Περί της Ελευθερίας της Συνείδησης και του Αναποφεύκτου της Μοίρας

[skorpion]

Ναι γι αυτο δεν ημουν σιγουρη αν αντιληφθηκα σωστα αυτα που γραφτηκαν επειδη δεν εχω ακομα αντιληφθει τι ειναι ο εσωτερισμος ακριβως και δεν εχω διαβασει τιποτα περαν των αποσπασματων που αναφερονται εδω κυριως αντε και σε κανα αλλο σαιτ...
Καταλαβαινω οτι ισως σου δινει μια κατευθηνση για να πραττεις αλλα αυτη η κατευθηνση ειναι βασισμενη στο συγκεκριμενο φιλοσοφικο υποβαθρο...Πρεπει δηλαδη να αποδεκτεις, να πιστεψεις, να νιωσεις οτι το να επιλεγεις να ξερεις ή οχι ειναι ενα απολυτα ελευθερη επιλογη, αν αυτο ειναι αληθες τοτε οκ οι πραξεις εχουν νοημα αν ομως δεν ειναι τοτε μιλαμε για ακομα μια αυταπατη ¨πιο πρακτικη¨?
Οσο το σκεφτομαι τοσο περισσοτερο θεωρητικο μου φαινεται παντως..χεχε

[Βασιλης Παπαδολιας]

Πρεπει δηλαδη να αποδεκτεις, να πιστεψεις, να νιωσεις οτι το να επιλεγεις να ξερεις ή οχι ειναι ενα απολυτα ελευθερη επιλογη,

όχι αυτό δεν είναι εσωτερισμός, είναι πίστη... εσωτερισμος ειναι να βρεθεις σε μία τέτοια κατασταση ειτε μεσω μαθητειας ειτε απο γεγονοτα της ζωής που να κανεις την επιλογη στην πραξη... μονο τοτε ειναι πραγματικος εσωτερισμος... ολα αυτα που γραφουμε εδω δεν ειναι πραγματικος εσωτερισμος, ειναι οπως λες κι εσυ το φιλοσοφικο υποβαθρο. αυτο απο μονο του δεν αρκει...π.χ. εγω σου λεω οτι υπαρχει τηλεπαθεια, σου γραφω παραδειγματα, κλπ. μεχρι εδω ειναι θεωρια... εσωτερισμος θα γινει οταν πραγματικα εχεις τηλεπαθητικη επικοινωνια με κάποιον... κι ακομα περισσοτερο αν καταφερεις να μη γινει τυχαια...ολη η πληροφορηση ειναι απλα το υποβαθρο για να μπορεσεις να το αναγνωρισεις οταν σου συμβει...

[skorpion]

Οκ δεκτο αν και αυτο σημαινει οτι αν δε το ζησεις δε θα καταλαβεις περι τινος προκειται κι πολλοι απο μας μπορει να μη το καταλαβουν ποτε αλλα και παλι τιθεται θεμα ακομα και γι αυτους που θα το καταλαβουν αν θα ειναι αληθινο ή ψευδαισθηση...

[Βασιλης Παπαδολιας]

πραγματι, αλλα θεωρητική (νοητική) απάντηση σ' αυτό (κατά τον εσωτερισμό τουλάχιστον) τελικά δεν υπάρχει. μόνο από την ίδια την πράξη θα πάρει κανείς τις δικές του απαντήσεις...

[kplani]

Η προκατάληψη, υποθέτω, θα είναι ένας από τους παράγοντες του συνειδησιακού ύπνου, τουλάχιστον αυτό ισχυριζόταν 350 πριν, ο Καρτέσιος και ο Βάκων.
Αν ισχυρίζεται ο απασχολούμενος με την διαδικασία αυτοβελτίωσης εσωτεριστής ότι "η επίσημη πανεπιστημιακή φιλοσοφία είναι απλή θεωρία και δε δίνει σύστημα τρόπου ζωής, αυτή άλλωστε κι η διαφορά του εσωτερισμού από την απλή φιλοσοφία. Ο εσωτερισμός προτείνει πάντα κι ένα ηθικό σύστημα μαζί με την φιλοσοφία, οπότε θεωρείται κάτι σαν εφαρμοσμένη φιλοσοφία. Ενώ η πανεπιστημιακή φιλοσοφία απαριθμεί βιβλογραφία και γνώμες.... και καταντά τελικά σχολαστικισμός. [...] Σκέτος νους και ουσία μηδέν.... " , ο κοινός νους καταλήγει σε 2 συμπεράσματα:
1) Έίτε ο ισχυριζόμενος μελέτησε ενδελεχώς όλη την επίσημη πανεπιστημιακή φιλοσοφία, την οποία και μηδένισε ως απλοϊκή και πρακτικά ανεφάρμοστη, είτε
2) Είναι προκατειλημμένος λόγω άγνοιας του πεδίου.

Η πραγματικότητα, όπως αποδεικνύεται από την ιστορική αλήθεια, απέχει έτη φωτός από τους συγκεκριμένους ισχυρισμούς. Είναι γνωστό ότι ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, οι Στωϊκοί, κ.ά δεν πρόσφεραν μια "απλή" φιλοσοφική θεωρία αλλά και ένα ηθικό πλαίσιο ζωής, τουτέστιν ένα πλαίσιο για τον ορθό πρακτικό βίο θεμελιωμένο στη γνώση (όπου ήθος=πράξη) .
Η νεώτερη δυτική φιλοσοφία - απόρροια των παραπάνω - όπως αποδεικνύεται λόγω της σχολακιστικής της κατάντιας από την "απαρίθμηση της πλούσιας βιβλιογραφίας και των γνωμών" ασχολήθηκε κατεξοχήν με το "αφηρημένο (νοητικό) " πεδίο της γνώσης του φυσικού κόσμου αλλά και με την συνείδηση, τη βούληση, την ψυχή κλπ ενώ οι διανοητές της, όπως ο Αυγουστίνος, ο Ακινάτης, ο Καρτέσιος, ο Νεύτων, ο Καντ, ο Καρτέσιος, ο Βάκων, ο Λοκ, ο Μπέρκλει, ο Χιουμ, ο Λάϊμπνιτζ, ο Χέγκελ, ο Νίτσε, ο Φρέγκε (θεμελιωτής της αναλυτικής φιλοσοφίας), ο Χούσερλ, ο Βίτγκενστάϊν, ο Σαρτρ, κ.ά συνέβαλαν με τα φιλοσοφικά τους συστήματα που ακόμη μελετώνται, στην "απλή" αύξηση των γνωμών και της βιβλιογραφίας που τα συγκέντρωσε σε τόμους χάριν διακόσμησης.

Πιστεύω πως ένας σώφρων και με αφυπνισμένη τη συνείδηση εσωτεριστής δεν θα θεωρούσε την φιλοσοφία ως κενή περιεχομένου! Διότι η φιλοσοφία, είναι το υπόβαθρο κάθε τέχνης και επιστήμης, οι οποίες δεν νοούνται πρακτικά χωρίς θεωρητική βάση. Το να θεωρείται ότι η εμπειρία και όχι η νόηση, προσφέρει την υπέρτατη δυνατή γνώση του εαυτού του είναι για πολλούς ανεπαρκές και "αφύσικο" και το ίδιο ισχύει για το αντίστροφο.

Η συνείδηση, παράγων γνώσης -ως αντικείμενο φιλοσοφικής εξέτασης -με την έννοια του μη γνώσιμου εμπειρικά "καθεαυτού", της "εποπτείας",του "παρατηρητή-υποκείμενου" όπως επίσης και η περίφημη "κατηγορική προσταγή" ως κανόνας του ηθικού βίου είσάγονται από τον συστημικό Καντ και έκτοτε τραβούν μια απερίγραπτη ταλαιπωρία από την Δύση μέχρι την Ανατολή. Λογική η έκρηξη ενδιαφέροντος τόσων φιλοσόφων (θεμελιωτών της ψυχολογίας) για την συνείδηση, αφού πυρήνας του Διαφωτισμού και της νεωτερικότητας είναι η "ατομικότητα" έννοια ασύμβατη με προηγούμενες εποχές. Κατά μια έννοια η ατομικότητα (και οι συναφείς της ιδέες) είναι η νέα "θρησκεία" που θεμελιώνεται στην "πίστη" του ανθρώπου στη λογική (νους) και στις ικανότητές του (εμπειρία) να ορίζει το πεπρωμένο του.

Αν όντως ο εσωτερισμός τεκμηριώνει τη θεωρία του με πραγματικές εμπειρίες οι οποίες είναι δυνατόν να αναπαραχθούν, τότε μιλάμε για επιστήμη και φιλοσοφία κατά τα δυτικά πρότυπα. Και δεν μου κάνει εντύπωση καθόσον ο εσωτερισμός είναι συγκερασμός αρχαίας και σύγχρονης δυτικής και ανατολικής φιλοσοφίας. Η απροσδιοριστία κατάταξης σε κάποιο πεδίο, υποδεικνύει ότι πρόκειται για ένα σύστημα που έχει διαμορφώσει μεν τα βασικά του χαρακτηριστικά (όχι όμως τέτοια που να του προσφέρουν οριστική μορφή)αλλά βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, οπότε δεν έχουμε ασφαλή συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα και λειτουργικότητά του.

Αν τώρα "ο εσωτερισμός μοιάζει με τη μαγεία ή με την αλχημεία, γιατί υπάρχει δράση που φέρνει αποτέλεσμα, αλλα δεν ξέρουμε το πως γίνεται ακριβώς αυτό..." τότε ο εσωτερισμός έχει επιστημονική βάση, αφού η μαγεία και η αλχημεία υπήρξαν οι άμεσοι πρόγονοι της σύγχρονης επιστήμης και μάλιστα οι φορείς της (εξαιρούνται οι τσαρλατάνοι) γνώριζαν ακριβώς πως γίνεται αυτό αλλά για λόγους κυρίως επαγγελματικού ανταγωνισμού (και όχι η πυρά) το έκρυβαν.

Για τον βέβαιο μηχανισμό της αιτιότητας έχουν χυθεί τόνοι από μελάνι. Αν ωστόσο τον ανακαλύψει ο εσωτερισμός (έχει επίγνωση της αδυναμίας του) θα ξεπεράσει σε φήμη την θεωρία της Σχετικότητας ομού μετά της κβαντομηχανικής. Οταν πρωτοπόροι φιλόσοφοι-μάγοι-αλχημιστές-μαθηματικοί-αστρονόμοι-θεολόγοι όπως ο Γαλιλαίος, ο Κέπλερ και ο Νεύτωνας αποφάσισαν να διαγράψουν την αδιέξοδη αναζήτηση του αιτίου για την εξήγηση του αποτελέσματος, και να μετρήσουν το ίδιο το αποτέλεσμα , τότε η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας τέθηκε σε νέα τροχιά.

Η "ανεφάρμοστη" φιλοσοφική βάση της επιστήμης

Ετσι, η "άνευ ουσίας" και πρακτικής αξίας φιλοσοφική γνώση υπερβαίνοντας την ¨"λογική (άρα νοητική) αναγκαιότητα" της αιτιότητας ως αντανάκλαση της αναγκαιότητας σκοπών και προθέσεων στη φύση", θεωρεί, μετά από πολλές περιπέτειες και ... γνώμες, επιστημονικότερη την εμπειριστική (κυρίως Hume) ότι "αιτιότητα δεν υφίσταται ως αναγκαιότητα μέσω της οποίας η αιτία επιφέρει το αποτέλεσμα" η δε ιδέα της σύνδεσης αιτίου-αποτελέσματος είναι μια ψυχολογική συνήθεια που έχει αποκτήσει ο νους μας από την επανάληψη μιας κανονικότητας (πχ κάθε πρωί ο ήλιος ανατέλλει άρα θα ανατείλλει και αύριο)

Η δυσκολία λογικής απόδειξης ....
Κατά τον Hume, κάθε προσπάθεια βασισμένη στην εμπειρία για να αποδείξει ότι η κανονικότητα που επικρατούσε στο παρελθόν θα ή πρέπει να συνεχίσει να επικρατεί και στο μέλλον, θα είναι κυκλική και θα κάνει λήψη του ζητουμένου Θα προϋποθέτει μία αρχή ομοιομορφίας της φύσης. Όμως αυτή η αρχή δεν είναι a priori αληθής, ούτε μπορεί να αποδειχτεί εμπειρικά χωρίς κυκλικότητα. Για κάθε προσπάθεια να αποδειχτεί εμπειρικά, θα πρέπει να υποτίθεται αυτό που χρειάζεται να αποδειχτεί, ότι δηλαδή, εφόσον η φύση έχει υπάρξει ομοιόμορφη στο παρελθόν θα ή πρέπει να συνεχίσει να είναι ομοιόμορφη και στο μέλλον. Αυτή η πρόκληση του Hume σε κάθε προσπάθεια καθορισμού της αναγκαιότητας των αιτιακών διασυνδέσεων πάνω σε εμπειρική βάση, έχει γίνει γνωστή ως ο σκεπτικισμός του Hume για την επαγωγική σκέψη την οποία θεωρεί ψυχολογικό γεγονός. Οι αιτιακές αλληλουχίες προβάλλονται από τον νου στον κόσμο!

Η εφαρμογή της αιτιότητας στην ελευθερία του ατόμου (ηθικός βίος)

"Επρεπε λοιπόν να καταργήσω τη γνώση, για να κερδίσω τόπο για την πίστη" είπε ο Καντ και σύνδεσε στο φιλοσοφικό του σύστημα τον ορθολογισμό με τον εμπειρισμό. Σύμφωνα με την Κριτική του θεωρία, οι αφηρημένες έννοιες είναι κενές περιεχομένου αν δεν βασίζονται στο υλικό της εμπειρίας, όμως το εμπειρικό υλικό από μόνο του περιορίζει τα όρια της γνώσης. Υπάρχει όμως η υπερβατολογική μας συνείδηση (ο εαυτός μας, ο παρατηρητής) που επεξεργάζεται τα "φαινόμενα" και τα μετατρέπει σε "νοούμενα". Η νόηση λοιπόν δεν περιορίζεται μόνο στη γνώση των φαινομένων αλλά τα υπερβαίνει και έχει την δυνατότητα να διαμορφώσει ιδέες (καθεαυτά) εμπειρικά μη γνώσιμες (πχ εξωγήϊνοι). Το λογικό του ανθρώπου είναι έτσι κατασκευασμένο ώστε να μπορεί να εννοήσει ένα αντικείμενο αλλά δεν μπορεί να οδηγηθεί στη γνώση του. Ο Καντ επιχειρεί να διαμορφώσει τη μεταφυσική ως νέα επιστήμη, καθαρή από τις ακροβασίες της νοησιαρχίας και του σχολαστικισμού.

Πρόθεση του είναι η έννοια της ελευθερίας να αποτελέσει τη βάση για την ηθική του θεωρία. Δεν αναφέρεται στον άνθρωπο ως φυσικό όν αλλά ως έλλογο.Μόνο όταν είναι ανεξάρτητος από τη φύση μπορεί να δραστηριοποιηθεί ως ελεύθερη και ηθική προσωπικότητα. Ελεύθερα θεωρούνται τα άτομα που δεν διακρίνονται για τους ιδιοτελείς και ωφελιμιστικούς σκοπούς αλλά ενεργούν με βάση τον ηθικό (πρακτικό) νόμο και έχουν ως κατηγορηματική αρχή τους την εκπλήρωση του καθήκοντος (το δέον). Χωρίς ελευθερία δεν μπορεί να υπάρξει ηθική πράξη, καθώς οι ενέργειες αυτές είναι αποτέλεσμα εγωϊστικών και ωφελιμιστικών τάσεων της ψυχής.

Ελεύθερη και ηθική είναι η πράξη που δεν υπαγορεύεται από τη φυσική αναγκαιότητα και σκοπιμότητα. Για ένα αυτόνομο ον η αυτονομία της βούλησης είναι η μοναδικη αρχή όλων των ηθικών νόμων και όλων των καθηκόντων που συμμορφώνονται με αυτά. Συνεπώς η "αιτιότητα" υφίσταται μόνο ως φυσική αναγκαιότητα και μια ελεύθερη πράξη δεν εντάσσεται σ' αυτό το πλαίσιο καθόσον ο χαρακτήρας της είναι νοητός και όχι εμπειρικός. Ο έμπορος που είναι τίμιος από το χρέος και όχι από ιδιοτέλεια, είναι ελεύθερος, αντίθετα εκείνος που επιλέγει να είναι τίμιος γιατί θα κερδίσει περισσότερα δεν είναι, γιατί ενεργεί για μια αιτία που είναι εκτός του χώρου βούλησής του. Ο Καντ θεωρεί ότι η ηθική πράξη είναι αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης που πηγάζει από την αίσθηση του καθήκοντος. Η φύση λειτουργεί μέσα στο χρόνο, η βούληση, ως νοούμενο, βρίσκεται εκτός χρόνου. Ο άνθρωπος ως ηθικό υποκείμενο είναι δημιουργός των πράξεών του και ελεύθερος.

Αν η ελευθερία κατανοηθεί σωστά μπορεί να συνδεθεί με την αιτιοκρατία. Η πράξη που υλοποιείται από την ελεύθερη βούληση ξεφεύγει από τα όρια της εμπειρικής γνώσης, όμως τα αποτελέσματά της αφορούν τον κόσμο της εμπειρίας, δηλαδή η δράση του ανθρώπου γίνεται αισθητή στο χώρο των φαινομένων.
Η Μεταφυσική θα γίνει πραγματική επιστήμη όταν ξεπεράσει τις αντινομίες της μέσω της κριτικής "με μια έγκυρη θέση αρχών, με σαφή καθορισμό των εννοιών, με δοκιμασμένη αυστηρότητα των αποδείξεων, με αποφυγή τολμηρών αλμάτων στην συναγωγή των ακολουθιών". Δηλαδή ο Λόγος (λογική) πρέπει να διακρίνεται από ταπεινοφροσύνη και να οδηγείται σε πρακτική διερεύνηση!

Συνοψίζοντας, το ηθικό σύστημα του Καντ διακρίνεται για την αυστηρή εφαρμογή του και στηρίζεται στην αρχή της αναγκαιότητας (ο ίδιος είχε επίγνωση της αυστηρότητάς του). Ο άνθρωπος επιλέγει ελεύθερα το περιεχόμενο της ηθικής πράξης, εφόσον όμως το κάνει είναι αναγκασμένος να λειτουργεί και να ενεργεί με τον τρόπο που επέλεξε χωρίς παλλινωδίες. Πρόκειται για μια αρχή που συχνά την επικαλούνται οι πολέμιοι της θανατικής ποινής ως έσχατου μέσου απόδοσης δικαιοσύνης, μια δικαιοσύνη που αυθαίρετα μάλλον θεωρούμε αντίστοιχη της Θεϊκής!

Το καντιανό κόρπους αποτέλεσε αφετηρία και σημείο τριβής των μετέπειτα φιλοσοφικών συστημάτων και θεωριών και ο λόγος που σκιαγραφήθηκε εδώ ήταν για να αποδείξει τον ανυπόστατο ισχυρισμό για την κενή πρακτικού περιεχομένου φιλοσοφία, που αναπτύσσεται, αναπαράγεται και διαχέεται από τα πανεπιστήμια (τον φυσικό χώρο παραγωγής γνώσης) και έχει επιπτώσεις στην καθημερινότητα και τη διαμόρφωση της νοοτροπίας μας έστω και αν δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τη διαδικασία.

Οσον αφορά τον Γκουρτζίεφ, τον επιστήμονα που δεν είχε γνωσιακά ταμπού και αγκυλώσεις και εντρύφησε στις -Μη συμβατές μορφές γνώσεις- όσοι έχουν κατανοήσει το δυσνόητο έργο του σε βάθος, θα γνωρίζουν πως δεν κατατάσσεται στους εσωτεριστές. Ο Γκουρτζίεφ δεν παρασύρθηκε από μεταφυσικές θεωρήσεις και δεν έχασε την κριτική ματιά του επιστήμονα.

[Βασιλης Παπαδολιας]

Πολύ ενδιαφέρουσες οι παρατηρήσεις... προφανώς δεν περιμένεις βέβαια να μπω σε διάλογο μαζί σου μετά την κατάληξη της τελευταίας συζήτησης που είχαμε... Τώρα μάλιστα που εκτός από ειδήμων της φιλοσοφίας γίνεσαι ειδική και για θέματα του εσωτερισμού και μας λες ότι ο Γκουρτζίεφ δεν ανήκε στο χώρο, δεν έχει νόημα ο αντίλογος...

Απλά για λόγους τάξης να διευκρινίσω για τους αναγνώστες ότι στη θεωρητική φιλοσοφία δεν εντάσσω βεβαίως την αρχαία ελληνική. Οι δε ισχυρισμοί ότι ο Καντ πρώτος μίλησε για συνείδηση δείχνουν κλασσική δυτικοθρεμμένη φιλοσοφία καθώς ξεχνούν το δαιμόνιο του Σωκράτη, τη Σπηλιά του Πλάτωνα και βεβαίως την αυτοπαρατήρηση του Πυθαγόρα, από τον οποίο ξεκίνησαν όλα άλλωστε.

Τέλος θα είχε πολύ ενδιαφέρον να μας παρουσιάσεις την πλευρά του επιστήμονα Γκουρτζίεφ, αφού δείχνεις να τη γνωρίζεις σε βάθος... Ή ακόμα καλύτερα να μας δώσεις και τον κατά τη γνώμη σου ορισμό της λέξης "εσωτεριστής" για να δούμε γιατί δεν εντάσσεται σε αυτούς ο γνωστός Δάσκαλος. Θα ήταν πιστεύω πολύ ενδιαφέρον...

[Κώστας]

ο Νίτσε δεν εντάσσεται στην ίδια κατηγορία με τους υπόλοιπους...και ειδικά αυτό που λες ότι απλώς προσέθεσε τη γνώμη του χωρίς να προτείνει τρόπο ζωής κτλ. είναι τραγικό λάθος...ο κατεξοχήν διδακτικός και διονυσιακός φιλοσόφος...αυτός που βίωσε την αλήθεια του όσο κανείς άλλος (του Σωκράτη μόνο εξαιρουμένου και ελάχιστων ακόμα)....και οι συμβουλές του για το "ευ ζην" άλλαξαν και θα αλλάξουν τη ζωή πάρα πολλών ανθρώπων...όσο κανενός άλλου φιλοσόφου...διότι ο Νίτσε δεν απευθύνεται μόνο στο πνεύμα αλλά και στη ψυχή...και φυσικά σε όλες τις αισθήσεις...

[Βασιλης Παπαδολιας]

Τι προσπαθείς Κώστα μου; Δε βλέπεις που η κοπέλα γνωρίζει και τον Γκουρτζίεφ; :bigsmile: Και τον έχει μάθει από το πρωτότυπο. Στοιχηματίζω ότι όταν ο Γκουρτζίεφ έκανε τηλεπαθητικές επιθέσεις στον Ουσπένσκυ για να του σπάσει το τσαμπουκά έκανε θεωρητική φιλοσοφία και το κατέγραφε για το διδακτορικό του

Βάζει στην ίδια μοίρα τα φιλοσοφικά συστήματα της αρχαιότητας όπως π.χ, οι στωικοί που ακόμα ορίζουν μέσα από τις ηθικές επιταγές τους τη ζωή μας μέσω της επίδρασης που άφησαν και στην ίδια τη θρησκεία μας με τις θεωρητικές προσεγγίσεις διαφόρων φιλοσόφων του πανεπιστημίου που λαμβάνουν υπόψη τους μερικοί φοιτητές και καλλιτέχνες... Αν εξαιρέσω το Μαρξ ποιος από αυτούς άραγε να είχε τέτοια επίδραση σήμερα; Πιο πολύ επηρέασαν τη σκέψη μας ο Φρόυντ κι ο Αινστάιν παρά η φιλοσοφία της καρέκλας...

Ξέρει και ποιοι είναι οι τρεις νόμοι του εσωτερισμού που είναι και το κριτήριο ορισμού μίας σχολής ως εσωτεριστικής... (1. ανεξιθρησκεία και ενοποίηση θρησκειών, 2. συγκρητισμός και ενοποίηση των τεσσάρων γνωστικών πυλώνων του ανθρώπου (τέχνη, φιλοσοφία, πολιτική, επιστήμη), 3. ανάπτυξη λανθανόντων ικανοτήτων του ανθρώπου)...

Μα όλα ποια τα ξέρει;;; :bigsmile:

Ας της δώσουμε κι ένα καλό όμως... έχει υπομονή και γράφει αναλυτικά... κι ασχέτως αν μου τη σπάει εμένα, αυτό είναι καλό για τους υπόλοιπους...

Θα το υποστούμε λοιπόν...

[kplani]

Δυσκολεύομαι από το πρωί να ανεβάσω " σωστά " το κείμενό μου, που δυστυχώς βγήκε ημιτελές εν αγνοία μου... (ανάδρομος άραγε;; Ιδού λοιπόν το ολοκληρωμένο και παρακαλώ κάποιον να διαγράψει το προηγούμενο ποστ γιατί δεν γνωρίζω πως...
Χαίρομαι που η κριτική μου περί προκατάληψης δεν ήταν λάθος, έτσι αποδεικνύεται και η συνευθύνη σου στην κατάληξη της προηγούμενης συζήτησης. Δεν μπορώ να κάνω κάτι για να μην στη σπάω, αλλά ευτυχώς υπάρχει κάποιο κέρδος. __________________________________________________ ________________________
Πολύ ενδιαφέροντες προβληματισμοί!

Ως προς τον διάλογο που δεν σκοπεύεις να ανοίξεις μαζί μου, ήδη αυτοδιαψεύδεσαι. Από την άλλη, στο ποστ σου δεν συμπεριέλαβες μια ρήτρα εξαίρεσης, αντίθετα ζήτησες τη γνώμη μας. Σχολιάζω ό,τιδήποτε κατά την κρίση και την εμπειρία μου δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα και δεν αφαιρώ το αντίστοιχο δικαίωμα από κανέναν.

Την άποψή του για τον ρόλο του διαλόγου στην προσέγγιση της αλήθειας την διατύπωσε ο Σωκράτης στον Θεαίτητο: " Γιατί αν βέβαια μήτε του ενός το αίσθημα μπορεί ο άλλος να το κρίνει καλύτερα, μήτε μεγαλύτερο κύρος έχει ο ένας να εξετάσει τη γνώμη του άλλου, αν είναι ορθή η εσφαλμένη, αλλά ο καθένας μόνος του θα πιστεύει τα δικά του, τα οποία είναι όλα ορθά και αληθινά, κατά τι τότε ο Πρωταγόρας είναι σοφός, ώστε δίκαια να του αξίζει να είναι δάσκαλος άλλων… ; "

Προκειμένου να ενισχύσω την προσπάθειά σου να επιβάλλεις την τάξη και να διαφωτίσεις τους αναγνώστες, θεωρώ σκόπιμα τα παρακάτω σχόλια:

1. Είναι διαπιστωμένο πως δεν είμαι η μόνη ειδήμων εντός και εκτός Myhoroscope. Ωστόσο δεν δήλωσα πουθενά πως εξειδικεύομαι στον εσωτερισμό ή τον Γκουρτζίεφ, εκτός αν πιστεύεις, πως μόνο η εξειδίκευση δίνει το δικαίωμα κριτικής γνώμης και raison d' etre στον αντίλογο. Ο εσωτερισμός, στο μέτρο που γνωρίζω, δεν είναι σύστημα αυστηρά οριοθετημένο αντίθετα υπάρχουν πολλοί εσωτερικοί διαχωρισμοί, εκφάνσεις, κατευθύνσεις, μέθοδοι῍, παραλλαγές κλπ ώστε να είναι πολύ εύκολο να κατατάξει κάποιος τον Γκουρτζίεφ. Θα ήθελα να μάθω αν ο ίδιος κατέταξε εαυτόν στους εσωτεριστές ή οι επίγονοί του πραγματικοί ή αυτόκλητοι. Ο καθένας μπορεί να έχει μια σφαιρική άποψη για τον Γκουρτζίεφ διαβάζοντας το "Ψυχολογικά σχόλια στη διδασκαλία του Γκουρτζίεφ" εκδ. Γαβριηλίδης του μαθηματικού Δ. Γαβαλά, που μελέτησε το έργο του και του Νίκολ και μετεφρασε στα ελληνικά ένα υλικό -απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.

2. Ενα άλλο λάθος είναι πως η αρχαία ελληνική δεν είναι θεωρητική φιλοσοφία. Καταρχήν η φιλοσοφία είναι θεωρητική επιστήμη και όπως όλες οι θεωρητικές έχει πρακτική εφαρμογή, διότι αλλιώς δεν θα είχε προκύψει η ανάγκη επινόησής της.

Η φιλοσοφία ως επιστήμη γεννιέται στον ελληνικό χώρο και η ιστορική της πορεία έχει ως εξής:

Η σχέση φιλοσοφίας και επιστήμης
Με το πέρασμα από τον μύθο στο λόγο, συγκροτείται ως θεωρητική επιστήμη κατεξοχήν σε αντιδιαστολή προς την πρακτική γνώση και την απλή δόξα. Ο Αριστοτέλης κάνει μια διάκριση ανάμεσα σε επιμέρους θεωρητικές επιστήμες και την «πρώτη φιλοσοφία»αλλά είναι διάκριση εσωτερική και ταυτίζεται με την επιστήμη. Στους νεώτερους χρόνους η διάκριση σε επιστήμες του λόγου και σε εμπειρικές επιστήμες τελεί υπό την ηγεμονία της φιλοσοφίας. Είναι η περίοδος που για πρώτη φορά οι φυσικές επιστήμες αυτονομούνται και αξιώνουν ότι παρέχουν έγκυρη και ανεξάρτητη γνώση από τη φιλοσοφία.

Η κομβικής σημασίας φιλοσοφία του Καντ παίρνει υπόψη της τη νέα κατάσταση καθώς περιορίζει τις αρμοδιότητες της φιλοσοφίας έναντι της εμπειρίας και θεμελιώνει την αυτονομία της τελευταίας με την επισήμανση του «καθεαυτού» δηλαδή της ανεπάρκειάς της να αποτελεί μοναδική πηγή γνώσης. Με το τέλος του γερμανικού ιδεαλισμού που εμφορείται ακόμα από την ιδέα μιας καθολικής φιλοσοφικής επιστήμης, διαλύεται τελειωτικά η ενότητα φιλοσοφίας και επιστήμης και στεκόμαστε στο κατώφλι της δικής μας εποχής όπου δεσπόζουν οι θετικές επιστήμες.

Η επιστήμη με τη σειρά της ξεκινάει από ορισμένες προϋποθέσεις, την εγκυρότητα των οποίων δεν είναι σε θέση να αποδείξει η ίδια με δικές της μεθόδους. Η θεμελίωση των προϋποθέσεων είναι έργο της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία λοιπόν δεν έχει να κάνει άμεσα με την εγκυρότητα επιμέρους επιστημονικών γνώσεων αλλά με την εγκυρότητα των προϋποθέσεών τους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ανθρωπος που έχει τέτοιου είδους φετίχ με την κλασική φιλοσοφία παρουσιάζει διανοητική δυσκαμψία, την ίδια στιγμή που κατηγορεί άλλους για το ίδιο!

Το δαιμόνιο και η συνείδηση... καμία σχέση!

Ο Σωκράτης θεωρούσε ως αποστολή του την αφύπνιση των συμπολιτών του από το διανοητικό λήθαργο προκειμένου να σκεφτούν το νόημα της ζωής, έχοντας ως επίκεντρό του το ανθρώπινο υποκείμενο και το εμβληματικό «γνωθι σʼαυτόν. Στην αποστολή αυτή τον έσπρωχνε καθώς έλεγε, μια εσωτερική φωνή (το δαιμόνιο) την οποία θεωρούσε θεϊκή.

Μια προσεκτικότερη ανάγνωση του κειμένου μου, αφενός δεν θα δημιουργήσει την εσφαλμένη εντύπωση ότι η πατρότητα της " συνείδησης" αποδίδεται στον Καντ, αφετέρου θα εντοπίσει την διαφορά της στην αρχαιοελληνική φιλοσοφική σκέψη. Ο Καντ, την εξετάζει - με πρωτόλειο τρόπο- ως παράγοντα γνώσης. Για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, η πατρότητα είναι στο cogito του Descartes που εγκαινιάζει την γέννηση του Υποκειμένου στη νεώτερη φιλοσοφία. Εκατό χρόνια μετά ο Καντ θα μιλήσει για την δομή και τη λειτουργία της συνείδησης και τον ρόλο της στην διαδικασία της γνώσης. Στα Προλεγόμενα σε κάθε μελλοντική μεταφυσική (σσ.94-95) θα πεί :

" Έργο των αισθήσεων είναι να σχηματίζουν εποπτείες• έργο του νου να σκέπτεται. Σκέπτομαι θα πει: συνενώνω παραστάσεις σε μια συνείδηση. Αυτή η συνένωση γίνεται ή μόνο σχετικά προς το υποκείμενο και τότε είναι τυχαία και υποκειμενική, ή γίνεται απόλυτα και τότε είναι αναγκαία και αντικειμενική. Η συνένωση των παραστάσεων σε μια συνείδηση είναι κρίση. Σκέπτομαι θα πει λοιπόν: κρίνω, ή ανάγω παραστάσεις σε κρίσεις. Γιʼ αυτό οι κρίσεις είναι ή απλώς υποκειμενικές, αν οι παραστάσεις σχετίζονται μόνο με μια συνείδηση μέσα σε ένα υποκείμενο και συνενώνονται μέσα του• ή είναι αντικειμενικές, αν συνενώνονται σε μια συνείδηση εν γένει, δηλαδή με αναγκαιότητα. Τα λογικά στοιχεία όλων των κρίσεων είναι πολλοί μπορετοί τρόποι συνένωσης των παραστάσεων σε μια συνείδηση[...]

Ο Καντ ορίζει την ηθική όχι ως επιστήμη των νόμων της φύσης, αλλά επιστήμη των νόμων της ελευθερίας και την ηθικότητα ως μια πάλη ανάμεσα στις επιταγές της συνείδησης και τις ορμές της αισθητικότητας (εμπειρία, αίσθηση)

"Δυο πράγματα γεμίζουν την ψυχή με πάντοτε καινούριο και αυξανόμενο σεβασμό και θαυμασμό, όσο συχνότερα και σταθερότητα ασχολείται μαζί τους ο στοχασμός: ο έναστρος ουρανός πάνω μου και ο ηθικός νόμος μέσα μου. Και τα δύο δεν χρειάζεται να τα αναζητώ και απλώς να τα υποθέτω έξω από το οπτικό πεδίο μου, σαν να ήταν κρυμμένα μέσα στα σκοτάδια ή στο υπερπέραν• τα βλέπω εμπρός μου και τα συνδέω αμέσως με τη συνείδηση της ύπαρξής μου" (E.Kant, Κριτική του Πρακτικού Λόγου, μτφ. Κ. Ανδρουλιδάκης,σσ. 233, εκδ. Εστία, 2004)

Στον 20ο αιώνα ο μαθηματικός και φιλόσοφος Edmund Husserl επικεντρώθηκε στους περισσότερους τομείς που απασχολούσαν την Φιλοσοφία αλλά και τις ιδέες συγγενών επιστημών όπως η Γλωσσολογία, η Κοινωνιολογία και η Γνωσιακή Ψυχολογία. Στην " Φαινομενολογία" του, η βασική ιδέα είναι, εξ ου και το όνομα, η εστίαση στα φαινόμενα της συνείδησης.
Είναι η μελέτη της συνείδησης και η μελέτη της δυνατότητάς της να γνωρίσει το περιεχόμενό της. Γι αυτό και είναι περισσότερο μια μέθοδος παρά μια διαδικασία φιλοσοφικών δογμάτων.

Η αυστηρή κριτική για "ψυχολογισμό" που άσκησε ο μεγάλος μαθηματικός και φιλόσοφος Frege στο έργο του " Φιλοσοφία της Αριθμητικής" έστρεψε τον Χούσερλ στην Λογική και από κει στην ανάπτυξη της μεθοδολογίας της Φαινομενολογίας που στόχο έχει τη μελέτη της ίδιας δομής της συνείδησης μέσω της οποίας το Υποκείμενο κατανοεί τις αλήθειες του κόσμου, ένα στοιχείο που ο Καντ, θέτοντας τα «καθεαυτά» είχε αφήσει μετέωρο και απροσπέλαστο σε κάθε είδους προσέγγιση.
Κεντρική ιδέα της χουσερλιανής μεθοδολογίας είναι η "επιστροφή στο πράγμα το ίδιο" (δηλαδή το καντιανό νοούμενο) όπως την θέτει ο ιδιος κατά τη στροφή του υποκειμένου, από την «φυσική στάση πραγμάτων» (natural stand point) σε εκείνη της «φαινομενολογικής εποχής».



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 2 : O άνθρωπος που αφενός έχει τέτοιου είδους φετίχ με την κλασική φιλοσοφία, αφετέρου πιστεύει πως τα φιλοσοφικά δόγματα, συστήματα, στοχασμοί, μέθοδοι κλπ οικοδομήματα σκέψης δεν χαρακτηρίζονται από αλληλόδραση, αλληλεπίδραση, αλληλεγγύη, αλληλουχία και ... αλληλοσπαραγμό, όπου γης και πατρίς, αλλά είναι αυτοφυείς ιδιοφυίες μεγαλοφυιών ατόμων (βλ. Δάσκαλοι με το Δ κεφαλαίο, κλπ αμειβόμενοι γκουρού και διαφωτιστές) παρουσιάζει διανοητική δυσκαμψία, μηχανιστική συμπεριφορά και απώλεια συνείδησης και σκοπού σε τέτοιο βαθμό ώστε καμία αλογόμυγα κανενός Δασκάλου δεν πρόκειται να τον σηκώσει από το διανοητικό του λήθαργο ( ... στο οποίο ο ταπεινός Καντ ισχυρίστηκε ότι είχε πέσει!)

Υ.Γ. το ότι αμείβονται οι Καθοδηγητές της συνείδησής μας δεν είναι μεμπτό, σε καπιταλιστική αγορά ζούμε και δη παγκοσμιοποιημένη. Μεμπτό είναι, εκμεταλλευόμενοι την φύση της καθημερινότητάς μας να μας προσελκύουν με χάντρες και καθρεφτάκια για ιθαγενείς,΄"πουλώντας" μας μεθόδους και δρόμους εσωτερικής αφύπνισης καταργώντας παράλληλα την κριτική μας δυνατότητα - μένοντας οι ίδιοι στο απυρόβλητο - πχ μέσω της μεταβίβασης του αμφίβολης υφής και ποιότητας "προσωπικού βιώματος" από τον Δάσκαλο στο μαθητή! Σίγουρα υπάρχουν πολλοί δρόμοι για την εσωτερική μας βελτίωση αλλά όποιος βαυκαλίζεται ότι γνωρίζει τον ορθότερο, πλανάται!
Κατ' αυτή την έννοια στην προσωπική μας βελτίωση μπορούμε να φτάσουμε μέσω της Φιλοσοφίας αδιακρίτως προέλευσης, μέσω ενός καλού πνευματικού κληρικού, μέσω του ασκητισμού, του μοναχισμού, της ψυχανάλυσης, της οικολογίας και λοιπών εναλλακτικών τρόπων, αρκεί πάντοτε να κρατάμε σε εγρήγορση την κριτική μας σκέψη. Αυτή είναι η προσωπική μου θέση.

Υ.Γ.3 : Παρεμπιπτόντως, ο Μαρξ ανήκει στους τελευταίους συστημικούς Διαφωτιστές και επιχείρησε να αποδείξει επιστημονικά την αναπόφευκτη εξέλιξη του καπιταλισμού που θα λάβει τέλος με την έλευση του κομμουνισμού, επιχείρημα που βασίζεται στην διαλεκτική λογική του γερμανικού ιδεαλισμού(I.Kant,G.Hegel),που τον βοήθησε σημαντικά να εξετάσει πώς τα δύο αυτά αντίθετα μπορούν πράγματι να υφίστανται μέσα στη δυναμική της νεωτερικότητας. Ενδιαφέρθηκε αποκλειστικά για την Πολιτική Οικονομία και οχι για την Φιλοσοφία.

[kplani]

Αγαπητέ Κώστα,

Διάβασε προσεκτικότερα την παράγραφο που αναφέρεται μεταξύ άλλων και στο Νίτσε και θα διαπιστώσεις πως αντιπαρατίθεμαι στην άποψη του Βασίλη για την άνευ πρακτικής ουσίας και εφαρμογής της κλασικής φιλοσοφίας - τη φιλοσοφία της καρέκλας - που διδάσκεται στο φυσικό της χώρο, τα Πανεπιστήμια. Ο Νίτσε διδάσκεται στα πανεπιστήμια και βεβαίως αποτελεί τμήμα της " επίσημης πανεπιστημιακής φιλοσοφίας". Τα σχόλια περί προσωπικής μου εμβάθυνσης στο έργο του Γκουρτζίεφ και μάλιστα από το πρωτότυπο(!) τα αφήνω ως έχουν, καθότι δεν προκύπτει κάτι τέτοιο από τα γραφόμενά μου.