Αρχικά, ας ξεκαθαρίσουμε, πως είναι μια πανάρχαια γνώση και έχει όλα τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν - συγκροτούν μια επιστημονική δραστηριότητα. Είναι όμως και τέχνη, στο βαθμό που ως τέχνη ορίζουμε κάποια ικανότητα σύνθεσης, μορφοποίησης και εξαγωγής κάποιας κρίσης.

Μ' αυτή τη σημασία βέβαια «τέχνη» κάνει και ο γιατρός, που βγάζει διάγνωση βασιζόμενος φυσικά πάντα στα δεδομένα που έχει και στο σώμα γνώσεων της επιστήμης του, τέχνη κάνει και ο φιλόλογος - ερμηνευτής που με τα «όπλα» της σημειολογίας και σημασιολογίας «ξεκλειδώνει» ένα ποιητικό κείμενο, τέχνη επίσης κάνει και ο δικηγόρος που βασισμένος στα εγχειρίδια της νομικής επιστήμης και στα πραγματικά δεδομένα, υπερασπίζει τον πελάτη του.

Αστρολογία λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε, είναι η δραστηριότητα εκείνη που δέχεται πως τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους και προσπαθεί με βάση το νόμο της αναλογίας και της συγχρονότητας ή συγχρονικότητας του Karl Yung, να ερμηνεύσει τον ανθρώπινο μικρόκοσμο με βάση τον πλανητικό μακρόκοσμο. Η Αστρολογία βασίζεται στο περίφημο αξίωμα του Ερμή του Τρισμέγιστου, «όπως πάνω έτσι και κάτω» κάτι που θα αναλύσουμε σε άλλο άρθρο.


Τα αστρολογικά «πρώτα στοιχεία»
Όπως κάθε επιστήμη έχει τα βασικά στοιχεία, τις αξονικές της έννοιες με τις οποίες εργάζεται, έτσι και η Αστρολογία έχει τις δικές της. Για παράδειγμα βασική έννοια της Γεωμετρίας είναι ο χώρος, της Φυσικής η ύλη και η ενέργεια κ.ο.κ.

Ανάλογα με το πώς ο γεωμέτρης αντιλαμβάνεται το χώρο, θα παραγάγει και τα σχήματα του (άλλο το τρίγωνο στη Γεωμετρία του Ευκλείδη, άλλο στη Γεωμετρία του Riemann ή του Lobatchevski). Η θεμελιώδης έννοια του αστρολόγου είναι η έννοια της σχέσης και της σύμφωνης με αυτή, της αναλογίας. Τα πάντα συνδέονται με σχέση, «επιστήμη των σχέσεων» ονομάζει η Μπέιλη την Αστρολογία. Αφού όλα συνδέονται με σχέσεις, έπεται πως υπάρχει μεταξύ τους αλληλεπίδραση και ο μακρόκοσμος (πλανήτες) επιδρά σε όλο το μικρόκοσμο.

Η κίνηση των πλανητών δε γίνεται μόνο στον Ουρανό αλλά και μέσα μας, μιας και οι πλανήτες είναι υλικές εκφράσεις αρχέτυπων που διέπουν όλο το Σύμπαν, υλικό και μη. Ο πλανήτης είναι «δείκτης», ενός αρχέτυπου, μιας δύναμης που απλά μορφοποιείται μέσα από τον πλανήτη, μας επηρεάζει όχι γιατί δεχόμαστε μόνο την «ακτινοβολία» του, αλλά γιατί κινούμενος κινεί και τις αρχετυπικές δυνάμεις που αυτός δηλώνει και βρίσκονται μέσα μας.

Σίγουρα όλα αυτά «μυρίζουν» Φιλοσοφία και Μεταφυσική, αλλά προσοχή: σαφώς και η Αστρολογία συνδέεται με Φιλοσοφία και Μεταφυσική (με τον όρο «Μεταφυσική» εδώ εννοούμε τον κλάδο εκείνο της Φιλοσοφίας που προσπαθεί να δώσει μια συνολική ερμηνεία του κόσμου, «πρώτη Φιλοσοφία», όπως την ονομάζει ο Αριστοτέλης), γι' αυτό το να αντιμετωπίζεται η Αστρολογία ως σύνολο τεχνικών είναι ίσως υπονόμευση της ίδιας της Αστρολογίας και πιθανόν επικίνδυνο.

Συνεχίζοντας λοιπόν, το πρώτο «κλειδί» της Αστρολογίας είναι οι πλανήτες. Όμως, πλανήτης είναι και η Γη, στην οποία όμως βρισκόμαστε και γι' αυτό δεν την υπολογίζουμε στην εξωτερική τουλάχιστον Αστρολογία. Η Γη όμως περιβάλλεται από μια φανταστική ζώνη εκατέρωθεν της εκλειπτικής, τον περίφημο ζωδιακό, με τα 12 ζώδια. Τα ζώδια είναι κάτι το φανταστικό, μη απτό.

Παλιά υπήρχε αντιστοιχία ζωδίου και αστερισμού, αλλά σήμερα αυτό πια δεν υπάρχει, λόγω της μετατόπισης των ισημεριών. Δηλ. παλιά ο αστερισμός των Ιχθύων αντιστοιχούσε στο ζώδιο των Ιχθύων, ενώ σήμερα αυτό το ζώδιο, στο μεγαλύτερο τμήμα του, αντιστοιχεί στον αστερισμό του Υδροχόου. Γι' αυτό πολλοί λοιδορούν την Αστρολογία, γιατί «δουλεύει» με κάτι το φανταστικό. Όμως ξεχνούν πως τα 12 ζώδια συνδέονται με το εαρινό σημείο της 0ο Κριού και η Αστρολογία είναι περισσότερο «εποχολογία», γι' αυτό και δε νοιάζεται για την ακριβή αντιστοιχία αστερισμού και ζωδίου.

Ο Κριός συνδέεται με την 21η Μαρτίου και όχι με τον αστερισμό των Ιχθύων. Τα ζώδια για την Αστρολογία (τη Δυτική) είναι μια «αεί οσαύτων έχουσα» οντότητα, άμεσα συνδεδεμένα με τη Γη και τις εποχές της και όχι με κάποιους αστερισμούς.

Η ενέργεια λοιπόν των πλανητών «περνά» από τα διάφορα ζώδια του ζωδιακού και ανάλογα από ποιο περνά, ανάλογα «χρωματίζεται». Πέφτει τέλος, πάντα σε κάποιον «οίκο» (κάθε ωροσκόπιο έχει 12 οίκους, όσα και τα ζώδια) και σε αυτό τον οίκο κυρίως διοχετεύεται.

Συγκεντρώνοντας λοιπόν έχουμε:
α) οι πλανήτες είναι πομποί ενέργειας
β) αυτή «φιλτράρεται» μέσα από τα ζώδια
γ) δρα σε κάποιο συγκεκριμένο οίκο.
Δηλαδή πλανήτες, ζώδια, οίκοι, είναι τα πρωταρχικά «εργαλεία» της Αστρολογίας. Οι πλανήτες που βασικά χρησιμοποιούμε στην Αστρολογία είναι 10, ενώ τα ζώδια 12. Χρησιμοποιούνται επίσης και κάποιοι πλανητοειδείς.


Οι πλανήτες
Καταχρηστικά ονομάζονται «πλανήτες», ο Ήλιος και η Σελήνη που, στην αστρολογική γλώσσα, αποκαλούνται και «φώτα». Οι άλλοι οκτώ πλανήτες που χρησιμοποιούνται είναι: ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Ζευς (Δίας), ο Κρόνος, ο Ουρανός, ο Ποσειδώνας, ο Πλούτωνας

Συνηθίζουμε να θεωρούμε σπουδαιότερο τον Ήλιο, γι' αυτό στην ερώτηση «τι ζώδιο είσαι», εννοούμε πού είναι ο Ήλιος σου (π.χ. όταν ο Ήλιος είναι στον Ταύρο, κάποιος δηλώνει πως είναι Ταύρος). Όμως έτσι περιορίζουμε πολύ το ωροσκόπιο και τη δυναμική του, παραμερίζοντας την επίδραση των άλλων πλανητών.

Όπως και πριν είπαμε κάθε πλανήτης είναι η υλική έκφραση ενός αρχέτυπου, μιας δύναμης συμπαντικής που υπάρχει όχι μόνο σε μας τους ανθρώπους αλλά, πιθανόν, σε όλη τη δημιουργία. Γι' αυτό παλιά κάθε πλανήτη τον συνέδεαν με όλη τη δημιουργία, την οργανική και ανόργανη ύλη, το φυτικό και ζωικό βασίλειο, τα χρώματα, τους ήχους κ.ό.κ.

Τέλος, μην ξεχνάμε πως μόνο στον αιώνα μας χρησιμοποιούνται οι 3 τελευταίοι πλανήτες (Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας), παλιότερα «δούλευαν» μόνο με τους 7, κάτι που συνεχίζουν να κάνουν η Ωριαία και η Ινδική Αστρολογία.