όπως με το Δία που οι Βαβυλώνιοι του έδιναν το Χρώμα Πορτοκαλί, Οι Χαράνιοι μετα Πράσινο, Ο Μαβερικ Μπλέ και ούτω καθεξής.....

Για το θέμα των χαρτών θα σου απαντήσω αργότερα μιας και έχω πολύ λίγο χρόνο αυτή τη στιγμή και χρειάζεται να δώσω σχήμα και παραδείγματα αλλά θα επανέλθω σύντομα.

[Τίνα Ζαχαριάδου]

Τροφή για σκέψη και συζήτηση το άρθρο σου Χρήστο...

Ομολογώ πως τα περισσότερα κι εγω δεν τα πολυκαταλαβαίνω...αρχικά μου "κάθισε" κάπως κι εμένα ο υπότιτλος με τον οποίο διαφωνώ. Όσο κι αν έχει παρεισφυρήσει το ρατσιστικό πλαίσιο στην δυτική αστρολογία, δεν πιστεύω πως η αστρολογία καταπιέζει κανέναν. Η αστρολογία δεν καταπιέζει τη γυναίκα να λειτουργήσει με τον τρόπο που επιθυμεί η κοινωνία αλλά ο χάρτης της ο οποίος την οδηγεί και καθοδηγεί. Η κοινωνία "πιέζει και καταπιέζει" την γυναίκα όμως η ίδια η γυναίκα θα λειτουργήσει σύμφωνα με αυτά που υποδηλώνει ο χάρτης της.

Μια μουσουλμάνα αν το υποδηλώνει ο χάρτης της θα ξεφύγει με οποιοδήποτε κόστος από την κοινωνία της μπούρκας και με οποιοδήποτε τρόπο. Εάν δεν ξεφύγει, δεν φταίει η αστρολογία επειδή είναι υποκειμενική/ ρατσιστική και φιλικά προσκείμενη στα αρσενικά χαρακτηριστικά.

Η αστρολογία είναι (για εμένα τουλάχιστον) το σημαντικότερο εργαλείο αυτογνωσίας που οδηγεί στην ελευθερία ακόμη κι όταν ζούμε στις πιο φρικτές κοινωνίες. Ένας άνθρωπος μπορεί να νιώσει ελεύθερος παντού και στο λέω εγώ που γενικότερα είμαι της άποψης, πως δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτη ελευθερία πουθενά παρά μόνο πνευματική.

Πουθενά η αστρολογία δεν λέει πως οι άντρες πρέπει να είναι πιο δυναμικοί και οι γυναίκες πιο παθητικές. Η αστρολογία μιλά για ενέργειες και ανάλογα ποιες υπερισχύουν σ' ωροσκόπιο βλέπουμε αν κάποιος ανεξαρτήτου φύλου είναι περισσότερο δυναμικός ή παθητικός.

Ο τρόπος για παράδειγμα που βλέπουμε τον Κρόνο με άλλα μάτια είναι γιατί ο άνθρωπος εξελίσσεται και μέσα από τη γνώση κάνει περισσότερες συνειδητοποιήσεις. Πλέον δεν χρειάζεται να έχει κανείς μάστερ για να καταλάβει πως οι δυσκολίες του Κρόνου μας ωριμάζουν ή ότι οι εμπειρίες του μας χαρίζουν σοφία. Αυτό όμως δεν νομίζω πως σχετίζεται με κάποια ρατσιστική ή πλαστική ιδιότητα που προέρχεται από μια πλαστική κοινωνία.

Συμφωνώ μαζί σου πως κάποια στοιχεία, είτε θετικά είτε αρνητικά αναλύονται υποκειμενικά. Αυτό όμως πίστεψε με συμβαίνει και στις πιο ελεύθερες κοινωνίες γιατί ο καθένας από εμάς αναλύει μέσα από το προσωπικό του φίλτρο. Δες για παράδειγμα την αμοιβαία υποδοχή Κρόνου/Πλούτωνα....ότι καταστροφολογία θέλεις την έχουμε διαβάσει, εγώ έχω εντελώς διαφορετική άποψη αφού μόνο καταστροφική δεν την βλέπω.

Αυτό όμως σημαίνει πως όλοι εμείς είμαστε υποκειμενικοί, όχι η αστρολογία. Γι αυτό και συμφωνώ με την άποψη του Δημήτρη περί επικίνδυνων αστρολόγων. Κανείς αστρολόγος δεν έχει το δικαίωμα να εξαναγκάσει κάποιον να λειτουργήσει σύμφωνα με τον τρόπο που ο ίδιος αναλύει. Υποχρέωση του αστρολόγου είναι να μάθει στον πελάτη του πως να αναγνωρίζει το δυναμικό του, πως να το διοχευτεύει κι εν τέλει να τον βοηθήσει να αναγνωρίσει τις πτυχές του χαρακτήρα του γιατί έτσι θα γνωρίσει τις πραγματικές του ανάγκες.

Δεν έχουμε πολλές προσωπικότητες ή ταυτότητες, έχουμε μια με πολλές πτυχές κι αυτές καλούμαστε να μάθουμε μέσα από την αστρολογία. Αν εμένα μου έρθει μια πελάτισσα κι εγώ επιμένω να της λέω πως ο ρόλος σου στη ζωή είναι να γίνεις μητέρα γιατί έχεις ωροσκόπο Καρκίνο ενώ όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του χάρτη της συνηγορούν σε κάτι διαφορετικό 1ο) είμαι βλαμμένη και κακή αστρολόγος 2ο) ότι και να της πω από τη στιγμή που ο χάρτης της συνηγορεί σε κάτι άλλο, ότι κι αν υπαγορεύει η κοινωνία, αυτή θα λειτουργήσει με τον χάρτη της.

Η γυναικα, πέρα από την οποιαδήποτε ρατσιστική αντίληψη είναι αυτή που φέρνει στον κόσμο τη νέα ζωή, ωστόσο όλες οι γυναίκες δεν κάνουν για μάνες για διάφορους λόγους. Δεν σημαίνει ότι όποια αν δεν γεννήσει πηγαίνει ενάντια στη φύση της γιατί η φύση του καθενός είναι διαφορετική με πολλές ιδιαίτερότητες..

Είναι σαν λέμε σ' έναν ομοφυλόφυλο να αλλάξει φύλο επειδή η κοινωνία μας δεν μπορεί να τον ενσωματώσει. Αυτά δεν νομίζω πως γίνονται κι αν γίνονται δεν τα κάνει η αστρολογία. Οι αστρολόγοι μπορεί, η ίδια αστρολογία όμως όχι.

Γενικότερα δεν πιστεύω σε μια ρατσιστική και ανδροκρατούμενη αστρολογία αλλά σε μια αστρολογία που μέσα από τις διαφορές των αντιθέτων και αλληλοσυμπληρωματικών εννοιών/ενεργειών θα με βοηθήσει να γνωρίσω βαθύτερα τον εαυτό μου. Επομένως αδυνατώ να πιστέψω πως η αστρολογία είναι ανδροκρατούμενη και όλα τα συναφή.

[Χρήστος Άρχος]

Καταρχάς να πούμε ότι η Αστρολογία δεν είναι κάτι απόκοσμο Τίνα και μακρινό. Η Αστρολογία φτιάχνεται απο ανθρώπους και εμπεριέχει τις αντιληψεις τους. Το βρίσκω σκληρό αυτό που λες ότι αυτές οι καταπιεσμένες γυναίκες στην Αραβία κατάφεραν να φύγουν αυτές που το έλεγε ο ΄χαρτης τους. Είμαι σίγουρος ότι και άλλες το έλεγε ο Χάρτης τους αλλά δυστυχώς δεν τα κατάφεραν. Πάλι εδώ ένα δυναμικό αστρολογικό πλαίσιο σωστής αντίληψης της κοινωνίας θα μπορούσε να βοηθήσει.
Η απόλυτη ελευθερία μπορεί να μην υπάρχει αλλά σαφώς είναι πολύ μεγαλύτερη απο αυτή που μας προσφέρεται απο την κοινωνία και μπορούμε να την αρπάξουμε φτάνει να τη θελήσουμε.
Για το θεμα του Κρόνου δεν θα διαφωνήσω μιας και αυτό που λέω είναι ότι υπάρχει μια Πλαστικότητα στην κοινωνία η οποία στα δικά μας τα χρόνια άλλαξε την οπτική του Κρόνου ως εξέλιξη αυτής. Απο τα αρχαία χρόνια όμως μέχρι το Μεσαίωνα πάλι είχαμε μία αλλαγή του Κρόνου η οποία αυτή τη φορά δεν είχε να κάνει με την κοινωνική εξέλιξη αλλά με την κοινωνική οπισθοδρόμηση λόγω των κοινωνικών παραγόντων.

Τέλος για το πολύ σημαντικό θέμα του τι πρέπει να κάνει ο αστρολόγος. Ξεχνάτε ένα σημαντικότατο κομμάτι ότι δεν μπορεί να βοηθήσει ο αστρολόγος πιο πέρα απο εκεί που ο ίδιος βλέπει. Πως θα βοηθήσεις να βρει κάποιος τον εαυτό του όταν δεν μπορείς να δεις καθαρά τα παιχνίδια του ίδιου του κοινωνικού συνόλου γύρω σου και στη ζωή σου. Για να μπορείς να δώσεις στον άνθρωπο απέναντι σου να μάθει το δυναμικό του πρέπει να τον βοηθήσεις να καταλάβει ότι το δυναμικό του δεν είναι αυτό που του προστάζει η κοινωνία αλλά αυτό που πραγματικά θέλει. ΤΟ τι θέλει βέβαια έχει να κάνει με τον δικό του εαυτό.

Για τη πρόταση που γράφεις: Δεν έχουμε πολλές προσωπικότητες ή ταυτότητες, έχουμε μια με πολλές πτυχές κι αυτές καλούμαστε να μάθουμε μέσα από την αστρολογία
Εδώ δεν μπορώ να σου πώ κάτι καθότι το άρθρο γράφηκε με βάση τη θεωρία της κοινωνικής δόμησης και για τη θεωρία της κοινωνικής δόμησης ο άνθρωπος έχει πολλές Ταυτότητες.
Επίσης ξεχνάς ότι ο χάρτης δεν είναι κάτι ξέχωρο απο την κοινωνία αλλά εμπειριέχει την ίδια την κοινωνία όταν για παράδειγμα δω ότι ένα αγοράκι πέφτει θύμα λεκτικής βίας στα χρόνια του δημοτικού αυτό είναι μία επιρροή απο το περιβάλλον του και η κοινωνία εδώ τον επηρεάζει αυτόματα. Κοινώς νομίζω ότι πιθανώς να θεωρείς ότι ο άνθρωπος είναι ένα σύνολο απο εσωτερικές τάσεις που ότι και αν γίνει θα εμφανιστούν. Ξαναλέω όμως ότι η κοινωνική δόμηση δεν παραδέχεται καμία εσωτερική τάση και πως όλες οι ταυτότητες μας παράγονται απο τα κοινωνικά δεδομένα και εμπειρίες.

παρακάτω λες: Είναι σαν λέμε σ' έναν ομοφυλόφυλο να αλλάξει φύλο επειδή η κοινωνία μας δεν μπορεί να τον ενσωματώσει. Αυτά δεν νομίζω πως γίνονται κι αν γίνονται δεν τα κάνει η αστρολογία. Οι αστρολόγοι μπορεί, η ίδια αστρολογία όμως όχι.


Εδώ μάλλον δεν κατάλαβες τι λέει το κείμενο. Σύμφωνα μετα παραπάνω και όπως γράφω στο κείμενο δεν πρέπει το άτομο να προσαρμοστεί στην κοινωνία. Δεν χρειάζεται δηλαδή να αλλάξει φύλο για να τον ενσωματώσει η κοινωνία. Αλλά κατανοώντας την ψευδαίσθηση της κοινωνικής πραγματικότητας το άτομο να μπορέσει να υπερβεί τους περιορισμούς της κοινωνίας και να προβάλλει ένα μοντέλο ταυτότητας που να ικανοποιεί το ίδιο. Αυτό κάνει η κοινωνική δόμηση. Για να καταλάβεις το βάθος της κοινωνικής δόμησης ακόμη και η συμπεριφορά του gay στη δεδομένη χρονική στιγμή αλλά και του str8 είναι δομημένη ανάλογα και δεν είναι πραγματικά ελεύθερη.
Για το τελευταίο ότι δεν πιστεύεις ότι η αστρολογία είναι ανδροκρατούμενη εγώ θα σου ανταπαντήσω να μετρήσεις πόσους πλανήτες έχουμε με αρσενικά ονόματα και πόσους με θηλυκά και βέβαια μετά μπορούμε να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο....

[Τίνα Ζαχαριάδου]

Χρήστο βρίσκεις σκληρή την αλήθεια; πιστεύεις δηλαδή πως αυτές που δεν κατάφεραν να ξεφύγουν δεν το "έλεγε" ο χάρτης τους;

Υπήρξε οπισθοδρόμηση την περίοδο του Μεσαίωνα εξαιτίας των κοινωνικών παραγόντων ωστόσο η λειτουργία της και εξάπλωση της διατηρήθηκε, όπου και όπως διατήρηθηκε. Απόδειξη πως η αστρολογία βρίσκεται εδώ που είναι σήμερα.

Πως θα βοηθήσεις να βρει κάποιος τον εαυτό του όταν δεν μπορείς να δεις καθαρά τα παιχνίδια του ίδιου του κοινωνικού συνόλου γύρω σου και στη ζωή σου.

Χρήστο μπορείς να μου πεις ποια εννοείς πως είναι τα παιχνίδια του κοινωνικού συνόλου;

Μάλλον δεν ήμουν πολύ σαφής....δεν υπονόησα πως ο άνθρωπος δεν δέχεται επιρροές από την κοινωνία που ζει. Η αστρολογία από τη φύση της είναι απόκοσμη και μακρινή, οι άνθρωποι δεν είναι κι εδώ συμφωνώ μαζί σου όταν λες πως εμπεριέχει αντιλήψεις ανθρώπων. Πιστεύω όμως πως ένας πραγματικά, ανοιχτόμυαλος ερευνητής μπορεί να ξεχωρίσει και να διαχωρίσει κάποια πράγματα σε συνδυασμό με τις γνώσεις που διαθέτει.

θα μου πεις πως για να γίνει αυτό θα πρέπει ο ίδιος ο αστρολόγος να είναι πολύ ψαγμένος.....συμφωνώ γι αυτό και πιστεύω πως οι αστρολόγοι θα έπρεπε να είναι λίγοι ανά τον κόσμο, όμως αυτό μας πάει αλλού και δεν θα ήθελα να το συνεχίσουμε για ευνόητους λόγους.

Ξαναλέω όμως ότι η κοινωνική δόμηση δεν παραδέχεται καμία εσωτερική τάση και πως όλες οι ταυτότητες μας παράγονται απο τα κοινωνικά δεδομένα και εμπειρίες.


Χρήστο μου το κατάλαβα, απλά δεν συμφωνώ, αυτό είναι όλο.

Εδώ μάλλον δεν κατάλαβες τι λέει το κείμενο. Σύμφωνα μετα παραπάνω και όπως γράφω στο κείμενο δεν πρέπει το άτομο να προσαρμοστεί στην κοινωνία. Δεν χρειάζεται δηλαδή να αλλάξει φύλο για να τον ενσωματώσει η κοινωνία. Αλλά κατανοώντας την ψευδαίσθηση της κοινωνικής πραγματικότητας το άτομο να μπορέσει να υπερβεί τους περιορισμούς της κοινωνίας και να προβάλλει ένα μοντέλο ταυτότητας που να ικανοποιεί το ίδιο.

Δεν νομίζω πως έγραψα πουθενά πως πρέπει να αλλάξει φύλο, για την ακρίβεια έγραψα " δεν πιστεύω πως αυτά γίνονται" το ίδιο πράγμα λέμε με τη διαφορά πως δεν έβαλα μπροστά την ταμπέλα της κοινωνικής δόμησης.

Σημασία για εσένα έχει ο αριθμός των αρσενικών ονομάτων των πλανητών ή πόσες είναι οι αρσενικές και θηλυκές ενέργειες; Τα ονόματα, προσωπικά δεν μου λένε τίποτα συνταρακτικό σε σχέση με τις ενέργειες.

[Atrapos]

Χρήστο,

Στο ποστ που έγραψα ήμουν αρκετά ευγενικός και γι’ αυτό θα σε παρακαλούσα να αποφεύγεις συμπεράσματα σχετικά με το τι καταλαβαίνω και τι όχι. Όταν δύο άνθρωποι δεν μπορούν να συνεννοηθούν δεν είναι απαραίτητο να φταίει αυτός που δεν καταλαβαίνει. Μπορεί να φταίει και αυτός που δεν εκφράζει σωστά αυτό που θέλει να πει.

Η αλήθεια είναι ότι εμένα ελάχιστα με ενδιαφέρει τι υποστηρίζει η κοινωνική δόμηση. Όταν μιλάω με τον Χρήστο θέλω να καταλάβω τι πιστεύει ο Χρήστος. Όταν λοιπόν γράφεις

«η κοινωνική δόμηση δεν παραδέχεται καμία εσωτερική τάση και πως όλες οι ταυτότητες μας παράγονται απο τα κοινωνικά δεδομένα και εμπειρίες»

καταλαβαίνω ότι ακυρώνεις όλη τη θεωρεία της αστρολογίας σχετικά με τη σημασία του γενέθλιου χάρτη. Θέλω να ξέρω αν πραγματικά το πιστεύεις αυτό ή απλά το αναφέρεις σαν μια θεωρεία που διατύπωσαν κάποιοι.

Αν πιστεύεις ότι το δυναμικό ενός ανθρώπου να αναπτύξει δεξιότητες δεν φαίνεται στο γενέθλιο χάρτη αλλά εξαρτάται από τις επιρροές που θα δεχτεί, τον χάρτη μετακόμισης κλπ, τότε δεν αξίζει τον κόπο να συζητάμε.

Όταν έχεις γράψει αρκετά άρθρα χρησιμοποιώντας το σύστημα Placidus και ξαφνικά γράφεις ότι μόνο με το Koch μπορούμε να βρούμε τις πολλαπλές μας ταυτότητες, κάπου μπερδεύομαι.

Και η θεωρία της κοινωνικής δόμησης για την «ψευδαίσθηση της κοινωνικής πραγματικότητας» που γράφεις ακυρώνεται από το παράδειγμα με τις μουσουλμάνες που επίσης αναφέρεις. Ποιος θα τολμήσει να πάει στην Αραβία να μιλήσει για ψευδαίσθηση κοινωνικής πραγματικότητας;

Όσο για τον Άρη, εγώ δεν μίλησα για τι χρώμα, μέταλλο, νότα ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο έχει συνδεθεί με τον κάθε πλανήτη. Εγώ είπα ότι ο Άρης έχει κόκκινο χρώμα και αυτό είναι ότι πιο αντικειμενικό μπορεί να ειπωθεί, τουλάχιστον για έναν παρατηρητή στη γη. Δεν νομίζω να κοίταξε κάποιος το νυχτερινό ουρανό και να είδε τον Άρη μαύρο.

[Χρήστος Άρχος]

Καταρχάς Τίνα για να ξεκινήσουμε απο τα Βασίκά καλά κάνεις και διαφωνείς δεν σε κυνηγά κανείς για το αντίστροφο απλά όλοι λέμε τις απόψεις μας. Εξάλλου ήταν σίγουρο ότι θα υπήρχαν διαφοροποιήσεις κάθετι καινούριο φέρνει συζητήσεις. Αλλού δεν θα μπορούμε καν να το συζητήσουμε για αυτό είμαστε στο myhoroscope.
Στο 1ο θέμα όχι δεν πιστεύω ότι μόνο αυτή η ισχνή πλειοψηφία γυναικών το έλεγε ο χάρτης του να φύγουν και πως 1 δις γυναίκες είναι καταδικασμένες εκ γενετής να μείνουν εκεί....
Για το θέμα του αξιόλογου ερευνητή επειδή ακριβώς το αφήνεις όπως καταλαβαίνεις το αφήνω και εγώ γιατί ακριβώς το πράγμα σηκώνει μεγάλη κουβέντα.

Τέλος δεν είναι μόνο τα ονόματα. Είναι οι Ερμηνείες και οι κατευθύνσεις που δίνει αρχετυπικά πολλές φορές η αστρολογία και αυτές σε ένα βαθμό είναι πατριαρχικές ακριβώς γιατί μεγαλώσαμε σε μία πατριαρχική κοινωνία.

Τέλος θα ήθελα να προσθέσω ότι στο δεν συμφωνώ καλό θα ήταν πρώτα σε κάτι καινούριο να βλέπουμε να το δω και έπειτα το βλέπω. Πίστη μου ότι η κοινωνική δόμηση έχει να δώσει πολλά ιδιαίτερα σε ομάδες ανθρώπων ειδικά που αναγκάζονται να προσαρμοστούν ή και να καταπιεσθούν εκφραστικά μέσα απο τα κοινωνικά σύνολα. Εκεί έξω Τίνα δυστυχώς είναι πολλοί και όσο εμείς έχουμε κάποιες παρωπίδες απέναντι στις ίδιες μας τις κοινωνικές επιρροές και στερεότυπα τόσο και ο κόσμος που περιμένει απο εμάς κάτι θα μένει ανικανοποίητος.

[Χρήστος Άρχος]

Για τη 1η παράγραφο βρε Δημήτρη μην κάνουμε σαν παιδια. Εγώ ούτε χαζό σε είπα ούτε βέβαια είπα κάτι αρνητικό απλά θεωρώ φυσικό να μην έχει έρθει σε επαφή ο κόσμος με μία θεωρία που έχει ψυχολογικές καταβολές για αυτό και γίνεται η συζητήση οπότε ας μην πάμε στο επίπεδο του αν είμαστε ευγενικοί και σεβόμαστε τον άλλο. Νομίζω αυτά είμαστε μεγάλοι άνθρωποι να τα καλύψουμε. Τουλάχιστον ο Σεβασμός σε οποιοδήποτε πόσο μάλλον σε συνάδελφο αστρολόγο είναι δεδομένος. Οπότε σε αυτό μην μου βγάζεις λανθασμένα συμπεράσματα.

Ο Χρήστος συγκεκριμένα σαν ερευνητής Δημήτρη δοκιμάζει και προτείνει νέους δρόμους ένας απο αυτούς τους δρόμους είναι και αυτός της Κοινωνικής δόμησης. Καινούριος δε λέω, αιρετικότατος και προβληματικός ως προς βασικά πιστεύω της αστρολογίας αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει κάτι να προσφέρει. Άλλο λοιπόν τι πιστεύει ο Χρήστος και άλλο στο ερευνητικό πλαίσιο της αστρολογίας η πρόταση για κάτι. Αν ήταν να γράφουμε μόνο για αυτά που είμαστέ 100% σίγουροι και πιστεύουμε δεν θα υπάρξει κατεμέ ποτέ εξέλιξη για αυτό και όπως λες ένας αστρολόγος που βάζει placidus σε διάφορα άρθρα του προτείνει και το koch (αυτό έχει μία λογική απλά χρειάζεται να κάνω κάποιες εικόνες οπότε θέλει λίγο ελεύθερο χρόνο όπου και θα το εξηγήσω σίγουρα).
Προσωπικά δεν πιστεύω στην τόσο μεγάλη σημασία του γενέθλιου πιστεύω ότι δεν φτάνει μόνο ο γενέθλιος και πως υπάρχει και κάτι παραπέρα σε ένα βαθμό σαφώς και η θεωρία με αντιπροσωπεύει έτσι και αλλιώς. Πάντα να ξεκαθαρίσουμε ότι μιλάμε για την ταυτότητα του ατόμου και όχι την προσωπικότητα. Ναι η/οι ταυτότητα/ες είναι κοινωνικά δεδομένες και δεν πιστεύω ότι παρουσιάζονται απο τον γενέθλιο χάρτη ειδικά αν έχουμε μία ριζική περιβαλλοντική αλλαγή στο άτομο κάποια στιγμή.
Για την προσωπικότητα σαφώς και θα κοιτούσα τον γενέθλιο.
΄Για το θέμα του Άρη εγώ στο κείμενο μιλούσα Δημήτρη για το χρώμα που αντιστοιχεί αστρολογικά και όχι για το χρώμα που έχει στον Ουρανό εδώ υπήρξε παρεξήγηση.

Τέλος για αυτή σου την πρόταση: Και η θεωρία της κοινωνικής δόμησης για την «ψευδαίσθηση της κοινωνικής πραγματικότητας» που γράφεις ακυρώνεται από το παράδειγμα με τις μουσουλμάνες που επίσης αναφέρεις. Ποιος θα τολμήσει να πάει στην Αραβία να μιλήσει για ψευδαίσθηση κοινωνικής πραγματικότητας;

Το ότι δεν θα τολμήσει κανείς να μιλήσει για κάτι δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει Δημήτρη. Όπως και στην Ιερά εξέταση κανείς δεν μιλούσε ότι η Γη γυρίζει..... Εκτός αν δεν κατάλαβα το συγκεκριμένο σημείο σου οπότε αν θες που ξανατοποθετήσε

[Κώστας]

Αγαπητέ Χρήστο, σαφώς και θα πρέπει να διευρύνουμε την αντίληψή μας και να ερμηνεύουμε πληρέστερα το εκάστοτε πλανητικό ή και ζωδιακό σύμβολο και αρχέτυπο. Όπως και να μην υπεραπλουστεύουμε και να γενικολογούμε περι πραγμάτων που θεωρούμε ως δεδομένα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εν μια νυκτί παύουν να ισχύουν τα αστρολογικά κεκτημένα αιώνων!

Η άποψη ότι "οι ρόλοι των πλανητών -όπως τους ξέρουμε- ειναι ένα ψέμα" θεωρώ ότι είναι εσφαλμένη. Καλός και άγιος ο σκεπτικισμός και η σχετικότητα των αντιθέτων όμως κάποιες έννοιες και όροι συνθέτουν "ταυτότητες" οι οποίες -όσο και αν δεν μας αρέσει η αναγωγή του όρου- με τη σειρά τους αποτελούν "πραγματικότητες".

Αρχετυπικά ο Άρης είναι "ο πλανήτης του πολέμου" και αυτό δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει, η δε Αφροδίτη ήταν και θα είναι "ο πλανήτης του έρωτα" -μεταξύ άλλων- και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Αυτό όμως που συμβαίνει είναι το εξής και επιτρέψτε μου να προσθέσω μία πιο εσωτερική ματιά διότι εδώ πιστεύω ότι βρισκεται το κλειδί της συζήτησης.

Ο Πλάτωνας διδάσκει σοφά ότι τα πάντα σε αυτό τον κόσμο συντίθενται από το "Ταυτόν" -την πάγια και αναλλοίωτη ταυτότητά τους- και το "Θάτερον" -την μεταβολή και ετερότητά τους που προκύπτει από την αέναη κίνηση και αλληλεπίδρασή τους με τον υπόλοιπο κόσμο. Και το σύμπαν ολόκληρο δεν ειναι παρά μία μίξη των δύο Ουσιών, του ταυτού και του θατερου, ή του "είναι" και του "γίγνεσθαι" για να το πω πιο απλά (από αστρολογικής σκοπιάς τα σταθερά ζώδια είναι πιο φιλικά προσκείμενα στην ουσία του ταυτού ενώ τα ευμετάβλητα σε εκείνη του θατέρου).

Οι ίδιοι οι Πλανήτες -οι οποίοι θεωρούνταν Θεοί από τους αρχαίους σοφούς- έχουν μία πολυσύνθετη πλην προσδιορίσιμη Ταυτότητα η οποία παραμένει σταθερη στους αιώνες. Και οι αρχαίοι ποιητές ήταν οι πρώτοι που μέσω σοφών αλληγοριών απέδωσαν ιδιότητες και επαγγέλματα στον κάθε θεό-πλανήτη. Σύμφωνα όμως με την αρχαια σοφία φαίνεται πως και οι ίδιοι οι Πλανήτες είναι δεμένοι από κάποια ανώτερη Ανάγκη να περιπλανώνται γύρω από τον ζωδιακό κύκλο αλλάζοντας "πρόσωπα" και "ρόλους". Και καθώς διατρέχουν τον ζωδιακό ειναι λογικό ο κάθε πλανήτης να προσαρμόζεται στον εκάστοτε ζωδιακό τόπο. Γι'αυτό και χρησιμοποιούμε στερεοτυπικές εκφράσεις όταν λέμε ότι ο Άρης πχ. στο Ζυγό γίνεται δειλός και νάρκισσος (βρισκόμενος σε ένα ζώδιο που δεν του αρμόζει) ή ότι η Αφροδίτη στον Κριό αναγκάζεται να αποκτήσει έναν άχαρο επιθετικό ρόλο που δεν της ταιριάζει. Πέραν όμως από την επί μέρους διαφοροποίηση κατά την αλληλεπίδραση πλανητών και ζωδιων -και η οποία αντικατοπτρίζεται εδώ στη γη στα ωροσκόπια και τις συναστρίες μας- η ουσία παραμένει ότι ο Άρης -σαν ταυτότητα- αποτελεί μία αρχετυπικά αρσενική ενέργεια και η Αφροδίτη μία θηλυκή. Kαι παρ'ότι στο κάθε δωδέκατο (ή και τριακοστό έκτο) του ζωδιακού καλούνται να φανερωθούν με ένα διαφορετικό προσωπείο ωστόσο η ταυτότητά τους παραμένει σταθερή. Βέβαια θα μπορούσε κάποιος να πει ότι και οι ίδιοι οι Πλανήτες εξελίσσονται στους αιώνες όμως αυτό μάλλον παραείναι εσωτεριστικό οπότε ας το αφήσουμε απ'εξω.


Το θέμα λοιπόν είναι πως ό,τι συμβαίνει "Πάνω" συμβαίνει και "Κάτω". Ο κάθε άνθρωπος συνθέτει μία πολύπλοκη πλην προσδιορισμένη ταυτότητα. Το ουράνιο στερέωμα -έτσι όπως ήταν την στιγμή που γεννιόμασταν- αποτυπώνεται και σφραγίζει την ανθρώπινη ψυχή μέχρι τέλους, με αποτέλεσμα να έχουμε μία αστρολογική ταυτότητα, την οποία βέβαια διαρκώς γνωρίζουμε και μαθαίνουμε και ποτέ δεν κατανοούμε 100%.

Επομένως δεν υπάρχει "tabula rasa". Συνεπώς η αστρολογική μας γνώση -όπως λέει ο Δημήτρης παραπάνω- καταρριπτει την θεωρία της κοινωνικής δόμησης ως εσφαλμένη. Διότι είναι μία "χωριστική" θεωρία που όχι μόνο αποσυνδέει το "έσω" από το "έξω" αλλά και παύει να το αναγνωρίζει! Αυτό όμως είναι λάθος...το ότι δηλαδή δεν υπάρχουν εσωτερικές τάσεις, προδιαθέσεις και ενορμήσεις στον άνθρωπο αλλά τα πάντα είναι κοινωνικά κατασκευάσματα αυτό είναι κάτι που δεν ισχύει. Υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν στο ίδιο περιβάλλον και όμως το ένα εκδηλώνει από τη νηπιακή ηλικία επιθετικά ένστικτα ενώ το άλλο ειναι πράο και μειλίχιο. Αυτό όμως δεν αποτελεί κοινωνική κατασκευή αλλά εσωτερική προϋπάρχουσα ενόρμηση.

Από την άλλη βέβαια οι συνθήκες παίζουν και αυτές τον κρίσιμο ρόλο τους και εδώ ειναι που εισέρχεται το πλατωνικό "θάτερον", η αέναη αλληλεπίδραση -άρα και μεταβολή- που υφιστάμεθα στην καθημερινότητά μας. Ειδικά ο τόπος και οι εξωτερικές συνθήκες όπου μεγαλώνουμε επιδρούν σημαντικά στο πώς σκεπτόμαστε, λειτουργούμε και εξελισσόμαστε. Ακόμη όμως και στην πιο εξομοιωμένη και ολοκληρωτικού τύπου κοινωνία πάντα το στοιχείο της "ταυτότητας" θα διαφοροποιεί τους ανθρώπους μεταξύ τους.

Η δε Αστρολογία -παρά τον αναλυτικό και μαθηματικό της χαρακτήρα- είναι θεωρία "ολιστική" και όχι "χωριστική" και καταφέρνει με μαγικό τροπο να διασυνδέσει το "ταυτόν" με το "θάτερον" και το έμφυτο με το επίκτητο! Όπως το "Πάνω" συνδέεται με το "Κάτω" έτσι και το "Έσω" συνδέεται με το "Έξω". Φαινομενικά τυχαίες εξωτερικές συνθήκες και γεγονότα συχνά απορρέουν ή έστω συνδέονται με την εσωτερική ψυχική κατάσταση του ανθρώπου. "Η ζωή του ανθρώπου είναι ανάλογη του εαυτού του" και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι πλανητικές ενέργειες που κουβαλάμε "Έσω" με τον ένα ή τον άλλο τροπο θα φανερωθούν μπορστά μας και θα εκδηλωθούν στο "Έξω" σαν φαινομενικά τυχαίες εξωτερικές καταστάσεις! Δεν ισχυρίζομαι εδώ βέβαια ότι μοιραία ατυχήματα που καθιστούν πχ. έναν άνθρωπο ανάπηρο (το παράδειγμα που αναφέρθηκε παραπάνω) συμβαινουν επειδή τα προσελκύσαμε ωστόσο ακόμα και μεταξύ άτυχων ή πασχόντων ανθρώπων βλέπουμε την διαφορετική ματιά τους στον κόσμο και τον διαφορετικό τρόπο που διαχειρίζονται (διαχειριζόμαστε) το βίωμά τους, κάποιοι επιλέγουν τον δρόμο της απομόνωσης (και κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει για αυτό) ενώ κάποιοι άλλοι προτιμούν τον δρόμο της εξωστρέφειας.

Η ουσία λοιπόν είναι πως η προσαρμογή καθαυτή δεν είναι απαραίτητα κακή αλλά αναγκαία (εδώ κοτζάμ πλανήτες και αναγκάζονται να υποδύονται ρόλους). Και όλοι οι άνθρωποι βέβαια επιβαρυνόμαστε και καταπιεζόμαστε από εξωτερικές συνθήκες -κάποιες εκ των οποίων μπορούν να υπερνικηθούν κάποιες άλλες όχι- καθημερινά καλούμαστε να παίξουμε ρόλους ορισμένοι εκ των οποίων δεν μας ικανοποιούν. Και γι'αυτό το ιερό ζητούμενο του καθενός είναι το "Γνώθι Σαυτόν", το να μην αλλοιώνεται από εξωτερικές συμβάσεις και συμβιβασμούς και να μην ξεχνάει ποτέ το ποιός πραγματικά είναι. Εξάλλου αυτό μάλλον δεν αλλάζει πραγματικά ποτέ, όσο περισσότερο τα πράγματα αλλάζουν τόσο παραμένουν ίδια...