Η εφηβική κρίση

[Λίλιαν Σίμου]

Ο Ρουσσώ έχει ονομάσει την εφηβεία σαν «μία δεύτερη γέννηση του ανθρώπου». Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία αναγέννηση, με όλες τις ανάγκες και τις αβεβαιότητες της εισαγωγής στη ζωή. Η έξοδος από το στενό οικογενειακό περιβάλλον, φαίνεται σε άλλους εφήβους σαν ευτυχία, σε άλλους σαν βάσανο. Οι άτολμοι τρομάζουν με τη δυνατότητα να είναι ανεξάρτητοι όλο και περισσότερο. Τους δημιουργείται, λοιπόν, ένα αίσθημα φόβου.

Πολλά και δυσάρεστα είναι τα συμπτώματα του φόβου της εφηβείας. Βασικός όμως φόβος είναι αυτός για την αποτυχία του μαθητή, που προκαλεί αλλαγές στον χαρακτήρα και διαταραχές στη συμπεριφορά και σε ακραίες περιπτώσεις ενδέχεται να φθάσει ως την ψυχική κατάρρευση.
Γονείς και παιδαγωγοί πρέπει να προσέχουν να μην ωθούν στα άκρα τον έφηβο. Όλοι με την τάση να τον καθοδηγούν και να σκέπτονται για το καλό του και τα συμφέροντά του, φθάνουν συχνά σε σκληρή κι αυταρχική συμπεριφορά απέναντί του. Εκείνος αναπτύσσει συναισθήματα κατωτερότητας κι αντιστέκεται με αρνητική διάθεση, ακόμη και σε λογικές απαιτήσεις των γονέων του. Η ένταση φθάνει σε αδιέξοδα, κλονισμό σχέσεων και έλλειψη αυτό-εκτίμησης του εφήβου. Κάθε ήττα μπορεί να του φανεί στο μέλλον καταστροφική, καθώς μέσα στην έξαρση της περιόδου αυτής, βιώνει σε υπερβολή ό,τι του συμβαίνει.

Βασική είναι η επικοινωνία που αναπτύσσεται μεταξύ γονέων και παιδιών, αλλά και καθηγητών εκείνη την περίοδο. Ο διάλογος και η συνεχής επαφή, θα κάνουν τον έφηβο να αποφύγει να κλειστεί στον εαυτό του και να κάνει σκοτεινές ή θολές σκέψεις για ό,τι τον ανησυχεί. Συχνά, όταν ο έφηβος μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον με ασθενείς συναισθηματικούς δεσμούς, απομονώνεται κι αποξενώνεται από την κοινωνία. Η σεξουαλικότητα που αναπτύσσεται σιγά-σιγά, η ανάγκη να τον αναγνωρίσουν και να τον προσέξουν, αντιπαρατίθενται με την εσωστρέφεια του συγκεκριμένου τύπου εφήβου και τον κάνουν να βιώνει μία οδυνηρή ανεπάρκεια. Κάθε αποτυχία (σε επάγγελμα, σχολείο, αγάπη, κοινότητα), τον βυθίζει σε ένα κόσμο δυσδιάκριτο και θολό. Μπορεί σε ακραίες περιπτώσεις να φθάσει και στην παραφροσύνη. Η εφηβική παραφροσύνη δεν είναι, όπως νομίζουμε σήμερα, μία κληρονομική ασθένεια, μία ανωμαλία της ιδιοσυγκρασίας, αλλά απλώς η διέξοδος από μία μεγάλη απελπισία που πέφτει ο έφηβος, όταν δεν έχει σωστό περιβάλλον να τον στηρίζει. Ικανοί ψυχοθεραπευτές, μπορούν σήμερα να βοηθήσουν τον νεαρό αυτό έφηβο να βρει τον δρόμο του.

Η κατάπτωση κι η εφηβική εγκληματικότητα είναι κι αυτές θλιβερές καταλήξεις του λαβύρινθου της εφηβείας. Μπορεί να φθάσει μέχρι την καθολική άρνηση όλων αυτών που στα μάτια των μεγάλων θεωρούνται αξίες. Μία αθώα ένδειξη ανταρσίας είναι το ντύσιμο ή το χτένισμα: θέλει να γίνει αισθητός, να προκαλέσει, να διαφέρει από τους μεγαλύτερους, να είναι ατημέλητος ή με μειωμένη αντίληψη της υγιεινής.
Απέναντι στους παιδαγωγούς, η διαμαρτυρία μπορεί να φέρει τάσεις καταστροφής στον εκπαιδευτικό τους χώρο.
Τα έντονα μουσικά ακούσματα είναι κι αυτά η φωνής της διαμαρτυρίας και της ανησυχίας που διακατέχει τον έφηβο. Η παραβατική συμπεριφορά είναι αρκετά σπάνια, αλλά οι νευρικές, νευρωτικές ή ψυχοσωματικές διαταραχές παρουσιάζονται αρκετά συχνά.

Όταν από τα 13 περίπου χρόνια, το παιδί αναπτύσσεται σωματικά, οργανικά κι αλλάζει ψυχολογικά, είναι σε μία μετέωρη κατάσταση. Το σώμα διαφοροποιείται, οι ορμόνες του δημιουργούν εξάρσεις και μεταπτώσεις και ξαφνικά παύει να αισθάνεται παιδί, αλλά δεν μπορεί να ενταχθεί και στον κόσμο των μεγάλων. Είναι κάπου ανάμεσα, κάπου διαφορετικά, κάπου ανένταχτο. Η υπόφυση λειτουργεί όλο και πιο πολύ και οι σεξουαλικές ορμόνες επηρεάζουν τον οργανισμό βαθύτατα. Οι σμηματογόνοι αδένες εργάζονται εντατικά κι η εφίδρωση είναι αυξημένη. Είναι έφηβος!
Η εφηβεία θα λέγαμε πως είναι η δεύτερη ανάπτυξη του εγώ. Δεν είναι κύριος των καταστάσεων και βρίσκει την μεταβατική περίοδο περίεργη κι αβέβαιη. Η κρίση της εφηβείας είναι σοβαρότερη από όσο συχνά αντιλαμβανόμαστε εμείς η μεγαλύτεροι. Ψυχικές παραμορφώσεις που έχουν ριζώσει από την παιδική ηλικία κι υποβόσκουν, δημιουργούν τώρα κρίσεις και περιπλοκές. Η συγκαταβατική συμπεριφορά του παιδιού που υποχωρούσε για να ευχαριστήσει τους γονείς, παύει να υπάρχει ξαφνικά. Η αντιλογία και το πείσμα, κάνουν τους μεγάλους να δυσανασχετούν για το άλλοτε «καλό τους παιδί» που «χάλασε». Ξεκινά η κρίση των γενεών. Ωστόσο, η κατανόηση κι η αντιαυταρχική συμπεριφορά των μεγαλυτέρων, θα βοηθήσει να ξεπεραστεί αυτή η δύσκολη περίοδος.

Συχνά ο έφηβος αισθάνεται μόνος κι εγκαταλελειμμένος. Το «ημερολόγιο» είναι συχνά ένα στήριγμα για να εκφράζεται. Το καλύτερο θα ήταν ο διάλογος με κάποιο φίλο ή ένα μεγαλύτερο που εμπιστεύεται. Κατά την περίοδο αυτή, ο καλλιεργημένος έφηβος, μπορεί να γίνει φιλόσοφος και να αναρωτιέται για τις αξίες και την αλήθεια της ζωής. Θρησκευτικές, ιδεολογικές διαφοροποιήσεις μπορεί να διαφανούν στο νου του εφήβου. Ένας σωστός σύμβουλος θα ήταν το καλύτερο αυτή την περίοδο, ώστε να μη φθάσει στα άκρα, αλλά και να μη μείνουν ατελείς οι πνευματικές του ανησυχίες.

Συχνά, η εφηβική ηλικία υμνείται σαν κάτι το ωραίο κι αμετάκλητο., Αλλά ο καθένας πρέπει να ομολογήσει πως είναι η πιο δύσκολη και περίπλοκη περίοδος της ζωής του ανθρώπου.
Ο παιδοψυχίατρος A. Homburger, αναφέρει : «Κανένα είδος φρενοβλαβών δεν είναι τόσο δύσκολο στη διασάφηση των εσωτερικών τους διαδικασιών, όσο ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων στην κανονική εφηβεία»

Πρέπει λοιπόν να έχει καταλάβει κάποιος την ανεπάρκεια και την προβληματικότητα της ύπαρξης του νεαρού ατόμου, αν θέλει να του παρασταθεί στην μεγαλύτερη κρίση της ζωής του. Η σωστά αφομοιωμένη εφηβεία, γίνεται ψυχικό και πνευματικό θεμέλιο της κατοπινής διαμόρφωσης του χαρακτήρα. Συχνά, ας μη ξεχνάμε, πως οι δύσκολοι ενήλικες, είχαν τραυματικές εμπειρίες στην εφηβική τους ηλικία. Είναι βασικό λοιπόν, να ενημερωθούμε και να γνωρίζουμε πώς πρέπει να φερθούμε στον έφηβο, για να διαμορφώσουμε μία μελλοντική κοινωνία με ώριμους, ισορροπημένους και συνεργάσιμους ενήλικες.


Βιβλιογραφία :
«Ανατρέφω σωστά το παιδί μου» του Γιόζεφ Ράττνερ

[joyce]

Εφηβεία

--------------------------------------------------------------------------------

Αγαπητή Κυρία Σίμου, καλημέρα σας και καλή εβδομάδα!

Διαβάζοντας προσεχτικά το άρθρο σας, πήρα το θάρρος να μοιραστώ μαζί σας τη δική μου ιστορία.
Ο γιός μου είναι γεννημένος 6 Απριλίου 1994, ημέρα Τετάρτη και ώρα 11:50 π.μ. Είμαι χωρισμένη απο το 1995 και η επικοινωνία του πατέρα με τον γιό μου όλα αυτά τα χρόνια ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Αυτή η απώλεια, παρά τις δικές μου μεσολαβήσεις, είχε σαν αποτέλεσμα την αδιάφορη και παθητική συμπεριφορά του γιού μου ως προς το σχολείο-δασκάλους και γενικά τα μαθήματα ιδιαίτερα τη φετινή χρονιά, ακόμα και σε μένα την ίδια. Κατόπιν συννενόησης και στενής επικοινωνίας που είχα με τη δασκάλα, προσεγγίσαμε τον πατέρα παρουσιάζοντας την κατάσταση του παιδιού ως κρίσιμη. Ευτυχώς είχε καλό αποτέλεσμα για το καλό του παιδιού, η επικοινωνία έγινε πολύ πιο συχνή και το παιδί άρχισε να βελτιώνεται. Εξακολουθώ όμως και έχω έντονες επιφυλάξεις για την συνέπεια και διατήρηση αυτής της επικοινωνίας σύμφωνα με τον χαραχτήρα του πατέρα (Γεννημένος 30/11/1958, δεν ξέρω ημέρα και ώρα λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 29ης, αν βοηθάει αυτό). Ο ίδιος δείχνει να χειρίζεται τις υποθέσεις του με ασυνέπεια όπως και τα παιδιά του (απ'τον 1ο γάμο έχει μια κορη γενν. 5/2/1988)
Πέρα όμως απο την όποια επικοινωνία διατηρήσει ο πατέρας με τον γιό μου και εν'οψη εφηβείας του, θα σας παρακαλούσα να μου στείλετε κάποιες συμβουλές ή κάποιους χειρισμούς που θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω έστω και στις πιο κοινές αντιδράσεις μιας εφηβείας και βέβαια θα εκτιμούσα πολύ αν λάβετε υπ'όψιν σας την συγκεκριμένη περίπτωση.
Ο λόγος που ανησυχώ είναι οτι είμαι μόνη μου, δεν έχω ξαναφτιάξει τη ζωή μου ούτε έχω κάποια σχέση αυτόν τον καιρό και θέλω να μπορώ ν'αντιμετωπίσω τις συνέπειες που έχει η έλλειψη συντρόφου πρωτού ξεκινήσουν οι πιο έντονες αντιδράσεις της εφηβείας για να μπορώ ν'ανταπεξέλθω όσο το δυνατόν πιο αντάξια.

Τα δικά μου στοιχεία σε περίπτωση που τα χρειάζεστε είναι ως εξής:
Γενν. 8/3/1970, ημέρα Κυριακή και ώρα 11:15 π.μ.

Σας ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο σας εκ των προτέρων και ελπίζω να μην ήμουνα κουραστική.
Ανυπομονώ για την απάντησή σας.

Να'στε πάντα καλά!

Joyce

[Λίλιαν Σίμου]

Αγαπητή φίλη Joyce

Με συγκινείτε που μοιράζεστε μαζί μου, ένα θέμα τόσο λεπτό. Επειδή είναι σοβαρό και σας κατανοώ, καθώς έχω παιδί στην εφηβεία, θα σας παρακαλούσα να περιμένετε ως αύριο, ώστε να έχω χρόνο να δω με ησυχία τα στοιχεία που μου παραθέτετε.

Σας ευχαριστώ πολύ
με φιλικούς χαιρετισμούς
Λίλιαν Σίμου

[glikoulinaa]

Πραγματικά η εφηβεία είναι σαν «μία δεύτερη γέννηση του ανθρώπου» όπως την ονόμασε ο Ρουσσώ γιατί όλοι μας θα έχουμε διαπιστώσει ότι στην εφηβεία αλλάζουμε υπερβολικά και σαν χαρακτήρες αλλά και σωματικά. Είναι πράγματι σαν να ξαναγεννιόμαστε!!!!!!!!!

[kinky_skorpina]

Κυρία Λίλιαν Σιμου...πολύ ωραίο θέμα για συζήτηση!Η εφηβεία είνα αδιαμδισβήτητα η πιό δύσκολη περίοδος για ένα άτομο στην πορεία του προς την ενηλικίωση. Απαιτεί απο τους γονείς προσεχτικούς χειρισμούς γιατί τα ψυχικά τραύματα που πιθανών δημιουργούνται στον έφηβο εκείνη τη φάση της ζωής του είναι και τα πιό δύσκολα προς αποθεραπεία γιατί επηρεάζουν βαθιά και καθοριστικά ολόκληρη την ψυχοσύνθεση του.
Στη δική μου περίπτωση π.χ...οι γονείς μου δεν είχαν ιδιαίτερες γνώσεις σωστής διαπαιδαγώγησης!Αλλα ούτε έκαναν και καμία προσπάθεια να καλύψουν αυτό τ γνωστικό κενό!!Μεγαλώνοντας κατάφερα να τους δώσω ελαφρυντικά και να τους συγχωρήσω για να...πονάω λιγότερο!!!Ας είναι καλά ο Ωροσκόπος μου στον Τοξότη και το έντονο αίσθημα διακαιοσύνης που μου προσδίδουν οι 5 πλανήτες μου στο Ζυγό!Γιατίδυστυχώς η Ψυχή μου(12ος) έχει χαρακτηριστικά Σκορπιού και είμαι και Σκορπίνα!!!Παρόλη όμως την προσπάθεια μου-και τα κατάφερα δύσκολα- ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ μένει ακόμα μετέωρο μέσα μου...Γιατί τόση άγνοια?Γιατί τέτοια αδιαφορία για τις ανάγκες μου?Πρόσφατα διαπίστωσα οτι αν δεν κατάφερνα να τιθασεύσω με τη λογική την τεράστια ανάγκη,που εκείνοι ποτέ δε μου κάλυψαν στο ακέραιο,να εκλαμβάνω την αμέριστη προσοχή των γύρω μου κινδύνευα σοβαρά να αποκτήσω εμμονές υστεριικής φύσης!!!Πέραν του ότι δε δέχομαι με τίποτα τη απόρριψη και την αδιαφορία,πίάνω συχνα τον εαυτό μου να θυμώνει
με τους άλλους όταν εκείνοι δεν αναγνωρίζουν λεκτικά την αξία μου!!!Και εδώ τίθεται το ερώτημα¨:Γιατί έχω τόσο μεγάλη ανάγκη να παραδέχονται οι άλλοι πόσο αξιόλογο άτομο είμαι?Μπορείται κ.Λίλιαν να δώσετε κάποιες απαντήσεις σε αυτά τα θέματα?Θα το εκτιμούσα ιδιαίτερα...Με σεβασμο...Μαρία

[Δείμων]

Μαρία μου ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να ζει - και ζωή σημαίνει μονάχα αλλαγές. Από τα Πλουτώνεια κύτταρά μας μέχρι την Ηλιακή ψυχή μας, όλα αλλάζουν συνεχώς όσο μεγαλώνουμε και περνά ο χρόνος. Έτσι και τη σκέψη για τα παιδικά σου χρόνια πρέπει να την αφήσεις να εξελιχθεί και να μαλακώσει όσα φέρνει μαζί της και την βασανιζουν, την βαραίνουν... Νομίζω και λογικά να το δεις είναι άδικο να μένεις δέσμια λίγων ή πολλών κατστάσεων που πια έχουν λήξει, έχουν περάσει αμετάκλιτα. Νομιζω πως ο δρόμος της ελευθερίας σου αξίζει περισσότερο.

¶λλωστε όσο Σκορπίνα και να είσαι είναι αδύνατον κάτι τέτοιο να το εκδικηθεις πια στην ρίζα του. Μην στρέφεις το κεντρί σου εναντίον σου. Η Αστρολογία είναι εδώ για να σε ενημερώσει - κι αν θες να σε προφυλλάξει από αυτό το πράγμα.





* Σε παρακαλώ όταν απαντάς σε ένα θέμα μην παραθέτεις ολόκληρο το αρχικό μήνυμα, πάτα απλά το «Απάντηση»