Οίκοι και ζώδια στην αστρολογία

Στο άρθρο αυτό, που έτυχε εξαιρετικής υποδοχής όταν δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Agtrologer Magazine (Οκτώβριος 1950) ο Dane Rudhyar επιχειρεί τον διαχωρισμό των Οίκων από το Ζωδιακό κύκλο και παρουσιάζει τους αστρολογικούς οίκους σαν ψυχολογικούς παράγοντες και τα ζώδια σαν ενεργειακούς.

Μια από τις χαρακτηριστικότερες δυσκολίες που προβληματίζουν τον αρχάριο κατά την ερμηνεία ενός αστρολογικού χάρτη είναι ο τρόπος καθορισμού των μοιρών των ζωδίων στις ακμές των 12 οίκων. Μπορούμε να φανταστούμε τον χάρτη σαν ένα τροχό με 12 ακτίνες που τον χωρίζουν σε 12 ίσα τμήματα και που εύλογα αντιστοιχούν σε 12 ίσα επίσης τμήματα του ζωδιακού κύκλου. Δηλαδή, εάν η ακμή του 1ου οίκου βρίσκεται στην 10η του Κριού, ο 2ος οίκος θα έπρεπε να είναι στην 10η του Ταύρου, ο 3ος στην 10η των Διδύμων κ.ο.κ.

Η περιμετρική κατανομή των μοιρών γύρω από τους Οίκους δίνει την εικόνα του «ηλιακού χάρτη», στην πραγματικότητα όμως δεν περιγράφεται το σχεδιάγραμμα του ουρανού - η κατάσταση του σύμπαντος - κατά το χρόνο και τόπο γέννησης.

Από την άλλη μεριά, η σύνθεση ενός χάρτη για μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, είναι η επίπεδη δισδιάστατη προβολή (χρόνος και χώρος) του 3διάστατου σύμπαντος, όπως φαίνεται τούτο από τον τόπο γέννησης (στη Γη) κατά την δεδομένη στιγμή της σύνθεσης. Είναι προφανές ότι η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι το 3διάστατο σύμπαν προβάλλεται σε ένα επίπεδο χάρτη 2 διαστάσεων με διαφορετικούς τρόπους.

Μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο εκπονήθηκαν νέοι και ακριβέστεροι τρόποι χαρτογράφησης της γήϊνης επιφάνειας και λογικά θα έπρεπε να έχουμε εξοικειωθεί με αυτή τη δυσκολία, όπως π.χ. εκείνοι που έχουν επίκεντρο τον Βόρειο Πόλο. Ο ιδανικός τύπος χάρτη είναι συνάρτηση της χρήσης του και αυτό ισχύει και για τους αστρολογικούς. Ο κάθε χάρτης έχει την δική του αξία και χρησιμότητα.

Δύο είναι οι κύριοι παράγοντες σχετικά με την προβληματική της σύνταξης ενός γενέθλιου χάρτη:
  • 1) Ο ζωδιακός κύκλος, η νοητή ουράνια ζώνη που περιβάλλει τη Γη επί της οποίας κινούνται ο Ηλιος, η Σελήνη και οι πλανήτες, και
  • 2) Ο «τροχός» των 12 Οίκων - δηλ. οι χωρικές εκτάσεις που διαγράφονται από τόξα 30 μοιρών το καθένα και οι 2 άξονες , ο οριζόντιος (1ος και 7ος οίκος) και ο κάθετος ή μεσημβρινός (4ος και 10ος οίκος).


Στην εύκρατη ζώνη, ο Ηλιος και οι πλανήτες δεν ακολουθούν τη διαδρομή από τον ανατολικό ορίζοντα μέχρι το υψηλότερο σημείο (το Ζενίθ). Η διαδρομή τους, δηλ. ο ζωδιακός κύκλος – συγκλίνει προς το Νότο με την κλίση να αυξάνεται προς τον Βόρειο Πόλο. Παρουσιάζεται ένα είδος σμίκρυνσης της ζωδιακής ζώνης, σε σχέση με το αμετάβλητο πλαίσιο των Οίκων - παρόμοια με αυτή που παρατηρούμε στους γεωγραφικούς χάρτες.
Επομένως το μέγεθος μερικών χωρών μεγεθύνεται ενώ άλλων σμικρύνεται. (η απόσταση πχ των 100 χλμ σε ένα μέρος του κόσμου μπορεί να αποτυπώνεται με 1 εκατοστό στο χάρτη ή ένα άλλο μέρος με 10 εκατοστά). Ετσι οι πραγματικές αποστάσεις στη Γη, άλλες έχουν συμπιεστεί ενώ άλλες έχουν επιμηκυνθεί.

Παρομοίως, αν κάποιος μετρήσει στο ζωδιακό κύκλο τις μοίρες μεταξύ των ακμών του 1ου και 2ου οίκου σε ορισμένους χάρτες και τις μοίρες των ακμών του 3ου και 4ου οίκου, διαπιστώνει ότι συμπτύσσονται στον 1ο οίκο (όπως και στον γεωγραφικό χάρτη) και εκτείνονται στον 3ο ή αντίστροφα, ανάλογα την περίπτωση.

Αν υπάρχει σύμπτυξη ή επέκταση των ζωδιακών μοιρών γύρω από τον οριζόντιο άξονα σε έναν αστρολογικό χάρτη τότε θα υπάρχει μια ισότιμη αντισταθμιστική επιμήκυνση των μοιρών γύρω από άξονα του μεσημβρινού.
Ετσι ένας Οίκος περιέχει λιγότερες ή περισσότερες μοίρες. Η ζωδιακή του πυκνότητα ποικίλει γιατί ένας Οίκος εκφράζει την χωρικότητα - όπως ένα δωμάτιο χωρά λίγα ή πολλά έπιπλα, αντικείμενα, ή ανθρώπους.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε το σημείο αυτό γιατί υπάρχει η τάση να αγνοείται ή να υποτιμάται η βασική διαφορά ανάμεσα στους Οίκους και των ζωδίων του Ζωδιακού Κύκλου.

Στην Αστρολογία, ο Ζωδιακός κύκλος συμβολίζει τον πλήρη κύκλο των ετήσιων μεταβολών της ζωϊκής δύναμης (Ζωή-Δύναμη, D. Rudhyar) που εμπεριέχεται σε όλα τα έμβια όντα. Ένα ζώδιο ή μια μοίρα είναι ένας τρόπος της ζωϊκής ενέργειας. Και είναι πάντα ενέργεια ή ακριβέστερα «ενέργεια-ουσία» καθώς σήμερα γνωρίζουμε ότι τα δύο αυτά στοιχεία κάθε υπόστασης, ενέργεια και ουσία είναι μοναδικά και εναλλασσόμενα, σύμφωνα με το αριστοτελικό πρότυπο του «εν δυνάμει – ενεργεία» όπου η ενέργεια (το εν ενεργεία) αποτελεί την πραγμάτωση των ποιοτήτων της ουσίας (εν δυνάμει), είναι δηλαδή μια κίνηση μεταβολής, μια αλλαγή.

Από την άλλη μεριά, ο Οίκος είναι μία χωρική έκταση (με τη γεωμετρική της έννοια) που αναφέρεται πάντα σε έναν προσωπικό γενέθλιο χάρτη, ένα συγκεκριμένο πεδίο ανθρώπινων βιωμάτων. Πάντοτε και σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε κι αν είναι η χρονική στιγμή της γέννησης αναφέρεται στο 1/12 (ή έκταση 30 μοιρών) της συνολικής έκτασης που περιβάλλει τον γενέθλιο τόπο. Είναι χωρική έκταση και όχι ουσία. Είναι έκταση που περιέχει την ζωδιακή ενέργεια-ουσία, τους πλανήτες, τους αστέρες και οποιοδήποτε ουράνιο στοιχείο. Αντιπροσωπεύει επίσης συμβολικά το 1/12 της συνολικής ανθρώπινης αντίληψης για τη ζωή.

Κάθε δυνατή πιθανότητα εμπειρίας στη ζωή ενός ατόμου αντιστοιχεί σε έναν από τους 12 γενέθλιους οίκους, ακριβώς επειδή αναφέρεται στις 12 βασικές κατηγορίες βιωμάτων, στη συνάντηση και την εκπλήρωση τους, μέσω των οποίων ο άνθρωπος ωριμάζει.

Είναι αλήθεια πως υπάρχει μια γενική και συμπυκνωμένη αντιστοίχιση μεταξύ αυτών των 12 βασικών κατηγοριών ή «βιωματικών πεδίων» και των 12 ζωδιακών τύπων ενέργειας που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να ανταποκριθεί στις βασικές προκλήσεις της ζωής του. Υπάρχει όμως μια πιο ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στην έκταση και τους τρόπους ενέργειας που διαφοροποιούνται από την κυκλική ετήσια κίνηση του Ηλιου και αντιλαμβανόμαστε σαν εποχιακές επιδράσεις.
Οι Οίκοι είναι το πλαίσιο, ο σκελετός, με οριοθετημένα τμήματα διαφορετικής λειτουργίας το καθένα και κανείς δεν μπορεί να μεταπηδήσει λ.χ. από το πεδίο των προσωπικών αποκτημάτων και του πλούτου του 2ου οίκου σε εκείνο του περιβάλλοντος, των αδελφών και των πνευματικών αποκτημάτων του 3ου οίκου.
Όπως στο συνεχές ηλιακό φάσμα δεν μπορούμε να διακρίνουμε το σημείο που σταματά το κόκκινο και ξεκινά το προτοκαλί, έτσι και η διαβάθμιση της ενέργειας είναι συνεχής αλλά οι εκτασιακοί χώρο όπου λειτουργούν οι βιωματικές κατηγορίες είναι τα γεγονότα που έχουν όμως ολοκληρωτικά διαφορετική διάταξη. Λογικά, το ένα ακολουθεί το άλλο, αλλά διαφέρουν ως προς την εσωτερική τους δομή, με τον ίδιο τρόπο που ο έγγαμος βίος διαφοροποιείται από την περιοχή της επιχειρηματικότητας έστω κι αν υπάρχουν γάμοι που είναι εμπορικές συμφωνίες και επιχειρήσεις που ο σύζυγος παίζει το ρόλο του συνεταίρου.

Πρόκειται για μια διάκριση, δυστυχώς ότι τόσο σαφή. Η άποψη που επικρατεί και πρόκειται για σοβαρό λάθος, είναι ότι ακμές των γενέθλιων Οίκων είναι σημεία του ζωδιακού κύκλου που τον διαιρούν απλών σε 12 ανισομερή – συνήθως – τμήματα και δεν διαφέρουν βασικά από αυτό που λέμε «ακμές» μεταξύ του Κριού και του Ταύρου, των Διδύμων και του Καρκίνου κ.ο.κ.

Είναι ο Ζωδιακός Κύκλος είναι αυτός που υφίσταται εντός των Οίκων, που προβάλλεται εντός ή δια μέσου των Οίκων. Δεν είναι οι ακμές των οίκων που προβάλλονται πάνω στον Ζωδιακό. Κάθε οίκος εμπεριέχει ένα μέρος του ζωδιακού – πολλές από τις μοίρες του και με την ζωδιακή «πυκνότητα» ποικίλει.
Και πάντα υπάρχουν οίκοι οιουδήποτε , επειδή κάθε γενέθλιος τόπος περιβάλλεται από μια χωρική έκταση, έχει τον δικό της μεσημβρινό και τον ορίζοντα. Ακόμα και όταν ολόκληρος ο ζωδιακός βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα, όπως κατά στην αρκτική νύχτα και ο Ηλιος δεν ανατέλλει, ακόμα και τότε υπάρχει 10ος οίκος και αστέρες στο Ζενίθ.

Οι Οίκοι αφορούν τη βασικότερη βιωματική εμπειρία : την βίωση του οριζόντιου και μεσημβρινού άξονα, του εκτασιακού χώρου μέσα στον οποίο ζούμε, μετακινούμαστε, συναντάμε και εκπληρώνουμε τα αιτήματα της ζωής. Αυτή είναι η διαδικασία μέσα στην οποία μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε σαν άνθρωποι. Από την έποψη της αυτογνωσίας και της προσοχής ο Ζωδιακός Κύκλος είναι δευτερεύουσας σημασίας.
Είναι η προβολή της ζωής μας πάνω στο σύμπαν, που πρέπει να φανταστούμε ακριβώς επειδή είμαστε ζωντανοί και έχουμε την αίσθηση ότι η δική μας ζωή διαπλέκεται με την ζωή των άλλων.

Αντιλαμβανόμαστε ότι ο Ηλιος, με την θερμότητα και το φως του είναι η πηγή αυτής της ζωϊκής δύναμης, τόσο ουσιώδης για τη διατήρηση της ζωής, μόνο που η αντίληψη αυτή έρχεται πολύ μετά τον αγώνα μας εναντίον των φθοροποιών καταστάσεων.
Εμείς, σαν αυτοσυνείδητα όντα πάντα συνδιαλεγόμαστε με το χώρο, με την αλλαγή των προκείμενων καταστάσεων ή την ακάθεκτη πορεία μας ανάμεσα στην ψευδαίσθηση ή την εικοτολογία και στην δραστηριοποίησή μας ως αυτόνομων υπάρξεων εντός του χώρου αυτού. .

Οι Οίκοι είναι ψυχολογικοί παράγοντες και κατ επέκταση είναι οι τύποι των καταστάσεων ( ή συγκυριών) εντός των οποίων το αυτόνομο άτομο συναντά τις κατηγορίες των ψυχολογικών του βιωμάτων.
Τα ζώδια είναι ενεργειακοί παράγοντες. Ο ζωδιακός κύκλος ερμηνεύεται ως το «ηλεκτρομαγνητικό πεδίο» ή η αύρα που περιβάλλει κάθε οργανικό σύνολο στη γη, αλλά και την ίδια τη γήϊνη σφαίρα ως μια οργανική ολότητα.

Τα ζώδια είναι το δυναμικό πεδίο και οι Οίκοι το πλαίσιο εντός και μέσω του οποίου εκδηλώνονται τα γεγονότα της ζωής. Και τα δύο θα μπορούσαν να αποσαφηνιστούν πλήρως και να μην συγχέονται στον τομέα της Ψυχολογικής Αστρολογίας.

Προκειμένου να γίνει κατανοητό ας εξετάσουμε την περίπτωση κατά την οποία, η ακμή του 1ου οίκου είναι στην 22α των Ιχθύων και του 2ου οίκου στην 17η του Ταύρου. Το ζώδιο του Κριού δεν εμφανίζεται σε καμία από τις 12 ακμές των Οίκων, ούτε και το πολικό του ζώδιο, ο Ζυγός. Κριός και Ζυγός καλούνται «εμπεριεχόμενα ζώδια» . Από την άλλη μεριά, το ζώδιο των Διδύμων βρίσκεται στις ακμές του 3ου και 4ου οίκου. Το πολικό του ζώδιο, ο Τοξότης στις ακμές του 9ου και 10ου οίκου. Ποια συμπεράσματα θα μπορούσαμε να συναγάγουμε για την ψυχολογία του συγκεκριμένου ανθρώπου ;

To απλούστερο συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει μια συμπύκνωση της ζωδιακής ενέργειας –ουσίας στον 1ο και 7ο οίκο, καθώς επίσης και μια ικανότητα να βιώσει την αυξημένη ένταση που υπάρχει στα αντίστοιχα πεδία των δύο οίκων, δηλαδή το πεδίο της γνώσης του εαυτού ως αυθύπαρκτης και διακριτής οντότητας με ένα γνήσια ατομικό πεπρωμένο (1ος οίκος) και του πεδίου αυτών των βιωμάτων, εντός του οποίου ο καθένας μας θεμελιώνει και επιδεικνύει την ικανότητά του για ζωτικές και παραγωγικές σχέσεις με άλλες αυτόνομες οντότητες. (7ος οίκος)

Αυτό που έχει πρωτεύουσα σημασία δεν είναι η απουσία του Κριού στις ακμές των Οίκων, αλλά ότι ο 1ος οίκος περιέχει ένα αυξημένο ποσοστό «ζωδιακών ενεργειακών μονάδων». Το βίωμα στο πεδίο αυτό είναι πιο συμπυκνωμένο, μεγαλύτερης έντασης, πιο προκλητικό καθώς επίσης σε θεωρητικό επίπεδο προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες. Υπάρχει όντως περισσότερη διαθέσιμη ενέργεια γιατί το άτομο θα αναπτύξει μεγαλύτερη θέληση για να πραγματώσει την βελτίωσή του- η οποία ωστόσο σημαίνει περισσότερα άμεσα ή έμμεσα προβλήματα προς επίλυση.

Όταν ένας οίκος περιέχει υψηλότερη ζωδιακή ενέργεια, το άτομο θα έχει την – μάλλον ασυνείδητη σε πολλές περιπτώσεις - τάση να εστιάζει την προσοχή του στα αντίστοιχα βιωματικά πεδία και την πιθανότητα να καταπιέζεται από την «δύναμη του πεπρωμένου», μια δύναμη που δεν την αντιλαμβάνεται αντικειμενικά ή δεν την κατανοεί με σαφήνεια. Εξαιτίας τούτου είναι πιθανό να αισθάνεται μια έλλειψη δύναμης σε άλλα πεδία και επιπλέον η έλλειψη αυτή μπορεί πράγματι να οφείλεται στις καταστάσεις που λειτουργούν σε άλλα βιωματικά πεδία.

Τούτο δεν σημαίνει ότι επειδή ένας οίκος έχει μικρότερη έκταση σε μοίρες θα επισυμβούν λιγότερα γεγονότα στο σχετικό πεδίο. Στην περίπτωση πχ του παραπάνω παραδείγματος, αν ο 10ος οίκος έχει μόνο 15ο έκταση, θα έχει μια γεμάτη επαγγελματική και κοινωνική ζωή. Εντούτοις, ο παράγοντας της προσωπικότητας και το ατομικό πεπρωμένο θα ελέγχουν τις εμπειρίες του επαγγελματικού πεδίου (1ος οίκος 55ο με τον Κριό εμπεριεχόμενο). Επίσης τα φυσικά και κοινωνικά του χαρίσματα θα σχετίζονται με τον 12ο οίκο (51ο). Το γεγονός ότι οι περισσότεροι πλανήτες βρίσκονται σε αυτούς τους παραπάνω 2 οίκους ενισχύει την απόδειξη του παράγοντα της μέγιστης ζωδιακής πυκνότητας.

Όμως θα πρέπει να γίνει σαφές ότι όταν προσεγγίζουμε ψυχολογικά ένα χάρτη ο παράγοντας αυτός δεν πρέπει ποτέ να εξετάζεται μεμονωμένα. Κανένας ατομικός παράγοντας δεν πρέπει να εξετάζεται ανεξάρτητα και ούτε πρέπει να του δίνουμε μεγάλη σημασία. Ο σκοπός αυτής της σύντομης παρουσίασης σε ένα τόσο σύνθετο ζήτημα ήταν η παροχή μιας κατευθυντήριας σκέψης που πιθανόν θα βοηθήσει τους αναγνώστες στην απόκτηση μιας νέας και ανταποδοτικότερης προσέγγισης, έγκυρης και λειτουργικής, στην κατανόηση της διαφοράς ανάμεσα στους Οίκους και στο Ζωδιακό κύκλο.


Συγγραφέας: Dane Rudhyar
Πρωτότυπος τίτλος: Astrological houses and the zodiacal signs
Πηγή: The Astrologer Magazine, October 1950 - Astrological houses and the zodiacal signs
Μετάφραση - Απόδοση: Φυλλένια Χ. της Ομάδας Editors and Staff του myHoroscope.gr
(κατόπιν έγγραφης άδειας).