Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

[toniats]

Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.

Η αγάπη είναι κατάσταση. Με άλλα λόγια μπορείς να επιλέξεις να ζεις σε αυτή.:bigsmile:

Πριν λίγες μέρες κοιτούσα σκεφτική κάποια προγράμματα απεξάρτησης τοξικομανών. Σε νεαρή ηλικία βρέθηκα σε αυτούς τους χώρους χωρίς να υπάρξω τοξικομανής. Πήγα να βοηθήσω σαν εθελοντής αλλά το σύστημα των κοινοτήτων με δυσκόλεψε…για να είμαι ειλικρινής αγάπησα τους τοξικομανείς αλλά ήταν αδύνατο να αντέξω τους ψυχολόγους, ψυχιάτρους και την λοιπή ιεραρχία. Αναγνώριζα σε αρκετούς την πρόθεση να είναι συνεπείς και να βοηθήσουν στην απεξάρτηση των παιδιών. Αναγνώριζα την συνέπεια, τον ρεαλισμό, την ειλικρίνεια των προθέσεων. Και που οδηγούσαν όλα αυτά?

Δεν υπήρχε αποτελεσματικότητα. Ακόμα και στις κοινότητες που θεωρούνταν αποτελεσματικές τα παιδιά δεν μπορούσαν να επανενταχθούν στην οικογένεια και στις κοινωνικές ομάδες. Τα αποτελέσματα που παρουσίαζαν οι κοινότητες ήταν πλαστά (ή απλώς δεν γνώριζαν την συνέχεια της ζωής των πρώην χρηστών) σε εύρος χρόνου και αποσκοπούσαν στην συνεχή εξέρρευση οικονομικών πόρων και κονδυλίων από την ευρωπαϊκή κοινότητα και την κυβέρνηση. Δεν κατηγορώ τους ιθύνοντες… ίσως στην θέση τους να έκανα το ίδιο και μάλιστα συνειδητά…από το να μην υπάρχουν καθόλου οι κοινότητες, κάπου να απευθυνθείς όταν εσύ ή ένας δικός σου άνθρωπος βρίσκεται στα ναρκωτικά, σαφώς θα επέλεγα να πω ψέματα για την αποτελεσματικότητα. Αν κάποιοι το έκαναν γιατί «τσέπωσαν» ή συνεχίζουν να «τσεπώνουν» τις επιχορηγήσεις επιμένω να τους θεωρώ μεμονωμένες περιπτώσεις.

Γιατί αποτυγχάνουν τα προγράμματα απεξάρτησης στους περισσότερους τοξικομανείς;
Γιατί συνέπεια χωρίς αγάπη είναι ρεαλισμός. Και ο ρεαλισμός δεν είναι θεραπευτικός. Ο ρεαλισμός δεν μπορεί να γιατρέψει ένα παιδί…αντίθετα με τα λεγόμενα των «ειδικών» (συνήθως οπαδούς της ψυχολογικής σχολής του συμπεριφορισμού)…ο ρεαλισμός δεν μπορεί να επιστρέψει την χαμένη αυτοεκτίμηση σε μια προσωπικότητα που έχει συρθεί στα τάρταρα. Συχωρέστε μου την ωμότητα του reality ….όταν μια γυναίκα έχει επιτρέψει να βιαστεί το παιδί της για να εξασφαλίσει μια δόση, ποιος ρεαλισμός θα την μεταμορφώσει σε μητέρα; ¶ρρωστες ψυχές δεν γιατρεύει ο ρεαλισμός. Ούτε η ειλικρίνεια.

Πέρασαν περισσότερα από είκοσι χρόνια που εγκατέλειψα τις κοινότητες απεξάρτησης. Έφυγα με βαριά καρδιά. Πιο άρρωστη και από τον χειρότερο πρεζόνι –συγνώμη αγάπες-, πιο μόνη και από Σπαρτιάτη πολεμιστή στις Θερμοπύλες. ¶λλα χωρίς ψευδαισθήσεις θα σπεύσουν να προσθέσουν οι ρεαλιστές.

Συνέχισα τη ζωή μου. Η αλήθεια είναι πως προσπάθησα να ξεχάσω αυτή την εμπειρία ακόμα και με σκληρούς τρόπους. Χρεώνοντας τη βιωματική αποτυχία μου να βοηθήσω τοξικομανείς στον εαυτό μου (τον οποίο από νεαρή ηλικία είχα «τάξει» στους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους) και στην ψυχολογία απομακρύνθηκα από αυτήν αλλά κι από τους τοξικομανείς δηλώνοντας και απερίγραπτες ανοησίες κατά καιρούς, εις βάρος τους…. κυρίως όμως θεωρώντας με ανίκανη να προσφέρω βοήθεια επειδή δεν ήμουν αρκετά ρεαλίστρια, συνετή, πρόθυμη να δηλώσω με ειλικρίνεια στην προαναφερθείσα μητέρα ότι τη θεωρώ τέρας.

Συνέχισα τη ζωή μου. Και επειδή ήμουν πολύ νέα –αλλά όχι άπειρη- άρχισα να επανεξετάζω τις αξίες του ορθολογισμού και του ρεαλισμού που κατά κόρον προβάλλονταν σαν το θαυματουργό χάπι της νοσούσας ανθρωπότητας. Η οποία ανθρωπότητα παρεμπιπτόντως και ορθολογιστικά πάει από το κακό στο χειρότερο.

Ως μικρή ορθολογίστρια εξέλαβα την αγάπη για ψυχολογικό δεκανίκι και ψευδαίσθηση. Ποτέ δεν θα βαρεθώ να σας γράφω πόσο εκτιμάω τους μηδενιστές και τους άθεους. Στηρίζουν τις ιδέες τους με τις πλάτες τους….κανένας παράδεισος δεν τους περιμένει στο τέλος της διαδρομής, καμία αποζημίωση για ψυχική οδύνη….ούτε καν ένας ψυχοπομπός ¶γγελος κουνώντας παρηγορητικά τις μεγάλες λευκές φτερούγες του!!! Απελπισία σας λέω….
Όντας άθεη η ίδια έχω βιώσει απερίγραπτη μοναξιά. Εντάξει είχα τις Αρχές μου…και γνώριζα ότι ήμουν καλή, καλής πάστας άνθρωπος, όχι κακιά δηλαδή! Καταλάβαινα πλήρως τους Σπαρτιάτες στις Θερμοπύλες, τους φοιτητές πίσω από την πόρτα που έριξε το τάνκ στο Πολυτεχνείο, τη Μητέρα Τερέζα στην Καλκούτα, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο στην άλωση της Πόλης….Οι Ιδέες και οι Αρχές μεταμορφώνουν τον άνθρωπο σε ήρωα και σε σοφό. Εγώ όμως ούτε τη Χούντα θυμάμαι, ούτε οι συνθήκες της ζωής μου είχαν τίποτα το ηρωικό, ούτε ο Πλάτωνας ήμουνα να κάθομαι όλη μέρα και να στοχάζομαι.

Το μόνο που έχω, όπως όλοι σας, είναι η Ύπαρξη. Τη στόλισα με τις Αρχές και τις Ιδέες που βρήκα στη διαδρομή. Όμως η διαδρομή της ζωής δεν μου επιφύλασσε (ευτυχώς) τις συνθήκες που θα με ηρωοποιούσαν. Η Ελλάδα είναι μια ασφαλής χώρα και ελπίζω έτσι να είναι για πάντα. Είχα φυσικά τις δυσκολίες μου, ο θάνατος της υπέροχης μητέρας μου ήταν ένα πικρό ποτήρι για τα εικοσιδύο μου χρόνια. Δυστυχώς ήταν προδιαγεγραμμένος. Ξέρω πως θα δυσκολευτείτε να το πιστέψετε, όταν όμως συνειδητοποίησα πόσο λίγο χρόνο είχα να περάσω μαζί με τη μητέρα μου, πως θα παντρευόμουν χωρίς αυτή, πως η ζωή μου θα συνεχιζόταν χωρίς την παρουσία της Τότε ερωτεύτηκα την Ύπαρξη. Οι μέρες μου έγιναν μεγάλες και υπέροχες, οι ώρες που καθόμασταν οι δύο μας ξαπλωμένες και νοιώθαμε η μια την παρουσία της άλλης, συζητούσαμε για το μέλλον, αγκαλιαζόμασταν (ξέρετε μόνο στο Υλικό πεδίο μπορείς να αγκαλιάσεις) ήταν οι ωραιότερες μέρες που είχα ζήσει ως τότε…. Ήταν που ‘ χα τη Ζωή….και η Ζωή, η Ύπαρξη σε καλεί να την ερωτευθείς, να την απαιτήσεις να την διεκδικήσεις σαν εραστής. Τότε θα σου αποκαλυφθεί. Ξέρω τι σας λέω…ξέρω και πολλούς που περνούν τη ζωή τους περιμένοντας να τους δοθούν αυτά που, κατά τη γνώμη τους, τους χρωστά η Ύπαρξη: χρήματα, εξουσία, σύντροφο, αγάπη. Τίποτα δεν δίνεται παιδιά όταν περιμένετε στους καναπέδες μπροστά από την τηλεόραση, εκεί στις οθόνες σας, αμίλητοι, μόνοι, τεμπέληδες…

Όπως λέει ένας αγαπημένος φίλος : Η Ζωή είναι γυναίκα…σταμάτα να την κοιτάς στα χέρια για το τι έχει να σου δώσει. Κοίτα την στα μάτια…

Όταν δεις την Ύπαρξη από αυτή τη σκοπιά, υποθέτω, υπάρχει χώρος πλέον για την Αγάπη.
Πως ξεκινά η Αγάπη; Νομίζω με το να αποδεχτείς –για πάρτη σου πρώτα-πρώτα- το δεκανίκι της ψευδαίσθησης, της παρηγοριάς. Μπορείς να ακούσεις κάποιον να σου λέει πως έχεις αξία, πως είσαι κάτι περισσότερο από ένας κακομοίρης και πως η Ψυχή δεν πεθαίνει, όταν αρρωσταίνει…υπάρχουν τρόποι και δρόμοι που την θεραπεύουν…στην ανάγκη την ανασταίνουν. Δεν λέει ψέματα, ρεαλιστές μου.

Η Αγάπη είναι κατάσταση, μπορείς να ζεις μέσα σε αυτή.

Πως θα ήταν αν ζούσαμε στην Αγάπη;

Καταρχήν κανένας δεν θα μπορούσε να πείσει τους θεοφοβούμενους αυτού του κόσμου ότι όπως στη γη τους κυνηγάει η τράπεζα για το δάνειο στον ουρανό τους την έχει στημένη ο Θεός… και..…
…παρακολουθεί αν πήγαιναν στην εκκλησία, αν κοινωνούσαν, αν νήστευαν, αν έκαναν σεξ με την σύντροφό τους πριν το γάμο!
….παρακολουθεί αν είναι αρκετά υποκριτές να κάνουν καλές πράξεις με αντίκρισμα (μωρέ καλύτερα άθεος και κουμουνιστής, μεγαλύτερη ταλαιπωρία από τους ταμένους στα εξαπτέρυγα δεν νομίζω να υπάρχει στη γη)
….έχει φτιάξει μια υπέροχη μεριά για τους δικούς του (παράδεισος), ενώ για τους άτακτους υπάρχει αιώνια τιμωρία. Και όλα τα συμπεράσματα προέρχονται από μια ζωή άντε 80 χρόνια στο καλύτερο της σενάριο.

Και όπως λέει ο προλαλήσαντας αγαπήμενος φίλος :
Η αγάπη δεν υποχρεώνει κανέναν, δε σε παίρνει με το ζόρι να σε ταξιδέψει, σε σέβεται. Είναι απλώς εκεί, ρέει, φυσάει, πάντα στη διάθεσή σου. Αλλά πρέπει να βρει πανιά. Τα πανιά που μόνο εσύ θα σηκώσεις. Η αγάπη δεν είναι νοητική σύλληψη ή ένα συναίσθημα. Έχει ουσία και υπόσταση, είναι υπαρκτή. Υπάρχουν κόσμοι στους οποίους η αγάπη είναι πιο πυκνή, είναι πυκνή σαν ζελές. Στο δικό σας κόσμο είναι αόρατη, εμφανίζεται να μην υπάρχει σαν μετρήσιμο μέγεθος. Καμουφλάρεται μεταμφιέζεται σε κενό. Αυτό όμως που θεωρείτε κενό είναι η υπέρτατη, καθαρότερη μορφή ενέργειας…

Ο φίλος που μιλάει λέγεται Νερέσιους, και ο φίλος που έκανε όλη τη λάντζα λέγεται Στέλιος Καρακασίδης. Αν αυτό το βιβλίο, το Νερέσιους έλθει στα χέρια σας, σας το συνιστώ με όλη μου την καρδιά. Και όλη μου την αγάπη, πως όπως σας προείπα είναι κατάσταση… (αφαιρέστε όμως το 2012 σαν χρονολογία σταθμό, η χρονολογία σταθμός της ανθρωπότητας είναι…..καμιά χρονολογία δεν είναι δηλωμένος σταθμός, δεν μας οφείλεται τέτοιου είδους ενημέρωση και είναι ύποπτη, συνεννοηθήκαμε; )

[white diamond]

υπέροχο....

[locco]

πριν από λίγο είχα κάποιες σκέψεις...διαβάζοντας το συγκεκριμένο όμως κείμενο...φωτίστηκα αρκετά απο την μία άποψη και απ'την άλλη μελαγχόλησα:unsure:.....ναι έτσι είναι η αγάπη είναι υπαρκτή.... έχει σφυγμό και δίνει ζωή

[toniats]

πριν από λίγο είχα κάποιες σκέψεις...διαβάζοντας το συγκεκριμένο όμως κείμενο...φωτίστηκα αρκετά απο την μία άποψη και απ'την άλλη μελαγχόλησα:unsure:.....ναι έτσι είναι η αγάπη είναι υπαρκτή.... έχει σφυγμό και δίνει ζωή

Γιατί μελαγχόλησες?

[athinoula85]

Νομίζω οτι η 'αγάπη' δεν έχει ορισμό και περιορισμό! Δεν μπορείς να ορίσεις αυτό που ίσως δεν το χωράνε οι λέξεις. Μπορείς να αγαπήσεις ακόμη και ένα σκυλάκι στον δρόμο, που παραλίγο να το πατήσει αυτοκίνητο.. Μπορείς να αγαπήσεις όλο τον κόσμο, γιατί έχεις μεγάλη καρδιά .. Μπορείς να αγαπήσεις τον εαυτό σου, μαθαίνοντας τον.. τον συνάνθρωπο σου .. ένα φίλο σου .. ή τον σύντροφο σου.. ακόμη και τους τοξικομανείς προσφέροντας τη βοήθεια-αγάπη-ανθρωπιά- σου ή ακόμη και τους ασθενείς σου. Στην κάθε περιπτωση όμως ,είναι διαφορετική η ένταση και η χροιά αυτού του συναισθήματος! Επιφυλλάσομαι να δώσω ορισμό στην 'αγάπη'. ίσως γιατί στην κάθε περιπτωση εμπλέκονται και άλλες λέξεις - με ορισμό όμως- όπως ανθρωπιά , συγκίνηση , προσφορά , συνείδηση . Ο κάθε άνθρωπος το αντιλαμβάνεται με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο , ανάλογα με τα βιώματα του ή την ευλυγισία του εσωτερικού του κόσμου. Είμαστε διαφορετικοί, όπως και να το κάνεις.

Κατα τ'άλλα καλησπέρα και καλο καλοκαίρι να έχετε!

[voulatain]

Θα συμφωνησω,οτι η αγαπη δεν οριζεται κ δεν περιοριζεται...
Και οτι η αγαπη,δεν ξεπεφτει ΠΟΤΕ!
Οπως εγραψε στην επιστολη του προς Κορινθιους,ο αποστολος Παυλος
Αγαπη ειναι...να το ξερεις...

[white diamond]

το ξαναδιαβάζω και το βρίσκω ακόμα πιο υπέροχο!

θέλει ... κότσια! φιλιά!

[Dion-DoubleDoor]

Αγαπητή Τόνια,

καταρχάς σε συγχαίρω τόσο για τον τρόπο γραφής σου, που ήταν πράγματι καθηλωτικός, όσο και για το μεστό και ουσιαστικό περιεχόμενο του λόγου σου.
Τα σημεία αναφοράς μας συμπίπτουν λίγο πολύ, και, παρόλο που δεν έχω τη δική σου πείρα, θα ήθελα να προσθέσω σε όσα ήδη ανέφερες περί αγάπης μέσα από τα δικά μου πρόσφατα βιώματα.

Τη στιγμή αυτή που γράφω κάνω τη νυχτερινή μου βάρδια σε ένα ιδιαίτερα νευραλγικό σημείο της Αθήνας, σε νοσοκομείο στην Ομόνοια. Διάβασα το άρθρο σου, ατενίζοντας έξω από το τζάμι "ασφαλείας" μου τους τοξικομανείς, τις ιερόδουλες, τους άστεγους, που πολλοί φορείς του "αλάνθαστου" "συστήματος" υγείας μας χαρακτηρίζει ως πρεζόνια, πουτάνες, ζήτουλες κ.τ.λ.

Συναναστρέφομαι και παρατηρώ καθημερινά αυτούς τους ανθρώπους, στους οποίους καλούμαι να συμπεριφέρομαι με συγκεκριμένο τρόπο, γιατί αυτό μου έχει υποδείξει το "αδιάβλητο" "σύστημα" με τους καλούς Σαμαρείτες. Και μάλιστα δέχομαι τη χλεύη και την κοροϊδία των συναδέλφων μου και αρκετών άλλων -για να μην είμαι ισοπεδωτική, όχι όλων, όταν τους δίνω νερό, όταν απαγορεύω να τους χαρακτηρίζουν υποτιμητικά ή, όταν για παράδειγμα, αγόρασα φαγητό σε μια έγκυο τοξικομανή που την είχε φέρει ο σύντροφός της στο νοσοκομείο έντρομος (αυτή η περίπτωση με συγκίνησε πολύ, διότι ο δικός μου πρώην πλέον φίλος, το παιδί με το σπίτι του και τη βολή του με εγκατέλειψε άρρωστη στο νοσοκομείο, για να πάει για σκι στην Ελβετία με τους φίλους του!!!!). Στα περιπαικτικά τους σχόλια απαντώ, λέγοντας: "ποιός ξέρει άραγε να πει ποιό μονοπάτι της ζωής τους έφερε σε αυτήν την κατάσταση;" ή "μη μιλάς έτσι, θα μπορούσε να ήταν το δικό σου παιδί!". Και είναι αυτοί που υψώνουν τη σημαία ενός επιφανόμενου ρεαλισμού, προβάλλοντας τη βολική απάντηση "είναι επιλογή τους!". Και είναι όμως αυτοί οι ίδιοι, αυτοί οι συνάδελφοι -τονίζω και πάλι, όχι όλοι- οι σκωληκόβρωτοι μοχλοί ενός ακόμα πιο σκοροφαγωμένου "συστήματος υγείας και ΠΡΟΝΟΙΑΣ(?)". Και είναι πάλι αυτοί οι ίδιοι που κάθονται πίσω από το τζάμι ασφαλείας, κρυμμένοι ή μάλλον χαντακωμένοι στις λανθασμένες επιλογές τους, ματαιώνοντας τελικά τον ίδιο τον εαυτό τους. Τελικά, πολλές φορές αναρωτιέμαι ποιοί είναι περισσότερο "δηλητηριασμένοι" και "άρρωστοι" αυτοί που είναι έξω ή μέσα από το τζάμι ασφαλείας του νοσοκομείου...

Κι αν τα γράφω όλα αυτά είναι για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί, όπως και εσύ είπες, εμείς οι χαμένοι στη μετάφραση της ζωής και της αγάπης έχουμε κάνει αυτά τα "πρεζόνια" αυτό που έγιναν ή τουλάχιστον αυξάνουμε τη φόρα της κατρακύλας τους. Γιατί είναι πιο εύκολο και πιο συμφέρον να τους δούμε ως ζώα, αφού κάτι τέτοιο μέσα από τον παραμορφωτικό καθρέπτη των ματιών μας μάς δείχνει φαινομενικά ανώτερους και ανυψώνει την τραγελαφική ζωούλα μας στο επίπεδο του βιώσιμου, απ' το να τους φερθούμε ανθρώπινα και ισότιμα και να ξεδιπλώσουμε μια συμπεριφορά, αν όχι αγάπης (γιατί πάντα ελλοχεύει ο φόβος), τουλάχιστον σεβασμού!!!Αν μπορούσαμε να τους δώσουμε έστω και σταγόνες αγάπης, τότε ίσως να μειώνονταν και οι σταγόνες ηρωϊνης!

Δεύτερον, γιατί υπήρξα κι εγώ, έστω και προσωρινά, χρήστης ουσιών (όχι βέβαια ηρωϊνης) και αλκοόλ και μπορώ πάνω κάτω να νοιώσω αυτούς τους ανθρώπους!Υπ' αυτήν την έννοια, θα έλεγα ότι μια εκδήλωση της αγάπης είναι και η συμπόνοια, όχι με τη σημασία του οίκτου, αλλά με την ακριβή της σημασία, την ειλικρινή συμμετοχή στον πόνο του άλλου. Και για να το πω χοντρικά και άκομψα αγάπη είναι να είσαι διατεθειμένος να κοιτάξεις και μέσα απ' τα μάτια του άλλου! Κι αν είμαι αυτή τη στιγμή εδώ στη βόλεψή μου, πίσω από το τζάμι ασφαλείας μου το οφείλω σε δύο ανθρώπους που μου έδειξαν αυτήν την αγάπη και μου άπλωσαν το χέρι τη στιγμή που ετοιμαζόμουν να κατρακυλήσω, τους γονείς μου!Δε χρειάστηκε τίποτα άλλο, μόνο αυτό το χέρι αγάπης...

Ευχαριστώ!!!

Υ.Γ. Ένα ακόμα βιβλίο που θίγει αυτό το ζήτημα είναι το πασίγνωστο "Να Ζεις, να Αγαπάς και να Μαθαίνεις" του Λέο Μπουσκάλια

Όλα μέσα από το φακό της Σελήνης φαντάζουν σαν είσοδο μέσα από τις δύο θύρες της διονυσιακής ενόρασης!

[vaval]

Υπέροχο κείμενο Dion-Double Door!Απλά υπέροχο!

[moutro28]

4. Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ (341-270 π.Χ.)


4.1. Η φιλοσοφία του Επίκουρου

Ο Επίκουρος ο Αθηναίος συνδύασε τη Φυσική του Δημόκριτου του Αβδηρίτη και την Ηθική του Αριστοτέλη του Σταγειρίτη, αλλά και μετεξέλιξε τις ιδέες τους δημιουργώντας μια συνεπή κοσμοθεωρία χωρίς εννοιολογικά κενά. Ο φιλόσοφος δέχθηκε τη δημοκρίτεια ατομική θεωρία, σύμφωνα με την οποία όλα στη Φύση αποτελούνται από άφθαρτα άτομα και κενό. Το σύμπαν είναι αιώνιο («τίποτα δεν δημιουργείται από το τίποτα»), η συνολική ύλη διατηρείται, αλλά αλλάζει διαρκώς μορφές, αφού ο αριθμός των ατόμων είναι άπειρος, όπως και οι συνδυασμοί τους στην αιωνιότητα, που δημιουργούν εξελικτικά ήλιους, σφαιρικούς κόσμους (πλανήτες), βράχους και ζωντανούς οργανισμούς. Οι θεοί υπάρχουν μέσα σε μακάρια αθανασία, αλλά δεν ασχολούνται μαζί μας (δεν υπάρχει θεία πρόνοια), όπως δείχνει η ανθρώπινη εμπειρία. Δεν πρέπει να τους φοβόμαστε αλλά να προσπαθούμε να τους μιμηθούμε στην αρετή και την ευδαιμονία.
Ο Επίκουρος άφησε κάποια θέση για το τυχαίο στην αναγκαιότητα των φυσικών νόμων. Εκτός από τις φυσιολογικές ισοταχείς κινήσεις των ατόμων και τις κινήσεις μετά από σύγκρουση με άλλα άτομα, υποστήριξε την ύπαρξη της σπάνιας τυχαίας παρέκκλισης κάποιου ατόμου σε απρόβλεπτο χρόνο, που σπάει τη ντετερμινιστική αλυσίδα αίτιου-αιτιατού και επιτρέπει την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου. Ο φιλόσοφος δέχθηκε ότι αφού ο άνθρωπος είναι μία κατασκευή από άτομα, ακολουθεί τους ίδιους φυσικούς νόμους δημιουργίας, εξέλιξης και φθοράς όπως όλα τα συσσωματώματα ατόμων. Υιοθετώντας τη βιολογική προσέγγιση του Αριστοτέλη, αποδέχθηκε την αξιοπιστία των αισθήσεων ως βάση της πληροφόρησής μας για το περιβάλλον, εφόσον έτσι προσαρμοστήκαμε κατά την πορεία της Εξέλιξης για να ζήσουμε στο συγκεκριμένο κόσμο. Επιπλέον, όπως και ο Αριστοτέλης, θεώρησε ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι ιδιότητα του σώματός του και διαλύεται μετά τον θάνατο.
Ο Επίκουρος αναγνώρισε τη φυσική τάση του ανθρώπου για την επιδίωξη της ηδονής και την αποφυγή του πόνου. Η φρόνηση βοηθά τον άνθρωπο να επιλέγει εκείνες τις ηδονές που δεν θα τον βλάψουν επιφέροντας πόνο αντί για ευχαρίστηση. Συμφώνησε με τον Αριστοτέλη ότι ο σκοπός της ζωής είναι η ευδαιμονία, την οποία όρισε ως «ηδονική κατάσταση απουσίας του σωματικού πόνου και της ψυχικής ταραχής», κατά συνέπεια εφικτή για όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το φύλο και την κοινωνική τους θέση. Η κατάσταση ευτυχίας μπορεί να επιτευχθεί με τη συνειδητοποίηση της φύσης του ανθρώπου και του σύμπαντος, την απελευθέρωση από τους αβάσιμους φόβους, τη φρόνηση για τη συνετή ικανοποίηση των φυσικών αναγκών, τη συναισθηματική ισορροπία και το συμμετοχικό αγαθό της φιλίας.




4.2. Η βιολογική έρευνα κατά τον Επίκουρο


Ο Επίκουρος δέχθηκε την αξιοπιστία των αισθήσεων σύμφωνα με τη βιολογική προσέγγιση του Αριστοτέλη, αλλά περιέγραψε τους μηχανισμούς της αίσθησης με βάση την ατομική θεωρία. ¶τομα από το περιβάλλον ερεθίζουν ειδικούς υποδοχείς στα αισθητήρια όργανά μας έτσι ώστε μπορούμε να βλέπουμε, να ακούμε, να γευόμαστε. Η υλικότητα των αισθήσεων αποδεικνύεται από την κατάργησή τους μετά το θάνατο. Αναγνώρισε ότι η συμπεριφορά του ανθρώπου εξαρτάται φυσιολογικά από τα ένστικτα (π.χ. ικανοποίηση της πείνας), τα συναισθήματα (π.χ. ευχαρίστηση) και τις νοητικές λειτουργίες (π.χ. δημιουργική φαντασία).
Προώθησε το βιολογικό τρόπο σκέψης προτείνοντας τη γένεση της ζωής στην αρχέγονη γη, την κληρονομικότητα των βιολογικών χαρακτηριστικών μέσω επικρατητικών και υπολειπόμενων σπερμάτων, την Εξέλιξη των ζωντανών οργανισμών και την επιβίωση εκείνων με την καλύτερη προσαρμογή στο περιβάλλον τους. Ο Επίκουρος θεώρησε βέβαιο ότι υπάρχουν πολλοί σφαιρικοί κόσμοι (πλανήτες), που μπορεί να μοιάζουν ή όχι με τη γη, στους οποίους υπάρχουν ζωντανοί οργανισμοί, δηλαδή μίλησε για ύπαρξη εξωγήινης ζωής!
Η μεθοδολογία του φιλοσόφου ήταν να αποδέχεται ως πιθανή κάθε θεωρία που εξηγούσε ένα φαινόμενο, αποδεχόμενος ως βέβαιη γνώση μόνο ό,τι είναι ολοφάνερο σύμφωνα με τη μαρτυρία των αισθήσεων ή του νόμου της αναλογίας. Επιπλέον, μίλησε και για τα δύο σφάλματα που αναγνωρίζει η επιστημονική μεθοδολογία: το τυχαίο και το συστηματικό. Προσπαθώντας να κατανοήσει την πραγματικότητα, ο Επίκουρος έκτισε τα θεμέλια της αντικειμενικής επιστημονικής έρευνας, η οποία βασίζεται στην πειραματική παρατήρηση. Ο διάδοχος του Θεόφραστου στην Περιπατητική Σχολή Στράτωνας άρχισε να καταστρώνει πειράματα για να ελέγξει τις απόψεις του Επίκουρου, που ήταν σύγχρονός του στην Αθήνα. Για πρώτη φορά στην Ιστορία πραγματοποιούνται και καταγράφονται πειράματα, π.χ. επιβεβαίωση ότι ο αέρας έχει υλική υπόσταση, αναποδογυρίζοντας ένα άδειο δοχείο μέσα σε νερό και παρατηρώντας τις φυσαλίδες που αναδύονται. Ο Στράτωνας τελικά θα δεχθεί ότι όλα στη Φύση αποτελούνται από μικροσκοπικά αόρατα σωματίδια και κενό.




4.3. Η παιδαγωγική προσέγγιση του Επίκουρου


O Επίκουρος θεώρησε την αφιλοκερδή και ειλικρινή φιλία ως την υπέρτατη ανθρώπινη σχέση και βάση της ευτυχισμένης ζωής. Η σχέση με τους μαθητές του βασιζόταν στη φιλία, την ψυχική ηρεμία και τον αμοιβαίο σεβασμό. Ο έμπειρος δάσκαλος έπρεπε να βοηθήσει τους νεότερους φίλους του να βαδίσουν τον ίδιο δρόμο της φρόνησης και της γνώσης. Χρησιμοποιούσε βιωματική προσέγγιση της γνώσης με τη βοήθεια των αισθήσεων και της εμπειρίας.
Ο Επίκουρος πρέσβευε ότι με την επιστημονική γνώση ο άνθρωπος καταπολεμά τους ανυπόστατους φόβους και οδηγείται στην ευδαιμονία. Η γνώση βρίσκεται με τη βοήθεια των αισθήσεων και όχι με τις διάφορες θεωρίες. Ο στόχος είναι η ευχαρίστηση που είναι ταυτόχρονη με την απόκτηση γνώσεων.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:
Η ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ, Η ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ*

Γιαπιτζάκης Χρήστος Δρ. Ιατρικός Γενετιστής, Βιολόγος-Οδοντίατρος
Σερέφογλου Ζωή Βιολόγος, Υποψήφια Διδάκτωρ