Θα θίξουμε ένα από τα σημαντικότερα θέματα όχι μόνο της Ωριαίας, αλλά γενικώς της Αστρολογίας: το θέμα των οίκων. Οι οίκοι (σπίτια), όπως είναι γνωστό, είναι 12 όσοι και τα ζώδια, και ο καθένας αντιστοιχεί σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Οι μέθοδοι οικοθεσίας είναι πολλές αλλά, γενικώς, δύο είναι οι τάσεις προς τη χάραξη της οικοθεσίας:

1) Η τάση που χωρίζει τους οίκους σε 12 ίσα τμήματα, το περίφημο "ισομετρικό" σύστημα.
2) Η τάση που χωρίζει τους οίκους σε 12 άνισα τμήματα, τα ανισομετρικά συστήματα (Placidus, Koch, Regiomontanus κλπ).

Φυσικά, κάθε σύστημα έχει τη δική του "φιλοσοφία" και δεν θα επεκταθούμε τώρα σε αυτό, όμως, όποιο σύστημα οικοθεσίας και να δέχεται ο αστρολόγος, όλοι οι αστρολόγοι συμφωνούν ως προς το περιεχόμενο των οίκων, τουλάχιστον σε γενικά πλαίσια. Πριν εξετάσουμε το περιεχόμενο του κάθε οίκου θα αναφερθούμε στο χωρισμό, τη διαίρεσή τους.

Είναι λοιπόν οι:

α) θεμελιώδεις, β) διάδοχοι, γ) κατιόντες οίκοι.

Οι θεμελιώδεις ή γωνιακοί λέγονται έτσι, γιατί αντιστοιχούν στα θεμελιώδη ή παρορμητικά ζώδια (Κριός, Καρκίνος, Ζυγός, Αιγόκερως) που και αυτά με τη σειρά τους λέγονται έτσι, γιατί αντιστοιχούν σε σημεία ηλιοστασιακά (0ο Καρκίνου και Αιγόκερου) ή ισημεριακά (0ο Κριού και Ζυγού), σε σημεία δηλαδή που αλλάζουν οι εποχές, σημεία δυναμικά, ορμητικά, παρορμητικά.
Οι θεμελιώδεις οίκοι (που είναι οι βασικότεροι) είναι οι: 1ος, 4ος, 7ος, 10ος. Ο 1ος λέγεται και γωνία ανατολής, ο 4ος γωνία της Γης, ο 7ος Γωνία της Δύσης, γι' αυτό οι οίκοι αυτοί λέγονται και γωνιακοί.

Οι διάδοχοι οίκοι λέγονται έτσι, ακριβώς γιατί διαδέχονται τους γωνιακούς και αντιστοιχούν στα σταθερά ζώδια (Ταύρος, Λέων, Σκορπιός, Υδροχόος) και είναι οι 2ος, 5ος, 8ος, 11ος. Απ' όλους αυτούς ο πιο "κακορίζικος" είναι ο 8ος.

Τέλος, κατιόντες είναι οι: 3ος, 6ος, 9ος, 12ος, που αντιστοιχούν στα μεταβλητά ζώδια που είναι οι Δίδυμοι, η Παρθένος, ο Τοξότης και οι Ιχθύς. Λέγονται έτσι, γιατί είναι τελευταίοι, πιο κάτω από τους άλλους δύο, έχουν "κατέλθει".

Γενικώς, η σημασία και το περιεχόμενο κάθε οίκου είναι τα εξής:

1ος: Ο ωροσκόπος. Το σώμα, η κράση, η φυσική κατάσταση. Αυτό που το άτομο τείνει να γίνει, τα δυνάμει στοιχεία του (ενώ ο Ήλιος είναι περισσότερο τα παγιωμένα, τα εν ενεργεία στοιχεία. Γι' αυτό και όταν λέμε τι ζώδιο είναι κάποιος, εννοούμε πού είναι ο Ήλιος του, γι' αυτό επίσης λένε πως ύστερα από κάποια ηλικία δουλεύει πιο πολύ ο ωροσκόπος). Φυσικά, πλανήτες στο ωροσκόπο (σημειοδότες, όπως λέγονται) χρωματίζουν έντονα και δυναμικά όλο το ωροσκόπιο και μπορούν ακόμα και να το αλλοιώσουν σημαντικά (π.χ. ένα άτομο με Ποσειδώνα στον 1ο οίκο, ακόμα και αν έχει πολυαστρία σε ζώδιο της Γης, θα συμπεριφέρεται κυρίως σαν Ψάρι και γενικά, ως ποσειδώνιο άτομο). Φυσικά, περιττό να τονίσουμε πως ειδικά στη διαγνωστική, ο ωροσκόπος και ο 1ος οίκος συνολικά είναι ίσως τα πιο σημαντικά στοιχεία ενός ωροσκοπίου.

2ος: Δηλώνει τα κτήματα, τα υλικά αγαθά, το σύστημα αξιών, κατά πολλούς και τη θρέψη, ακόμα και την τροφή (Ινδική Αστρολογία, Ibn-Ezra). Φυσικά, κτήματα άψυχα και έμψυχα, υλικά και μη.
3ος: Δηλώνει επικοινωνία, μετακινήσεις, γραπτά, λόγο, αδέρφια, περίγυρο, κοντινά ταξίδια.
4ος: Πρώτα και τελευταία χρόνια της ζωής, σπίτι, οικογένεια, πατρίδα, γονείς (ανάλογα με το φύλο, τον πατέρα ή την μητέρα).
5ος: Δημιουργία, χαρά, έρωτας, φλερτ, τυχερά παιγχνίδια, διασκέδαση, παιδιά.
6ος: Υγεία, εργασία (κυρίως μισθωτή - υπαλληλική) και ζώα (μικρά).
7ος: Συνεργασία, γάμος, νομικά θέματα.
8ος: Σεξ, μεταφυσική, θάνατος, αναγέννηση, κληρονομιές.
9ος: Γνώση, επέκταση, μακρινά ταξίδια, φιλοσοφία.
10ος: Καριέρα, γονείς (ανάλογα πάλι με το φύλο, πατέρας ή μητέρα), πεπρωμένο, πορεία στη ζωή.
11ος: Ομάδες, φιλίες, συλλογικοί χώροι.
12ος: Δυσκολίες, απομόνωση, εγκλεισμός, θυσία, νοσοκομεία, υποσυνείδητο, καρμικά χρέη.

Φυσικά, αναφερθήκαμε πολύ γενικά στη σημασία και το περιεχόμενο των οίκων και δώσαμε μόνο τα κύρια στίγματα του κάθε οίκου. Στην Ωριαία Αστρολογία πάλι οι οίκοι διατηρούν τις σημασίες που αναφέραμε, αλλά έχουν και πολλές άλλες ακόμα που απορρέουν, όμως, λογικά, από τις γενικές και σε άλλα κείμενά μας, θα ασχοληθούμε με αυτές όπου θα αναλύουμε διεξοδικά το περιεχόμενο κάθε οίκου και τη λειτουργία των πλανητών μέσα σε αυτούς. Γιατί αν κάποιος δεν αφομοιώσει καλά το περιεχόμενο του κάθε οίκου και δεν κατανοήσει τη λειτουργία των πλανητών σε αυτούς, θα είναι ο αιώνιος αρχάριος της Αστρολογίας. Όμως, στο κείμενό μας αυτό που μας ενδιαφέρει είναι κάτι διαφορετικό, κάτι που στην Ωριαία Αστρολογία όμως παίζει καθοριστικό ρόλο: οι παράγωγοι οίκοι.

Στην Ωριαία αστρολογία το ζητούμενο της ερώτησης δηλώνεται πάντα από κάποιον οίκο, γι' αυτό άλλωστε θα πρέπει κάποιος που ασκεί την τεχνική της Ωριαίας, αφού κατανοήσει καλά την ερώτηση, να εντοπίσει τον κατάλληλο οίκο, όπου αυτός πια και ο κυβερνήτης του θα είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές της απάντησης (όχι οι μόνοι. Μην ξεχνάμε πως η Σελήνη είναι γενικός σημειοδότης). Η επιλογή του κατάλληλου οίκου είναι κάτι που απαιτεί μεγάλη προσοχή και απαιτεί τέλεια γνώση του περιεχομένου των οίκων. Σε ερώτηση, για παράδειγμα, που αφορά στην υγεία του φίλου μας, ο φίλος σημειοδοτείται από τον 11ο οίκο και τον κυβερνήτη του 11ου. Όμως, το θέμα δεν είναι γενικά ο φίλος μας, αλλά η υγεία του φίλου μας.

Εδώ, ακριβώς έχουμε τους λεγόμενους παράγωγους οίκους: από τον 11ο οίκο, που γίνεται πια εστιακό σημείο, επίκεντρο, παράγουμε έναν άλλο οίκο που αφορά το ζήτημα που μας καίει, την υγεία δηλαδή του φίλου μας. Επειδή οίκος υγείας είναι ο 6ος, τότε μετράμε από τον 11ο, έξι οίκους (1ος οίκος είναι ο 11ος) και φτάνουμε στον 4ο οίκο. Ο 4ος οίκος θα μας δώσει πληροφορίες για την υγεία του φίλου, μιας και είναι ο 6ος (υγεία) από τον 11ο (φίλος).
Δηλαδή, για να ανακεφαλαιώσουμε:

- Λαμβάνουμε ως εστιακό σημείο αυτό που κύρια μας ενδιαφέρει, το υποκείμενό του ενδιαφέροντός μας (σύζυγος, φίλος, μητέρα, αδερφός, παιδί).
- Βρίσκουμε τον οίκο στον οποίο αντιστοιχεί αυτό το εστιακό σημείο.
- Παράγουμε από τον οίκο αυτό έναν άλλο οίκο που συνδέεται με το θέμα πια και όχι το υποκείμενο που μας ενδιαφέρει (χρήματα συζύγου, υγεία μητέρας, καριέρα παιδιού κλπ).
- Ο νέος οίκος που θα βρούμε λέγεται παράγωγος.

Παράγωγος οίκος, λοιπόν, αν θέλουμε να δώσουμε έναν ορισμό, είναι ο οίκος εκείνος που συνδέεται με κάποιο θέμα ενός προσώπου που μας ενδιαφέρει και για το οποίο θέμα εμείς, που θέτουμε την ωριαία ερώτηση, θέλουμε κάποιες πληροφορίες.

Ένα ακόμα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό: ρωτάμε αν η γυναίκα μας θα πάρει, τελικά, μια κληρονομιά.

Η σύζυγος δηλώνεται με τον 7ο οίκο. Τα οικονομικά με τον 2ο, αλλά οι κληρονομιές κυρίως από τον 8ο. Ο όγδοος οίκος από τον 7ο, είναι ο 2ος, άρα παράγωγος οίκος της ερώτησης είναι ο 2ος. Έτσι, αυτός και ο κυβερνήτης του θα μπορέσουν να δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για να συνθέσουμε τελικά την απάντηση. Όμως, για να γίνουν όλα όσα είπαμε απόλυτα κατανοητά και για να αποφευχθεί κάθε παρανόηση, ας πάρουμε έναν οίκο και δούμε τους παράγωγούς του.

Ας πάρουμε τον οίκο των παιδιών, τον 5ο. Ο 5ος, ως προς τα παιδιά είναι ο 1ος. Τα οικονομικά των παιδιών θα είναι ο 6ος (δεύτερος από τον 5ο), τα ταξίδια και τα αδέρφια ο 7ος, οι γονείς ο 8ος, τα παιδιά των παιδιών ο 9ος, η εργασία ο 10ος, η σύζυγος ο 11ος, οι κληρονομιές ή ο πιθανός θάνατος ο 12ος, οι σπουδές και οι τυχόν επεκτάσεις ο 1ος, η καριέρα ο 2ος, οι φίλοι ο 3ος, τυχόν δοκιμασίες ο 4ος.

Έτσι, στην ερώτηση του τύπου: "Θα πάει καλά το παιδί μου στην εργασία του;", ο οίκος που θα προσέξουμε ιδιαίτερα είναι ο 10ος , ο 6ος (εργασία) από τον 5ο (παιδιά).

Με την θεωρία των παράγωγων οίκων, ο χάρτης αποκτά ένα δυναμικό χαρακτήρα, όπου η οικοθεσία αλλάζει κι όλα βρίσκονται σε συνεχή μεταβολή. Ο κυβερνήτης του 7ου οίκου, για παράδειγμα, σε ερώτηση για παιδιά και ειδικά για κάποιο κοντινό ταξίδι που σκοπεύουν να κάνουν, γίνεται κυβερνήτης του 3ου παράγωγου από τον 5ο, κυβερνήτης των ταξιδιών των παιδιών. Με τη θεωρία αυτή το ωροσκόπιο παύει να είναι ένα κλειστό σύστημα, αλλά γίνεται ένα δυναμικό πεδίο όπου οι πλανήτες-δυνάμεις και οι οίκοι συνεχώς είναι και δεν είναι σε ένα ιλιγγιώδες παιγχνίδι διαλεκτικής που ο αστρολόγος πρέπει διαρκώς να συλλέγει, να επεξεργάζεται και να μορφοποιεί, δίνοντας από το πλήθος των δεδομένων τις δυνατές τάσεις και την πιθανότερη απάντηση.

Παρακάτω θα δώσουμε έναν πρακτικό πίνακα με την παράγωγη σημασία που έχει κάθε οίκος, πέρα από την αρχική του, την οποία αναφέραμε:

1ος οίκος:

1. Νομικές υποθέσεις του έτερου ήμισυ, μιας και είναι ο 7ος του 7ου (σύζυγος, νομικές υποθέσεις).
2. Σπουδές παιδιών, αφού είναι ο 9ος (σπουδές) του 5ου (παιδιά).
3. Φιλίες αδελφών, αφού είναι ο 11ος (φιλίες) του 3ου (αδέλφια).
4. Συλλογικοί χώροι που μετέχουν τα αδέλφια, για τον ίδιο λόγο με την 3η περίπτωση (11ος του 3ου).
5. Καριέρα γονέων ως 10ος (καριέρα) του 4ου (γονείς).
Μπορούν να δοθούν και άλλες σημασίες, δίνουμε απλώς τις πιο ενδεικτικές.

2ος οίκος:

1. Κληρονομικά συζύγου ως 8ος (κληρονομικά) του 7ου (σύζυγος).
2. Καριέρα παιδιών ως 10ος (καριέρα) του 5ου (παιδιά).
3. Κρυφή ζωή αδελφών ή δοκιμασίες αδελφών ως 12ος (κρυφά, δοκιμασίες) του 3ου (αδέλφια).
4. Φιλίες γονέων ως 11ος (φιλίες) του 4ου (γονείς).

3ος οίκος:

1. Σπουδές ή ταξίδια συζύγου ως 9ος του 7ου (συζύγου).
2. Δοκιμασίες γονέων ως 12ος του 4ου.
3. Φιλίες παιδιών ως 11ος του 5ου.
4. Παιδιά φίλων ως 5ος (παιδιά) του 11ου (φίλοι).

4ος οίκος:

1. Κρυφή ζωή ή δοκιμασίες παιδιών ως 12ος του 5ου.
2. Οικονομικά αδελφών ως 2ος του 3ου.
3. Υγεία φίλων ως 6ος του 11ου (6ος υγεία, 11ος φίλοι).
4. Καριέρα συζύγου ως 10ος (καριέρα) του 7ου (σύζυγος).

5ος οίκος:

1. Οικονομικά γονέων ως 2ος (οικονομικά) του 4ου (γονείς).
2. Σύζυγος φίλων ως 7ος (σύζυγος) του 11ου (φίλοι).
3. Φίλοι συζύγου ως 11ος (φίλοι) του 7ου (σύζυγος).
4. Ταξίδια αδελφών ως 3ος (ταξίδια) του 3ου (αδέλφια).

6ος οίκος:

1. Δοκιμασίες ή κρυφή ζωή συζύγου ως 12ος (κρυφή ζωή, δοκιμασίες) του 7ου (σύζυγος).
2. Οικονομικά παιδιών ως 2ος (οικονομικά) του 5ου (παιδιά).
3. Θάνατος φίλος ως 8ος (θάνατος) του 11ου (φίλοι).
4. Αδέλφια γονέων (θείοι) ως 3ος (αδέλφια) του 4ου (γονείς).

7ος οίκος:

1. Παππούδες (4ος από 4ο= γονείς των γονιών).
2. Ταξίδια παιδιών ως 3ος του 5ου.
3. Παιδιά αδελφών ως 5ος του 3ου.
4. Σπουδές ή μακρινά ταξίδια φίλων ως 9ος (σπουδές, ταξίδια) του 11ου (φίλοι).

8ος οίκος:

1. Οικονομικά συζύγου ως 2ος του 7ου.
2. Υγεία αδελφών ως 6ος (υγεία) του 3ου (αδέλφια).
3. Καριέρα φίλων ως 10ος (καριέρα) 11ου.

9ος οίκος:

1. Παιδιά παιδιών ως 5ος του 5ου.
2. Σύζυγος αδελφών ως 7ος (σύζυγος) του 3ου (αδέλφια).
3. Νομικές υποθέσεις αδελφών για τον ίδιο λόγο (7ος του 3ου).
4. Φίλοι φίλων, ως 11ος του 11ου.

10ος οίκος:

1. Γονείς συζύγου, ως 4ος (γονείς) 7ου (σύζυγος).
2. Υγεία παιδιών ως 6ος (υγεία) του 5ου (παιδιά).
3. Θάνατος αδελφών ως 8ος (θάνατος) του 3ου (αδέλφια).
4. Δοκιμασίες ή κρυφά φίλων ως 12ος του 11ου.

11ος οίκος:

1. Σύζυγος παιδιών ως 7ος του 5ου.
2. Σπουδές αδελφών ως 9ος του 3ου.
3. Θάνατος γονέων ως 8ος του 4ου.

12ος οίκος:

1. Οικονομικά φίλων ως 2ος του 11ου.
2. Καριέρα αδελφών ως 10ος του 3ου.
3. Θάνατος παιδιών ως 8ος του 5ου.
4. Υγεία συζύγου ως 6ος του 7ου.

Είδαμε λοιπόν τι δυναμική μπορεί να δώσουν στο ωροσκόπιο οι παράγωγοι οίκοι. Γι΄ αυτόν τον λόγο στην Ωριαία Αστρολογία θα πρέπει να τους έχουμε συνεχώς υπόψη, στριφογυρίζοντας το ωροσκόπιο και εξαντλώντας όλη την τέχνη και την τεχνική μας στην αποκρυπτογράφηση των σημαδιών των άστρων για την ορθή προσπέλαση της ερώτησης και, τελικά, για την διατύπωση της απάντησης. Φυσικά, πρέπει να το τονίσουμε, οι παράγωγοι οίκοι χρησιμοποιούνται και στην υπόλοιπη Αστρολογία, απλώς στην Ωριαία η χρήση τους είναι πιο εκτενής. Ας μένει, όμως, στο επίπεδο της χρήσης και ας μην γίνεται κατάχρηση.