kiaRRa
15-11-2006, 12:19 PM
Φαντασία ή πραγματικότητα;
Όλοι, σε ποικίλες στιγμές της ζωής μας, έχουμε αναρωτηθεί κατά πόσο είναι αληθινές διάφορες ιστορίες που συχνά ακούγονται σχετικά με φαντάσματα και στοιχειωμένα μέρη. Μερικοί, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι έχουν έρθει σε επαφή με τέτοια "όντα". Ωστόσο, δεν έχουμε όλοι αποφασίσει αν πιστεύουμε σε αυτά. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων:
1) Αυτοί που είναι σίγουροι για την ύπαρξη πνευμάτων που γίνονται αισθητά στον υλικό μας κόσμο,
2) αυτοί που είναι κατηγορηματικά αρνητικοί και, τέλος,
3) οι σκεπτικιστές που αφήνουν, παρόλα αυτά, μία χαραμάδα στην αμφιβολία.
Ας δούμε, όμως, τί είναι και ποιος ο ορισμός των φαντασμάτων κινούμενοι σε ένα πιο ουδέτερο έδαφος. Πρόκειται για άυλες, υπερφυσικές οντότητες που δεν είναι καταρχήν αντιληπτές με τις αισθήσεις. Είναι υποτιθέμενα πνεύματα νεκρών. Πολλές φορές μαρτυράται πως κατοικούν στα σπίτια όπου κατοικούσαν και όταν ζούσαν, συνηθέστερα όμως σε εκείνα όπου έχουν γίνει φόνοι. Δεν αποκλείεται ακόμα να έχετε ακούσει και για τα λεγόμενα "πολτεργκάιστ". Τότε, αναφερόμαστε σε ένα "θορυβώδες" φάντασμα, που κάνει δηλαδή αισθητή την παρουσία του πετώντας διάφορα αντικείμενα και κάνοντας φασαρία.
Σε μία τηλεοπτική εκπομπή που μεταδόθηκε στην Αγγλία, ο ερευνητής Lionel Fanthorpe υποστήριξε πως- κατά τη γνώμη του- υπάρχουν τέσσερις πιθανές λύσεις για το τί συνιστά ένα φάντασμα, μπορεί δηλαδή να είναι:
ένα πνεύμα κάποιου που απεδήμησε,
μία επανάληψη παρελθόντος γεγονότος,
μία δυσλειτουργία του μυαλού ή μία παραίσθηση,
στοιχειά ή κατώτερες θεότητες.
<div align=left><img src=http://www.myhoroscope.gr/articles/images/ghost4.jpg align=right hspace=6 vspace=1</div>Ξεκινώντας, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι υπάρχει ένας συνεχώς επεκτεινόμενος κατάλογος "ειδών" φαντασμάτων, στηριζόμενος σε μαρτυρίες και ψυχολογικές αξιολογήσεις. Πρώτο είδος είναι τα φαντάσματα που "στοιχειώνουν". Οι ερευνητές, υποστηρίζουν ότι διαφέρουν ως προς το είδος των εμφανίσεών τους από τα υπόλοιπα. Οι περισσότερες εμφανίσεις τείνουν να λαμβάνουν χώρα μόνο μία φορά, σε μέρη συνήθως άγνωστα στο δέκτη, με τον οποίο φαίνεται να έχουν σχέση. Σε αυτήν την εμφάνιση, φαίνεται συχνά το πνεύμα να επικοινωνεί με τον δέκτη με κάποιο βλέμα ή άγγιγμα ή ακόμα και με ομιλία. Ένα φάντασμα-στοιχειό, προχωρώντας όμως, δείχνει να μην αναγνωρίζει τα άτομα γύρω του και να είναι περισσότερο δεμένο με το μέρος παρά με τον άνθρωπο. Επιπλέον, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις, τα περισσότερα πνεύματα αυτού του είδους στοιχειώνουν... ατομικά ένα μέρος. Κάποιες φορές, ωστόσο, γίνονται αντιληπτά και γκρουπ πνευμάτων, όπως ακολουθία απο μοναχούς ή και ολόκληρους στρατούς.
Έχουν κατά καιρούς υπάρξει πολλές θεωρίες σχετικά με το στοίχειωμα των φαντασμάτων. Κάποια στοιχεία συνηγορούν πως η ικανότητα ενός ατόμου να βλέπει φαντάσματα ή να αισθάνεται μία παρουσία εξαρτάται εν μέρει από την παρατεταμένη επαφή με το άτομο που βλέπει ή νιώθει.
Σε μία πειραματική έρευνα μιας ομάδας ψυχολόγων-ερευνητών, χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα ζώα: ένα σκυλί, μία γάτα, ένας αρουραίος και ένας κροταλίας. Τα ζώα χρησιμοποιήθηκαν για να ερευνήσουν στοιχειωμένα δωμάτια μιας αγροικίας στο Kentucky και αφού τα έβαλαν στο σπίτι ένα ένα χωριστά, οι ερευνητές κατέγραψαν τα εξής:"Το σκυλί, αφού μπήκε περίπου για ένα μέτρο μέσα στο δωμάτιο, παραμέρισε τον ιδιοκτήτη του και έσπρωχνε την εξώπορτα για να διαφύγει. Με κανέναν τροπο δεν στάθηκε δυνατόν να πείσουν το σκύλο να επιστρέψει στο δωμάτιο. H γάτα, αφού και αυτή μπήκε όσο το σκυλί μεταφερόμενη στα χέρια του ιδιοκτήτη της, έμπηξε τα νύχια της στους ώμους του, πήδηξε στο πάτωμα και έστρεψε το σώμα της προς μία καρέκλα. Πέρασαν αρκετά λεπτά κοιτάζοντας απειλητικά και νιαουρίζοντας επιθετικά προς την άδεια καρέκλα, μέχρι τελικά να βγει από το δωμάτιο.O αρουραίος δεν έδειξε καμία αντιδραση σε ό,τι κι αν είχε ενοχλήσει τον σκύλο και τη γάτα,ο κροταλίας, όμως, αμέσως πήρε στάση επίθεσης προς την ίδια καρέκλα που είχε απασχολήσει και την γάτα. Μετά από λίγο έστρεψε το κεφάλι του προς ένα παράθυρο και κατόπιν ξαναγύρισε στη θέση εγρήγορσης που είχε νωρίτερα. Τα τέσσερα ζώα εξετάστηκαν ξεχωριστά και σε ένα δωμάτιο, όπου καμία τραγωδία δεν είχε συμβεί. Σε αυτό το δωμάτιο αντέδρασαν φυσιολογικά. Προφανώς, στην αγροικία επηρεάζονταν από κάποια αόρατη παρουσία. Τί ήταν αυτό με το οποίο αντιδρούσαν τα ζώα παραμένει άγνωστο και μυστήριο. Όπως μυστήριο παραμένει και η δυνατότητα παρατεταμένης επαφής των ανθρώπων και των ζώων με άυλες οντότητες".
Σύμφωνα με την γνώμη ορισμένων ανθρώπων του κλήρου, αυτές οι οντότητες αποτελούν ψυχές νεκρών. Υποστηρίζουν πως οι ψυχές των ατόμων που πέθαναν ήρεμα, αποχωρίζονται από το σώμα και προχωρούν σε ένα άλλο επίπεδο. Το πνεύμα, όμως, αυτών που πέθαναν βίαια, για κάποιο λόγο δεν μπορεί να προχωρήσει και μένει προσκολλημένο στον υλικό κόσμο. Στις περισσότερες περιπτώσεις στοιχειωμένων μερών αποκαλύπτεται πως εκεί είχε γίνει κάποιος φόνος. Στην πλειονότητα τέτοιων περιπτώσεων, τα φαντάσματα μη μπορώντας να συνειδητοποιήσουν την αιτία του ξαφνικού θανάτου τους, απλά προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή.
Στοιχειωμένη Ευρώπη
Σε διάφορα μέρη έχουν ακουστεί μαρτυρίες κατοίκων για περίεργους θορύβους την νύχτα σε άδεια σπίτια, για τηλέφωνα σε μέρη που πλέον δεν υπάρχει τηλεφωνική γραμμή, για φώτα που ανάβουν μόνα τους, για παιδικά κλάματα. Συνηθέστερες περιπτώσεις στοιχειωμένων μερών αποτελούν τα κάστρα και οι πύργοι της Αγγλίας.
Πρώτος, σε αριθμό μαρτυριών, αναφέρεται ο Πύργος του Λονδίνου. Πριν μεταταραπεί σε φυλακή, ήταν από τα αγαπημένα μέρη του βασιλιά Ερρίκου του VII. Συχνά, οργανώνονταν γιορτές προς τιμήν του. Όμως, ο πύργος δεν ήταν για πολύ μέρος χαράς. Ο βασιλιάς παντρεύτηκε την ¶ννα Μπολέιν ευελπιστώντας ότι θα αποκτούσε τον διάδοχο που δεν του χάρισε η πρώτη σύζυγος. Η ¶ννα, όμως, γέννησε αρχικά κορίτσι, την μετέπειτα βασίλισσα Ελισάβετ την Ι. Όταν αργότερα γέννησε αγόρι, το βρέφος ήταν νεκρό.Για να σώσει το γόητρο του ο Ερρίκος, κατηγόρησε την Βασίλισσα για μοιχεία και την αποκεφάλισε στον Πύργο. Έκτοτε, κανείς βασιλικός απόγονος δεν κατοίκησε εκεί, με αποτέλεσμα ο άλλοτε μεγαλοπρεπής Πύργος να γίνει φυλακή. Καθώς, όμως, περνούσαν τα χρόνια, όλο και πλήθαιναν οι μαρτυρίες των φρουρών πως είχαν δει την αποκεφαλισμένη Βασίλισσα με τη συνοδεία της να κατευθύνονται από τον τάφο της στο υπόγειο, στο δωμάτιο της.
Το κάστρο Featherstone έχει πιο σαιξπυρική ιστορία να μας πει. Ο βαρόνος Featherstonehaugh είχε κανονίσει να παντρέψει την κόρη του με έναν συγγενή της επιλογής του, ενώ γνώριζε την άρνηση της νέας. Την ημέρα του γάμου, μετά το γαμήλιο γλέντι, οι παρευρισκόμενοι άνδρες ανέβηκαν στα άλογά τους και ξεκίνησαν για το παραδοσακό κηνύγι αλεπούς. Ο βαρόνος έμεινε πίσω να ετοίμασει το κάστρο και περίμενε τους ιππείς να επιστρέψουν. Η ώρα περνούσε και η ομάδα δεν γυρνούσε, όταν ξαφνικά ακούστηκαν οι οπλές των αλόγων πάνω στη γέφυρα. Οι υπηρέτες δεν πρόλαβαν να ανοίξουν την πόρτα, αλλά αυτό δεν έδειξε να εμποδίζει τους καβαλάρηδες. Η ομάδα είχε πέσει σε παγίδα από ληστές και είχαν εξοντωθεί όλοι... Όταν ανέβηκε ο πατέρας να ειδοποιήσει την κόρη του, την είδε κρεμασμένη απο τον πολυέλαιο, επειδή είχε χάσει την αγνότητα της.
Στην Ουαλλία τον 19ο αιώνα ο δεύτερος μαρκήσιος του Bute άρχισε την αναπαλαίωση του κάστρου του στο Cardiff, αλλά πέθανε το 1848. Ακόμα και τώρα όμως, τον βλέπουν να διασχίζει το τζάκι της βιβλιοθήκης. Περπατά από το δωμάτιό του μέσα από έναν τοίχο πάχους 2 μέτρων στο διάδρομο. Κατόπιν, πηγαίνει στο δωμάτιο του παρεκκλησίου, εκεί όπου σκοτώθηκε.
Δεν υπάρχουν, όμως μόνο στο εξωτερικό τέτοιες μαρτυρίες, αλλά και στην Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη σε ένα εγκαταλελειμένο σπίτι στα Κάστρα, πολλοί ισχυρίζονται πως έχουν ακούσει μουσική και μάλιστα πιάνο. Οι τελευταίοι ένοικοί του το εγκατέλειψαν βιαστικά. Συγκεκριμένα, είχε μετακομίσει μία οικογένεια με τρία παιδιά. Οι μέρες άρχισαν να κυλούν ήρεμα μετά την μετακόμιση, αλλά το ένα από τα παιδιά παραπονιόταν ότι δεν μπορουσε να κοιμηθεί εξαιτίας της μουσικής. Οι γονείς πίστεψαν πως ο μικρός απλά ήθελε να τραβήξει την προσοχή τους, μέχρι που άρχισαν και οι ίδιοι να ακούν πιάνο τις νύχτες. Παρατήρησαν, ακόμα, πως οι γείτονες δεν περνούσαν ποτέ μπροστα από το σπίτι το απόγευμα και αφού σιγά σιγά γνωρίστηκαν μαζί τους, έμαθαν πως το σπίτι τελευταία φορά είχε κατοικηθει απο έναν δάσκαλο μουσικής, ο οποίος δολοφονήθηκε την ώρα που έπαιζε πιάνο από ληστές. Από την επόμενη κιόλας μέρα η οικογένεια έφυγε, εγκαταλείποντας και την πόλη.
Η ¶μφισσα μετρά τις περισσότερες μαρτυρίες θέασης φαντασμάτων. Αν υποτεθεί πως τα φαντάσματα είναι ενεργειακές οντότητες, δεν θα πρέπει να μας παραξενεύει το γεγονός πως όσο πλησιάζουμε το Μαντείο των Δελφών γινόμαστε πιο ευαίσθητοι σε μεταφυσικά ερεθίσματα. Λίγο πολύ, είναι γνωστό το πώς επηρεάζεται το μαγνητικό πεδίο της περιοχής γύρω από τον αρχαιολογικό χωρο.
Επιστημονικές εκτιμήσεις...
Τί εννοούμε, όμως, με τον όρο "μεταφυσικά ερεθίσματα ή παραφυσικά φαινόμενα"; Πρόκειται για φαινόμενα που βρίσκονται έξω από τα αποδεκτά όρια της Eπιστήμης και της έρευνας. Κάποιοι θεωρούν ότι αυτά τα φαινόμενα αποτελούν θέμα έρευνας της Παραφυσικής Ψυχολογίας, ενός σχετικά νέου κλάδου. Ωστόσο, για τις περισσότερες από αυτές τις ιστορίες-μαρτυρίες θέασης φαντασμάτων υποστηρίζεται πως δεν επιδέχονται καμίας απολύτως εξήγησης. Η επαφή με άυλες οντότητες είναι ένα ιδιαίτερα "προφανές" παράδειγμα φαινομένου που δείχνει να έρχεται σε αντίθεση με την κοινώς αποδεκτή άποψη για την αλληλεπίδραση του μυαλού με το περιβάλλον. Σε αυτό συνηγορεί και η "ύπαρξη" των πολτεργκάιστ (poltergeist), τα οποία, όπως προαναφέρθηκε, γίνονται ευκολότερα αισθητά. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όμως, η έρευνα του ασυνείδητου (που εδώ έχει, καθώς φαίνεται, μεγάλη συμβολή) προχωρά μακρύτερα από τις έρευνες του πατέρα της ψυχολογίας Sigmund Freud για τα παραφυσικά φαινόμενα αρνούμενη τα αξιώματα της Παραφυσικής Ψυχολογίας ως εξαπατήσεις.
Θέματα όπως τα φαντάσματα, οι προαισθήσεις, το διάβασμα της σκέψης, το λύγισμα των κουταλιών με τη σκέψη ή άλλα παρόμοια παραφυσικά μυστήρια, είναι για τους περισσότερους φυσικούς ανύπαρκτα ή υποστηρίζεται ότι βρίσκονται στη φαντασία των ανθρώπων. Αυτά τα παραψυχολογικά ή παραφυσικά φαινόμενα, που γίνονται αισθητά με τις πέραν των αισθήσεών μας ικανότητες ή που δεν μπορούν να εξηγηθούν με τους φυσικούς νόμους, γίνονται τα τελευταία χρόνια αντικείμενο έρευνας και των φυσικών επιστημών.
Οι φυσικοί, όμως, συνεχίζουν να βλέπουν τα φαινόμενα σκεπτικιστικά. Προσπαθούν να τα επαναλάβουν στο εργαστήριο για να βρουν αν υπακούουν ή όχι σε φυσικούς νόμους. Αλλά, για να κάνουν πειράματα πρέπει να συνεργαστούν με ορισμένα 'προικισμένα' άτομα, που να έχουν τέτοιες ικανότητες. Επιπλέον και για να αποδειχθούν στην πράξη με πειράματα, πρέπει να είναι επαναλήψιμα σε εργαστήρια της φυσικής.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί ισχυρίζονται ότι τα πειράματα παραψυχολογίας δεν είναι επαναλήψιμα, γιατί αυτό οφείλεται στην αδυναμία της φυσικής. Και φέρνουν σαν παράδειγμα ότι οι συσκευές στη φυσική δουλεύουν καλά με ποσότητες πάνω από μια ορισμένη τιμή. Έτσι και στα παραφυσικά φαινόμενα, ισχυρίζονται πως δεν υπάρχουν μηχανήματα που να μετρούν τις πολύ μικρές ποσότητες με τις οποίες αυτά λειτουργούν.
Υπάρχουν άτομα, τα οποία προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα φαντάσματα με βάση τη Φυσική, με αρκετά ενδιαφέρουσες θεωρίες. Πρώτα πρώτα, πιστεύουν ότι τα φαντάσματα δεν αποτελούνται από πνευματική, αλλά από ηλεκτρομαγνητική ενέργεια και ότι έχουν κάποια συγκεκριμένη συχνότητα. Η εμφάνισή τους μπορεί να καταγραφεί από συσκευές που μπορούν και μετράνε αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Έπειτα, υποστηρίζεται ότι τα φαντάσματα σπάνια εμφανίζονται σε αστικά κέντρα, διότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει τη συχνότητά τους, γι' αυτό και καταφεύγουν στα δάση, όπου τα δέντρα τους εξασφαλίζουν κάλυψη από τέτοιες αλλοιώσεις. Τέλος, η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι τα φαντάσματα μπορούν και ανυψώνουν αντικείμενα και να ανοιγοκλείνουν ηλεκτρικές συσκευές, μετατρέποντας την ενέργεια από την οποία αποτελούνται σε μηχανική ή ηλεκτρομαγνητική αντίστοιχα.
Μία άλλη θεωρία, σύμφωνα με τον Robert Matthews, υποστηρίζει ότι τα φαινόμενα θέασης φαντασμάτων ίσως να έχουν και επιστημονική εξήγηση και να μην είναι απλά παιχνίδια του νου. Μία νέα έρευνα αποκάλυψε πως όλα τα κλασικά "συμπτώματα" επαφής με φαντάσματα μπορούν να εξηγηθούν ως το αποτέλεσμα της ύπαρξης χαμηλής συχνότητας ηχητικών κυμάτων παγιδευμένων στα "στοιχειωμένα" κτίρια. Αυτά τα κύματα, συνεχίζει, είναι ικανά να ενεργοποιηθούν από τίποτα περισσότερο παρά μόνο από τον αέρα που περνά από τους τοίχους. Αν και αυτά τα ηχητικά κύματα δεν είναι δυνατόν να γίνουν αντιληπτά από το ανθρώπινο αυτί, επιστημονικές έρευνες κατέδειξαν πως έχουν επίδραση στο σώμα του δέκτη, αυξάνοντας την ανθεκτικότητα του δέρματος και προκαλώντας ακόμα και την αίσθηση κρύου και τρόμου, που συνοδεύει την εμφάνιση φαντασμάτων.
Αυτή η εξήγηση προέκυψε από μια τυχαία ανακάλυψη ενός ακαδημαϊκού, που ενεπλάκη σε μία περίπτωση "στοίχειωσης" στο εργαστήριο του. Ένα βράδυ, καθώς ο Vic Tandy εργαζόταν μόνος, άρχισε να ιδρώνει, ενώ ταυτόχρονα κρύωνε. Τότε αντελήφθη και μία άλλη παρουσία στο δωμάτιο."Είχα ανατριχιάσει και στεκόμουν τρομοκρατημένος αδυνατώντας να αντιδράσω". Η απάντηση προέκυψε το επόμενο πρωί: Ο Tandy, όντας αρκετά ενθουσιώδης, είχε αφήσει ένα φύλλο αλουμινίου στερεωμένο σε έναν σφικτήρα. " Όταν επέστρεψα το άλλο πρωί πρόσεξα πως η άκρη του αλουμινίου ταλαντευόταν έντονα πάνω-κάτω." Ώς καλά ειδικευμένος στη Μηχανική, διαπίστωσε ότι το φύλλο αλουμινίου θα μπορούσε κάλλιστα να δέχεται ενέργεια από χαμηλής συχνότητας ηχητικά κύματα, που διαχεόταν μέσα στο εργαστήριο. Μετέπειτα τεστ αποκάλυψαν την ύπαρξη "στατικών" κυμάτων, εγκλωβισμένων στο εργαστήριο, που έφταναν στο αποκορύφωμα της έντασής τους κοντά στην έδρα του Τandy." Τελικά όλα δημιουργήθηκαν απο ένα νεο-εγκατεστημένο ανεμιστήρα εξαερισμού... Όταν άλλαξε η συχνότητα περιστροφής του ανεμιστήρα, το φάντασμα εξαφανίστηκε, μαζί και το στατικό ηχητκό κύμα."
Συνεργαζόμενος πλέον με τον Dr Tony Lawrence στο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Υγείας, ο Vic Tandy ανακάλυψε τη σημασία της περιοδικότητας των ταλαντώσεων. Στην έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε στο Journal of the Society for Psychical Research, αποκαλύπτουν πως ο "υπό-ηχος" που συνοδεύει την συχνότητα των ταλαντώσεων έχει συνδεθεί με αρκετές επιδράσεις στην ανθρώπινη φυσιολογία, όπως δυσκολία αναπνοής, ρίγη και αίσθημα τρόμου. Ενώ οι ειδικοί στην ακουστική γνώριζαν την επίδραση του υπο-ήχου, κανείς ως τώρα δεν το είχε συνδέσει με τα φαντάσματα. Ο Tandy υποστήριξε πως έκτοτε ήρθε αντιμέτωπος με άλλες δύο περιπτώσεις "στοιχειώματος", όπου και πάλι έφταιγε η χαμηλή συχνότητα των ηχητικών κυμάτων.
Το μεγαλύτερο ερώτημα, ωστόσο, είναι αν οι μαρτυρίες για πνεύματα ανήκουν στα όρια έρευνας της επιστήμης. Θα μπορούσαμε να πούμε πως μέχρι να υπάρξει κοινή γραμμή πλεύσης της επιστημονικής κοινότητας ως προς την εξήγηση των φαινομένων, δεν μπορούμε να θεωρούμε τις μαρτυρίες αυτές αξιόπιστες, αν και υπάρχει και η μερίδα επιστημόνων που, με λιγότερο σκεπτικισμό, υποστηρίζει πως αυτές οι ιστορίες φαντασμάτων και επαφής με νεκρούς δεν είναι περισσότερο "περίεργες" από ό,τι είναι η δυνατότητά μας να βλέπουμε νεκρούς ηθοποιούς στην τηλεόραση.
Τον 19ο αιωνα υπήρξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα φαντάσματα, καθως οι ιστορίες στοιχειωμένων σπιτιών και κάστρων έδειχναν να έρχονται σε αντίθεση με την άκαμπτη τετράγωνη λογική της επιστήμης. Παρά τις επίμονες προσπάθειες των ερευνητών να βρουν απτές αποδείξεις, οι ανωτέρω ιστορίες πολιτών δεν μπόρεσαν να στηριχθούν. Κάποιοι ψυχολόγοι, αρνούμενοι την ύπαρξη τέτοιων οντοτήτων, θεωρούσαν πως αποτελούν απλά και μόνο επιθυμία των "δεκτών" να έρθουν σε επαφή με αυτά, τα οποία εκείνοι αποκαλούν πνεύματα. Μία επιθυμία που υποβάλλεται έντονα στο υποσυνείδητο των ανθρώπων.
Το γεγονος, όμως, ότι δεν μπόρεσε να αποδειχθεί εμπεριστατωμένα ως τώρα η ύπαρξη και θέαση φαντασμάτων στον υλικό κόσμο, δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν.
Τα τελευταία χρόνια πλήθαινουν οι προσπάθεις της επιστημονικής κοινότητας, να δώσει σαφείς και κοινώς αποδεκτές απαντήσεις. "Τα φαντάσματα δεν κρύβονται σε «στοιχειωμένους πύργους», αλλά αποτελούν αποκυήματα του μυαλού όλων όσων υποστηρίζουν ότι τα «βλέπουν»", λένε οι Βρετανοί επιστήμονες. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν, μετά την ολοκλήρωση μεγάλης έρευνας με εκατοντάδες εθελοντές σε τοποθεσίες της Αγγλίας και της Σκωτίας, όπου φιλοξενούνται μερικά από τα πιο γνωστά φαντάσματα...
"H ψύχρα, το σκοτάδι ή μαγνητικά πεδία σε μία αίθουσα προκαλούν την εντύπωση κάποιας αδιόρατης παρουσίας μέσα στον χώρο", λένε οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου του Χέρτφορντσαϊρ, που μελέτησαν τις αντιδράσεις των εθελοντών στο Παλάτι του Χάμπτον, εκεί όπου λέγεται ότι κατοικεί το φάντασμα της πέμπτης συζύγου του Ερρίκου H', καθώς και στις υπόγειες κρύπτες του Εδιμβούργου. Οι συμμετέχοντες εθελοντές πράγματι κατέγραψαν ασυνήθιστες εμπειρίες σε «ύποπτα» σημεία, χωρίς, ωστόσο, να γνωρίζουν εκ των προτέρων την ιστορία του μέρους. Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι περισσότεροι είδαν ή αισθάνθηκαν κάτι περίεργο στα ίδια σημεία. Οι επιστήμονες ερμηνεύουν το αποτέλεσμα ως επιβεβαίωση της ύπαρξης «στοιχειωμένων» χώρων όπου οι άνθρωποι αισθάνονται κάτι το ασυνήθιστο. Αυτό, όμως, επισημαίνουν ότι οφείλεται σε οπτικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο προς αυτή την κατεύθυνση και όχι σε αληθινά φαντάσματα.
Αφού πραγματοποίησαν λεπτομερείς μετρήσεις θερμοκρασίας, έντασης φωτός και έκτασης του δωματίου στα «στοιχειωμένα» σημεία, ο δρ Ρίτσαρντ Γουάισμαν και οι συνεργάτες του υποστήριξαν ότι οι άνθρωποι αντιδρούν υποσυνείδητα στο περιβάλλον και στη γενικότερη «νευρικότητα» του δωματίου. H έρευνα αυτή, πάντως, καταρρίπτει παλαιότερες γνώμες που υποστήριζαν ότι είναι πιθανότερο να «δει» κανείς φαντάσματα, αν ξέρει ότι ένα μέρος είναι «στοιχειωμένο». Σύμφωνα, μάλιστα, με την τελεύταια θεωρία οι επιστήμονες αντέτειναν πως πρόκειται για προϊόν υποβολής του ανθρωπίνου εγκεφάλου στην πίστη της ύπαρξης φαντασμάτων και πνευμάτων. Συνεχίζοντας την επιχειρηματολογία τους, ανέφεραν πως πρόκειται για διεργασίες που επιτελούν οι νευρώνες του εγκεφάλου, καθώς επίσης και για προβολές της ασυνείδητης θέλησης των ατόμων αυτών να έρθουν σε επαφή με άυλες οντότητες. Μην ξεχνάμε πως οι δραστηριότητες και οι δυνατότητες του ανθρωπίνου εγκεφάλου δεν έχουν μέχρι στιγμής πλήρως διερευνηθεί, αφήνοντας προς το παρόν πλείστα αναπάντητα ερωτήματα.
Καταλήγοντας, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι οι πιο πολλοί άνθρωποι, παρόλο που τα παραφυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να εξηγηθούν με τη βοήθεια της φυσικής, έχουν γι' αυτά μια τελείως προσωπική θετική στάση. Αυτό δείχνουν και οι περισσότερες δημοσκοπήσεις. Πολύς κόσμος πιστεύει -ή και θέλει να πιστεύει- σε τέτοια φαινόμενα. Γιατί θεωρούν ότι κάτω από την επιφάνεια της συνείδησης και της κοινής λογικής υπάρχουν κινητήριες δυνάμεις που προκαλούν ανεξήγητα φαινόμενα.
Μήπως, όμως, αυτό που τώρα είναι έξω από τη λογική της επιστήμης, θα είναι αργότερα κοινό κτήμα των ανθρώπων;
________________
Αναφορές
http://www.castles-of-britain.com/castle94.htm - http://www.twingroves.district96.k12.il.us/RenAissance/TowerofLondon/TowerLondon.html - http://newmedia.syr.edu/proseminar/story - http://www.paranormality.com/haunting_ghosts.shtml - http://archives.cbc.ca/IDD-1-69-358/life_society/halloween
http://www.skepdic.gr/Entries/Fi/fantasmata.htm - http://www.psybox.com/web_dictionary/paranormal.htm - http://ta-nea.dolnet.gr - http://www.physics4u.gr/articles/2004/paranormal.html - http://www.torontoghosts.org/science/ - http://members.fortunecity.com/metafysiko/texts/etherals1.htm
Όλοι, σε ποικίλες στιγμές της ζωής μας, έχουμε αναρωτηθεί κατά πόσο είναι αληθινές διάφορες ιστορίες που συχνά ακούγονται σχετικά με φαντάσματα και στοιχειωμένα μέρη. Μερικοί, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι έχουν έρθει σε επαφή με τέτοια "όντα". Ωστόσο, δεν έχουμε όλοι αποφασίσει αν πιστεύουμε σε αυτά. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων:
1) Αυτοί που είναι σίγουροι για την ύπαρξη πνευμάτων που γίνονται αισθητά στον υλικό μας κόσμο,
2) αυτοί που είναι κατηγορηματικά αρνητικοί και, τέλος,
3) οι σκεπτικιστές που αφήνουν, παρόλα αυτά, μία χαραμάδα στην αμφιβολία.
Ας δούμε, όμως, τί είναι και ποιος ο ορισμός των φαντασμάτων κινούμενοι σε ένα πιο ουδέτερο έδαφος. Πρόκειται για άυλες, υπερφυσικές οντότητες που δεν είναι καταρχήν αντιληπτές με τις αισθήσεις. Είναι υποτιθέμενα πνεύματα νεκρών. Πολλές φορές μαρτυράται πως κατοικούν στα σπίτια όπου κατοικούσαν και όταν ζούσαν, συνηθέστερα όμως σε εκείνα όπου έχουν γίνει φόνοι. Δεν αποκλείεται ακόμα να έχετε ακούσει και για τα λεγόμενα "πολτεργκάιστ". Τότε, αναφερόμαστε σε ένα "θορυβώδες" φάντασμα, που κάνει δηλαδή αισθητή την παρουσία του πετώντας διάφορα αντικείμενα και κάνοντας φασαρία.
Σε μία τηλεοπτική εκπομπή που μεταδόθηκε στην Αγγλία, ο ερευνητής Lionel Fanthorpe υποστήριξε πως- κατά τη γνώμη του- υπάρχουν τέσσερις πιθανές λύσεις για το τί συνιστά ένα φάντασμα, μπορεί δηλαδή να είναι:
ένα πνεύμα κάποιου που απεδήμησε,
μία επανάληψη παρελθόντος γεγονότος,
μία δυσλειτουργία του μυαλού ή μία παραίσθηση,
στοιχειά ή κατώτερες θεότητες.
<div align=left><img src=http://www.myhoroscope.gr/articles/images/ghost4.jpg align=right hspace=6 vspace=1</div>Ξεκινώντας, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι υπάρχει ένας συνεχώς επεκτεινόμενος κατάλογος "ειδών" φαντασμάτων, στηριζόμενος σε μαρτυρίες και ψυχολογικές αξιολογήσεις. Πρώτο είδος είναι τα φαντάσματα που "στοιχειώνουν". Οι ερευνητές, υποστηρίζουν ότι διαφέρουν ως προς το είδος των εμφανίσεών τους από τα υπόλοιπα. Οι περισσότερες εμφανίσεις τείνουν να λαμβάνουν χώρα μόνο μία φορά, σε μέρη συνήθως άγνωστα στο δέκτη, με τον οποίο φαίνεται να έχουν σχέση. Σε αυτήν την εμφάνιση, φαίνεται συχνά το πνεύμα να επικοινωνεί με τον δέκτη με κάποιο βλέμα ή άγγιγμα ή ακόμα και με ομιλία. Ένα φάντασμα-στοιχειό, προχωρώντας όμως, δείχνει να μην αναγνωρίζει τα άτομα γύρω του και να είναι περισσότερο δεμένο με το μέρος παρά με τον άνθρωπο. Επιπλέον, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις, τα περισσότερα πνεύματα αυτού του είδους στοιχειώνουν... ατομικά ένα μέρος. Κάποιες φορές, ωστόσο, γίνονται αντιληπτά και γκρουπ πνευμάτων, όπως ακολουθία απο μοναχούς ή και ολόκληρους στρατούς.
Έχουν κατά καιρούς υπάρξει πολλές θεωρίες σχετικά με το στοίχειωμα των φαντασμάτων. Κάποια στοιχεία συνηγορούν πως η ικανότητα ενός ατόμου να βλέπει φαντάσματα ή να αισθάνεται μία παρουσία εξαρτάται εν μέρει από την παρατεταμένη επαφή με το άτομο που βλέπει ή νιώθει.
Σε μία πειραματική έρευνα μιας ομάδας ψυχολόγων-ερευνητών, χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα ζώα: ένα σκυλί, μία γάτα, ένας αρουραίος και ένας κροταλίας. Τα ζώα χρησιμοποιήθηκαν για να ερευνήσουν στοιχειωμένα δωμάτια μιας αγροικίας στο Kentucky και αφού τα έβαλαν στο σπίτι ένα ένα χωριστά, οι ερευνητές κατέγραψαν τα εξής:"Το σκυλί, αφού μπήκε περίπου για ένα μέτρο μέσα στο δωμάτιο, παραμέρισε τον ιδιοκτήτη του και έσπρωχνε την εξώπορτα για να διαφύγει. Με κανέναν τροπο δεν στάθηκε δυνατόν να πείσουν το σκύλο να επιστρέψει στο δωμάτιο. H γάτα, αφού και αυτή μπήκε όσο το σκυλί μεταφερόμενη στα χέρια του ιδιοκτήτη της, έμπηξε τα νύχια της στους ώμους του, πήδηξε στο πάτωμα και έστρεψε το σώμα της προς μία καρέκλα. Πέρασαν αρκετά λεπτά κοιτάζοντας απειλητικά και νιαουρίζοντας επιθετικά προς την άδεια καρέκλα, μέχρι τελικά να βγει από το δωμάτιο.O αρουραίος δεν έδειξε καμία αντιδραση σε ό,τι κι αν είχε ενοχλήσει τον σκύλο και τη γάτα,ο κροταλίας, όμως, αμέσως πήρε στάση επίθεσης προς την ίδια καρέκλα που είχε απασχολήσει και την γάτα. Μετά από λίγο έστρεψε το κεφάλι του προς ένα παράθυρο και κατόπιν ξαναγύρισε στη θέση εγρήγορσης που είχε νωρίτερα. Τα τέσσερα ζώα εξετάστηκαν ξεχωριστά και σε ένα δωμάτιο, όπου καμία τραγωδία δεν είχε συμβεί. Σε αυτό το δωμάτιο αντέδρασαν φυσιολογικά. Προφανώς, στην αγροικία επηρεάζονταν από κάποια αόρατη παρουσία. Τί ήταν αυτό με το οποίο αντιδρούσαν τα ζώα παραμένει άγνωστο και μυστήριο. Όπως μυστήριο παραμένει και η δυνατότητα παρατεταμένης επαφής των ανθρώπων και των ζώων με άυλες οντότητες".
Σύμφωνα με την γνώμη ορισμένων ανθρώπων του κλήρου, αυτές οι οντότητες αποτελούν ψυχές νεκρών. Υποστηρίζουν πως οι ψυχές των ατόμων που πέθαναν ήρεμα, αποχωρίζονται από το σώμα και προχωρούν σε ένα άλλο επίπεδο. Το πνεύμα, όμως, αυτών που πέθαναν βίαια, για κάποιο λόγο δεν μπορεί να προχωρήσει και μένει προσκολλημένο στον υλικό κόσμο. Στις περισσότερες περιπτώσεις στοιχειωμένων μερών αποκαλύπτεται πως εκεί είχε γίνει κάποιος φόνος. Στην πλειονότητα τέτοιων περιπτώσεων, τα φαντάσματα μη μπορώντας να συνειδητοποιήσουν την αιτία του ξαφνικού θανάτου τους, απλά προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή.
Στοιχειωμένη Ευρώπη
Σε διάφορα μέρη έχουν ακουστεί μαρτυρίες κατοίκων για περίεργους θορύβους την νύχτα σε άδεια σπίτια, για τηλέφωνα σε μέρη που πλέον δεν υπάρχει τηλεφωνική γραμμή, για φώτα που ανάβουν μόνα τους, για παιδικά κλάματα. Συνηθέστερες περιπτώσεις στοιχειωμένων μερών αποτελούν τα κάστρα και οι πύργοι της Αγγλίας.
Πρώτος, σε αριθμό μαρτυριών, αναφέρεται ο Πύργος του Λονδίνου. Πριν μεταταραπεί σε φυλακή, ήταν από τα αγαπημένα μέρη του βασιλιά Ερρίκου του VII. Συχνά, οργανώνονταν γιορτές προς τιμήν του. Όμως, ο πύργος δεν ήταν για πολύ μέρος χαράς. Ο βασιλιάς παντρεύτηκε την ¶ννα Μπολέιν ευελπιστώντας ότι θα αποκτούσε τον διάδοχο που δεν του χάρισε η πρώτη σύζυγος. Η ¶ννα, όμως, γέννησε αρχικά κορίτσι, την μετέπειτα βασίλισσα Ελισάβετ την Ι. Όταν αργότερα γέννησε αγόρι, το βρέφος ήταν νεκρό.Για να σώσει το γόητρο του ο Ερρίκος, κατηγόρησε την Βασίλισσα για μοιχεία και την αποκεφάλισε στον Πύργο. Έκτοτε, κανείς βασιλικός απόγονος δεν κατοίκησε εκεί, με αποτέλεσμα ο άλλοτε μεγαλοπρεπής Πύργος να γίνει φυλακή. Καθώς, όμως, περνούσαν τα χρόνια, όλο και πλήθαιναν οι μαρτυρίες των φρουρών πως είχαν δει την αποκεφαλισμένη Βασίλισσα με τη συνοδεία της να κατευθύνονται από τον τάφο της στο υπόγειο, στο δωμάτιο της.
Το κάστρο Featherstone έχει πιο σαιξπυρική ιστορία να μας πει. Ο βαρόνος Featherstonehaugh είχε κανονίσει να παντρέψει την κόρη του με έναν συγγενή της επιλογής του, ενώ γνώριζε την άρνηση της νέας. Την ημέρα του γάμου, μετά το γαμήλιο γλέντι, οι παρευρισκόμενοι άνδρες ανέβηκαν στα άλογά τους και ξεκίνησαν για το παραδοσακό κηνύγι αλεπούς. Ο βαρόνος έμεινε πίσω να ετοίμασει το κάστρο και περίμενε τους ιππείς να επιστρέψουν. Η ώρα περνούσε και η ομάδα δεν γυρνούσε, όταν ξαφνικά ακούστηκαν οι οπλές των αλόγων πάνω στη γέφυρα. Οι υπηρέτες δεν πρόλαβαν να ανοίξουν την πόρτα, αλλά αυτό δεν έδειξε να εμποδίζει τους καβαλάρηδες. Η ομάδα είχε πέσει σε παγίδα από ληστές και είχαν εξοντωθεί όλοι... Όταν ανέβηκε ο πατέρας να ειδοποιήσει την κόρη του, την είδε κρεμασμένη απο τον πολυέλαιο, επειδή είχε χάσει την αγνότητα της.
Στην Ουαλλία τον 19ο αιώνα ο δεύτερος μαρκήσιος του Bute άρχισε την αναπαλαίωση του κάστρου του στο Cardiff, αλλά πέθανε το 1848. Ακόμα και τώρα όμως, τον βλέπουν να διασχίζει το τζάκι της βιβλιοθήκης. Περπατά από το δωμάτιό του μέσα από έναν τοίχο πάχους 2 μέτρων στο διάδρομο. Κατόπιν, πηγαίνει στο δωμάτιο του παρεκκλησίου, εκεί όπου σκοτώθηκε.
Δεν υπάρχουν, όμως μόνο στο εξωτερικό τέτοιες μαρτυρίες, αλλά και στην Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη σε ένα εγκαταλελειμένο σπίτι στα Κάστρα, πολλοί ισχυρίζονται πως έχουν ακούσει μουσική και μάλιστα πιάνο. Οι τελευταίοι ένοικοί του το εγκατέλειψαν βιαστικά. Συγκεκριμένα, είχε μετακομίσει μία οικογένεια με τρία παιδιά. Οι μέρες άρχισαν να κυλούν ήρεμα μετά την μετακόμιση, αλλά το ένα από τα παιδιά παραπονιόταν ότι δεν μπορουσε να κοιμηθεί εξαιτίας της μουσικής. Οι γονείς πίστεψαν πως ο μικρός απλά ήθελε να τραβήξει την προσοχή τους, μέχρι που άρχισαν και οι ίδιοι να ακούν πιάνο τις νύχτες. Παρατήρησαν, ακόμα, πως οι γείτονες δεν περνούσαν ποτέ μπροστα από το σπίτι το απόγευμα και αφού σιγά σιγά γνωρίστηκαν μαζί τους, έμαθαν πως το σπίτι τελευταία φορά είχε κατοικηθει απο έναν δάσκαλο μουσικής, ο οποίος δολοφονήθηκε την ώρα που έπαιζε πιάνο από ληστές. Από την επόμενη κιόλας μέρα η οικογένεια έφυγε, εγκαταλείποντας και την πόλη.
Η ¶μφισσα μετρά τις περισσότερες μαρτυρίες θέασης φαντασμάτων. Αν υποτεθεί πως τα φαντάσματα είναι ενεργειακές οντότητες, δεν θα πρέπει να μας παραξενεύει το γεγονός πως όσο πλησιάζουμε το Μαντείο των Δελφών γινόμαστε πιο ευαίσθητοι σε μεταφυσικά ερεθίσματα. Λίγο πολύ, είναι γνωστό το πώς επηρεάζεται το μαγνητικό πεδίο της περιοχής γύρω από τον αρχαιολογικό χωρο.
Επιστημονικές εκτιμήσεις...
Τί εννοούμε, όμως, με τον όρο "μεταφυσικά ερεθίσματα ή παραφυσικά φαινόμενα"; Πρόκειται για φαινόμενα που βρίσκονται έξω από τα αποδεκτά όρια της Eπιστήμης και της έρευνας. Κάποιοι θεωρούν ότι αυτά τα φαινόμενα αποτελούν θέμα έρευνας της Παραφυσικής Ψυχολογίας, ενός σχετικά νέου κλάδου. Ωστόσο, για τις περισσότερες από αυτές τις ιστορίες-μαρτυρίες θέασης φαντασμάτων υποστηρίζεται πως δεν επιδέχονται καμίας απολύτως εξήγησης. Η επαφή με άυλες οντότητες είναι ένα ιδιαίτερα "προφανές" παράδειγμα φαινομένου που δείχνει να έρχεται σε αντίθεση με την κοινώς αποδεκτή άποψη για την αλληλεπίδραση του μυαλού με το περιβάλλον. Σε αυτό συνηγορεί και η "ύπαρξη" των πολτεργκάιστ (poltergeist), τα οποία, όπως προαναφέρθηκε, γίνονται ευκολότερα αισθητά. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όμως, η έρευνα του ασυνείδητου (που εδώ έχει, καθώς φαίνεται, μεγάλη συμβολή) προχωρά μακρύτερα από τις έρευνες του πατέρα της ψυχολογίας Sigmund Freud για τα παραφυσικά φαινόμενα αρνούμενη τα αξιώματα της Παραφυσικής Ψυχολογίας ως εξαπατήσεις.
Θέματα όπως τα φαντάσματα, οι προαισθήσεις, το διάβασμα της σκέψης, το λύγισμα των κουταλιών με τη σκέψη ή άλλα παρόμοια παραφυσικά μυστήρια, είναι για τους περισσότερους φυσικούς ανύπαρκτα ή υποστηρίζεται ότι βρίσκονται στη φαντασία των ανθρώπων. Αυτά τα παραψυχολογικά ή παραφυσικά φαινόμενα, που γίνονται αισθητά με τις πέραν των αισθήσεών μας ικανότητες ή που δεν μπορούν να εξηγηθούν με τους φυσικούς νόμους, γίνονται τα τελευταία χρόνια αντικείμενο έρευνας και των φυσικών επιστημών.
Οι φυσικοί, όμως, συνεχίζουν να βλέπουν τα φαινόμενα σκεπτικιστικά. Προσπαθούν να τα επαναλάβουν στο εργαστήριο για να βρουν αν υπακούουν ή όχι σε φυσικούς νόμους. Αλλά, για να κάνουν πειράματα πρέπει να συνεργαστούν με ορισμένα 'προικισμένα' άτομα, που να έχουν τέτοιες ικανότητες. Επιπλέον και για να αποδειχθούν στην πράξη με πειράματα, πρέπει να είναι επαναλήψιμα σε εργαστήρια της φυσικής.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί ισχυρίζονται ότι τα πειράματα παραψυχολογίας δεν είναι επαναλήψιμα, γιατί αυτό οφείλεται στην αδυναμία της φυσικής. Και φέρνουν σαν παράδειγμα ότι οι συσκευές στη φυσική δουλεύουν καλά με ποσότητες πάνω από μια ορισμένη τιμή. Έτσι και στα παραφυσικά φαινόμενα, ισχυρίζονται πως δεν υπάρχουν μηχανήματα που να μετρούν τις πολύ μικρές ποσότητες με τις οποίες αυτά λειτουργούν.
Υπάρχουν άτομα, τα οποία προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα φαντάσματα με βάση τη Φυσική, με αρκετά ενδιαφέρουσες θεωρίες. Πρώτα πρώτα, πιστεύουν ότι τα φαντάσματα δεν αποτελούνται από πνευματική, αλλά από ηλεκτρομαγνητική ενέργεια και ότι έχουν κάποια συγκεκριμένη συχνότητα. Η εμφάνισή τους μπορεί να καταγραφεί από συσκευές που μπορούν και μετράνε αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Έπειτα, υποστηρίζεται ότι τα φαντάσματα σπάνια εμφανίζονται σε αστικά κέντρα, διότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει τη συχνότητά τους, γι' αυτό και καταφεύγουν στα δάση, όπου τα δέντρα τους εξασφαλίζουν κάλυψη από τέτοιες αλλοιώσεις. Τέλος, η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι τα φαντάσματα μπορούν και ανυψώνουν αντικείμενα και να ανοιγοκλείνουν ηλεκτρικές συσκευές, μετατρέποντας την ενέργεια από την οποία αποτελούνται σε μηχανική ή ηλεκτρομαγνητική αντίστοιχα.
Μία άλλη θεωρία, σύμφωνα με τον Robert Matthews, υποστηρίζει ότι τα φαινόμενα θέασης φαντασμάτων ίσως να έχουν και επιστημονική εξήγηση και να μην είναι απλά παιχνίδια του νου. Μία νέα έρευνα αποκάλυψε πως όλα τα κλασικά "συμπτώματα" επαφής με φαντάσματα μπορούν να εξηγηθούν ως το αποτέλεσμα της ύπαρξης χαμηλής συχνότητας ηχητικών κυμάτων παγιδευμένων στα "στοιχειωμένα" κτίρια. Αυτά τα κύματα, συνεχίζει, είναι ικανά να ενεργοποιηθούν από τίποτα περισσότερο παρά μόνο από τον αέρα που περνά από τους τοίχους. Αν και αυτά τα ηχητικά κύματα δεν είναι δυνατόν να γίνουν αντιληπτά από το ανθρώπινο αυτί, επιστημονικές έρευνες κατέδειξαν πως έχουν επίδραση στο σώμα του δέκτη, αυξάνοντας την ανθεκτικότητα του δέρματος και προκαλώντας ακόμα και την αίσθηση κρύου και τρόμου, που συνοδεύει την εμφάνιση φαντασμάτων.
Αυτή η εξήγηση προέκυψε από μια τυχαία ανακάλυψη ενός ακαδημαϊκού, που ενεπλάκη σε μία περίπτωση "στοίχειωσης" στο εργαστήριο του. Ένα βράδυ, καθώς ο Vic Tandy εργαζόταν μόνος, άρχισε να ιδρώνει, ενώ ταυτόχρονα κρύωνε. Τότε αντελήφθη και μία άλλη παρουσία στο δωμάτιο."Είχα ανατριχιάσει και στεκόμουν τρομοκρατημένος αδυνατώντας να αντιδράσω". Η απάντηση προέκυψε το επόμενο πρωί: Ο Tandy, όντας αρκετά ενθουσιώδης, είχε αφήσει ένα φύλλο αλουμινίου στερεωμένο σε έναν σφικτήρα. " Όταν επέστρεψα το άλλο πρωί πρόσεξα πως η άκρη του αλουμινίου ταλαντευόταν έντονα πάνω-κάτω." Ώς καλά ειδικευμένος στη Μηχανική, διαπίστωσε ότι το φύλλο αλουμινίου θα μπορούσε κάλλιστα να δέχεται ενέργεια από χαμηλής συχνότητας ηχητικά κύματα, που διαχεόταν μέσα στο εργαστήριο. Μετέπειτα τεστ αποκάλυψαν την ύπαρξη "στατικών" κυμάτων, εγκλωβισμένων στο εργαστήριο, που έφταναν στο αποκορύφωμα της έντασής τους κοντά στην έδρα του Τandy." Τελικά όλα δημιουργήθηκαν απο ένα νεο-εγκατεστημένο ανεμιστήρα εξαερισμού... Όταν άλλαξε η συχνότητα περιστροφής του ανεμιστήρα, το φάντασμα εξαφανίστηκε, μαζί και το στατικό ηχητκό κύμα."
Συνεργαζόμενος πλέον με τον Dr Tony Lawrence στο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Υγείας, ο Vic Tandy ανακάλυψε τη σημασία της περιοδικότητας των ταλαντώσεων. Στην έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε στο Journal of the Society for Psychical Research, αποκαλύπτουν πως ο "υπό-ηχος" που συνοδεύει την συχνότητα των ταλαντώσεων έχει συνδεθεί με αρκετές επιδράσεις στην ανθρώπινη φυσιολογία, όπως δυσκολία αναπνοής, ρίγη και αίσθημα τρόμου. Ενώ οι ειδικοί στην ακουστική γνώριζαν την επίδραση του υπο-ήχου, κανείς ως τώρα δεν το είχε συνδέσει με τα φαντάσματα. Ο Tandy υποστήριξε πως έκτοτε ήρθε αντιμέτωπος με άλλες δύο περιπτώσεις "στοιχειώματος", όπου και πάλι έφταιγε η χαμηλή συχνότητα των ηχητικών κυμάτων.
Το μεγαλύτερο ερώτημα, ωστόσο, είναι αν οι μαρτυρίες για πνεύματα ανήκουν στα όρια έρευνας της επιστήμης. Θα μπορούσαμε να πούμε πως μέχρι να υπάρξει κοινή γραμμή πλεύσης της επιστημονικής κοινότητας ως προς την εξήγηση των φαινομένων, δεν μπορούμε να θεωρούμε τις μαρτυρίες αυτές αξιόπιστες, αν και υπάρχει και η μερίδα επιστημόνων που, με λιγότερο σκεπτικισμό, υποστηρίζει πως αυτές οι ιστορίες φαντασμάτων και επαφής με νεκρούς δεν είναι περισσότερο "περίεργες" από ό,τι είναι η δυνατότητά μας να βλέπουμε νεκρούς ηθοποιούς στην τηλεόραση.
Τον 19ο αιωνα υπήρξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα φαντάσματα, καθως οι ιστορίες στοιχειωμένων σπιτιών και κάστρων έδειχναν να έρχονται σε αντίθεση με την άκαμπτη τετράγωνη λογική της επιστήμης. Παρά τις επίμονες προσπάθειες των ερευνητών να βρουν απτές αποδείξεις, οι ανωτέρω ιστορίες πολιτών δεν μπόρεσαν να στηριχθούν. Κάποιοι ψυχολόγοι, αρνούμενοι την ύπαρξη τέτοιων οντοτήτων, θεωρούσαν πως αποτελούν απλά και μόνο επιθυμία των "δεκτών" να έρθουν σε επαφή με αυτά, τα οποία εκείνοι αποκαλούν πνεύματα. Μία επιθυμία που υποβάλλεται έντονα στο υποσυνείδητο των ανθρώπων.
Το γεγονος, όμως, ότι δεν μπόρεσε να αποδειχθεί εμπεριστατωμένα ως τώρα η ύπαρξη και θέαση φαντασμάτων στον υλικό κόσμο, δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν.
Τα τελευταία χρόνια πλήθαινουν οι προσπάθεις της επιστημονικής κοινότητας, να δώσει σαφείς και κοινώς αποδεκτές απαντήσεις. "Τα φαντάσματα δεν κρύβονται σε «στοιχειωμένους πύργους», αλλά αποτελούν αποκυήματα του μυαλού όλων όσων υποστηρίζουν ότι τα «βλέπουν»", λένε οι Βρετανοί επιστήμονες. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν, μετά την ολοκλήρωση μεγάλης έρευνας με εκατοντάδες εθελοντές σε τοποθεσίες της Αγγλίας και της Σκωτίας, όπου φιλοξενούνται μερικά από τα πιο γνωστά φαντάσματα...
"H ψύχρα, το σκοτάδι ή μαγνητικά πεδία σε μία αίθουσα προκαλούν την εντύπωση κάποιας αδιόρατης παρουσίας μέσα στον χώρο", λένε οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου του Χέρτφορντσαϊρ, που μελέτησαν τις αντιδράσεις των εθελοντών στο Παλάτι του Χάμπτον, εκεί όπου λέγεται ότι κατοικεί το φάντασμα της πέμπτης συζύγου του Ερρίκου H', καθώς και στις υπόγειες κρύπτες του Εδιμβούργου. Οι συμμετέχοντες εθελοντές πράγματι κατέγραψαν ασυνήθιστες εμπειρίες σε «ύποπτα» σημεία, χωρίς, ωστόσο, να γνωρίζουν εκ των προτέρων την ιστορία του μέρους. Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι περισσότεροι είδαν ή αισθάνθηκαν κάτι περίεργο στα ίδια σημεία. Οι επιστήμονες ερμηνεύουν το αποτέλεσμα ως επιβεβαίωση της ύπαρξης «στοιχειωμένων» χώρων όπου οι άνθρωποι αισθάνονται κάτι το ασυνήθιστο. Αυτό, όμως, επισημαίνουν ότι οφείλεται σε οπτικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο προς αυτή την κατεύθυνση και όχι σε αληθινά φαντάσματα.
Αφού πραγματοποίησαν λεπτομερείς μετρήσεις θερμοκρασίας, έντασης φωτός και έκτασης του δωματίου στα «στοιχειωμένα» σημεία, ο δρ Ρίτσαρντ Γουάισμαν και οι συνεργάτες του υποστήριξαν ότι οι άνθρωποι αντιδρούν υποσυνείδητα στο περιβάλλον και στη γενικότερη «νευρικότητα» του δωματίου. H έρευνα αυτή, πάντως, καταρρίπτει παλαιότερες γνώμες που υποστήριζαν ότι είναι πιθανότερο να «δει» κανείς φαντάσματα, αν ξέρει ότι ένα μέρος είναι «στοιχειωμένο». Σύμφωνα, μάλιστα, με την τελεύταια θεωρία οι επιστήμονες αντέτειναν πως πρόκειται για προϊόν υποβολής του ανθρωπίνου εγκεφάλου στην πίστη της ύπαρξης φαντασμάτων και πνευμάτων. Συνεχίζοντας την επιχειρηματολογία τους, ανέφεραν πως πρόκειται για διεργασίες που επιτελούν οι νευρώνες του εγκεφάλου, καθώς επίσης και για προβολές της ασυνείδητης θέλησης των ατόμων αυτών να έρθουν σε επαφή με άυλες οντότητες. Μην ξεχνάμε πως οι δραστηριότητες και οι δυνατότητες του ανθρωπίνου εγκεφάλου δεν έχουν μέχρι στιγμής πλήρως διερευνηθεί, αφήνοντας προς το παρόν πλείστα αναπάντητα ερωτήματα.
Καταλήγοντας, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι οι πιο πολλοί άνθρωποι, παρόλο που τα παραφυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να εξηγηθούν με τη βοήθεια της φυσικής, έχουν γι' αυτά μια τελείως προσωπική θετική στάση. Αυτό δείχνουν και οι περισσότερες δημοσκοπήσεις. Πολύς κόσμος πιστεύει -ή και θέλει να πιστεύει- σε τέτοια φαινόμενα. Γιατί θεωρούν ότι κάτω από την επιφάνεια της συνείδησης και της κοινής λογικής υπάρχουν κινητήριες δυνάμεις που προκαλούν ανεξήγητα φαινόμενα.
Μήπως, όμως, αυτό που τώρα είναι έξω από τη λογική της επιστήμης, θα είναι αργότερα κοινό κτήμα των ανθρώπων;
________________
Αναφορές
http://www.castles-of-britain.com/castle94.htm - http://www.twingroves.district96.k12.il.us/RenAissance/TowerofLondon/TowerLondon.html - http://newmedia.syr.edu/proseminar/story - http://www.paranormality.com/haunting_ghosts.shtml - http://archives.cbc.ca/IDD-1-69-358/life_society/halloween
http://www.skepdic.gr/Entries/Fi/fantasmata.htm - http://www.psybox.com/web_dictionary/paranormal.htm - http://ta-nea.dolnet.gr - http://www.physics4u.gr/articles/2004/paranormal.html - http://www.torontoghosts.org/science/ - http://members.fortunecity.com/metafysiko/texts/etherals1.htm