Όνειρο... τo μυστήριο, το άγνωστο, το ανεξήγητο!

[Ζωή και Ζώδια]

Η νύχτα πέφτει και η αγκαλιά του Μορφέα γεννά κόσμους ονειρικούς...
Τα όνειρα, αντικείμενο μελέτης για τους ψυχολόγους, θεϊκή έμπνευση για τους καλλιτέχνες, εφιάλτης ή διαφυγή, χιλιοτραγουδισμένα και συνυφασμένα με την καθημερινότητα όλων μας, δεν παύουν να αποτελούν ένα ακόμα μυστήριο της ανθρώπινης φύσης...

Από την Αλεξάνδρα Πιτσιμάκη

Τα όνειρα, τόσο ως διεργασία του εγκεφάλου, όσο και ως προς τη σκοπιμότητα και την ερμηνεία τους, έχουν απασχολήσει τον άνθρωπο από την αρχαιότητα έως σήμερα, δίνοντας τροφή σε ποικίλες ιατρικές μελέτες, φιλοσοφικές θεωρίες και εκλαϊκευμένες επεξηγήσεις. Αν και οι προλήψεις της γιαγιάς σχετικά με τα όνειρα, μπορεί να φαίνονται ότι λίγη σχέση έχουν με την ψυχαναλυτική προσέγγιση του Φρόιντ ή την ονειροκριτική παράδοση των αρχαίων Ελλήνων, έχουν κοινό παρανομαστή την παραδοχή του ασυνειδήτου ως δημιουργό του ονείρου, όταν ο συνειδητός νους παύει να βρίσκεται σε εγρήγορση. Ωστόσο, η ψυχαναλυτική Ιατρική σε γενικές γραμμές ερμηνεύει την εργασία του ονειρέματος ως έκφραση των ασυνείδητων επιθυμιών μας, των φόβων μας και, γενικότερα, των βαθύτερων μας συναισθημάτων, ενώ η ονειροκριτική των Αρχαίων και η σοφία του λαού προσεγγίζουν τα όνειρα και ως μηνύματα από το μέλλον μέσω του ασυνειδήτου. H μεταφυσική κάνει λόγο για μηνύματα του «Ανώτερου Εαυτού», που δεν (περι)ορίζονται από το χρόνο και την παρούσα ύπαρξή μας.


Τα όνειρα στην Αρχαιότητα
Ο Αριστοτέλης, στις πραγματείες του «Περί ενυπνίων» και «Περί της καθ’ ύπνον μαντικής», αναφέρεται στις δύο επικρατούσες τάσεις σχετικά με τη μελέτη των ονείρων στην αρχαιότητα: Την ιατρική, σύμφωνα με την οποία η κατάσταση του ύπνου επιτρέπει την καλύτερη επικοινωνία μεταξύ ψυχής και σώματος, οδηγώντας, κατά συνέπεια, στη διάγνωση σωματικών ασθενειών μέσω των ονείρων, και την ερμηνευτική, που μελετά τα όνειρα ως δείκτες μελλούμενων.

Η ερμηνευτική παράδοση στην αρχαία Ελλάδα, έχοντας παρεισφρήσει σε ιατρικά συγγράμματα (όπως του Γαληνού) και αποκρυφιστικά (όπως του Ερμή του Τρισμέγιστου), αντιπροσωπεύεται πιο συστηματοποιημένα από τα «Ονειροκριτικά» του Αρτεμίδωρου του Δαλδιανού το 2ο αιώνα μ.Χ. Στα βιβλία του - πέντε συνολικά - ο Αρτεμίδωρος πραγματεύεται την προφητική ιδιότητα των ονείρων, παρουσιάζοντας ενενήντα πέντε όνειρα (από μαρτυρίες συγχρόνων του), τα οποία, σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει, βγήκαν αληθινά. Σύμφωνα με τη θεωρία του Αρτεμίδωρου, τα όνειρα είναι προφητικά αλλά απαιτούν τη συμβολή ενός ονειροκρίτη (ερμηνευτή των ονείρων) προκειμένου να διερμηνευτούν σωστά. Η ερμηνεία ενός ονείρου δεν μπορεί να μπει σε καλούπια (το ίδιο όνειρο δεν σημαίνει το ίδιο για όλους), και το αληθινό νόημά του - σύμφωνα, πάντα , με τον Αρτεμίδωρο - αποκαλύπτεται μόνο μετά από το σωστό συσχετισμό του εικονικού περιεχομένου του ονείρου με το κείμενο της αφήγησής του από τον ονειρευόμενο (τα λόγια, δηλαδή, που χρησιμοποίησε για να το περιγράψει) και, τέλος, με τα συμβάντα της εν εγρηγόρσει ζωής του. Επιπλέον, η ταυτότητα του ονειρευόμενου (το φύλο, η ηλικία, το επάγγελμα, η κοινωνική του θέση και το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε) θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη κατά την ερμηνευτική διαδικασία, όπως επίσης και τα συναισθήματα που εκφράζει σε σχέση με την εμπειρία του ονείρου. Ένα όνειρο φαινομενικά καλό, επί παραδείγματι, ερμηνεύεται αρνητικά σε σχέση με το μέλλον όταν συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα.

Σύμφωνα με τον Αρτεμίδωρο, τα όνειρα υπάγονται συχνά σε ένα σημασιοδοτικό σύστημα, με βάση τη συνάφεια ή το συνειρμό. Έτσι λοιπόν, η γυναίκα- αντικείμενο του πόθου για έναν ερωτευμένο άνδρα, στο όνειρο μπορεί κάλλιστα να πάρει τη μορφή της θάλασσας ή ακόμα και ενός...αλόγου! (Εδώ μας τα χάλασε λίγο ο Αρτεμίδωρος...!).


Ο Φρόιντ και τα όνειρα

Ο Πατέρας της Ψυχανάλυσης, Σίγκμουντ Φρόιντ, έδωσε μεγάλη βαρύτητα στα όνειρα ως γέφυρα μεταξύ ασυνειδήτου και συνειδητού. Αν και δε συμμεριζόταν τις θεωρίες του Αρτεμίδωρου περί προφητικής αξίας των ονείρων, ασπαζόταν ωστόσο τις αρχές της ύπαρξης ενός σημασιοδοτικού συστήματος σε σχέση με την ερμηνεία τους, μελετώντας τους συμβολισμούς των ονείρων και το συσχετισμό τους με τις απόκρυφες επιθυμίες του ονειρευόμενου. Για τον Φρόιντ, το όνειρο δεν μπορεί μεν να αποκαλύψει τα μελλούμενα, αποκαλύπτει, όμως, αναμφίβολα την ψυχολογία μας.

Ο ίδιος, στο έργο του «Η ερμηνεία των ονείρων» (Die Traumdeutung, 1900), εξετάζει το όνειρο ως ψυχικό φαινόμενο, καθοδηγούμενο από την απωθημένη επιθυμία με στόχο την εκπλήρωση. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ακόμα και οι γνωστοί σε όλους μας «εφιάλτες», όνειρα δηλαδή με αρνητικό περιεχόμενο, δεν είναι παρά η εκπλήρωση των φόβων μας σε ασυνείδητο επίπεδο, προκειμένου να αποφευχθεί η εκπλήρωσή τους στο συνειδητό, δρώντας κατά κάποιον τρόπο ως προειδοποίηση.

Για να ερμηνεύσουμε τα όνειρά μας, κατά τον Φρόιντ, πρέπει πρώτα να αποκωδικοποιήσουμε τους συμβολισμούς που εμπεριέχουν. Όσον αφορά όνειρα με πολύπλοκους συμβολισμούς, ο Φρόιντ συνήθιζε να χρησιμοποιεί τη μέθοδο του ελεύθερου συσχετισμού, δίνοντας βάρος στα αισθήματα και τις σκέψεις που προκαλεί στον ονειρευόμενο το όνειρο, και χρησιμοποιώντας τα ως αφετηρία για μια αλληλουχία συσχετισμών με τα παιδικά του χρόνια. Για τον Φρόιντ, τα περισσότερα όνειρα κρύβουν μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου, και πηγάζουν από καταπιεσμένες σεξουαλικές επιθυμίες, τις οποίες ο συνειδητός νους αρνείται να παραδεχθεί. Υπό αυτό το πρίσμα, τα όνειρα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο γιατί μας βοηθούν να κατανοήσουμε πτυχές του εαυτού μας που ενδεχομένως και μεις οι ίδιοι να μην γνωρίζουμε, όσο και γιατί προσφέρουν μια , έστω και «μεταμφιεσμένη», διέξοδο σε ανομολόγητους πόθους και φόβους, διαφυλάσσοντας, έτσι, την ψυχική μας υγεία.


Αν θυμηθείς το όνειρό μου...
Ο Φρόιντ κάποτε είπε ότι μια από τις μεγαλύτερες ταπεινώσεις που υπέστη ο άνθρωπος ήταν η ανακάλυψη της αδυναμίας μας να ελέγξουμε το μυαλό μας.
Πράγματι, στο όνειρο, περισσότερο από όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, ο συνειδητός νους παραδίδει τα σκήπτρα στο ασυνείδητο, είτε πρόκειται για προφητικά μηνύματα που αναδύονται από το ασυνείδητο στην επιφάνεια, είτε για κρυφές επιθυμίες και φόβους.

Τώρα, το κατά πόσον το όνειρο είναι μια κλεφτή ματιά στο μέλλον ή μια βουτιά στα εσώψυχά μας, παραμένει ανοιχτό προς συζήτηση. Το βέβαιο είναι ότι η ζωή μας θα ήταν πολύ βαρετή χωρίς αυτό, και σίγουρα λιγότερο εμπνευσμένη... Όνειρα γλυκά, λοιπόν!

[panther]

Πραγματικά, πολύ όμορφο το άρθρο αυτό!!! Τυγχάνει να βλέπω συχνά όνειρα τέτοιου είδους όπου τις περισσότερες φορές μου στέλνουν κάποιο μήνυμα!
Συγχαρητήρια

[silka]

Πιστευω οτι μερικα απο τα ονειρα που βλεπουμε δεν ειναι μονο
προφητικα αλλα και σταση ζωης μετα απο αυτα.
Γ'αυτο αν δεν σας κουραζω θα ηθελα να πω μια δικη μου
εμπειρια σ' ενα απο τα πολλα που βλεπω και που μου αλλαξε τη ζωη.
Ειχα ενα προβλημα αρκετα μεγαλο με τον συζυγο μου (7 χρονια γαμου)
και δεν ηξερα τι να κανω στο να μεινω η' να φυγω
Ειδα λοιπον οτι βρισκομουν σε μια παραλια με χρυση αμμο και τη θαλασσα
στο τυρκουαζ μπλε χρωμα και ημουν τελιος μονη οπου ξαφνικα και χωρις λογο σηκωθηκα και πηγα κοντα στο νερο και οπως το κοιταζα ετσι καθαρο
διαφανο που ηταν σηκωσα το χερι μου και το χτυπησα οπου το νερο αρχισε να υποχωρη δεξια & αριστερα και τοτε ειδα να εχει ανοιχτη ενας μεγαλος και φαρδυς δρομος οπου αxρισα να περπατω και φτανωντας στο τελος του
ειδα τον ανδρα μου εκει.
Αυτα ειχα να σας & οπως θα καταλαβατε βεβαια ειμαστε μαζι 30 χρονια τωρα και ευχομαι σε αλλα τοσα
Ευχαριστω
''''''silka'''''''

[skorpion]

Ωραιο το αρθρο:smile1:

ως προς τον Φροιντ τωρα μπορει να ηταν ενα απο τους πατερες της ψυχαναλυσης αλλα θα τολμησω να πω οτι μελετουσε μονο τα σεξουαλικα ¨ενστικτα¨ απο την βρεφικη ηλικια και το γεγονος οτι απεδιδε τα ¨παντα¨ εκει και η εμμονη του προς αυτη την κατευθηνση δεν τον αφησαν να γινει και ο πιο καλος αντιπροσωπος της ψυχοθεραπειας.Τα ονειρα οπως ηδη αναφερθηκε εχουν και τις δυο ¨ιδιοτητες¨ κατα την αποψη μου

[araida]

Ωραίο άρθρο!! Τα όνειρα πολλές φορές τα χρησιμοποιώ για να δραπετεύω από τη πραγματικότητα!! Όταν έχω κάποιο σοβαρό πρόβλημα παρακαλάω να κοιμηθώ και να δω ένα όνειρο όπου θα με βάλει έστω και λίγο κάπου αλλού!!

Καλημέρα

[bitch]

poli endiaferon arthro!genika pistevo pos ta onira exoun pada kati na mas poun.afto pou protinoun i idiki ine oti prokimenou na dosoume erminia sta onira mas kalo ine na exoume dipla sto krevati mas ena block pou tha katagrafoume ta onira,giati sinithos meta ta ksexname.ki an prospathisoume na ta analisoume,boroun na mas dosoun lisis se themata pou mas apasxoloun.lipon perimenoume ki alla tetia arthra...

[*Astropeleki*]

poli endiaferon arthro!genika pistevo pos ta onira exoun pada kati na mas poun.afto pou protinoun i idiki ine oti prokimenou na dosoume erminia sta onira mas kalo ine na exoume dipla sto krevati mas ena block pou tha katagrafoume ta onira,giati sinithos meta ta ksexname.ki an prospathisoume na ta analisoume,boroun na mas dosoun lisis se themata pou mas apasxoloun.lipon perimenoume ki alla tetia arthra...

Ναι όντως, αυτό το έχω ακούσει πάρα πολλές φορές, τουλάχιστον από ειδικούς επί των ονείρων, που βγαίνουν στη τηλεόραση. Το θέμα είναι όμως να καταλάβεις ότι πρέπει να ξυπνήσεις μόλις τελειώσει το όνειρο, προκειμένου να το γράψεις. Αν και νομίζω ότι μες τη νύστα που θα έχει ο καθένας το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσε να κάνει είναι να κάτσει να γράψει το όνειρό του. Εκτός και αν το βάλει σκοπό να ξυπνά.....:weird:
Έτσι όμως το πιο πιθανό είναι να μην χορταίνει ύπνο, να ξενυχτά ή και να μην καταφέρνει να κοιμηθεί έχοντας την έγνοια του και το άγχος πολλές φορές στο να ξυπνήσει αμέσως και να μην συνεχίσει τον λήθαργο μέσα στον οποίο βρίσκεται ....... :nuts:

Το ότι κάποια όνειρα σίγουρα μπορούν να μας προειδοποιήσουν (είτε για καλό είτε για κακό) ή να μας στείλουν κάτι, το πιστεύω ακράδαντα, όπως ακριβώς και το ό,τι τα περισσότερα από αυτά είναι απλά στο υποσεινήδητό μας και δημιουργούνται από το άγχος της καθημερινότητας!

[Deodonus]

Εγώ πιστεύω ότι όταν βλέπουμε όνειρα, η ψυχή μας φεύγει από το σώμα και ταξιδεύει στα πεδία που καταγράφουμε τις σκέψεις μας, τις επιθυμίες μας και τους φόβους μας, τα οποία και προσωποποιεί... (δηλαδί, θα "συμφωνίσω" με τον κύριο φρόιντ εδώ) Αλλά, επίσης πιστεύω ότι ακριβώς επιδή φεύγει "εκτός" είναι και ευαίσθητη σε "σήματα" και "μηνύματα", που μπορεί να μας προϊδεάσουν για το μέλλον.

[elinor]

Πιστεύω πως τα όνειρα είναι προϊόντα του υποσυνείδητου κ αν ερμηνευτούν σωστά μπορούν να μας οδηγήσουν πιο κοντά στη γνώση του εσωτερικού μας κόσμου..

πολύ όμορφο άρθρο!

[ioni]

πολύ καλό αν και λίγο
πάντως τα σημαδιακά όνειρα με προδοιοπιούν εμένα