Αστρολογία και Εσωτερική φιλοσοφία στον Όμηρο

[Κώστας]

Από τα αρχαία χρόνια έως τη σύγχρονη εποχή έχει παραδοθεί ένα πλήθος κορυφαίων συμβολικών και αλληγορικών έργων τα οποία εντυπώθηκαν βαθιά στη συλλογική συνείδηση των λαών και επέδρασαν σημαντικά στην πνευματική και ιστορική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Το σουμεριακό Έπος του Γιλγαμές, τα Ομηρικά Έπη, η Θεογονία του Ησιόδου, η αισχύλεια τριλογία του Προμηθέα (διασωθείσα κατά το 1/3), διάλογοι του Πλάτωνα όπως η Πολιτεία, η Παλαιά και Καινή Διαθήκη, η Θεία Κωμωδία του Dante, έργα του Shakespeare όπως η Τρικυμία, αναγεννησιακοί πίνακες όπως η «Η Σχολή των Αθηνών», «Ο Μυστικός Δείπνος» και «Η Άνοιξη», ή ακόμα και κινηματογραφικές ταινίες όπως το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα κορυφαίων ανά τους αιώνες θεολογικών, φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών δημιουργιών.

Αυτό που ξεχωρίζει τα παραπάνω κλασικά έργα σε σχέση με άλλες σημαντικές δημιουργίες είναι η «ερμητική» τους δομή και οι αιώνιες αλήθειες που υποκρύπτουν, καθώς πίσω από τις εξωτερικές διηγήσεις και τις μιμητικές τους αναπαραστάσεις διακρίνεται μία ειδική, καλυμμένη γλώσσα, η οποία εάν ερμηνευτεί ορθά αποκαλύπτει ένα πλήθος μυστικών συμβολισμών και κωδικοποιημένων αλληγοριών. Για παράδειγμα, πίσω από την εξωτερική διδασκαλία των φιλοσοφικών διαλόγων του Πλάτωνα υποκρύπτεται ένα πλήθος μυστικών μοτίβων και κωδικοποιημένων διδασκαλιών, κάτι που υποστηριζόταν για αιώνες από την εσωτερική παράδοση αλλά μόλις πρόσφατα άρχισε να γίνεται αντιληπτό από την επιστημονική κοινότητα χάρη στα ευρήματα του Dr. Jay Kennedy, ο οποίος ανακάλυψε ότι ο Αθηναίος φιλόσοφος δόμησε μυστικά τους περίφημους διαλόγους του πάνω σε μουσικές κλίμακες1!

Το δικό μου ερευνητικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια έχει εστιάσει στην αρχαία ελληνική Μυθολογία την οποία θεωρώ κάτι πολύ πιο σημαντικό από ένα σύνολο ευφάνταστων και ψυχαγωγικών επινοήσεων, αποτελώντας το κλασικότερο παράδειγμα κωδικοποιημένης γνώσης και αλληγορικής διδασκαλίας. Η διερεύνησή της αποκαλύπτει πολλά και συναρπαστικά κρυμμένα στοιχεία, αφού μέσω αυτής μουσόπνευστοι ποιητές όπως ο Ορφέας, ο Όμηρος και ο Ησίοδος διέδωσαν και διέσωσαν ένα σημαντικό μέρος της αρχαίας θεολογικής και επιστημονικής γνώσης.

Μεταξύ των αρχαίων Μύθων πρωτεύουσα θέση κατέχουν τα αθάνατα Ομηρικά Έπη, οι υψηλότερες ποιητικές συνθέσεις όλων των εποχών. Κατά πόσο όμως γνωρίζουμε άραγε τα Ομηρικά Έπη; Πόσες και ποιες είναι άραγε οι ανεξερεύνητες πτυχές και τα κρυμμένα νοήματά τους; Μήπως οι αρχαίοι σοφοί είχαν σημαντικούς λόγους να τονίζουν ότι εκτός από κορυφαίος ποιητής ο Όμηρος υπήρξε και μέγας αλληγοριστής που δίδαξε με ποιητικό τρόπο περί του παντός; Μήπως είχαν κάθε δίκιο να τον θεωρούν πάνσοφο διδάσκαλο και μυσταγωγό;

Το πλουσιότατο εύρος της ομηρικής διδασκαλίας περιλαμβάνει κλάδους όπως η ιστορία και η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία και η ηθική φιλοσοφία, η γεωγραφία και η ασφαλής ναυσιπλοΐα, η στρατηγική, η πολιτική και η ρητορική τέχνη, η ιατρική και η φαρμακολογία, η μηχανική, η μεταλλουργία και γενικώς η αρχαία τεχνολογία. Η σημαντικότερη όμως διάσταση των Επών αφορά τη μυστική τους διδασκαλία περί φυσικών και ηθικών νόμων, θεολογίας και μεταφυσικής, εσωτερικής φιλοσοφίας και αστρολογίας, οι αρχαίες ερμηνείες της οποίας δεν διασώθηκαν παρά μόνο μερικώς.

Σε αυτήν ακριβώς τη διάσταση επιχειρώ να εισέλθω με το βιβλίο μου «Αστρολογία & Εσωτερική Φιλοσοφία στον Όμηρο» (εκδόσεις Πύρινος Κόσμος), στο πρώτο μέρος του οποίου υπενθυμίζω το πλήθος των αρχαίων ερμηνειών της επιστημονικής και εσωτερικής διδασκαλίας του Ομήρου, ενώ στο δεύτερο επιχειρώ την αλληγορική ερμηνεία των ηρώων της Ιλιάδας από μία διαφορετική – και παραδόξως ανέγγιχτη έως σήμερα – σκοπιά, την αστρολογική!

Το νοηματικό εύρος και βάθος των Επών εκτείνεται πολύ πιο πέρα από τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της μιμητικής αναπαράστασης, διότι ο Όμηρος δεν ήταν απλά ο πιο εμπνευσμένος ποιητής αλλά και ο μεγαλύτερος αλληγοριστής όλων των εποχών, στα έργα του οποίου ανευρίσκονται οι αρχές της ελληνικής θεολογίας, φιλοσοφίας και επιστήμης. Η παραπάνω άποψη ήταν – σε αντίθεση με σήμερα – αρκετά διαδεδομένη στα αρχαία χρόνια, αφού οι περισσότεροι μεγάλοι φιλόσοφοι είχαν τονίσει με έμφαση ότι ο Όμηρος σε καμία περίπτωση δεν ήταν ένας καλλιτέχνης που ποιούσε με σκοπό την ψυχαγωγία, αλλά ένας σοφότατος δάσκαλος που με τρόπο μυσταγωγικό και μέσω ποιητικών αλληγοριών δίδαξε περί του παντός.

Παρά όμως το γεγονός ότι οι Αναξαγόρειοι, Στωικοί και Νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι, ο Πλάτωνας, οι Περγαμηνοί φιλόλογοι και αξιόλογοι μεμονωμένοι Αλληγοριστές μελέτησαν σε βάθος τα πολλαπλά νοηματικά επίπεδα των Ομηρικών Επών ερμηνεύοντας τη θεολογική και επιστημονική τους διδασκαλία, εκείνα καθιερώθηκαν στη συλλογική συνείδηση αιώνων ως κείμενα τέλεια μεν από καλλιτεχνικής άποψης αλλά αμιγώς ψυχαγωγικά ως προς το περιεχόμενο, διδακτικά μόνο κατΆ επιφανειακό τρόπο και περιορισμένα στο αντικείμενο μίας μονοδιάστατης διαπαιδαγώγησης. Οι βασικότεροι μάλλον υπαίτιοι γιΆαυτό είναι η πλειοψηφία των πρώτων Αλεξανδρινών φιλολόγων (Ζηνόδοτος, Αριστοφάνης και πρώτιστα ο Αρίσταρχος) οι οποίοι φοβούμενοι την εισχώρηση «ξένων» στοιχείων στην ομηρική ποίηση αγνόησαν με τρόπο χονδροειδή τις ιδιαίτερα διαδεδομένες αλληγορικές ερμηνείες μίας πλειάδας φιλοσόφων, εμμένοντας στην κοντόφθαλμη άποψη ότι ο Όμηρος ποίησε με αποκλειστικό σκοπό την ψυχαγωγία και όχι την διδασκαλία!

Πώς όμως εξηγείται το γεγονός ότι ο Σωκράτης μας ενημερώνει σε τουλάχιστον έξι διαλόγους (Πολιτεία, Θεαίτητος, Ίων, Αλκιβιάδης, Φαίδρος, Συμπόσιο Ξενοφώντος) ότι τα Έπη πρέπει να διαβαστούν σαν αινίγματα προκειμένου να κατανοηθούν τα βαθύτερα νοήματά τους; Ότι επιστήμονες όπως ο Ίππαρχος ονόμασαν τον Όμηρο εισηγητή της γεωγραφικής επιστήμης; Ότι ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος τον θεώρησε αστρονόμο; Ότι ερευνητές ανά τους αιώνες τον θεώρησαν ιατρό ή έστω ότι διδάχτηκε την ιατρική τέχνη από συγγενείς του ιατρούς αφού περιγράφει περίπου 150 διαφορετικά τραύματα με εκπληκτική ανατομική ακρίβεια, επιδεικνύοντας πλούσιες γνώσεις εμπειρικής ιατρικής (χειρουργικής και φαρμακολογίας); Ότι οι περιγραφές της θεϊκής ασπίδας του Αχιλλέα και της αδιάτρητης ασπίδας του Αίαντα με τα οκτώ στρώματα θεωρούνται από τους ειδικούς δείγματα προηγμένων γνώσεων μηχανικής υλικών; Μήπως λοιπόν μιλάμε για τον απόλυτο homo universalis (παντογνώστη) της αρχαιότητας ή μήπως μιλάμε για δύο συλλογικά έργα όπου καταγράφηκε ένα μεγάλο μέρος της αρχαίας επιστημονικής γνώσης;

Η διαχρονική παραγνώριση του αλληγορικού πνεύματος της αρχαίας ποίησης – και πρώτιστα της Ομηρικής – είναι η μεγαλύτερη, ίσως, αδικία της αρχαίας και σύγχρονης φιλολογικής κριτικής, κατάσταση όμως που φαίνεται ευτυχώς να αλλάζει κατά τις τελευταίες δεκαετίες χάρη στην ανακάλυψη και ανασύνθεση του περίφημου Παπύρου των Δερβενίων2 αλλά και στις διαφωτιστικές μελέτες σύγχρονων κλασικιστών όπως ο Robert Lamberton3 και ο Peter Struck4, οι οποίοι υπενθύμισαν τις ξεχασμένες απόψεις των αρχαίων Αλληγοριστών.

Προσωπικά λοιπόν είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι στα έργα του Ομήρου η ποίηση δεν αποτελεί παρά το ωραιότατο ένδυμα, το κρυπτικό μέσον που εξυπηρέτησε τον σκοπό της ολιστικής διδασκαλίας του τρισμέγιστου Ποιητή. Και ότι ασχέτως του εάν τα Έπη εξιστορούν ή όχι ιστορικές πραγματικότητες, αποτελούν την πιο αξιόπιστη μαρτυρία περί των προηγμένων γνώσεων των αρχαίων για τον κόσμο και τον άνθρωπο, μία άφθαρτη πνευματική κιβωτό στην οποία συγκεντρώθηκε και διασώθηκε ένα σημαντικό μέρος της αρχαίας επιστημονικής γνώσης και εσωτερικής σοφίας. Και ότι όσο πραγματική τελικά αποδείχτηκε η ιστορική Τροία και ο Τρωικός Πόλεμος -ανατρέποντας τις μακραίωνες προκαταλήψεις των αρχαιολόγων και των ιστορικών που τα θεωρούσαν φανταστικές επινοήσεις- άλλο τόσο πραγματική είναι και η νοητή, εσωτερική Τροία των υπέρλαμπρων αρχετύπων και αμέτρητων επιστημονικών και εσωτερικών διδασκαλιών, με τη διαφορά ότι ο κόσμος αυτός δεν είναι ένας σωρός πλέον από ερείπια αλλά ένας κόσμος αιώνια μεγαλειώδης και σοφός!

http://i904.photobucket.com/albums/ac244/hryssa-p/omiros300.jpgΣκοπός λοιπόν της εργασίας μου είναι να υπενθυμίσει αλλά και να φανερώσει ένα μέρος της συγκλονιστικής αλληγορικής διδασκαλίας των Ομηρικών Επών. Η ίδια η λέξη «αλληγορία», σύμφωνα με τον Ηράκλειτο τον Αλληγοριστή5 (1ος αι. μ.Χ.), φανερώνει τη σημασία της αφού ετυμολογείται από το αγορεύω περί άλλου και εννοεί «τον λόγο που ενώ μιλάει για κάτι υπονοεί κάτι άλλο», ωστόσο η αντίστοιχη λέξη που χρησιμοποιούταν στην κλασική αρχαιότητα ήταν η λέξη «υπόνοια» που μεταχειρίστηκε μεταξύ άλλων και ο Πλάτωνας στην Πολιτεία6 για να περιγράψει τον αλληγορικό χαρακτήρα του ομηρικού έργου. Στα αρχαία λογοτεχνικά έργα που χρησιμοποίησαν την αλληγορική μέθοδο, όπως τα Ομηρικά Έπη και οι Πλατωνικοί διάλογοι, τα βαθύτερα νοήματα είναι καλυμμένα υπό το ένδυμα της περιγραφής μυθικών ή και ιστορικών γεγονότων, προσώπων και διαλόγων. Η πλήρης συμβολισμών ποιητική αφήγηση γεγονότων και η λεπτομερής περιγραφή χαρακτήρων και εικόνων λειτουργούν ως ειδητικά σύμβολα και υπαινιγμοί με σκοπό την αναγωγή σε γενικές φιλοσοφικές έννοιες και φυσικές θεωρίες καθώς και τη λεπτομερειακή περιγραφή επιστημονικών παρατηρήσεων, μέθοδος που μεταχειρίστηκε μεταξύ άλλων και ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής, αν και με λιγότερο συγκαλυμμένο τρόπο. Το δεύτερο για το οποίο είμαι βαθιά πεπεισμένος είναι ότι το βασικότερο κλειδί για την αποκρυπτογράφηση των Ομηρικών Επών είναι η Αστρολογία, δίχως τη γνώση της οποίας είναι παντελώς αδύνατη η ολοκληρωμένη κατανόηση της αλληγορικής γλώσσας και εννοιολογίας του Ποιητή. ΓιΆαυτό και η μεγαλύτερη έμφαση των ερμηνειών μου στον Όμηρο δίνεται στην αστρολογική διδασκαλία των Επών, μία από τις πιο άγνωστες πτυχές τους.

Η Αστρολογία αποτελεί έναν εκ των θεμελιωδέστερων λίθων και ερμηνευτικών κλειδιών της αρχαίας και σύγχρονης εσωτερικής διδασκαλίας, καθώς και τον συνδετικό κρίκο που ενώνει τις μυθικές παραδόσεις πολλών αρχαίων λαών. Η σύγχρονη αστρολογία διακρίνεται για την πολύπλοκη διακλάδωση και ψυχολογική εμβάθυνση όμως ο τρόπος με τον οποίο συνήθως προβάλλεται στερείται της πρέπουσας εσωτερικότητας, επιστημονικότητας και φιλοσοφικού υποβάθρου. ΓιΆ αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία να αναδειχθεί η άρρηκτη σχέση της αστρολογίας με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό – στη μυθολογία, στη θρησκεία, στην τέχνη και στη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων – και ότι ο Όμηρος ήταν ο πρώτος που την δίδαξε στους Έλληνες μέσω ποιητικών αλληγοριών.

Πρόκειται εξάλλου για παλιά γνώση ότι η αστρολογία αποτελεί σημαντικότατο κομμάτι της αρχαίας μυθολογίας. Παντού στον αρχαίο Μύθο, από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου και τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή μέχρι τα ζωδιακά αρχέτυπα των ηλιακών ηρώων, ανακαλύπτονται αστρολογικοί κώδικες με σπουδαίο εσωτερικό και φιλοσοφικό περιεχόμενο.

Στην περίπτωση, όμως, του Ομήρου, μολονότι υπάρχουν ορισμένες εικασίες γύρω από τις αστρολογικές του γνώσεις η ουσιώδης βιβλιογραφία επί του θέματος περιορίζεται κυρίως στο περίφημο Περί του εν Οδυσσεία άντρου των νυμφών7, του Νεοπλατωνικού Πορφυρίου, όπου ερμηνεύεται από θεολογική και αστρολογική σκοπιά ένα αινιγματικό χωρίο της Οδύσσειας, και στη σύγχρονη έρευνα του Γεωργίου Πλάνα Ο ζωδιακός κύκλος στην παγκόσμια μυθολογία8, όπου φανερώνεται ο εκπληκτικός αστρολογικός κώδικας των δώδεκα δοκιμασιών του Οδυσσέα πριν επιστρέψει στην Ιθάκη. Το παραπάνω βιβλίο περιέχει μία σειρά από ευστοχότατους αποσυμβολισμούς, φανερώνοντας ένα πλήθος αστρολογικών αντιστοιχιών σε αρχαίους Μύθους. Ξεκινώντας από τα αρχαιότερο διασωθέν επικό ποίημα, το σουμεριακό έπος του Γιλγαμές, ο συγγραφέας συσχέτισε ορθότατα τις δώδεκα δοκιμασίες του ηλιακού ήρωα Γιλγαμές με τα δώδεκα ζώδια. Συσχέτισε επίσης τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή με τα δώδεκα ζώδια (όπως είχε κάνει παλαιότερα και η Alice Bailey), τους δώδεκα σταθμούς των Αργοναυτών με τα ζώδια, ενώ αναφέρθηκε και στον περίφημο ζωδιακό του Glastonbury που ανακάλυψε η Katherine Maltwood, η οποία και ταυτοποίησε μεταξύ άλλων τον σερ Λάνσελοτ με τον Λέοντα, τον βασιλιά Αρθούρο με τον Τοξότη, τον σερ Γκαγουέιν με τον Κριό και ούτω καθεξής.

Να συμπληρώσω εδώ ότι μερικές ακόμα γνωστές αστρολογικές αντιστοιχίες είναι το ελληνικό Δωδεκάθεο το οποίο φαίνεται οπωσδήποτε να συσχετίζεται με τα 12 ζώδια (υπάρχει σχετικό θέμα και στο Μyhoroscope γιΆαυτό), οι 12 φυλές του Ισραήλ και οι 12 μαθητές του Χριστού. Η Καινή Διαθήκη εξάλλου, και γενικώς η χριστιανική παράδοση, είναι γεμάτη από αστρολογικούς συμβολισμούς, με γνωστότερη ίσως όλων την αντιστοιχία των τεσσάρων Ευαγγελιστών με τα τέσσερα σταθερά ζώδια. Λέγεται μάλιστα πως ο αιδεσιμότατος Bede, κορυφαίος θεολόγος και ιστορικός του 8ου αιώνα μ.Χ (ονομάστηκε «ο πατέρας της βρετανικής ιστορίας») είχε προτείνει τα 12 ζώδια να πάρουν τα ονόματα των 12 Αποστόλων, ατυχής μάλλον πρόταση -για λόγους που θα εξηγήσουμε παρακάτω- η οποία ευτυχώς δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

Ας δούμε όμως εδώ λίγο πιο αναλυτικά τον αστρολογικό κώδικα της Οδύσσειας μιας και το θέμα που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ο Όμηρος. Πριν λοιπόν ο Ήρωας επιστρέψει στην Ιθάκη και αποκαταστήσει την τάξη στο βασίλειό του πέρασε από 12 αιώνια συμβολικούς σταθμούς-μυήσεις, το αστρολογικό νόημα των οποίων ερμηνεύτηκε έξοχα από τον Γεώργιο Πλάνα: κούρσεψε τη χώρα των πολεμικών Κικόνων (Κριός) γλιτώνοντας από τη μεγάλη τους αντεπίθεση· επισκέφτηκε την ευδαιμονική χώρα των Λωτοφάγων (Ταύρος) όπου δεν έκανε το λάθος των συντρόφων να δοκιμάσει τον λωτό της λήθης που θα τον έκανε να ριζώσει εκεί ξεχνώντας τον γυρισμό στην πατρίδα· επισκέφτηκε τη χώρα των Κυκλώπων (Δίδυμοι) όπου πλήρωσε ακριβά την περιέργειά του να γνωρίσει τον πελώριο Πολύφημο από τον οποίο τελικά απέκρυψε το θρυλικό του όνομα, συστηνόμενος ως ο Κανένας, για να τον ξεγελάσει. Βοηθήθηκε στο ταξίδι του από τον μειλίχιο Αίολο και την οικογένειά του (Καρκίνος), όμως λίγο πριν φθάσει στην Ιθάκη προδόθηκε από τους φαντασμένους συντρόφους και ξυπνώντας αντίκρυσε με απόγνωση τον ανοιγμένο ασκό. Μονάχα το δικό του καράβι γλύτωσε από τη βία των άγριων Λαιστρυγόνων (Λέων), ενώ χάρη στη βοήθεια του θεού Ερμή έμεινε αλώβητος από τα μάγια της πανούργας Κίρκης (Παρθένος), η οποία στη συνέχεια τον βοήθησε με κάθε τρόπο για το υπόλοιπο ταξίδι του. Ταξίδεψε μέχρι την άκρα Δύση, στη χώρα των Κιμμερίων και στο βασίλειο των Σκιών (Ζυγός), όπου βίωσε τον τρόμο του Άδη, συνάντησε όλους τους αγαπημένους νεκρούς και πήρε χρησμό από τον Τειρεσία, τον αρχετυπικό ήρωα του Ζυγού.

Επέλεξε να ακούσει το μαγικό τραγούδι των Σειρήνων (Σκορπιός), βιώνοντας έτσι τον απόλυτο πειρασμό, αλλά έχοντας προνοήσει να δεθεί στο κατάρτι και κανείς από τους συντρόφους να μην ακούει τις φωνές του! Μεταξύ των Συμπληγάδων και του φοβερού περάσματος της Σκύλας και της Χάρυβδης επέλεξε το δεύτερο (Τοξότης) μέσα από το οποίο έπρεπε να σαλπάρει γρήγορα σαν βέλος για να γλιτώσει. Στο νησί του Ήλιου (Αιγόκερως) γνώρισε μεγάλη κακουχία και ήταν ο μόνος που υπέμεινε μέχρι τέλους τη δοκιμασία των θεών, χάνοντας όλους τους συντρόφους εξ αιτίας της μεγάλης τους ύβρεως. Στο νησί της Καλυψούς (Υδροχόος) εγκλωβίστηκε για πολλά χρόνια μην έχοντας τρόπο να ξεφύγει και αρνούμενος το δώρο της νύμφης για αιώνια αθανασία και νεότητα. Μετά από αρκετά χρόνια οι θεοί θα του επιτρέψουν να φύγει, κατασκευάζοντας σχεδία και σαλπάροντας μονάχος στα ανοιχτά, χαρούμενος για την ελευθερία του. Τελικά, θα ξεβραστεί γυμνός και απελπισμένος στο νησί των ναυτικών Φαιάκων (Ιχθείς) όπου γίνεται ικέτης, παρακαλώντας την Αθηνά να βρει σΆ αυτούς «λίγη ευσπλαχνία και αγάπη», κερδίζοντας την εύνοια της Ναυσικάς και εξιστορώντας τα πάθη των προηγούμενων έντεκα δοκιμασιών στους μαγεμένους Φαίακες!

Η Οδύσσεια είναι αναμφίβολα ένα θεϊκό σε σύλληψη και συγκαλυμμένη γνώση Έπος, ωστόσο η δική μου έρευνα εστιάζει κυρίως στους αστρολογικούς συμβολισμούς του έτερου μεγάλου Έπους, της Ιλιάδας. Αρχικά όμως επιχειρώ να δώσω μία απάντηση σε ένα παλιό ερώτημα γύρω από το τι συμβολίζουν η Ιλιάδα και η Οδύσσεια και τι είναι αυτό που τις συνδέει και τις διαχωρίζει.

Η απάντηση κατΆεμέ βρίσκεται στους Μεγάλους Ζωδιακούς Μήνες: θεωρώ ότι η μεν Ιλιάδα αποτέλεσε τη συμβολική επιτομή της πολεμικής εποχής του Κριού (περίπου 2400-200 π.Χ.), η δε Οδύσσεια μία μεγαλειώδη ενατένιση της μελλοντικής -τότε- εποχής των Ιχθύων (περίπου 200 π.Χ.-1950 μ.Χ). Την άποψη αυτή τεκμηριώνω με λογικά επιχειρήματα, ενώ στη συνέχεια επικεντρώνομαι στο κορυφαίο ποίημα όλων των εποχών, την Ιλιάδα, ερμηνεύοντας το πλήθος των αστρολογικών της αλληγοριών και αναλύοντας ξεχωριστά τα αθάνατα πρότυπά της: τον «λεοντόκαρδο» Αχιλλέα με την υπέρμετρη γενναιότητα και τον υπέρμετρο εγωισμό· τον «μπροσταρόκριο» Οδυσσέα, τον κατεξοχήν ήρωα της δράσης και περιπέτειας· τον «ευρυκράτη» Αγαμέμνονα· τους αεικίνητους Αίαντες· τον ειρηνοποιό Νέστορα και τον ηρωικό Έκτορα που ηγείται ενός προδικασμένου αγώνα εναντίον των Αχαιών. Με μία σειρά από στοιχεία επιχειρώ να δείξω ότι οι μυθικοί αυτοί ήρωες μαζί με τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές του Έπους εκτός από διαχρονικά σύμβολα των ανθρωπίνων αρετών και παθών αποτελούν αθάνατους τύπους και υποδείγματα μίας ανώτερης, αρχετυπικής πραγματικότητας: είναι τα μεγαλειώδη ζωδιακά πρότυπα της ομηρικής ποίησης!

Ο Ποιητής περιγράφει με απαράμιλλο τρόπο τους ήρωες του Τρωικού Πολέμου, ήρωες ολοζώντανους και φοβερούς στην όψη, στον ηρωισμό και στο ήθος, γόνους θεών και αιώνια πρότυπα, ο καθένας με τις δικές του ξεχωριστές αρετές και ατέλειες. Η άγνωστη, όμως, πληροφορία είναι ότι οι σημαντικότεροι ήρωες της Ιλιάδας επινοήθηκαν ως ζωδιακά πρότυπα! Αυτός φαίνεται να ήταν οπωσδήποτε ένας από τους σκοπούς του Ομήρου: παράλληλα με τη διήγηση των αλληγορικών γεγονότων να περιγράψει και τα γενικά χαρακτηριστικά των ζωδιακών χαρακτήρων και αλληλεπιδράσεων. Το αποτέλεσμα είναι παραπάνω από εντυπωσιακό και προκαλεί μεγάλο θαυμασμό ο λεπτομερειακός και αριστοτεχνικός τρόπος με τον οποίο ο Όμηρος υπαινίσσεται περί των ζωδιακών προτύπων, εντάσσοντας το καθένα στον ευρύτερο μύθο χωρίς να διαταράσσει την αρμονική του συνέχεια και τελειότητα! Και το ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι η αστρολογική διδασκαλία του τρισμέγιστου Ποιητή όχι μόνο δεν είναι αποκομμένη από την υπόλοιπη διδασκαλία του αλλά διασυνδέεται με ένα πλήθος γνωστικών πεδίων. Εξάλλου ο στόχος και της εργασίας μου δεν είναι να περιορίσει τον Όμηρο στον τομέα της αστρολογίας, διότι η αλληγορική διάσταση του ομηρικού έργου έχει εκπληκτικό εύρος και ολιστικό χαρακτήρα.

Κλείνοντας αυτό το μήνυμα θα ήθελα να σημειώσω ότι οι αποσυμβολισμοί που επιχειρώ είναι αρκετά αναλυτικοί και εκτεταμένοι και πραγματικά ελπίζω τα όποια λάθη της έρευνας να είναι όσο το δυνατόν ελαχιστότερα. Ακόμη και μέσω μίας «εξωτερικής» ανάγνωσης εύκολα μαντεύεται πως τα κείμενα του Ομήρου βρίθουν αλληγορικών στοιχείων, όταν όμως ξεκινάει η σε βάθος διερεύνησή τους τότε γίνεται αντιληπτό πως κάποια εξ αυτών είναι προφανή ενώ κάποια άλλα χρειάζονται ερμηνευτική δεξιότητα για να αποκωδικοποιηθούν.

Το μεγάλο εμπόδιο στην ορθή ερμηνεία της συγκαλυμμένης γνώσης και μυστικής διδασκαλίας αρχαίων κειμένων ήταν ανέκαθεν οι υποκειμενικές δοξασίες του εκάστοτε μελετητή, από τις οποίες φαίνεται πως δεν ξέφυγαν ακόμα και ορισμένοι αρχαίοι φιλόσοφοι στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν τον Όμηρο. Ευφάνταστες ιστορίες γεννούν ακόμη πιο ευφάνταστες ερμηνείες και όταν το υπό διερεύνηση αντικείμενο είναι τα αλληγορικά νοήματα ενός Μύθου, ο οποίος ούτως ή άλλως βασίζεται στη φανταστική επινόηση και υπερβολή, είναι αρκετά εύκολο να οδηγηθούμε σε νοηματικές παραποιήσεις και παρερμηνείες, όπως εύκολο είναι και να πειστούμε για την αληθινότητα ευφάνταστων και καλογραμμένων αποσυμβολισμών οι οποίοι όμως δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια. Το αδύνατο λοιπόν σημείο της αλληγορικής ερμηνείας και αποκωδικοποίησης αρχαίων κειμένων δεν είναι άλλο από την αυθαίρετη αλληγορική ερμηνεία, την προκρούστεια διαστρέβλωση του εξωτερικού και εσωτερικού νοήματος ενός έργου ώστε να ταιριάξει με τις πεποιθήσεις και τα νοήματα που πλάθει ή υπερασπίζεται ο εκάστοτε εξηγητής. Διότι δεν αρκεί μονάχα το ερμηνευόμενο έργο να είναι όντως αλληγορικό αλλά και η μέθοδος ερμηνείας του να είναι η σωστή. Από την δική μου πλευρά θεωρώ πως συνολικά χρησιμοποίησα σωστά τον μίτο της ορθής συλλογιστικής και ερμηνείας, οι όποιες εσφαλμένες γνώμες και πληροφορίες που παρατίθενται στο βιβλίο ελπίζω να είναι αμελητέες και η έρευνα στο σύνολο και στα επί μέρους της να είναι αξιόπιστη και αληθής.

Θα επανέλθω στο θέμα αυτό και πραγματικά θα επιθυμούσα να ακουστούν αρκετές απόψεις, σχόλια και κριτικές ώστε να γίνει ένας γόνιμος διάλογος αλλά και επειδή μέσω της συζήτησης πιθανόν να αναδυθούν νέες ιδέες!



Κωνσταντίνος Γραβάνης


Πίνακας εξωφύλλου: "Seven heads of heroes from Homer's Iliad" (1800),
G. Morghen & J.H.W. Tischbein
Κάτω εικόνα: πλανήτης Άρης


1) www.manchester.ac.uk/aboutus/news/display/?id=5894]Science historian cracks "the Plato code" (The University of Manchester)
2) news.pathfinder.gr/culture/news/315822.html]O "πάπυρος του Δερβενίου" αποκαλύπτεται - Pathfinder News
3) Robert Lamberton, Homer the Theologian: Neoplatonist Allegorical Reading and
the Growth of the Epic Tradition, University of California Press (1989).
4) Peter T. Struck, Birth of the Symbol: Ancient Readers at the Limits of their Texts,
Princeton University Press (2004).
5) Ηράκλειτος ο Αλληγοριστής, Ομηρικά Προβλήματα, εκδ. Κάκτος (1996).
6) Πλάτων, Πολιτεία: 378d, εκδ. Κάκτος.
6) Γεώργιος Πλάνας, Ο ζωδιακός κύκλος στην παγκόσμια Μυθολογία, εκδ. Νέα
Ακρόπολη (1998).
7) Πορφύριος, Περί του εν Οδυσσεία άντρου των νυμφών, εκδ. Ιδεοθέατρον (1998).

[Atrapos]

Αν καταλαβαίνω καλά, το κείμενο αυτό είναι μέρος της εισαγωγής του συγκεκριμένου βιβλίου. Έτσι ίσως να ήταν πιο ταιριαστό να περιληφθεί στην ενότητα «Βιβλιοπαρουσιάσεις» κι όχι σε αυτήν των «¶ρθρων» αφού δεν μας μιλάει τόσο για την «Αστρολογία και Εσωτερική φιλοσοφία στον Όμηρο» όσο για το βιβλίο που ασχολείται με το θέμα αυτό. Πέρα όμως από αυτήν την «επί των τύπων» παρατήρηση, και μέχρι να διαβάσω το, ενδιαφέρων όπως φαίνεται, βιβλίο, νομίζω ότι μπορώ να διατυπώσω έναν ενδοιασμό. Όχι για να αμφισβητήσω κάτι ή κάποιον αλλά πιο πολύ για τον γόνιμο διάλογο που ζητάει ο συγγραφέας.

Ο ζωδιακός κύκλος είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα συμβολισμού. Σαν τέτοιο μπορούμε να τον προβάλουμε παντού και με βάση αυτόν να ερμηνεύσουμε τη ζωή είτε μυθικών ηρώων είτε καθημερινών ανθρώπων. Έτσι έχουμε την αντιστοιχία του ζωδιακού κύκλου με τους άθλους του Ηρακλή, του έπος του Γιλγαμές, την Οδύσσεια, τώρα την Ιλιάδα, πρόσφατα διάβασα και την «Ζωδιακή Οδοιπορία του Ιησού Χριστού» (άγιες μέρες που είναι). Αλλά και μια καθημερινή ζωή μπορεί να χωριστεί σε στάδια και το κάθε στάδιο να αντιστοιχηθεί μ’ ένα ζώδιο.

Θέλω να πω ότι, όσο χρήσιμες κι αν είναι τέτοιες μελέτες που μας βοηθάνε να εμβαθύνουμε την μέχρι τώρα αντίληψη μας, είμαι πολύ επιφυλακτικός στον ισχυρισμό ότι οι ήρωες της Ιλιάδας επινοήθηκαν με βάση ζωδιακά πρότυπα και ότι ο Όμηρος είχε σκοπό να κάνει κάποια αστρολογική διδασκαλία όπως αναφέρεται στο κείμενο. Ένα τόσο πλούσιο έργο προσφέρεται για διαφορετικές ερμηνείες και, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να προσπαθούμε να προβάλουμε τις δικές μας πεποιθήσεις σ’ αυτό.

Αυτά βέβαια σαν πρώτο σχόλιο και χωρίς να έχω διαβάσει το βιβλίο.

[ScP]

Δημήτρη το θέμα είναι καθαρά τεχνικό και αφορά τις μηχανές αναζήτησης.
Θα περάσει στο φόρουμ βιβλιοπαρουσιάσεις το κείμενο αλλά θα μείνει για μια δυο μέρες στο ¶ρθρα αστρολογίας όπως κάνουμε με όσα βιβλία παρουσιάζουμε. :bigsmile:

[katiakiss]

Μοιράζομαι τον ίδιο προβληματισμό με τον κύριο Αντωνιάδη (atrapos) , σε σχέση με την ευελιξία της προσαρμοστικότητας της προβολή των ηρώων στους συμβολισμούς της αστρολογίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παραμένει γοητευτική η συνειρμική προσέγγιση ενός νου που εμβαθύνει στην σύλληψή του.

Το σίγουρο είναι ότι κάθε πόνημα που δεν αποδεικνύονται οι ισχυρισμοί του με πρακτικό τρόπο, θεωρείται θεωρία. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μειώνει την αξία του πονήματος.

Προσωπικά, όταν η θεωρία με γοητεύει, αφήνομαι στο ταξίδι της.

[Κώστας]

Atrapos και Katiakiss, κατανοώ πλήρως την επιφυλακτικότητα και τον σκεπτικισμό σας. Στην εποχή μας κυκλοφορεί μία πληθώρα ερευνών σχετικά με «κρυμμένους κώδικες» διαφόρων αρχαίων κειμένων, γι’αυτό και χρειάζεται προσεκτική ανάγνωση και σκέψη πάνω στη θεωρία του κάθε συγγραφέα. Γι’αυτό και δεν πρέπει να δίνουμε εύκολα καλή πίστη στην κάθε θεωρία που ξεφυτρώνει με τέτοια συχνότητα, περιλαμβανομενης και της δικής μου.

Ωστόσο κάποια πράγματα είναι βέβαια...όχι γιατί «πρέπει» να υπάρχει κάτι σε αυτά τα αρχαία κείμενα αλλά γιατί όντως υπάρχει!!

Το σύνολο των αρχαίων σοφών τόνισε με έμφαση ότι τα έργα του Ομήρου είναι οπωσδήποτε αλληγορικά και ότι υποκρύβουν πολύ βαθύτερα νοήματτα από τα προφανή! Και γι’αυτόν ακριβώς το λόγο σκοπεύω εντός ημερών να παραθέσω μία ανθολογία ρήσεων σχετικά με τις απόψεις των αρχαίων για την αλληγορική διδασκαλία του Ομήρου. Διότι είναι πραγματικά εκπληκτικό το γεγονός ότι εμείς έχουμε προ πολλού ξεχάσει αυτό για το οποίο οι αρχαίοι ήταν βέβαιοι....ότι δηλαδή ο Όμηρος ποίησε με μυστικό τρόπο περί χίλιων δυό πραγμάτων!!

Είναι επίσης προφανές ότι ο αριθμός 12 συναντάται παντού στην αρχαία ελληνική και ιουδαιοχριστιανική μυθολογία. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Υπάρχουν δηλαδή κάποιες «συμπτώσεις» οι οποίες δεν είναι τυχαίες. Εννοώ τους 12 άθλους του Ηρακλή και το Δωδεκάθεο, καθώς όμως και αυτό τον εκπληκτικό αποσυμβολισμό των 12 περιπετειών του Οδυσσέα, τον οποίο και όταν πρωτοανάγνωσα έμεινα άφωνος! Μόλις τον διάβασα ανέτρεξα αμέσως στην Οδύσσεια και μέσα σε μερικές ώρες έρευνας πείστηκα ότι ο εν λόγω κώδικας είναι οπωσδήποτε σωστός! Και τότε ήταν που υπέθεσα ότι εφόσον υπάρχουν αστρολογικές αλληγορίες στην Οδύσσεια τότε οπωσδήποτε θα υπάρχουν και στην Ιλιάδα!

Δεν είναι δηλαδή καθόλου τυχαίο που οι σταθμοί του ήρωα Οδυσσέα είναι 12...ούτε 11 ούτε 13....ούτε είναι τυχαίο που η πρώτη περιπέτεια στη χώρα των Κικόνων έχει αμιγώς πολεμικό χαρακτήρα (Κριός), που η δεύτερη έχει καθαρά «ταυρίσιο» χαρακτήρα (οι υλικές απολαύσεις και η αδράνεια των συντρόφων που δοκίμασαν τον λωτό), που η τρίτη έχει «διδυμικό» χαρακτήρα (δύο νησιά, χωρισμός των συντρόφων σε δύο ομάδες, αρπαγή τους από τον Κύκλωπα σε δυάδες, «μονομαχία» βασισμένη στην επικοινωνία και στο ποιός θα ξεγελάσει ποιόν κτλ) και ούτω καθεξής! Επιτρέψτε μου λοιπόν την όποια απολυτότητα όμως ο κώδικας που ανέφερε ο συγγραφέας Πλάνας είναι αναμφισβήτητα αληθής!! Όσο για αυτά που ισχυρίζομαι εγώ περί Ιλιάδας θα τα εξετάσουμε μαζί από εδώ ένα προς ένα.


Atrapos, μιας και αναφέρεις την «Ζωδιακή Οδοιπορία του Ιησού» -και επειδή με ενδιαφέρει και το θέμα- σε ποιό ακριβώς βιβλίο αναφέρεσαι? Σε ρωτάω γιατί η μόνη σοβαρή σχετική έρευνα που γνωρίζω είναι το εξαιρετικό “The Gospel and the Zodiac” του Bill Darlison. Όσον αφορά το θέμα των 12 Αποστόλων που ανέφερα προηγουμένως εκεί υπάρχει ένα μεγάλο μπέρδεμα αφού έχω βρει στο διαδίκτυο τουλάχιστον τρεις διαφορετικές αντιστοιχίες ζωδίων-Αποστόλων!

Katia όντως κάποια πράγματα δεν μπορούν να αποδειχτούν, όμως εάν μπορούσαν να αποδειχτούν τότε δεν θα μιλούσαμε εδώ και τόσους αιώνες για αλληγορίες...η μαγεία των «ερμητικών κειμένων» είναι πως οι διδασκαλίες τους έχουν κωδικοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην είναι προφανές το τι ακριβώς πραγματεύονται...διαφορετι� �ά τα μυστικά τους νοήματα θα ήταν πασίγνωστα από τα παλιά χρόνια....οι αρχαίοι μυθοπλάστες σε καμία περίπτωση δεν μας είπαν ευθέως ότι «οι δώδεκα άθλοι ηλιακών ηρώων όπως ο Ηρακλής και ο Οδυσσέας αντιστοιχούν στα δώδεκα ζώδια»...το υπαινίσσονται όμως ξεκάθαρα....και τόσο η διαίσθηση όσο και η κριτική ανάλυση των συγκεκριμένων μύθων μας οδηγούν στο αναμφισβήτητο συμπέρασμα ότι πρόκειται -μεταξύ άλλων- για αστρολογικές αλληγορίες....διότι αυτός ήταν άλλωστε και ο τρόπος διδασκαλίας των αρχαίων σοφών.

Έχουμε πάντως να πούμε πολλά σε αυτό το θέμα!

[katiakiss]

Κώστα μου, με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνη.

Από την μικρή πρόγευση των συσχετισμών μένω γοητευμένη και επιφυλάσσομαι –καλοπροαίρετα- για την συνέχεια.
Τέτοιου είδους συνειρμοί με ενθουσίαζαν από παιδί, και μιλάς σε έναν άνθρωπο που στην Τρίτη δημοτικού, την ώρα της παράδοσης των θρησκευτικών, ρώτησα την δασκάλα μου γιατί ο Σαμψών και ο Ηρακλής μοιάζουν τόσο πολύ σαν ήρωες. Αλλά ο τρόπος που δευτερολογεί η βιβλική εκδοχή, είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα.

Πάντως, ακόμα και στην πράξη, μεγάλοι επιστήμονες ομολόγησαν ότι στην ανακάλυψή τους οδηγήθηκαν από διαίσθηση, και χρησιμοποίησαν την φαντασία τους. Η διαίσθηση και η φαντασία τους οδήγησε στην αναζήτηση της επιστημονικής απόδειξης.

Για μένα κάθε συσχετισμός, είναι ένα το κρατούμενο.

[Atrapos]

Atrapos, μιας και αναφέρεις την «Ζωδιακή Οδοιπορία του Ιησού» -και επειδή με ενδιαφέρει και το θέμα- σε ποιό ακριβώς βιβλίο αναφέρεσαι? Σε ρωτάω γιατί η μόνη σοβαρή σχετική έρευνα που γνωρίζω είναι το εξαιρετικό “The Gospel and the Zodiac” του Bill Darlison.

Το βιβλίο «Η Ζωδιακή Οδοιπορία του Ιησού Χριστού» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ Κ. Μ. Συγγραφέας είναι ο Ευστάθιος Β. Κουτσοθόδωρος. Αν το ψάξεις στο Internet θα το βρεις, ίσως και σε μεγάλα βιβλιοπωλεία.

Είναι ενδιαφέρουσα μελέτη, που νομίζω θα σου αρέσει. Ωστόσο, όπως δεν είναι δυνατό να πούμε ότι η Καινή Διαθήκη γράφτηκε σαν αστρολογική αλληγορία, το ίδιο πιστεύω και για την Ιλιάδα.

Μη το πάρεις σαν στείρα άρνηση. Φυσικά μπορούμε να το συζητήσουμε.

[Κώστας]

Είχα διαβάσει περιληπτικά δύο ενδιαφέροντα βιβλία του συγγραφέα Κουτσοθόδωρου όπου ερμήνευε αστρολογικά την Οδύσσεια. Στηρίχθηκε πάνω στην προαναφερθείσα αντιστοιχία του Πλάνα περί των 12 περιπετειών του Οδυσσέα, όμως οι εκτεταμένες και πολύπλοκες αναλύσεις του απ’όσο θυμάμαι ήταν αρκετά μπλεγμένες και ασαφείς. Το δε βιβλίο του για την Καινή Διαθήκη δεν νομίζω να το έχω διαβάσει ποτέ, αλλά για να το λες σίγουρα θα έχει ενδιαφέρον.



Ωστόσο, όπως δεν είναι δυνατό να πούμε ότι η Καινή Διαθήκη γράφτηκε σαν αστρολογική αλληγορία, το ίδιο πιστεύω και για την Ιλιάδα.



Η αλληγορική προσέγγιση αυτών των κειμένων δεν περιορίζεται σε ένα μόνο πεδίο. Τα Ομηρικά Έπη για παράδειγμα περιέχουν ένα πλήθος θεολογικών, φιλοσοφικών και επιστημονικών αναφορών. Από θέματα καθαρά μεταφυσικού περιεχομένου (περί θεοτήτων, ψυχής, ονείρων, θανάτου, μαντικής) μέχρι θέματα ιατρικής και φαρμακολογίας, μηχανικής, γεωγραφίας και αστρονομίας. Ιδίως το τελευταίο κομμάτι, το αστρονομικό, υποστηρίχθηκε αναλυτικά από τουλάχιστον δύο σύγχρονους ξένους ερευνητές, καθώς βέβαια και από αρχαίους φιλοσόφους όπως οι Στωικοί.

Το βασικό ερώτημα πάντως είναι εάν κάποιος δέχεται ή όχι ότι τα Ομηρικά Έπη είναι όντως αλληγορικά. Εάν κάποιος απορρίπτει την ιδέα αυτή -με δεδομένο βέβαια ότι έχει διαβάσει αναλυτικά τα εν λόγω κείμενα- τότε ακόμα και ο Πλάτωνας, οι Αναξαγόρειοι και οι Νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι δεν θα τον πείσουν για το αντίθετο -πόσο μάλλον εγώ. Εάν όμως δεχτούμε την άποψη αυτή τότε δεν μας μένει παρά να διερευνήσουμε έως ποιό βαθμό είναι αυτά αλληγορικά. Και ένας από τους λόγους που εστιάζω στις αστρολογικές τους ερμηνείες είναι διότι τo κομμάτι αυτό είναι σχεδόν ανέγγιχτο έως σήμερα.

[Κώστας]

Να πούμε επίσης εδώ ότι στα αρχαία χρόνια δεν υπήρχε διαχωρισμός μεταξύ αστρονομίας και αστρολογίας, που σημαίνει ότι η παρατήρηση της κίνησης των πλανητών και η παρατήρηση της επιρροής τους στη ζωή, το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία των ανθρώπων φαίνεται πως εντάσσονταν στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Και αυτό συνηγορεί στο επιχείρημα ότι εάν υπάρχουν αστρονομικές αλληγορίες στους αρχαίους μύθους τότε σίγουρα θα υπάρχουν και αστρολογικές.

Ας δώσω ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα πάνω σε αυτό. Είμαι προσωπικά βέβαιος ότι τα μυθικά χαρακτηριστικά των θεών επινοήθηκαν σύμφωνα με τα αστρολογικά χαρακτηριστικά των πλανητών (και όχι το αντίθετο όπως ενδεχομένως να πιστεύεται). Για παράδειγμα τα αρχετυπικά μυθικά χαρακτηριστικά της Αφροδίτης (κάλλος, αρμονία, ερωτικό πάθος) ήταν εμπνευσμένα από την επισταμένη παρατήρηση της αστρολογικής επιρροής του πλανήτη Αφροδίτη. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τον ¶ρη, τον Δία, τον Κρόνο και τον Απόλλωνα (Ήλιο).

Να συμπληρώσω εδώ ότι οι μαρτυρίες των μεγάλων φιλοσόφων υποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ο Αριστοτέλης στο «Μετά τα φυσικά» δέχεται ως λογική την ερμηνεία ότι οι μυθικοί θεοί φαίνεται να αντιστοιχούν στις ουράνιες σφαίρες, ενώ ο Πλάτωνας ισχυρίζεται στον «Κρατύλο» ότι οι πρώτοι Έλληνες λάτρευαν τον ήλιο, τη σελήνη και τους πλανήτες ως θεούς «και επειδή έβλεπαν ότι αυτά συνεχώς κινούνταν και έτρεχαν, τα ονόμασαν λόγω αυτής ακριβώς της φύσης του “θειν” (ταχείας κίνησης) θεούς».

Το αγαπημένο μου όμως παράδειγμα είναι αυτό του θεού Ερμή! Ο θεός Ερμής δεν ήταν παρά η μυθική ενσάρκωση του ομώνυμου πλανήτη και ο λόγος που του αποδόθηκε ο ρόλος του αεικίνητου αγγελιοφόρου των θεών είναι διότι φαίνεται να κινείται στον νυχτερινό ουρανό με τη μεγαλύτερη ταχύτητα. Χάρη στην ενδελεχή εξέταση των αστρολόγων είχε κατανοηθεί ότι ο εν λόγω πλανήτης σχετίζεται με το χάρισμα και τις αρετές του λόγου, με τη διάνοια και τη διττή ερμηνευτική και παρερμηνευτική της ιδιότητα, δηλαδή τον πολύπλοκο τρόπο που ο «κατώτερος» νους ερμηνεύει, συσχετίζει και κωδικοποιεί –είτε ορθά είτε λάθος– ανακαλεί, επικοινωνεί και αποκρύβει πληροφορίες. Καθιερώθηκε να συμβολίζει τη διττότητα της ανθρώπινης φύσης αλλά και την ένωση όλων των αντίθετων στοιχείων της προσωπικότητας. Συνδέθηκε επίσης με το νευρικό σύστημα και τη φυσική ακμαιότητα, την επινοητικότητα, την επικοινωνιακή ευχέρεια, το χιούμορ και γενικά όλα τα χαρακτηριστικά της νεότητας, το ζωηρό πνεύμα, την αεικινησία, την οξύνοια αλλά και τη νεανική επιπολαιότητα, ευμεταβλησία και εξαπάτηση. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποδόθηκαν αργότερα και στον θεό Mercurius (ή Mercury στα Αγγλικά), τον αντίστοιχο Ερμή του ρωμαϊκού πανθέου, και συνοψίστηκαν με έξοχο τρόπο όχι μόνο στους αντίστοιχους λατινικούς μύθους αλλά και σε πολύ μεταγενέστερους μυθικούς ήρωες όπως ο Mercutio, χαρακτήρας που επινόησε ο μέγιστος ποιητής και αλληγοριστής William Shakespeare.


Με βάση λοιπόν τις παραπάνω παρατηρήσεις συντέθηκαν αρχαίοι Ύμνοι προς τον θεό Ερμή όπως ο ορφικός και ο ομηρικός. Ο πρώτος υμνεί, μεταξύ άλλων, τη δεινότητα του Ερμή στον λόγο, την ποικιλία στη σκέψη και την ικανότητα να εξηγεί τα πάντα, ενώ ο δεύτερος περιγράφει την παροιμιώδη νευρική ενέργεια, την επινοητικότητα και τις αταξίες του κατεργάρη θεού από την πρώτη ημέρα της γέννησής του! Ονομάζεται εκεί «πολύτροπος» αφού μόλις εγκατέλειψε τα σπάργανα άρχισε τις επινοήσεις και τις κλοπές, αλλάζοντας συνεχώς διάθεση και ανευρίσκοντας καινούρια ενδιαφέροντα, ενώ προς το τέλος της ιστορίας δεν διστάζει να ψευδορκήσει στον πατέρα του, τον θεό Δία, ο οποίος μειδιά με το θράσος του μικρού Ερμή! Όσον αφορά το γνωστό χωρίο του ύμνου όπου ο Ερμής κλέβει τα βόδια του Απόλλωνα (Ήλιου), αντιστρέφει τις οπλές και τα ίχνη τους και αρχίζει να βαδίζει ανάποδα ώστε να μπερδέψει τον μαντικό θεό, καθώς και η μετέπειτα ανεύρεση των κλεμμένων βοδιών, αποτέλεσαν οπωσδήποτε κατά τη γνώμη μου αλληγορική περιγραφή του ταχύτατου περάσματος του πλανήτη Ερμή από τον Ήλιο και εν συνεχεία της φαινομενικά ανάδρομης κίνησης του πλανήτη καθώς ξαναπερνά από τον Ήλιο "οπισθοδρομώντας"!!

Οι αρχαίοι μυθοπλάστες κατείχαν σίγουρα αστρονομικές γνώσεις και φαίνεται να γνώριζαν ότι ο Ερμής είναι ο ταχύτερος και πλησιέστερος στον Ήλιο πλανήτης καθώς και ότι ακολουθεί μία ελλειπτική τροχιά γύρω από αυτόν, γι’αυτό και περιέγραψαν τον Ερμή να συνδέεται περισσότερο απ’όλους με τον ηλιακό θεό Απόλλωνα, με τον οποίο στο τέλος της ιστορίας αντάλλαξε δώρα λαμβάνοντας μάλιστα και ένα μικρό μέρος της μαντικής του ικανότητας.

[Mercutio]

Δεν με πειθει ουτε η αντιστοιχηση με την Οδυσσεια ουτε με την Ιλιαδα.

[Κώστας]

Το τελευταίο μου μήνυμα σβήστηκε επειδή θεωρήθηκε άσχετο με την συζήτηση? Μάλλον...ένα προσωπικό μήνυμα όμως δεν βλάπτει σε αυτές τις περιπτώσεις, έτσι δεν είναι παιδιά?

Mercutio, εάν έχεις επιχειρήματα σε ακούμε...έμμεσα πάντως ασπάστηκες αυτό που έγραψα περί του σαιξπηρικού ήρωα Mercutio:bigsmile:

Αυτό κι αν είναι θέμα: η Αστρολογία στον Shakespeare!! ολόκληρο βιβλίο μπορεί να γραφτεί περί τούτου!

[Κώστας]

Shakespeare and Astrology (http://www.chartplanet.com/html/shakespeare.html)
Shakespeare's Astrology (http://starcats.com/anima/shakespeare.html)
Shakespeare and Astrology (http://www.astrofuturetrends.com/id19.html)

Υπάρχουν τουλάχιστον 100 αστρολογικές αναφορές στα έργα του Shakespeare! Πλήθος αναφορών σε πλανήτες που κυβερνούν συγκεκριμένους χαρακτήρες και επηρεάζουν τη δράση τους, αναφορές σε ζώδια και αρκετά φιλοσοφικού τύπου σχόλια όσον αφορά την ενέργεια των άστρων!

Ο οποίος Shakespeare ήταν ένας εξαιρετικά εμπνευσμένος και ευφυής δημιουργός, έχοντας μάλιστα μελετήσει σε βάθος τους αρχαίους ποιητές, όχι μόνο όσον αφορά το ύφος και τη θεματολογία -ο Ουγκό εύστοχα αναφέρει τις ομοιότητες του θέματος του ¶μλετ με την Ορέστεια του Αισχύλου- αλλά και όσον αφορά το αλληγορικό πνεύμα που διέκρινε την αρχαία ποίηση.

[Χρήστος Άρχος]

Πάρα πολύ όμορφη προσπάθεια, πια μένει να διαβάσουμε το βιβλίο. Είναι θετικό που γίνονται τέτοιες προσπάθειες μιας και η Ελληνική γραμματεία μπορεί να δώσει πάρα πολλές πληροφορίες με διάφορους τρόπους και έχουν συμβεί παρόμοιες προσπάθειες πολλές φορές στην ξένη βιβλιογραφία. Εύχομαι το βιβλίο σας να έχει την απήχηση που του αξίζει, αυτά προς το παρόν μέχρι και την ανάγνωση του βιβλίου.

[Atrapos]

Mercutio, εάν έχεις επιχειρήματα σε ακούμε...

Κώστα καλησπέρα,

Θα μου επιτρέψεις να επισημάνω ότι περισσότερο εσύ οφείλεις να παραθέσεις επιχειρήματα για τη θέση που υποστηρίζεις κι όχι τόσο όποιος την αμφισβητεί. Στην μέχρι τώρα συζήτηση εγώ δεν έχω διαβάσει κάτι που να στηρίζει τον ισχυρισμό σου ότι οι ήρωες της Ιλιάδας επινοήθηκαν με βάση ζωδιακά πρότυπα και ότι ο Όμηρος είχε σκοπό να κάνει κάποια αστρολογική διδασκαλία.

Η εμμονή του αρχαίου κόσμου στον αριθμό 12, σαν τον αριθμό που ολοκληρώνει τον κύκλο, είναι γνωστή αλλά δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε ότι αυτό οφείλεται στο ζωδιακό κύκλο. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: Ο ζωδιακός κύκλος έχει 12 ζώδια επειδή υπήρχε αυτή η εμμονή στο 12.

Γνωστή είναι επίσης και η ταύτιση αστρονομίας και αστρολογίας στα αρχαία χρόνια, όπως επίσης και τα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ πλανητών και θεών. Επίσης σίγουρα τα Ομηρικά Έπη είναι πλούσια σε νοήματα και επιδέχονται πολλαπλά επίπεδα ερμηνειών. Αλλά τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι υπήρχε κάποια μυστική γνώση του ζωδιακού κύκλου. Ούτε βέβαια η αναφορά στον Shakespeare συνηγορεί σε κάτι τέτοιο.

Προσωπικά μου φαίνεται ακατανόητο γιατί ενώ τα χαρακτηριστικά των πλανητών μελετήθηκαν τόσο διεξοδικά όπως αναφέρεις ώστε να γραφτούν ύμνοι και να θεοποιηθούν, η υποτιθέμενη γνώση του ζωδιακού κύκλου κρατήθηκε σαν επτασφράγιστο μυστικό που μεταδιδόταν μόνο με αλληγορίες.

Επίσης μου φαίνεται τελείως απίθανο οι αρχαίοι έλληνες να ασχολούνταν με ζώδια και ωροσκόπια από την εποχή του Ομήρου και ο Αριστοφάνης να μην έβαλε μια σχετική ατάκα σε κάποια από τις κωμωδίες του. ‘Η κάποιος μάντης σε τραγωδία να μην έδωσε έναν χρησμό με αναφορά σε ζώδιο.

Ξαναλέω ότι τέτοιες μελέτες είναι χρήσιμες αλλά και επικίνδυνες όταν ερμηνεύουμε τα αρχαία κείμενα με βάση την τωρινή μας αντίληψη και οδηγούμαστε σε συμπεράσματα εν πολλοίς αυθαίρετα.

[Χρήστος Άρχος]

Θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν είναι απαραίτητο ένα βιβλίο να είναι εποικοδομητικό με βάση το τρόπο με τον οποίο το βλέπει ο συγγραφέας. Εξάλλου δυστυχώς η ευτυχώς η σύγχρονη αναλυτική αστρολογία ( Liz Greene, Howard Sasportas, Raven Caldera, Ariel Gluttman, Hand - Clow, Melanie Reinhart, Nicolas Campion, Lynn Bell, Darby Costello, Charles Harvey, Clare Martin, Sharman Burke, Graf Von Schielfen, και άλλοι τοσοι) έχει βασιστεί στο να μεταφράζει μύθους και στοιχεία από την πολιτισμική κληρονομιά του παρελθόντος για να βγάζει συμπεράσματα. Θα μου πείτε βέβαια αν όλα αυτά έχουν λογική, αν δηλαδή μπορούμε τόσο αλόγιστα να μελετάμε αρχαίες θρησκείες και να βγάζουμε αστρολογικά συμπεράσματα. Με βάση τη θεωρία των αρχετύπων ναι μπορούμε ίσως και με αυτό το πρίσμα θα μπορούσαμε να δούμε και αυτό το βιβλίο.
Σίγουρα μας είναι αδύνατο να πιστέψουμε ότι ο Όμηρος (ήταν καταρχάς ένας ή πολλοί, ή ίδια η ιστορία του Ομήρου είναι χαμένη στο σκοτάδι) είχε βάλει με το νου του αστρολογικά να κρυπτογραφήσει διάφορες καταστάσεις, όμως όπως αναφέρει και ο Joseph Campell στο βιβλίο του "Ο Ήρωας με τα 1000 πρόσωπα" σε όλη τη περίοδο της ιστορίας ο άνθρωπος γράφει μύθους που σχετίζονται με βασικά αρχέτυπα της ανθρώπινης κατάστασης. Η Ομήρου Ιλιάδα λοιπόν και Οδύσσεια με αυτό το μάτι θα μπορούσαν να έχουν το ενδιαφέρον της αστρολογικής ανάλυσης πάντα με βάση αυτό το πρίσμα.
Θα μου πείτε δεν είναι επικίνδυνο να μελετάμε με το σύγχρονο πρίσμα και να προσπαθούμε να δώσουμε ερμηνείες σε κείμενα τόσο παλιάς εποχής που άπτονται της αστρολογικής ουσία και θεωρίας;
Εγώ εδώ θα απαντήσω ότι αυτό είναι απόλυτα φυσικό. Οι πλανήτες και τα ζώδια άπτονται και μεταμορφώνονται των κοινωνικών συνθηκών. Στα βαβυλωνιακά χρόνια για παράδειγμα ο Κρόνος συνδεόταν με τη Μητέρα και δεν είχε σχέση με τον Κρόνο έτσι όπως τον αντιλαμβανόμαστε .......οι περισσότεροι...... αστρολόγοι.
Η Αφροδίτη για τους λαούς της Αμερικής πριν την κατάκτηση της από τους Ευρωπαίους είχε έναν πολύ πιο "επιθετικό" ρόλο από τη γλυκιά Αφροδίτη της Δύσης που έχει να κάνει με τις αξίες μας και αυτά που μας ικανοποιούν.. Κάθε κοινωνία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και με βάση αυτά οι πλανήτες φιλτράρονται διαφορετικά. Δεν θα ήταν λοιπόν αν μη τι άλλο άχρηστη μία ακόμη ματιά με σύγχρονο πρίσμα στους μύθους του Ομήρου.
Κάθε βιβλίο έχει τις πληροφορίες του αρκεί να μην είμαστε πολύ θετικοί απέναντι σε αυτό και να υιοθετήσουμε τα πάντα ή πολύ αρνητικοί και ακυρώσουμε τα πάντα.

[Κώστας]

Πολλά τα ερωτήματα και χαίρομαι ιδιαίτερα γι’αυτό! Επειδή όμως τα επιχειρήματά μου είναι πολλά -χωρίς υπερβολή- και η χρησιμοποίηση της αρχαίας βιβλιογραφίας τόσο εκτεταμένη, φοβάμαι μήπως γίνω κουραστικός και οι «εκθέσεις ιδεών» μου διαβαστούν μεμονωμένα και επιλεκτικά.

Θα προσπαθήσω λοιπόν να είμαι όσο πιο συνοπτικός γίνεται.



Η εμμονή του αρχαίου κόσμου στον αριθμό 12, σαν τον αριθμό που ολοκληρώνει τον κύκλο, είναι γνωστή αλλά δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε ότι αυτό οφείλεται στο ζωδιακό κύκλο. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: Ο ζωδιακός κύκλος έχει 12 ζώδια επειδή υπήρχε αυτή η εμμονή στο 12.

Αυτό δεν ισχύει φίλε Δημήτρη. Ο ζωδιακός κύκλος έχει 12 ζώδια όχι επειδή κάποιοι περίεργοι τον φαντάστηκαν έτσι αλλά επειδή είναι όντως δωδεκαμερής και ισομερής! Και η εμμονή που αναφέρεις γύρω από τον αριθμό 12 φαίνεται να οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αρχαία μυστική γνώση περί του ζωδιακού κύκλου.


Επίσης μου φαίνεται τελείως απίθανο οι αρχαίοι έλληνες να ασχολούνταν με ζώδια και ωροσκόπια από την εποχή του Ομήρου και ο Αριστοφάνης να μην έβαλε μια σχετική ατάκα σε κάποια από τις κωμωδίες του. ‘Η κάποιος μάντης σε τραγωδία να μην έδωσε έναν χρησμό με αναφορά σε ζώδιο


Μα η συντριπτική πλειοψηφία δεν ασχολούνταν με ζώδια και ωροσκόπια, διότι δεν γνώριζε περί τούτων....αυτό είναι το θέμα...και εκείνοι που τα γνώριζαν δεν μίλαγαν περί τούτων παρά μόνο αλληγορικά!
Γενικώς η θεολογική, αστρολογική και επιστημονική γνώση μέχρι την εποχή του Ομήρου, αλλά και για αρκετό καιρό μετά από αυτήν, βρίσκονταν υπό την αποκλειστική κατοχή των ιερατείων -ή και κάποιων φιλοσοφικών σχολών- και ήταν απόρρητη, για να αρχίσει σταδιακά ένα μέρος της να φανερώνεται υπό το αλληγορικό πέπλο των Μυστηρίων.

Τεκμήριο αυτής της θέσης αποτελεί η μαρτυρία του ιστορικού Ηροδότου ο οποίος αναφέρει ότι ο Όμηρος και ο Ησίοδος «ήταν οι πρώτοι που δίδαξαν τη θεογονία στους Έλληνες, που έδωσαν στους θεούς ονόματα, τους απέδωσαν τιμές, καθόρισαν το επάγγελμά τους και περιέγραψαν τις μορφές τους». Ο ιστορικός Γιάννης Κορδάτου εύστοχα σχολιάζει πως ο Ηρόδοτος δεν εννοεί πως μέχρι τον Όμηρο δεν υπήρχει θεολογία στην Ελλάδα αλλά ότι μέχρι τότε η θεολογία ήταν ένα είδος ταμπού, άγνωστο και απαγορευμένο θέμα συζήτησης στο λαό!

Οι Όμηρος και Ησίοδος ήταν οι πρώτοι εκλαϊκευτές των απόρρητων, μέχρι τότε, παραδόσεων, διδάσκοντας όμως διά της αλληγορικής μεθόδου, διότι αυτή ήταν -κατά ομολογία και των ίδιων των φιλοσόφων- και η πρώτη μορφή Φιλοσοφίας, και την οποία μεταχειρίστηκαν ακόμα και μεταγενέστεροι φιλόσοφοι όπως ο Εμπεδοκλής ο οποίος δίδαξε τις κοσμολογικές και φιλοσοφικές του απόψεις μιμούμενος τις ποιητικές αλληγορίες του Ομήρου!


Ειδικά με την Αστρολογία ασχολούνταν μονάχα όσοι γνώριζαν περί εκείνης, δηλαδή τα μέλη των ιερατείων που κατείχαν τη γνώση των μυστικών παραδόσεων και που μελετούσαν την κίνηση αλλά και επίδραση των πλανητών, ή ενδεχομένως και τα μέλη κάποιων φιλοσοφικών σχολών ή φυσικά και φιλοσόφων που είχαν ταξιδέψει σε κέντρα γνώσης και ιερατεία χωρών όπως η Αίγυπτος (Θαλής, Πυθαγόρας, Πλάτωνας).

Η αστρολογική γνώση ήταν απόρρητη στην αρχαία Ελλάδα γι’αυτό και η μέθοδος διδασκαλίας της ήταν η αλληγορική, γι’αυτό και οι προαναφερθέντες ορφικοί και ομηρικοί Ύμνοι δεν μίλησαν ξεκάθαρα περί θεών-πλανητών αλλά με τρόπο κωδικοποιημένο...επίσης το Δωδεκάθεο (το οποίο αποτελεί αστρολογικό κώδικα) αναφέρεται από τον 4ο αιώνα π.Χ. και έπειτα...

Βιβλιογραφία ή αναφορές αστρολογίας δεν εμφανίζονται καθόλου στην κλασική εποχή παρά μονάχα από την ελληνιστική εποχή και έπειτα. Ο Πλάτωνας για παράδειγμα δεν κατονομάζει την αστρολογία αλλά αναφέρεται με υπαινιγμούς στην «ουράνια επιστήμη» την οποία πρέπει να κατέχουν οι μυημένοι φύλακες ώστε να υπολογίζουν σωστά τις ευνοϊκότερες περιόδους των καλύτερων γεννήσεων (ο κορυφαίος ερμηνευτής του, ο Πρόκλος, αιώνες αργότερα, ερμηνεύει ξεκάθαρα την αστρολογία ως την υψηλή επιστήμη που υπονοεί ο Πλάτωνας).




Παρά όμως την μυστικότητα που διέκρινε την αρχαία ποίηση τονίζω ότι σχεδόν όλοι οι μεγάλοι φιλόσοφοι κατανόησαν τον αλληγορικό χαρακτήρα του ομηρικού έργου. Ήταν βαθιά πεπεισμένοι για αυτό! Το κατανόησαν αυτό όμως και σύγχρονοι λόγιοι όπως ο ποιητής, κριτικός και μεταφραστής του Ομήρου Alexander Pope. Ο Pope τόνιζε πως «όταν ο τρόπος μάθησης άλλαξε στις επόμενες γενιές και η επιστήμη μεταδιδόταν με πιο ευθύ τρόπο, τότε, όσο πιο λογικό έγινε για τους πιο σύγχρονους ποιητές να την παρατήσουν, τόσο πιο λογικό έγινε για τον Όμηρο να την χρησιμοποιήσει», εκθειάζοντας «τις αμέτρητες γνώσεις και τα μυστικά της φύσης και της φυσικής φιλοσοφίας» που παρέδωσε αλληγορικά ο Όμηρος και επικρίνοντας τους μεταγενέστερους ποιητές επειδή απομόνωσαν την ποίησή τους από το αλληγορικό και ολιστικό του πνεύμα.


Όσο διαδεδομένη ήταν όμως η αλληγορική διδασκαλία άλλο τόσο ήταν και η αλληγορική ερμηνεία μεταξύ των φιλοσόφων η οποία είχαν πειστεί για την αλληγορική σκοπιμότητα του Ομήρου.

Ο Ξενοφών, με τα λόγια του Σωκράτη, τονίζει σε ένα εκπληκτικό χωρίο ότι «δεν υπάρχει πιο ανόητο γένος από τους ραψωδούς, διότι μελετούν τον Όμηρο αγνοώντας τα κρυμμένα νοήματά του»!!

Ο Πλάτων επανειλημμένα τονίζει ότι τα Έπη πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστούν σαν αλληγορικά αινίγματα, όπως για παράδειγμα στον «Θεαίτητο» όπου τονίζει ότι «οι αρχαίοι απέκρυψαν διά της ποίησης τα νοήματά τους από το πλήθος»!

Ακόμα και ο σκεπτικιστής περιηγητής Παυσανίας παραδέχεται πως «Όταν ξεκινούσα να συγγράφω την ιστορία μου έτεινα να πιστεύω ότι οι μύθοι των Ελλήνων είναι ανόητοι, όταν όμως έφτασα στην Αρκαδία στράφηκα προς μία πιο ώριμη γνώμη: στα παλιά χρόνια οι Έλληνες που θεωρούνταν σοφοί μιλούσαν όχι με ευθύ τρόπο αλλά μέσω αινιγμάτων, γι’ αυτό και θεωρώ τους θρύλους περί του θεού Κρόνου ένα είδος ελληνικής σοφίας» (Ελλάδος Περιήγησις, 8.8.3).


Ή επίσης οι αναξαγόρειοι φιλόσοφοι οι οποίοι ήταν γνωστοί αλληγορικοί ερμηνευτές του Ομήρου, πεπεισμένοι για τα κρυμμένα νοήματα του Ποιητή. Για παράδειγμα ο αναξαγόρειος Μητρόδωρος ο Λαμψακηνός, μαθητής και φίλος του Αναξαγόρα και δεινός αλληγορικός ερμηνευτής του Ομήρου, δίδασκε ότι «ο Αγαμέμνων συμβολίζει τον αιθέρα, ο Αχιλλέας τον ήλιο, ο Έκτορας την σελήνη, η Ελένη τη γη, ο Πάρις τον αέρα και ούτω καθεξής», εκπληκτικό χωρίο -που θα μας απασχολήσει και παρακάτω- και το οποίο διασώθηκε χάρη στον Φιλόδημο! Ο Μητρόδωρος όμως προσέγγισε την Ιλιάδα καθαρά από την πλευρά της φυσικής φιλοσοφίας, ερμηνεία που δεν ήταν εντελώς εσφαλμένη, ήταν όμως ατελής, διότι δεν αναγνώρισε το αστρολογικό υπόβαθρο της ομηρικής μυθοπλασίας. Και αυτό συνέβη ακριβώς επειδή η αστρολογική γνώση μέχρι μιας εποχής φυλασσόταν ως επτασφράγιστο μυστικό (το αλληγορικό Δωδεκάθεο άρχισε να διδάσκεται από τον 4ο αιώνα π.Χ και έπειτα).


Σταδιακά βέβαι η αλληγορική ερμηνεία άρχισε να γίνεται όλο και πιο γνωστή, και αυτό οφείλεται κυρίως στους πρώτους Στωικούς, οι οποίοι βάσισαν ένα σημαντικό κομμάτι της φιλοσοφίας τους στην αλληγορική ερμηνεία του Ομήρου.

Και η παράδοση αυτή κράτησε μέχρι και τους πολύ μεταγενέστερους Νεοπλατωνικούς, αρκεί να θυμηθούμε την περίφημη αστρολογική ερμηνεία του Πορφυρίου (4ος αι. μ.Χ) στο γνωστό χωρίο της Οδύσσεια με το σήπλαιο των νυμφών!

Δυστυχώς όμως η αρχαία αλληγορική ερμηνεία παραγκωνίστηκε από το σύνολο των φιλολόγων τα τελευταία 2.200 χρόνια γι’αυτό και κανείς δεν μας την δίδαξε, ούτε καν μας την ανέφερε συνοπτικά. Και πόσο τεράστιο αδίκημα της ιστορίας υπήρξε η διαχρονική παραγνώριση των Περγαμηνών φιλολόγων, κορυφαίοι γραμματικοί, οι οποίοι είχαν αναπτύξει περίφημη άμιλλα με τους Αλεξανδρινού φιλολόγους...οι Περγαμηνοί ισχυρίζονταν με ζήλο ότι ο Όμηρος δίδαξε περί των πάντων μέσω αλληγοριών, μεταξύ άλλων και για αστρονομία και γεωγραφία! Δυστυχώς όμως η τεράστια βιβλιογραφία τους χάθηκε....όπως και των αλεξανδρινών βέβαια.....και δυστυχώς επικράτησαν οι απόψεις της «σκληροπυρηνικής» μερίδας των αλεξανδρινών...οι οποίοι ήταν εξαιρετικοί σαν «γραμματικοί» -αυτοί άλλωστε γέννησαν την φιλολογική επιστήμη- αλλά δυστυχώς υπήρξαν κοντόφθαλμα πνεύματα που θεώρησαν τον Όμηρο «κτήμα» τους που όφειλαν να προστατεύσουν από την εισχώρηση «ξένων νοημάτων»...

[Κώστας]

Σίγουρα μας είναι αδύνατο να πιστέψουμε ότι ο Όμηρος (ήταν καταρχάς ένας ή πολλοί, ή ίδια η ιστορία του Ομήρου είναι χαμένη στο σκοτάδι) είχε βάλει με το νου του αστρολογικά να κρυπτογραφήσει διάφορες καταστάσεις

Kύριε ¶ρχο, κατ'αρχάς ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. Επειδή όμως στο παραπάνω χωρίο ακούγεστε πολύ βέβαιος επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω το εξής: ο ήρωας Οδυσσέας πριν επιστρέψει στην Ιθάκη πέρασε από μία σειρά περιπετειών, ή μυητικών σταθμών αν προτιμάτε, οι οποίοι και περιγράφονται αναλυτικά στη διήγηση του Οδυσσέα στο παλάτι του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου. Οι σταθμοί αυτοί είναι 12 στον αριθμό. Έχει τύχει να μελετήσετε ποτέ το περιεχόμενο και την αλληλουχία που διέπει αυτή τη σειρά των 12 σταθμών?

Σας ρωτάω διότι μέχρι στιγμής, δυστυχώς, δεν έχω βρει ούτε έναν αναγνώστη (δεν εννοώ στο Myhoroscope, εννοώ γενικώς), ούτε ακόμα μεταξύ των «αρχαιολατρών» που να γνωρίζει και να θυμάται με λεπτομέρεια αυτές τις ξεχασμένες αλληγορίες...ας πούμε τις 12 περιπέτειες του Οδυσσέα...δεν έχω συζητήσει με κανέναν που να ξέρει τον αριθμό τους, ούτε βέβαια το επακριβές περιεχόμενό τους...


Γνωρίζετε για παράδειγμα ότι ο πρώτος στη σειρά σταθμός (Κίκονες) έχει αμιγώς πολεμικό χαρακτήρα και δίνει έμφαση στην παρορμητική φύση του πολέμου και όλα τα δεινά που επιφέρει?

Γνωρίζετε ότι ο δεύτερος σταθμός (Λωτοφάγοι) τονίζει το στοιχείο της υλικής ευδαιμονίας, της προσκόλλησης στις υλικές απολαύσεις και την προκληθείσα νωθρότητα και αδράνεια?

Μπορώ να συνεχίσω εάν θέλετε...φτάνοντας μέχρι και τον τελευταίο σταθμό, τον δωδέκατο (Φαίακες), όπου ο τρισμέγιστος Ποιητής αναφέρεται σε έναν υπέρμετρα φιλόξενο ναυτικό λαό ο οποίος τελικά τιμωρήθηκε από τον ίδιο τον προστάτη του, τον Ποσειδώνα, εξαιτίας της υπερβολικής του καλοσύνης!!

Τι συνειρμούς άραγε σας γεννούν τα παραπάνω?
Μήπως κάτι που υπαγορεύει ο κοινός νους και ΟΧΙ η αυθαίρετη φαντασία?
Μήπως κάτι που με τους νόμους των πιθανοτήτων αποκλείεται να είναι σύμπτωση?

Οι περιπέτειες του ηλιακού ήρωα Οδυσσέα αποτελούν έναν αστρολογικό κώδικα. Αυτό είναι ένα γεγονός...απλά είναι ένα άγνωστο γεγονός.....το οποίο στην αρχή ακούγεται όντως απίστευτο...έτσι όμως πάει...η πρώτη αντίδρασή μας σε μία φαινομενικά παράδοξη θεωρία είναι η ενστικτώδης άρνηση...και εδώ που τα λέμε αυτή είναι η σωστή αντίδραση....διότι δεν γίνεται να δίνουμε καλή πίστη στην κάθε θεωρία....το θέμα όμως είναι να μπορεί η κριτική σκέψη να ξεχωρίσει το φανταστικό από το αληθινό, την αυθαίρετη, προκρούστεια ερμηνεία ενός ευφάνταστου χωρίου από την σωστή ερμηνεία μίας συγκαλυμμένης διδασκαλίας.

Και αυτό που σκοπεύω να δείξω στο παρόν θέμα -όπως και στο βιβλίο μου- είναι ότι αυτό που με μία πρώτη ματιά φαίνεται αδιανόητο στον Χρήστο ¶ρχο, στον Δημήτρη και γενικώς στους περισσότερους αναγνώστες αυτού του θέματος είναι μία μεγάλη όσο και απλή πραγματικότητα...αρκεί να ανακαλύψουμε το μέγεθος της αλληγορικής διδασκαλίας και της αλληγορικής ερμηνείας στην αρχαία Ελλάδα....και αρκεί να ανοίξουμε αυτά τα σκονισμένα κείμενα και να τα διερευνήσουμε με καθαρό μάτι και ΟΧΙ σύμφωνα με τους ευσεβείς μας πόθους...διότι αυτά που γράφω στο βιβλίο μου, πιστέψτε με, δεν είναι ούτε ευσεβείς πόθοι ούτε ευφάνταστα «ξεχειλωμένες» ερμηνείες...απλώς είναι πράγματα που κανένα σχολικό βιβλίο και κανένας φιλόλογος δεν μας δίδαξε ποτέ...και που δεν σκέφθηκε καν να εξετάσει για ευνόητους λόγους....διότι μας έχουν μάθει να διαβάζουμε τα αρχαία αυτά κείμενα υπό πολύ περιορισμένο πρίσμα...και ακριβώς λόγω αυτής της συνήθειας δυσκολευόμαστε να δούμε τι υπάρχει από πίσω....

Στα Ομηρικά Έπη συμπυκνώθηκε η αρχαία Γνώση για τόσο πολλά πράγματα, κι όμως εμείς έχουμε την βεβαιότητα ότι επρόκειτο απλώς για δύο υπέροχα και μεγαλόπνοα ποιηματάκια που απλώς περιέγραφαν τις διαχρονικές αρετές και τα πάθη των μεγάλων ηρώων! Και αυτό διότι δεν μάθαμε ποτέ το πραγματικό εύρος και βάθος της αρχαίας αλληγορικής ερμηνείας....κανείς δεν μας είπε ποτέ αυτό το οποίο οι αρχαίοι σοφοί τόνισαν με βεβαιότητα: ότι ο Όμηρος εκτός από κορυφαίος ποιητής όλων των εποχών, ήταν μέγας αλληγοριστής, παν-επιστήμων και μυσταγωγός!!


Συμπαθάτε με εάν ακούγομαι πομπώδης...και που φλυαρώ τόσο...το θέμα όμως είναι πιστεύω σημαντικό.

[Κώστας]

Ας παραθέσω και κάποιες ενδεικτικές άγνωστες ρήσεις, μιας και παρέλειψα να αναφέρω συγκεκριμένα χωρία...μερικές μόνο από τις πολλές....



«Οι αρχαίοι απέκρυψαν διά της ποίησης τα νοήματά τους από το πλήθος»
Πλάτων, «Θεαίτητος», 180 c-d

«Υπάρχει πιο ανόητο γένος από τους ραψωδούς? Όχι, και ο λόγος είναι ότι μελετούν τον Όμηρο αγνοώντας τα κρυμμένα νοήματά του»
Σωκράτης, «Συμπόσιο Ξενοφώντος», 3.6

«Ηράκλειτος εντεύθεν αστρολόγον φησίν τον Όμηρον»
«Ο Όμηρος ήταν αστρολόγος».
Αρχαίο σχόλιο για τον Ηράκλειτο τον Εφέσιο

«Τα ποιήματα του Ομήρου αποτελούν θείες διδασκαλίες και οι χαρακτήρες τους είναι αιώνιοι τύποι και υποδείγματα»
Ελιφάς Λεβί, "Το Μέγα Απόρρητο"

[Atrapos]

Φίλε Κώστα,

Ξοδεύεις πολύ χρόνο και ηλεκτρονικό «μελάνι» για να μας πείσεις ότι τα Έπη του Ομήρου είναι αλληγορικά. Μπορούμε εύκολα να συμφωνήσουμε σε αυτό, άλλωστε ήδη έχω γράψει 2 ή 3 φορές ότι δέχονται πολλά επίπεδα ερμηνείας. Αυτό όμως από μόνο του δεν αποδεικνύει τη μυστική γνώση του ζωδιακού κύκλου που υποστηρίζεις. Νομίζω ότι θα βοηθούσε τη συζήτηση αν μέναμε σ’ αυτό το θέμα χωρίς να πλατειάζουμε.


Αυτό δεν ισχύει φίλε Δημήτρη. Ο ζωδιακός κύκλος έχει 12 ζώδια όχι επειδή κάποιοι περίεργοι τον φαντάστηκαν έτσι αλλά επειδή είναι όντως δωδεκαμερής και ισομερής! Και η εμμονή που αναφέρεις γύρω από τον αριθμό 12 φαίνεται να οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αρχαία μυστική γνώση περί του ζωδιακού κύκλου.


Η χρήση του αριθμού 12 ήταν εκτεταμένη στον αρχαίο χρόνο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά τουλάχιστον και στη Βαβυλώνα και την Κίνα. Ίσως επειδή υπάρχουν 12 κύκλοι της Σελήνης στο κάθε έτος, ίσως επειδή είναι «βολικό» νούμερο σε υπολογισμούς μιας και είναι ο μικρότερος αριθμός που διαιρείται με 5 ακέραιους και μάλιστα τους τέσσερις πρώτους: 1,2,3 και 4. Θα βοηθούμε αν μας έλεγες που στηρίζεις την άποψή σου. Αρκεί να μην αρχίσουμε να μιλάμε για τη χαμένη Ατλαντίδα όπου η αστρολογία ήταν υποτίθεται από τις βασικές επιστήμες.


Μα η συντριπτική πλειοψηφία δεν ασχολούνταν με ζώδια και ωροσκόπια, διότι δεν γνώριζε περί τούτων....αυτό είναι το θέμα...και εκείνοι που τα γνώριζαν δεν μίλαγαν περί τούτων παρά μόνο αλληγορικά!


Δηλαδή εδώ μας λες ότι σε μια εποχή όπου στην αρχαία Μεσοποταμία χρησιμοποιούσαν αποδεδειγμένα το ζωδιακό κύκλο, έφτιαχναν γενέθλια ωροσκόπια κλπ, στην Ελλάδα κράταγαν την γνώση του σαν επτασφράγιστο μυστικό. Μα είναι δυνατόν οι έλληνες ιερείς / μύστες να ήταν τόσο αφελείς;


επίσης το Δωδεκάθεο (το οποίο αποτελεί αστρολογικό κώδικα) αναφέρεται από τον 4ο αιώνα π.Χ. και έπειτα


Ομολογώ ότι δεν είμαι κάποιος βαθύς γνώστης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού αλλά με εκπλήσσει η άποψη ότι η Ελλάδα των κλασσικών χρόνων είχε άλλη θρησκεία από το Δωδεκάθεο. Ειδικά όταν προηγουμένως έχεις αναφέρει ότι


ο Όμηρος και ο Ησίοδος «ήταν οι πρώτοι που δίδαξαν τη θεογονία στους Έλληνες, που έδωσαν στους θεούς ονόματα, τους απέδωσαν τιμές, καθόρισαν το επάγγελμά τους και περιέγραψαν τις μορφές τους»


Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η μελέτη των αρχαίων κειμένων υπό του πρίσματος της σύγχρονης αστρολογίας και η αναγνώριση των παγκόσμιων αρχετύπων είναι και θεμιτή και χρήσιμη. Από αυτό όμως μέχρι να βγάζουμε συμπεράσματα για τις υποτιθέμενες αστρολογικές γνώσεις των αρχαίων η απόσταση είναι μεγάλη. Το ζητούμενο για ‘μένα στην όλη συζήτηση είναι αν μπορούμε να τραβήξουμε κάποια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις προβολές του δικού μας μυαλού και στο τι πραγματικά ήθελαν να πουν οι αρχαίοι.

[Κώστας]

Ομολογώ ότι δεν είμαι κάποιος βαθύς γνώστης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού αλλά με εκπλήσσει η άποψη ότι η Ελλάδα των κλασσικών χρόνων είχε άλλη θρησκεία από το Δωδεκάθεο.

Αυτό είναι μία κλασική παραπληροφόρηση....όπως όλοι νομίζουν ότι ο Οδυσσέας επινόησε τον Δούρειο Ίππο ενώ στην πραγματικότητα τον επινόησε και τον κατασκεύασε ο Επειός...έτσι και εδώ...πουθενά στην κλασική Ελλάδα δεν υπάρχει αναφορά στο Δωδεκάθεο. Είναι άλλο η πίστη στους θεούς και άλλο η πίστη στο Δωδεκάθεο. Οι γνωστοί θεοί, εάν δώσουμε πίστη στον Ηρόδοτο, λατρεύονταν τουλάχιστον από την εποχή του Ομήρου, για τους 12 θεούς όμως του Ολύμπου δεν έχουμε καμία απολύτως αναφορά, ούτε φυσικά στον Όμηρο αλλά ούτε και σε πολύ μεταγενέστερους ποιητές, θεολόγους και φιλοσόφους.

Σαφώς και μέχρι τότε λατρεύονταν ο Δίας, η Ήρα, ο Απόλλων και οι υπόλοιποι θεοί και δαίμονες που πρώτοι δίδαξαν και ύμνησαν ο Όμηρος και ο Ησίοδος, όμως «Δωδεκάθεο» και «Δωδεκαθεϊστική θρησκεία» δεν υπήρχε στην κλασική Ελλάδα. Η αρχαιότερη αναφορά στους «12 θεούς» είναι αυτή του στωικού Σαλούστιου (4ος αιώνας μ.Χ -και όχι π.Χ όπως έγραψα πριν) όμως επιφυλάσσομαι για το μήπως υπήρξαν και κάποιες προγενέστερες αναφορές στην ελληνιστική εποχή....στην κλασική εποχή όμως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο.



Δηλαδή εδώ μας λες ότι σε μια εποχή όπου στην αρχαία Μεσοποταμία χρησιμοποιούσαν αποδεδειγμένα το ζωδιακό κύκλο, έφτιαχναν γενέθλια ωροσκόπια κλπ, στην Ελλάδα κράταγαν την γνώση του σαν επτασφράγιστο μυστικό. Μα είναι δυνατόν οι έλληνες ιερείς / μύστες να ήταν τόσο αφελείς;

Όταν λες «αποδεδειγμένα» ποιούς εννοείς ότι τον χρησιμοποιούσαν «αποδεδειγμένα» στη Μεσοποταμία...το ότι έχουν βρεθεί αστρολογικά κείμενα δεν σημαίνει ότι όλοι οι Μεσοποτάμιοι γνώριζαν αστρολογία....στην αρχαία Μεοσποταμία έχω την εντύπωση ότι η σημαντικότερη γνώση βρισκόταν υπό την κατοχή της ιερατικής τάξης.

Και αφελείς για ποιό λόγο να ήταν δηλαδή οι Έλληνες μύστες?? Η γνώση είναι δύναμη! Και η εν λόγω «δύναμη» ειδικά εκείνα τα χρόνια ήταν ερμητικά φυλαγμένη...



Η χρήση του αριθμού 12 ήταν εκτεταμένη στον αρχαίο χρόνο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά τουλάχιστον και στη Βαβυλώνα και την Κίνα. Ίσως επειδή υπάρχουν 12 κύκλοι της Σελήνης στο κάθε έτος, ίσως επειδή είναι «βολικό» νούμερο σε υπολογισμούς μιας και είναι ο μικρότερος αριθμός που διαιρείται με 5 ακέραιους και μάλιστα τους τέσσερις πρώτους: 1,2,3 και 4. Θα βοηθούμε αν μας έλεγες που στηρίζεις την άποψή σου. Αρκεί να μην αρχίσουμε να μιλάμε για τη χαμένη Ατλαντίδα όπου η αστρολογία ήταν υποτίθεται από τις βασικές επιστήμες.


Δεν αρνούμαι τη γενικότερη σημαντικότητα του αριθμού 12 όμως μισό λεπτό γιατί εδώ μπερδεύτηκα...εσύ δηλαδή πιστεύεις ότι ο ζωδιακός κύκλος αυθαίρετα ορίστηκε να έχει 12 ίσα μέρη? Γιατί εγώ πιστεύω ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα παρατήρησης.

Όταν λέω «γενικότερη εμμονή με το 12» εννοώ τους 12 θεούς, τους 12 άθλους του Ηρακλή, τους 12 μαθητές του Ιησού, τις 12 φυλές του Ισραήλ, ή και τις μη αριθμημένες 12 περιπέτειες του Οδυσσέα! Όσον αφορά λοιπόν αυτού του είδους την εμμονή ναι, είμαι βέβαιος ότι πηγάζουν από τη γνώση περί του ζωδιακού κύκλου.

Και επειδή με έχεις μπερδέψει λιγάκι βρε Δημήτρη να σε ρωτήσω ευθέως: αρνείσαι εντελώς την ύπαρξη κωδικοποιημένων αστρολογικών αλληγοριών?

Για παράδειγμα στους 12 άθλους του Ηρακλή αναγνωρίζεις έναν αστρολογικό κώδικα, έστω και σαν σοβαρή πιθανότητα, ναι ή όχι?

Ή στους μυθικούς Διόσκουρους για παράδειγμα αναγνωρίζεις κάποια αλληγορική συσχέτιση με το ζώδιο (ή τον αστερισμό) των Διδύμων?

[Atrapos]

Θα ξεκινήσω απαντώντας σου ευθέως ότι δεν αρνούμαι τίποτα εντελώς. Δεν ξέρω αν αυτό που έχεις εισπράξει από τη συζήτηση είναι μια στείρα άρνηση αλλά όπως ανάφερα ήδη αυτό που θέλω είναι να ξεχωρίσουμε τις δικές μας ερμηνείες στα έργα των αρχαίων από το τι κατανοούσαν οι ίδιοι.

Φοβάμαι όμως ότι η κουβέντα δεν οδηγεί πουθενά και απλά επαναλαμβανόμαστε. Με ενοχλεί που μετά από τόσες ανταλλαγές μηνυμάτων δεν έχεις αναφέρει τίποτα σχετικά με την «επινόηση των σημαντικότερων ηρώων της Ιλιάδας ως ζωδιακά πρότυπα» που επικαλέστηκες στην αρχική σου καταχώρηση. Δηλώνεις βέβαιος ότι η επαναλαμβανόμενη «εμμονή» στον αριθμό 12 οφείλεται σε μια προϋπάρχουσα γνώση του ζωδιακού κύκλου, που είναι αποτέλεσμα παρατήρησης. Παρατήρησης τίνος; Πάντως η παρατήρηση της κίνησης των πλανητών στους αστερισμούς θα οδηγούσε σε έναν ανισομερή ζωδιακό αφού ως γνωστόν οι αστερισμοί έχουν τελείως άνισα μεγέθη. Ούτε καταλαβαίνω την διαφορά ανάμεσα στους «γνωστούς θεούς» που λατρεύονταν τουλάχιστον από την εποχή του Ομήρου και στο «Δωδεκάθεο» που όπως λες αναφέρεται μόλις τον 4ο αιώνα μ.Χ. Πάντως σίγουρα ο δεδωκαθεϊσμός δεν ξεκίνησε σε μια εποχή που ουσιαστικά η αρχαία θρησκεία βρισκόταν υπό διωγμό από τους βυζαντινούς.

Είναι σίγουρο ότι οι αρχαίοι έλληνες γνώριζαν και παρατηρούσαν τους πλανήτες, τους βασικούς απλανείς αστέρες και τους αστερισμούς. Το ίδιο έκαναν και οι αιγύπτιοι και οι βαβυλώνιοι. Είναι επίσης σίγουρο ότι ανάμεσα σε αυτούς τους γειτονικούς λαούς υπήρχε κάποια ανταλλαγή γνώσεων. ¶λλο όμως το «παρατηρώ τα αστέρια» ή ακόμα και το «θεοποιώ τα αστέρια» και άλλο η αστρολογία των ελληνιστικών χρόνων από την οποία κατάγεται η αστρολογία που ξέρουμε σήμερα. Αυτή η αστρολογία φαίνεται να γεννήθηκε στη Μεσοποταμία. Αυτή τουλάχιστον είναι η ευρέως αποδεκτή άποψη την οποία δέχεται και ο Γεώργιος Πλανάς, που όπως καταλαβαίνω έχεις σε μεγάλη εκτίμηση. Και εκεί φυσικά την αστρολογία την ασκούσαν κάποιοι ιερείς, μυημένοι ή δεν ξέρω κι εγώ πως αλλιώς θέλουμε να τους πούμε. Αλλά υπάρχουν αναφορές ότι μπορούσαν να προβλέψουν το μέλλον κάποιου από τη στιγμή της γέννησης του και εκεί βρέθηκε το αρχαιότερο γενέθλιο ωροσκόπιο. Δεν θυμάμαι την ακριβή ημερομηνία αλλά ήταν το 410 π.Χ. Ασκούσαν λοιπόν «εφαρμοσμένη αστρολογία» κι όχι αλληγορίες.

Παίρνονταν λοιπόν αυτά σαν δεδομένα, μου φαίνεται αστείο να θεωρούμε ότι μια γνώση που είχε γίνει κοινή πρακτική σε Μεσοποταμία και Αίγυπτο, στην Ελλάδα να φυλάσσεται σαν επτασφράγιστο μυστικό. Μπορεί η επικοινωνία εκείνη την εποχή να μην έχει καμία σχέση με τη σημερινή αλλά ειδικά για τους έλληνες που ταξίδευαν πολύ θα τους ήταν πολύ εύκολο να έρθουν σε επαφή με την «απαγορευμένη γνώση». Μου φαίνεται πιθανότερο οι έλληνες απλά να μην έδωσαν αρχικά βάση στο ζωδιακό κύκλο ίσως επειδή είχαν γι’ αυτούς μεγαλύτερη σημασία οι θεοί – πλανήτες.

¶λλωστε υπάρχει μια αναφορά ότι ο Θαλής (ο τεράστιος μαθηματικός που γεννήθηκε τον 7ο π.Χ. αιώνα) προέβλεψε σωστά τον τερματισμό ενός πολέμου (δεν θυμάμαι ανάμεσα σε ποιους) με το σχηματισμό μιας έκλειψης Ηλίου. Αυτό δείχνει, εκτός του ότι οι αρχαίοι παρατηρούσαν τον ουρανό και πίστευαν ότι τα ουράνια φαινόμενα επιδρούν στη γη, ότι δεν δίσταζαν να δημοσιοποιήσουν και συγκεκριμένες προβλέψεις. Δεν ήταν δηλαδή μια γνώση απαγορευμένη για τον κόσμο. Απλά φαίνεται ότι δεν είχαν ασχοληθεί με το ζωδιακό κύκλο.

Τώρα όσο αναφορά τον αστρολογικά κώδικα που αναφέρεις στους άθλους του Ηρακλή ή στις περιπέτειες του Οδυσσέα θα επαναλάβω για μια ακόμα φορά ότι είναι ένα ζητούμενο τι ήθελαν να μας πουν οι αρχαίοι και τι ερμηνεύουμε εμείς. Ειδικά στην εποχή μας που έχουμε αναμείξει σε μεγάλο βαθμό τις έννοιες του πλανήτη, του ζωδίου και του οίκου δημιουργώντας έναν (ας μου επιτραπεί η έκφραση) αχταρμά οι διαχωριστικές γραμμές είναι δυσδιάκριτες. Αν πάρει κάποιος ένα εγχειρίδιο αστρολογίας και διαβάσει για παράδειγμα ερμηνείες ή λέξεις – κλειδιά (που είναι της μόδας για εύκολη αποστήθιση) για τον ¶ρη, τον Κριό και τον πρώτο οίκο, μάλλον θα νομίσει ότι διαβάσει το ίδιο πράγμα τρεις φορές. Έτσι λοιπόν γιατί να αποδώσω την πολεμική περιπέτεια του Οδυσσέα στη χώρα των Κικόνων στο ζώδιο του Κριού (που υποτίθεται ότι γνώριζαν οι αρχαίοι έλληνες) κι όχι στον θεό – πλανήτη ¶ρη (που σίγουρα γνώριζαν). Θα μου πεις είναι η πρώτη στη σειρά των περιπετειών. Σύμφωνοι, αλλά στην περίπτωση του Ηρακλή οι άθλοι του δεν ακολουθούν τη σειρά του ζωδιακού όμως και πάλι εκεί έχουν αποδοθεί.

[Κώστας]

Λοιπόν, καταρχάς βλέπω ότι έκανα ένα λάθος από βιασύνη και οφείλω να το παραδεχτώ. Το οποίο λάθος έκανα εδώ μόνο -και όχι στο βιβλίο- και αυτό από απροσεξία μέσα στη ροή της επιχειρηματολογίας. Η αστρολογία δεν ήταν και τόσο άγνωστο ή απόρρητο θέμα στην κλασική Ελλάδα (τουλάχιστον μεταξύ των φιλοσόφων-επιστημόνων), και νομίζω τελικά υπάρχουν λίγες αναφορές στον παρατηρηθέντα ισομερή ζωδιακό κύκλο, μία εκ των οποίων από τον Αριστοτέλη.


¶λλωστε υπάρχει μια αναφορά ότι ο Θαλής (ο τεράστιος μαθηματικός που γεννήθηκε τον 7ο π.Χ. αιώνα) προέβλεψε σωστά τον τερματισμό ενός πολέμου (δεν θυμάμαι ανάμεσα σε ποιους) με το σχηματισμό μιας έκλειψης Ηλίου

Σωστό. Λέγεται επίσης ότι χάρη σε αστρολογικούς υπολογισμούς ο Θαλής προέβλεψε την αυξημένη ελαιοπαραγωγή μίας χρονιάς, αγοράζοντας από πριν ελαιουργία σε χαμηλές τιμές και βγάζοντας έτσι πολλά κέρδη, τα οποία δαπάνησε όλα σε αγαθοεργίες! Και αυτό διότι σκοπός του λέγεται πως δεν ήταν το κέρδος αλλά να αποστομώσει όσους αμφισβητούσαν την πρακτική χρησιμότητα της Αστρολογίας!



Μου φαίνεται πιθανότερο οι έλληνες απλά να μην έδωσαν αρχικά βάση στο ζωδιακό κύκλο ίσως επειδή είχαν γι’ αυτούς μεγαλύτερη σημασία οι θεοί – πλανήτες.


Και αυτό μου φαίνεται σωστό, τουλάχιστον από εξωτερικής πλευράς. Γι’αυτό και οι προβλέψεις του Θαλή μάλλον ενέπλεκαν πλανήτες και αστερισμούς, αλλά όχι ζώδια. Ο δε Ησίοδος στο «Έργα και Ημέρες» ουσιαστικά παρέδωσε έναν εποχιακό οδηγό ρύθμισης των καλλιεργειών με βάση την ανατολή, τη δύση και το μεσουράνημα αστερισμών όπως ο Ωρίων, ο Σείριος και ο Αρκτούρος. ¶λλο βέβαια οι φανερές οδηγίες για τον "τρύγο" και άλλο οι αλληγορικές διδασκαλίες της "Θεογονίας".


Για να μην χάνουμε όμως την ουσία, όπως λες και εσύ.


Η ουσία όσων λέω εδώ -και που όσο κι αν μαλλιάσει η γλώσσα μου θα την επαναλαμβάνω- είναι ότι ο αρχαίος τρόπος επιστημονικής διδασκαλίας ήταν μέσω αλληγορικών Μύθων, και αυτό, όπως έγραψα, το ανέφεραν όχι μόνο ΟΛΟΙ οι φιλόσοφοι αλλά και σκεπτικιστές όπως ο Παυσανίας που παραδέχτηκε τελικά ότι «οι αρχαίοι σοφοί δίδασκαν όχι με ευθύ τρόπο αλλά μέσω αινιγμάτων». Την παράδοση μάλιστα της αλληγορικής διδασκαλίας την ακολούθησαν ακόμα και μεταγενέστεροι φιλόσοφοι όπως ο Εμπεδοκλής.

Αυτό είναι μία αναμφισβήτητη αλήθεια, ανεξαρτήτως του αν ακούγεται λογική ή παράλογη. Αν και παράλογη ακούγεται βέβαια μονάχα σε όποιον έχει άγνοια της αρχαίας βιβλιογραφίας. Η επιστήμη και φιλοσοφία γενικώς διδάσκονταν μέσω αλληγοριών στα χρόνια του Ομήρου, γι’αυτό και έχουμε αναφορά σε τόσους «ένθεους» ποιητές όπως ο Ορφέας, ο Ησίοδος, ο Μουσαίος και ο Λίνος που συνέγραψαν κοσμογονικούς μύθους. Ο τελευταίος μάλιστα είχε συνθέσει ένα ποίημα όπου περιέγραφε τις τροχιές του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών! Το δε παράδειγμα του αποσυμβολισμού μου περί του θεού Ερμή στον ομηρικό ύμνο είναι μία από τις άπειρες αποδείξεις περί τούτων!


Με ενοχλεί που μετά από τόσες ανταλλαγές μηνυμάτων δεν έχεις αναφέρει τίποτα σχετικά με την «επινόηση των σημαντικότερων ηρώων της Ιλιάδας ως ζωδιακά πρότυπα» που επικαλέστηκες στην αρχική σου καταχώρηση

Αυτό είναι το δεύτερο μέρος του βιβλίου. Ήθελα να φτάσουμε αργότερα εκεί, αφού πρώτα συζητήσουμε πάνω στα περί αλληγορικής διδασκαλίας των αρχαίων και στα περί διαφόρων κωδικοποιημένων αστρολογικών αλληγοριών! Από την στιγμή που σε ενοχλεί και μιας και μετέχουμε αυτή τη στιγμή μονάχα οι δυό μας στην συζήτηση μπορώ να αρχίσω και από τώρα τις σχετικές αναλύσεις.


Δεν ξέρω αν αυτό που έχεις εισπράξει από τη συζήτηση είναι μια στείρα άρνηση αλλά όπως ανάφερα ήδη αυτό που θέλω είναι να ξεχωρίσουμε τις δικές μας ερμηνείες στα έργα των αρχαίων από το τι κατανοούσαν οι ίδιοι

Δεν θεωρώ καθόλου στείρα την κριτική σου, από την στιγμή όμως που επαναλαμβάνεις περί «δικών μας προβολών» και «περί διαχωριστικών γραμμών» τότε δεν είμαι σίγουρος εάν έχεις κάνει focus στο γενικό νόημα όσων έχω γράψει μέχρι τώρα.

Και το βασικό νόημα είναι αυτό, για να το ξαναπώ: ένα από τα ελάχιστα πράγματα στο οποία ομοφώνησαν οι αρχαίοι σοφοί ήταν ότι ο Όμηρος μίλησε αλληγορικά, και ότι τα Ομηρικά Έπη αποτέλεσαν υψηλές διδασκαλίες μεταξύ άλλων και περί θεολογίας και αστρολογίας!

Το απόσπασμα του αναξαγόρειου Μητρόδωρου, του Ηρακλείτου και κυρίως το γνωστό έργο του Πορφυρίου -ο οποίος αναπαρήγαγε Νεοπυθαγόρειες απόψεις- καταδεικνύει ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν πειστεί για τις αστρολογικές αλληγορίες του Ομήρου!

Εάν δηλαδή πιστεύεις ότι κάποια Bailey, κάποιος Πλάνας ή κάποιος φλύαρος Κώστας είναι οι πρώτοι που μιλούν για αστρολογικές αλληγορίες στους αρχαίους και τον Όμηρο τότε είσαι out…

Εδώ ακόμα και ο Σέξτος Εμπειρικός, γνωστός επικριτής της αστρολογίας, παραδεχόταν ότι το δόγμα της Αστρολογίας περικλειόταν στη ρήση του Ομήρου «έτσι είναι ο νους των ανθρώπων, όπως τον οδηγεί κάθε ημέρα ο πατέρας των Θεών»!

Ακόμα και σύγχρονοι αστρονόμοι, πεπεισμένοι στην αλληγορική ερμηνεία περί θέσεων του πλανήτη Ερμή, Αφροδίτης και περί έκλειψης Ηλίου που περιγράφει ο Όμηρος στην Οδύσσεια (η οποία θα συνέπιπτε με την επιστροφή του Οδυσσέα και τον θάνατο των μνηστήρων), υπολόγισαν την μοναδική ημερομηνία ορατής από την Ιθάκη έκλειψης ηλίου τον 12ο αιώνα π.Χ. Εάν όμως η αστρονομία, και γενικώς η επιστήμη, είχε λόγους να διδασκόταν από τον Όμηρο μέσω αλληγοριών (όπως δίδασκαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι, ακόμα και ο Αριστοτέλης) τότε η αστρολογία είχε μάλλον ακόμα περισσότερους λόγους να διδάσκεται αλληγορικά!!


Αλλά το θέμα δεν είναι τόσο αυτό...το να κρεμόμαστε δηλαδή από κάποιες αρχαίες «αυθεντίες» ώστε να πειστούμε...το θέμα είναι τι μας υπαγορεύει η κοινή λογική και το να εντοπίσουμε από κοινού για αρχή αυτό που εγώ τουλάχιστον θεωρώ αυτονόητο. Ότι οι 12 άθλοι του Ηρακλή (που λέγεται ότι περιγράφηκαν για πρώτη φορά σε αλληγορικό ποίημα τον 6ο αιώνα π.Χ. από τον Ποίμανδρο, και των οποίων την αρχική σειρά δεν γνωρίζουμε), οι 12 θεοί του Ολύμπου και οι 12 περιπέτειες του Οδυσσέα αποτελούν αστρολογικούς κώδικες!

Ειδικά μάλιστα όταν τουλάχιστον οι δύο από τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή φανερώνουν τόσο ξεκάθαρα το αστρολογικό τους υπόβαθρο («ο Λέων της Νεμέας» και ο «Ταύρος της Κρήτης»).

Οι δε περιπέτειες του Οδυσσέα εάν κάποιος τους μελετήσει λεπτομερειακά και χωρίς προκατάληψη δεν μπορεί παρά να καταλήξει χωρίς καμία αμφιβολία σε αυτό το συμπέρασμα! Το ότι αυτό σχεδόν κανείς δεν το έχει κάνει είναι και ο λόγος που αποτελεί μέχρι σήμερα άγνωστη πληροφορία.

Δέχομαι κάποιος να πει «σύμπτωση» το ότι η πρώτη περιπέτεια μιλάει καθαρά για πόλεμο (Κριός). Μετά όμως περνάμε στον δεύτερο σταθμό, την εξοχότερη αλληγορία που έχει γραφτεί ποτέ περί Ταύρου (επί τη ευκαιρία, οι μόνες περιπέτειες του Οδυσσέα που τονίζουν το στοιχείο της γης και των υλικών αγαθών είναι οι περιπέτειες του Ταύρου, της Παρθένου και του Αιγόκερω). Μετά περνάμε στην τρίτη (οι χειροδύναμοι Κύκλωπες) που τονίζει διαρκώς ερμητικά στοιχεία όπως οι δυάδες ή όπως το στοιχείο της επικοινωνίας, κάτι που συναντάται και στα «Μήλα των Εσπερίδων» και τον χειροδύναμο ¶τλαντα, τον μοναδικό άθλο του Ηρακλή που βασίζεται στην «επικοινωνία» και στο ποιός ήρωας θα ξεγελάσει ποιόν, άθλος που φαίνεται οπωσδήποτε να αντιστοιχεί στους Διδύμους, όπως έχει ήδη γραφτεί από την Bailey. Μετά πάμε στην τέταρτη που μας συστήνει τον οικογενειάρχη Αίολο που ζούσε με τα παιδιά του, τα οποία ήταν μεταξύ τους παντρεμένα (αλληγορία, μεταξύ άλλων, για τους αρχετυπικά ισχυρούς δεσμούς του Καρκίνου με την Οικογένεια). Και ούτω καθεξής....


Αυτή τουλάχιστον είναι η ευρέως αποδεκτή άποψη την οποία δέχεται και ο Γεώργιος Πλανάς, που όπως καταλαβαίνω έχεις σε μεγάλη εκτίμηση

Πώς να μην τον έχω σε εκτίμηση? Το βιβλίο του φανερώνει μία πολύ μεγάλη όσο και απλή αλήθεια! Ο κώδικας της Οδύσσειας που πρωτοανέφερε είναι 100% σωστός! Στην αρχή βάλθηκα μέσω έρευνας να απορρίψω τους ισχυρισμούς του όμως τελικά πείστηκα πως ήταν σωστός! Και αμέσως μετά σκέφτηκα ότι για να υπάρχουν αστρολογικές αλληγορίες στην Οδύσσεια τότε θα πρέπει να υπάρχουν και στην Ιλιάδα!

Στα οποία αστρολογικά στοιχεία της Ιλιάδας θα αρχίσω να αναφέρομαι αύριο!

[Atrapos]

Ειλικρινά προσπαθώ να καταλάβω γιατί εξακολουθείς και επαναλαμβάνεις τα περί αλληγοριών στον Όμηρο αφού δεν στα έχει αμφισβητήσει κανείς. Ίσως να σου αρέσει να λες συνέχεια τα ίδια, εγώ όμως βαριέμαι. Και θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η ύπαρξη αλληγοριών δεν συνεπάγεται αυτόματα και αστρολογική διδασκαλία, ούτε και μυστική γνώση του ζωδιακού κύκλου. Δηλαδή αυτό το συμπέρασμα που βγάζεις ότι ο τα Ομηρικά Έπη είναι αλληγορικά άρα ο Όμηρος κατείχε τη μυστική γνώση της αστρολογίας και την δίδασκε σε μυημένους, ακόμα το θεωρώ αυθαίρετο.

Μου αρέσει που κάνεις και υποθέσεις σχετικά με το ποιος πιστεύω ότι μίλησε πρώτος για αστρολογικές αλληγορίες για να δεις αν είμαι in ή out. Λες και σε όσα έχω γράψει φαίνεται ότι αυτό με απασχολεί.

Επίσης σχετικά με το που κάνω focus, επέτρεψε μου να σου πω ότι ο καθένας κάνει focus εκεί που επιλέγει. Εγώ τουλάχιστον είπα ευθέως από την αρχή τι με ενδιαφέρει στην όλη κουβέντα. Εσύ μας «υποσχέθηκες» πράγματα και θάματα για την Ιλιάδα αλλά τα κράτησες για το δεύτερο μέρος. Ας το έλεγες από την αρχή για να μην έχω μεγάλες προσδοκίες. Έτσι το πρώτο μέρος της συζήτησης με αφήνει με μάλλον περισσότερες απορίες απΆ όσες είχα στην αρχή (αλήθεια τελικά ποια ήταν η θρησκεία των αρχαίων ελλήνων:unsure:).

Νομίζω όμως ότι πιθανόν να μην έχουν γίνει κατανοητές οι αμφιβολίες μου σχετικά με τις «δικές μας προβολές» πάνω σε ό,τι μας άφησαν οι αρχαίοι. Έτσι θέλω να δώσω ένα παράδειγμα και θα χρησιμοποιήσω έναν ¶θλο του Ηρακλή, συγκεκριμένα τα άλογα του Διομήδη.

Καταρχήν να περιγράψω συνοπτικά τον ¶θλο στην εκδοχή του που υπάρχει στο βιβλίο του Γ. Πλάνα (όχι γιαΆ σένα που είμαι σίγουρος ότι τον ξέρεις καλύτερα από ΅μένα αλλά επειδή μπορεί κατά λάθος να μας διαβάζει και κανένας άλλος:bigsmile:). Λοιπόν ο Διομήδης ήταν βασιλιάς στη Θράκη και είχε τέσσερα άλογα που τάιζε με ανθρώπινες σάρκες κάνοντας τα έτσι πολύ άγρια. Ο Ηρακλής νίκησε το στρατό του, πέταξε τον Διομήδη στα άλογα του που τον κατασπάραξαν και μετά δάμασε τα άλογα τα οποία μετάφερε στην Αργολίδα όπου αφιερώθηκαν στην Ήρα.

Ο ¶θλος αυτός θεωρείται ότι αναφέρεται στον Σκορπιό. Οι λόγοι είναι ότι ο Διομήδης ήταν γιος του ¶ρη (παραδοσιακός κυβερνήτης του Σκορπιού), το συγκεκριμένο ζώδιο συνδέεται με το θάνατο, τη βία, την τυραννία κλπ (αν και προσωπικά τα θεωρώ υπερβολές όλα αυτά) αλλά κυρίως ο θάνατος του Διομήδη από τα ίδια του τα άλογα (τα οποία ήταν προέκταση του εαυτού του) φαίνεται να συμβολίζει το θάνατο του κατώτερου εαυτού για να αναγεννηθεί ο ανώτερος.

Η συσχέτιση με τον Σκορπιό δεν είναι άσχημη αλλά ας υποθέσουμε ότι εγώ θέλω να συσχετίσω αυτόν τον ¶θλο με τον Τοξότη. Ο Ηρακλής ήρθε αντιμέτωπος με το δίπολο άνθρωπος – άλογο, το κλασσικό αρχέτυπο του άγριου κένταυρου – Τοξότη. Τελικά το μυαλό (άνθρωπος) υποτάχθηκε (φαγώθηκε) από την φυσική δύναμη (άλογο) ώστε η τελευταία να γίνει δεκτική στην καθοδήγηση του ήρωα – Ηρακλή που την οδήγησε σε έναν ανώτερο προορισμό.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι θέλω να συσχετίσω τον ¶θλο με τον Αιγόκερο. Μα ο Διομήδης είναι το κλασσικό αρχέτυπο του αυταρχικού άρχοντα Κρόνου που τρώει τις σάρκες των παιδιών του (εδώ δίνει τις σάρκες των υπηκόων του στα άλογα του) για να διατηρήσει την εξουσία του.

Ίσως αν δοκιμάζαμε τον Κριό; Μα φυσικά οι θράκες ήταν γνωστός πολεμικός λαός και ο βασιλιάς τους Διομήδης ήταν γιος του ¶ρη που μετάτρεψε τα άλογα του σε ανθρωπόφαγα τέρατα εκδηλώνοντας τα πιο πρωτόγονα ένστικτα για να είναι πιο αποτελεσματικά στον πόλεμο. Ένας τυπικός Κριός.

Τι θα λέγατε για το Ζυγό; Βέβαια, αφού τα άλογα έφαγαν το Διομήδη αποδίδοντας δικαιοσύνη. Έτσι ο Ηρακλής δίνοντας τον Διομήδη σαν τροφή στα άλογα του και στη συνέχεια δαμάζοντάς τα, επανέφερε τα πράγματα σε ισορροπία σαν τυπικός Ζυγός.

Φαντάζομαι από τα παραπάνω είναι κατανοητό τι θέλω να πω. Ίσως να σου φαίνονται υπερβολικά τα παραδείγματα αλλά όταν για μια φράση του Ομήρου «έτσι είναι ο νους των ανθρώπων, όπως τον οδηγεί κάθε ημέρα ο πατέρας των Θεών»! η οποία μπορεί να έχει χιλιάδες ερμηνείες εσύ μου λες ότι δείχνει το δόγμα της Αστρολογίας, νομίζω ότι κι εγώ δικαιούμαι ελεύθερο πεδίο ερμηνείας.

[Κώστας]

¶στοχο το μήνυμά σου, στο μεγαλύτερο μέρος τουλάχιστον. Πριν απαντήσω θέλω να σε ρωτήσω κάτι από περιέργεια?

Λες ότι τουλάχιστον συμφωνούμε στο ότι τα Έπη είναι όντως αλληγορικά!

Γι'αυτό άλλωστε τονίζεις ότι δεν χρειάζεται να το επαναλαμβάνω. Αφού λοιπόν συμφωνείς μπορείς να μου πεις πού εντοπίζεις προσωπικά την αλληγορική διάσταση των Επών? Σε ποιά στοιχεία, χωρία, τομείς κτλ?

[Atrapos]

Αυτό που έχω γράψει είναι ότι τόσο πλούσια έργα έχουν πολλά επίπεδα ερμηνειών, ότι δεν έχω αμφισβητήσει την αλληγορική τους διάσταση και γενικά δεν έχω αποκλείσει κανένα ενδεχόμενο.

Φοβάμαι όμως ότι δεν έχει νόημα να συνεχιστεί η κουβέντα. Ήδη έχω γράψει πολλά, μάλλον περισσότερα απΆ όσα θα έπρεπε. Τώρα μου ζητάς να σου κάνω ανάλυση στα Ομηρικά Έπη ενώ υποτίθεται στο θέμα αυτό θα μιλάγαμε για το δικό σου βιβλίο. Στο έχω ξαναγράψει ότι εσύ οφείλεις να παρουσιάσεις τα επιχειρήματα για τις θέσεις που υποστηρίζεις.

Κώστα, αν έχεις να πεις κάτι συγκεκριμένο για την αστρολογία στον Όμηρο να το συζητήσουμε αλλιώς ας το αφήσουμε καλύτερα. Και σε παρακαλώ απέφευγε χαρακτηρισμούς σχετικά με άστοχα μηνύματα, out, έλλειψη focus κλπ γιατί δεν χρειάζεται να χαλάσουμε τις καρδιές μας.

[Κώστας]

Δέχεσαι πολλά επίπεδα ερμηνειών (χωρίς να γνωρίζεις ή να πιθανολογείς ποιά είναι αυτά) αρνείσαι όμως επίμονα το αστρολογικό κομμάτι των Μύθων...

Χαρακτηρισμούς και επικριτικά σχόλια ξεκίνησες εσύ φίλε μου λέγοντας παραπάνω από μία φορές φράσεις τύπου «είναι αστείο να μιλάμε για αστρολογικές αλληγορίες στον Όμηρο....», «με ενοχλεί το τάδε και το δείνα στα μηνύματά σου....», «επαναλαμβάνεσαι, κουραζόμαστε...και βαριέμαι», «να μιλήσουμε με επιχειρήματα και όχι για χαμένες Ατλαντίδες....» και λοιπά.

Τα δικά μου επικριτικά σχόλια οφείλονται στο γεγονός ότι στα μηνύματά μου βλέπω ότι διάβασες μονάχα αυτό που ήθελες να διαβάσεις.

Σχολιάζεις ότι «λέω τα ίδια και τα ίδια» τη στιγμή που έχω παραθέσει ένα πλήθος χρήσιμων και σχετικών με το θέμα πληροφοριών.




«όταν για μια φράση του Ομήρου «έτσι είναι ο νους των ανθρώπων, όπως τον οδηγεί κάθε ημέρα ο πατέρας των Θεών»! η οποία μπορεί να έχει χιλιάδες ερμηνείες εσύ μου λες ότι δείχνει το δόγμα της Αστρολογίας, νομίζω ότι κι εγώ δικαιούμαι ελεύθερο πεδίο ερμηνείας».

Αυτό είναι και το πιο ενδεικτικό παράδειγμα του ότι ΔΕΝ διαβάζεις όσα γράφω μέχρι στιγμής. Την ερμηνεία αυτή την έδωσε ο σκεπτικιστής και επικριτής της Αστρολογίας Σέξτος Εμπειρικός (2ος αι. μ.Χ) και ΟΧΙ εγώ, ο οποίος συσχέτισε τον γνωστό αφορισμό του Ομήρου με το βασικό δόγμα της Αστρολογίας, «λαμβάνοντας ως δεδομένη την υπόθεση ότι τα επίγεια έχουν σχέση ομοιοπάθειας με τα ουράνια και ανάλογα με τις απορροές εκείνων αλλάζουν κάθε φορά και ετούτα». Η άμεση συσχέτιση που κάνει αποδεικνύει ότι ο Όμηρος είχε οπωσδήποτε ερμηνευτεί στα αρχαία χρόνια και από αστρολογικής πλευράς.

Επιμένεις να λες ότι γενικολογώ περί της αλληγορικής ερμηνείας στον Όμηρο η οποία δεν έχει καμία σχέση με το αστρολογικό κομμάτι, παρ’όλο που έχω ήδη αναφερθεί τουλάχιστον δύο φορές στις αστρολογικές αλληγορίες στον Όμηρο του Νεοπλατωνικού Πορφυρίου (4ος αι. μ.Χ) -επαναλαμβάνω ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΗΓΟΡΙΕΣ- ο οποίος, ακολουθώντας την παράδοση των Νεοπυθαγορείων, τόνισε με μεγάλη βεβαιότητα τις μυστικές αστρολογικές γνώσεις του Ομήρου!

Εάν δεν τονίσω όλα αυτά δεν μπορώ να προχωρήσω παρακάτω για ευνόητους λόγους...διότι προσπαθώ να δείξω εδώ ότι οι αρχαίοι είχαν επιχειρήσει προ πολλού αυτό που επιχειρώ εγώ...Διότι εάν κάποιος δεν «ψηθεί» στο αλληγορικό πνεύμα των αρχαίων θα του είναι δύσκολο να ακολουθήσει, πόσο μάλλον να πειστεί, στις δικές μου αλληγορικές ερμηνείες. Δίχως λοιπόν το μέρος αυτό θα ήταν αδύνατη η πρόσβαση στο δεύτερο μέρος.

Μπορεί λοιπόν να είμαι αργός, βαρετός και κουραστικός για τους δικούς σου ρυθμούς όμως όπως ακριβώς το βιβλίο έχει συγκεκριμένη δομή και δεν πετάει από το Α στο Κ, έτσι και το θέμα αυτό χρειαζόταν μία εκτεταμένη εισαγωγή ώστε να γίνει κατανοητό το μέγεθος και η βαθύτητα των αλληγορικών ερμηνειών στους αρχαίους ποιητές, και πρώτιστα στον Όμηρο. Τολμώ να πω ότι η βιβλιογραφία που έχω βρει είναι σπουδαία σε ποσότητα και ποιότητα (αυτό μου το είπαν πρώτοι φιλόλογοι οι οποίοι παραδέχτηκαν πως δεν γνώριζαν σχεδόν τίποτα σε φιλολογικό επίπεδο για όλα αυτά). Και έκρινα χρήσιμο (αλλά και για λόγους διαφήμισης του βιβλίου βεβαίως-βεβαίως) να μεταφέρω την υπέροχη αυτή γνώση που συνέλεξα γύρω από τους αρχαίους Αλληγοριστές πριν περάσω στο επόμενο βήμα.

Τώρα εάν αυτή η βιβλιογραφία είναι είτε άγνωστη είτε κουραστική τότε δεν μπορώ να κάνω κάτι γι’αυτό.


Έτσι το πρώτο μέρος της συζήτησης με αφήνει με μάλλον περισσότερες απορίες απΆ όσες είχα στην αρχή (αλήθεια τελικά ποια ήταν η θρησκεία των αρχαίων ελλήνων).

Πολυθεϊστική ήταν η θρησκεία τους, αν και το μονοθεϊστικό στοιχείο ήταν αρκετά έντονο σε θρησκευτικά κινήματα όπως το ορφικό....«εν-πανθεϊσμός» θα μπορούσε να περιγραφεί...με τους πολιούχους θεούς και δαίμονές τους και τα όλα τους....λατρεία όμως αφιερωμένη σε μία συγκεκριμένη Δωδεκάδα Ολύμπιων θεοτήτων δεν υπήρχε.


Σχετικά με τους άθλους του Ηρακλή: υπάρχουν συγκεκριμένα ερμηνευτικά «κλειδιά» που βοηθούν στον αποσυμβολισμό ενός αλληγορικού Μύθου. Τα σημάδια αυτά ενίοτε είναι κατάδηλα, ενίοτε όμως δυσκολεύουν και μπερδεύουν τον ερμηνευτή. Εξάλλου εάν ήταν όλα προφανή τότε θα είχαν αποσυμβολιστεί εύκολα και προ πολλού, χωρίς να υπάρχουν διαφωνίες σ’αυτό.

Ο Πλάνας αποδίδει τα «άλογα του Διομήδη» στον Σκορπιό, η Bailey όμως τα αποδίδει στον Κριό.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο εν λόγω άθλος δεν έχει καμία σχέση με το αρχέτυπο του Ζυγού που αναφέρεις, του Καρκίνου ή της Παρθένου.

Η αναφορά στον θεό ¶ρη όπως και η αγριότητα και το σκληρό ήθος του Διομήδη αποτελούν σημάδια που οδηγούν προς την κατεύθυνση είτε του Σκορπιού ή του Κριού. Η δική μου γνώμη κλίνει προς την περίπτωση του Σκορπιού.

«Ηλιακοί» είναι οι Ήρωες που ενεργοποιούν την «ηλιακή» τους φύση, αυτοί δηλαδή που νικούν και απαλάσσονται από την κατώτερη, άλογη φύση τους. Γι’αυτό και ο Θησέας συσχετίζεται συχνά με τον Ταύρο, διότι νίκησε τη ζωώδη, άλογη πλευρά του ζωδίου που συσχετίζει ο Μινώταυρος.

Ο Ηρακλής σε κάθε άθλο-μύηση καλείται να υπερνικήσει την κατώτερη πλευρά του κάθε ζωδίου, ουσιαστικά δηλαδή την κατώτερη πλευρά του ίδιου του εαυτού του. Νικώντας για παράδειγμα το λιοντάρι της Νεμέας καθυποτάσσει την ζωώδη και ανεξέλεγκτη φύση του Λέοντα.

Στα «Μήλα των Εσπερίδων»-Δίδυμοι (που κάποιοι αρχαίοι έλεγαν ότι συμβόλιζε την αλληγορική μύηση του Ηρακη στην Αστρονομία) ο ήρωας μαθαίνει να εξασκεί τη διάνοιά του και να μην εξαπατάται από τον δόλο των άλλων.

Στα «άλογα του θανάτου» του Διομήδη κλίνω προς την περίπτωση του Σκορπιού μιας και το ζώδιο αυτό συσχετίζεται με την έννοια της βίας και της αυτο-καταστροφής, γι’αυτό και περιγράφεται ο Διομήδης να κατασπαράσσεται από τα ίδια τα άλογά του, δηλαδή σαν ο ίδιος ο εαυτός να ξεσκίζει τις σάρκες του, στα πλαίσια της αρχετυπικής διαδικασίας θανάτου-μεταμόρφωσης του Σκορπιού.

Η παρουσία «αλόγων» δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση με τον Τοξότη-Κένταυρο, του οποίου η περιπέτεια φαίνεται να είναι οι Στυμφαλίδες Όρνιθες που τόξευσε ο ήρωας.



Κώστα, αν έχεις να πεις κάτι συγκεκριμένο για την αστρολογία στον Όμηρο να το συζητήσουμε αλλιώς ας το αφήσουμε καλύτερα.

Τώρα με το ζόρι δεν γίνεται δουλειά...μου βγαίνει και η υδροχοίσια αντιδραστικότητα έτσι....θα πούμε πάντως πολλά ακόμα παρακάτω...από αύριο ή μεθαύριο....και τα σχόλιά σου σε ό,τι πούμε είναι καλοδεχούμενα...ελπίζω επίσης η συζήτηση να χρωματιστεί με την συμμετοχή και άλλων μελών!

[Atrapos]

Κώστα, όταν παραθέτεις μέσα σε εισαγωγικά κάτι που έχω γράψει εγώ θα πρέπει να το μεταφέρεις ακριβώς όπως το έγραψα. Είναι ανήθικη παραποίηση να το αλλάζεις και πιστεύω ότι δεν σου ταιριάζει. Ποτέ δεν έγραψα κάτι από αυτά που μου αποδίδεις. Καταλαβαίνω ότι δεν το έκανες επίτηδες αλλά μάλλον πάνω στη ροή της σκέψης σου. Ωστόσο άλλη φορά πρόσεχε το.

Επίσης να είσαι σίγουρος ότι διάβασα όσα έγραψες πολύ προσεχτικά. Τη σχετική ερμηνεία στη φράση του Ομήρου ξέρω ότι την έδωσε ο Σέξτος Εμπειρικός. Αλλά όταν το χρησιμοποιείς σαν επιχείρημα στην μεταξύ μας κουβέντα είναι σαν να το λες εσύ.

Βλέπω όμως ότι η συζήτηση δυστυχώς εξελίχθηκε σε προσωπική αντιπαράθεση, η οποία δεν κάνει καλό σε κανένα αφού και οι δύο έχουμε καλύτερα πράγματα να κάνουμε. Είναι βέβαια λυπηρό πόσο δύσκολο είναι να επικοινωνήσουν δύο άνθρωποι! Εγώ σου έγραψα τόσες φορές να αφήσεις τις αναφορές για τις αλληγορίες στον Όμηρο ώστε να προχωρήσουμε παρακάτω, εσύ μου ζήτησες να αρχίσω να γράφω εγώ για τις αλληγορίες στον Όμηρο. Νομίζω ότι δεν έχω να συνεισφέρω κάτι άλλο στο θέμα.

Έχεις τις ευχές μου για καλή επιτυχία στο βιβλίο σου και βεβαίως καλό μήνα.

[Κώστας]

Οκ, ας κλείσουμε μία κακή παρένθεση. Και η αντιπαράθεση καλή είναι -τι στο καλό, Έλληνες είμαστε, και με τέτοια πολυαστρία στο Κριάρι μάλιστα:bigsmile:- αρκεί βέβαια να μην γίνεται, όπως λες, προσωπικό το θέμα.

Έχω το χούι μερικές φορές να κάνω "μονόλογο" και αυτό καταλαβαίνω ότι κουράζει.

Καλό μήνα και σε εσένα και ελπίζω να ξανασυζητήσουμε κάποια στιγμή στο θέμα.

[Κώστας]

Και σ'ευχαριστώ για τις ευχές σου!

[Κώστας]

Ας ξαναδούμε εδώ πιο αναλυτικά κάτι που έγραψα στο πρώτο μήνυμα.

«Τι είναι αυτό που συνδέει και διαχωρίζει το θέμα των δύο γνωστών έργων του Ομήρου? Η μεν Ιλιάδα αποτέλεσε την συμβολική επιτομή της πολεμικής εποχής του Κριού, η δε Οδύσσεια την μεγαλειώδη προφητεία της επερχόμενης εποχής των Ιχθύων!

Αυτό πιθανόν να ακούγεται ως συμπέρασμα αυθαίρετο...μία ευφάνταστη θεωρία.

Ας το προσεγγίσουμε από άλλη οπτική ώστε να γίνω πιο εύκολα κατανοητός.

Έχει σημειωθεί σωστά από πλήθος μελετητών ότι η Παλαιά Διαθήκη συσχετίζεται με την παλαιά -τότε- πολεμική εποχή του Κριού, εποχή του σκληρού μωυσαϋκού νόμου και του πολεμικού βιβλικού Θεού, περιγράφοντας τη γεμάτη αγώνες και αίμα πορεία του Ισραήλ προς την ελευθερία από την Αίγυπτο, την οργάνωσή του που βασίστηκε στην νομοθεσία του Μωυσή (τον οποίο ο Michelangelo απεικονίζει με κέρατα κριού) και τους μετέπειτα νικηφόρους πολέμους του με γείτονες λαούς. Η δε Καινή Διαθήκη προοικονόμησε και συσχετίστηκε με την ανατέλλουσα τότε εποχή των Ιχθύων, εξου και ο «ιχθυακός θεός» Ιησούς Χριστός, το διαχρονικό δυτικό αρχέτυπο της διχιλιετίας των Ιχθύων, ο «αλιεύς ψυχών», το κωδικοποιημένο όνομα του οποίου χρησιμοποιούσανοι πρώτοι χριστιανοί ήταν ο Ι.Χ.Θ.Υ.Σ, ο ενσαρκωμένος θεός των θλίψεων, της αγάπης, της συγχώρεσης και της αυτοθυσίας.


Αυτό που επιχειρώ εγώ να δείξω είναι ότι οι ελληνομαθείς συγγραφείς και μεταφραστές των δύο Διαθηκών επηρεάστηκαν μεταξύ άλλων και από το αστρολογικό πνεύμα σύνθεσης των Ομηρικών Επών (ο ερευνητής Dennis Macdonald εύστοχα τόνισε ότι το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, το πρώτο έργο της Κ. Διαθήκης, σε πλήθος σημείων αντέγραψε εξώφθαλμα την Ομήρου Οδύσσεια). Και ότι όπως οι συγγραφείς των Διαθηκών έτσι και ο συγγραφέας (ή οι συγγραφείς) των Ομηρικών Επών φαίνεται να κατείχε την αστρονομική γνώση περί των μεγάλων Ζωδιακών Μηνών, όπως φαίνεται γενικώς να κατείχε ένα μεγάλο σύνολο από γνώσεις. Αυτό το τελευταίο τονίστηκε με έμφαση από όλους τους αρχαίους αλληγορικούς ερμηνευτές του Ομήρου, καθώς και από σύγχρονους ερευνητές όπως η Edna Lei (βλέπε «Η Μυστική Ιλιάδα», Florence & Kenneth Wood) η οποία θεώρησε την Ιλιάδα ως την μυστική χαρτογράφηση του αρχαίου ουρανού, συσχετίζοντας την πτώση της Τροίας με την μετάπτωση των Ισημεριών και τους ήρωες της Ιλιάδας με τους αστερισμούς του ουρανού (πχ. τον Αχιλλέα με τον λαμπρό Σείριο).

Η Lei όμως έσφαλλε στους αποσυμβολισμούς της διότι προσέγγισε το θέμα καθαρά αστρονομικά και όχι αστρολογικά, προσπερνώντας δηλαδή το γεγονός ότι ο Ποιητής απέδωσε στον κάθε Ήρωα συγκεκριμένο ήθος και συγκεκριμένα εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά! Όπως το ίδιο λάθος είχε κάνει και ο αναξαγόρειος φιλόσοφος Μητρόδωρος ο Λαμψακηνός, μαθητής και φίλος του Αναξαγόρα και δεινός αλληγορικός ερμηνευτής του Ομήρου, ο μόνος αρχαίος που φαίνεται να έφτασε κοντά στο πραγματικό νόημα των ηρώων της Ιλιάδας. Ο Μητρόδωρος δίδασκε ότι «ο Αγαμέμνων συμβολίζει τον αιθέρα, ο Αχιλλέας τον ήλιο, ο Έκτορας την σελήνη, η Ελένη τη γη, ο Πάρις τον αέρα και ούτω καθεξής», εκπληκτικό χωρίο που διασώθηκε χάρη στον Φιλόδημο! Ο Μητρόδωρος φαίνεται να προσέγγισε την Ιλιάδα μονάχα από την πλευρά της φυσικής φιλοσοφίας, ερμηνεία που δεν ήταν εσφαλμένη, ήταν όμως ατελής, διότι μάλλον δεν αναγνώρισε το αστρολογικό υπόβαθρο της ομηρικής μυθοπλασίας.


Για να δούμε όμως, ποιά είναι τα κεντρικά θέματα των δύο Επών?

Ιλιάδα (εποχή του Κριού): Ένα εκτεταμένο επεισόδιο πολλών ημερών από το δέκατο και τελευταίο έτος του Τρωικού Πολέμου. Η Ιλιάδα γράφτηκε μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν το τέλος της εποχής του Κριού γι’αυτό και περιγράφει το τελευταίο έτος του Τρωικού Πολέμου, δηλαδή το τελευταίο στάδιο της εποχής του Κριού.

Οδύσσεια (εποχή των Ιχθύων): Ο νόστος του μοναχικού ήρωα, οι δεκαετείς θαλάσσιες περιπλανήσεις και οι δοκιμασίες που του έστειλε ο θεός Ποσειδώνας.

Από τη μία λοιπόν η Ιλιάδα...Κεντρικό της θέμα είναι η σύγκρουση δύο μεγάλων εγωισμών, του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα, ο μεγάλος θυμός του πρώτου καθώς και οι πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ Αχαιών και Τρώων κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους του Τρωικού Πολέμου. Πρόκειται για έπος αμιγώς «αρσενικό», «άρειο» που τραγουδάει τον Πόλεμο και ξεκινάει με τη λέξη «Μήνιν», δηλαδή την «Οργή», τον «Μεγάλο Θυμό»! Και όπως εύστοχα σημειώνει ο φιλόλογος και μεταφραστής των Επών Δ. Μαρωνίτης «η Ιλιάδα είναι έπος σκληρό και ακατάδεκτο, που δεν σαγηνεύει τον ακροατή, όπως η αγαπησιάρα Οδύσσεια».
Η μαγική Οδύσσεια από την άλλη αποτελεί το βασίλειο του φανταστικού μιας και εδώ ζωντανεύουν τα ονειρικότερα και εφιαλτικότερα πλάσματα της Φαντασίας! Εδώ οι δοξασμένοι ήρωες της Ιλιάδας, με πρώτο τον πολύπαθο Οδυσσέα, κακοπαθαίνουν και εξαφανίζονται στις θάλασσες, κυριολεκτικά σταγόνες στον απέραντο Ωκεανό και στο έλεος του Ποσειδώνα, συνειδητοποιώντας τη μικρότητά του απέναντι στους Θεούς και τη Φύση, γνωρίζοντας τα πιο αλλόκοτα πλάσματα, τα φοβερότερα τέρατα αλλά και τους ειδυλλιακότερους παραδείσους! Η αιώνια Οδύσσεια λοιπόν...μυστηριακή, απατηλή και πανούργα! Το «θηλυκό» στοιχείο του έπους είναι τόσο έντονο (Αθηνά, Πηνελόπη, Καλυψώ, Κίρκη, Σειρήνες, Ναυσικά, Αρήτη), ώστε βικτωριανοί συγγραφείς είχαν προτείνει μέχρι και ότι ο συγγραφέας της Οδύσσειας ήταν γυναίκα! Το δε πολεμικό στοιχείο εδώ έχει περιοριστεί αισθητά δίνοντάς τη θέση του στην ευφυϊα και τον δόλο, καθώς παντού κυριαρχεί το ιχθυακό στοιχείο της μυστικότητας (μυστικό ταξίδι Τηλέμαχου στην Σπάρτη, μυστικό σχέδιο μνηστήρων εξόντωσης του Τηλέμαχου, μυστικές ενέργειες Πηνελόπης για να αποφύγει τον γάμο, μυστική επιστροφή Οδυσσέα στην Ιθάκη, μυστικός τρόπος δράσης του Οδυσσέα πριν αποκαλυφθεί).

Ας μην πω όμως άλλα πάνω σε αυτό...μην πω δηλαδή και τα πάντα απ’όσα γράφονται στο βιβλίο περί του συγκεκριμένου θέματος. Του οποίου βιβλίου το δεύτερο μέρος προτείνει τον ζωδιακό αποσυμβολισμό των ηρώων της Ιλιάδας. Πριν πάμε όμως εκεί καλό είναι να τονιστούν κάποια σημεία.

Οι αστρολογικές αλληγορίες της Ιλιάδας παραδόθηκαν κατά τη διάρκεια της πολεμικής εποχής του Κριού. Κατά συνέπεια το κάθε ζωδιακό πρότυπο αποτελεί μία «άρεια ενσάρκωση», γι’αυτό και ο Όμηρος περιγράφει ιδεώδεις πολεμιστές. Μεταγενέστερα αλληγορικά κείμενα περιέγραψαν ζωδιακά πρότυπα υπό διαφορετικό κοινωνικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο.
Για παράδειγμα οι 12 Μαθητές του Ιησού στην Καινή Διαθήκη περιγράφηκαν υπό το πρίσμα της ανατέλλουσας Εποχής των Ιχθύων. Η δωδεκάδα των Μαθητών αποτέλεσε αναφορά στα 12 ζώδια -όπως και ο Ιησούς βέβαια είναι, μεταξύ άλλων, το χριστιανικό σύμβολο του Ηλίου (ο Ματθίας αντικατέστησε τον Ιούδα ώστε ο αριθμός τους να ξαναγίνει 12). Αυτό φαίνεται από διάφορα στοιχεία και αναφορές. Για παράδειγμα ο ¶γιος Αυγουστίνος είχε συσχετίσει τους 12 Αποστόλους με τους 12 ηλιακούς μήνες του έτους, ο αιδεσιμότατος Bede είχε προτείνει τα 12 ζώδια να πάρουν τα ονόματα των 12 Αποστόλων, ενώ το αστρονομικό ρολόι της Πράγας αναπαριστά μεταξύ άλλων τα δώδεκα ζώδια και τους δώδεκα Αποστόλους. Ωστόσο είναι αρκετά δύσκολο να βρεθεί η σωστή αντιστοιχία Ζωδίων-Μαθητών (στο διαδίκτυο κυκλοφορούν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές εκδοχές) διότι λόγω της λογοκρισίας που υπέστησαν τα Ευαγγέλια μας έχουν παραδοθεί ελάχιστες πληροφορίες για την ζωή και τον χαρακτήρα του καθενός (τα περισσότερα «απόκρυφα» έχουν προ πολλού εξαφανιστεί).

Στην περίπτωση της Ιλιάδας ο Όμηρος δεν αναφέρεται σε 12 μονάχα ήρωες. Προφανώς ο πόλεμος είναι φαινόμενο πολυπληθές και εξάλλου έτσι οι αλληγορίες του θα ήταν προφανείς στους αναγνώστες και ερμηνευτές του. Στην Οδύσσεια για παράδειγμα οι περιπέτειες του Οδυσσέα ναι μεν είναι δώδεκα όμως πουθενά ο Όμηρος δεν αναφέρει τον ακριβή αριθμό τους. Στην δε Ιλιάδα μπορεί να γίνεται ονομαστική αναφορά σε δεκάδες ήρωες όμως ο αριθμός των σημαντικών ηρώων-πρωταγωνιστών είναι περιορισμένος. Και για τους ήρωες αυτούς είμαι προσωπικά πεπεισμένος ότι επινοήθηκαν από τον Όμηρο και ως ζωδιακά πρότυπα.

Υπάρχει πάντως ένα ενδεχόμενο κάποιοι ήρωες να αντιστοιχούν και σε μη-ζωδιακούς αστερισμούς, κάτι αντίστοιχο δηλαδή με αυτό που πρότεινε η Edna Lei η οποία θεώρησε ότι τα 45 συντάγματα που κατονομάζει ο Όμηρος (29 των Αχαιών και 16 των Τρώων) να αλληγορούσαν ένα σύνολο 45 αστερισμών. Ο Πτολεμαίος αρκετούς αιώνες αργότερα είχε κατονομάσει συνολικά 48 στον αριθμό αστερισμούς άρα δεν αποκλείεται στην εποχή του Ομήρου να ήταν γνωστοί οι 45 και οι υπόλοιποι τρεις να εντοπίστηκαν ή να διαχωρίστηκαν μεταγενέστερα.

Ας δούμε λοιπόν παρακάτω με ποιόν τρόπο ο Όμηρος κωδικοποίησε τα γενικά, αρχετυπικά χαρακτηριστικά του κάθε Ζωδίου!

[Κώστας]

ΠΥΡ


Ας εξετάσουμε λοιπόν με τη σειρά τα χαρακτηριστικά των ξεχασμένων πρωταγωνιστών της Ιλιάδας, αναλύοντας τον ερμητικό τρόπο με τον οποίο ο Ποιητής υπονοεί τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά κάθε ζωδίου.

Θα δώσουμε την πρωτιά στο στοιχείο της Φωτιάς με το οποίο και θα ξεκινήσουμε. Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι δίδασκαν ότι «τα πυρώδη σώματα είναι τα πιο κινητικά και αυτά που γεννούν όλα τ’ άλλα», ενώ γενικώς το στοιχείο του Πυρός θεωρείται αρχετυπικά και από τα αρχαία χρόνια ως το πιο δυναμικό στοιχείο, καθώς και αυτό που «γεννά» τους ηρωικότερους τύπους ανθρώπων! Επειδή λοιπόν το αντικείμενο της ανάλυσής μας είναι οι ήρωες της Τροίας γι’αυτό το λόγο θα ξεκινήσουμε από εκείνους που αντιστοιχούν στην τριπλέτα της Φωτιάς, και συγκεκριμένα από τον κεντρικό ήρωα της Ιλιάδας, τον Αχιλλέα, ο οποίος αποτελεί το διαχρονικό ομηρικό πρότυπο του ζωδίου του Λέοντα!

[Κώστας]

«Έκτορα, τώρα σαφώς θα μάθεις ολομόναχος πόσοι μεταξύ των Δαναών άριστοι είναι, και δίχως τον λεοντόκαρδο Αχιλλέα που διασπά τις γραμμές των ανδρών. Αλλά εκείνος στις καμπυλοκόρωνες νήες τις ποντοπόρες κείται μανίζοντας στον ποιμένα λαών Αγαμέμνονα. Εμείς όμως είμαστε τέτοιοι που ενάντια σε εσένα θα σταθούμε, και πολλοί»

Ιλιάς, Η 226-232


«Τότε ο Αχιλλεύς ορθώθηκε, ο προσφιλής του Διός, και γύρω η Αθηνά στους δυνατούς του ώμους έβαλε αιγίδα θυσανωτή, και γύρω την κεφαλή του με νέφος χρυσό έστεφε η έξοχη θεά, και εξ αυτού έκαιγε φλόγα ολόλαμπρη...έτσι από του Αχιλλέως την κεφαλή το σέλας στον αιθέρα έφθανε...οι ηνίοχοι εξεπλάγησαν όταν είδαν το ακάματο πυρ δεινό υπέρ της κεφαλής του μεγαλοθύμου Πηλείωνα να καίει – το άναβε η θεά γλαυκώπις Αθηνά. Τρις υπέρ της τάφρου μεγάλη ιαχή έβγαλε ο θεϊκός Αχιλλεύς, και τρις ταράχθηκαν οι Τρώες και οι ένδοξοι επίκουροι…»

Ιλιάς, Σ 203-229

[Κώστας]

Όπως ο ζωογόνος Ήλιος είναι το πανίσχυρο κέντρο του ηλιακού συστήματος γύρω από το οποίο περιφέρονται οι πλανήτες, έτσι και ο εσωτερικός ακτινοβόλος Ήλιος της αστρολογίας είναι το θεμελιωδέστερο σύμβολο της ανθρώπινης προσωπικότητας και της ατομικής συνείδησης, ο οντολογικός πυρήνας που διαβεβαιώνει τον κάθε άνθρωπο για τη μοναδικότητά του και γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλες οι δυνάμεις και οι αδυναμίες του. Ο εσωτερικός αυτός πυρήνας είναι έντονα εκδηλωμένος στο ζώδιο του Λέοντα, γι’ αυτό και ο Ήλιος θεωρείται κυβερνήτης του ζωδίου, του πιο ξεχωριστού και ακτινοβόλου ζωδίου σύμφωνα με την Helena Blavatsky.

Τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά που αποδίδει η αστρολογία στο ζώδιο του Λέοντα είναι η εξωστρέφεια, το θάρρος, η σταθερή θέληση, η ξεχωριστή λάμψη, η δημιουργικότητα και η ολοκληρωμένη προσωπικότητα, η γενναιοδωρία αλλά και η αλαζονεία, ο εγωκεντρισμός, η σκληρότητα της οργής και η αδράνεια της πληγωμένης περηφάνιας. Όλα τα παραπάνω ταιριάζουν άριστα με τον μυθικό χαρακτήρα του ήρωα Αχιλλέα, ο οποίος αποτελεί το ομηρικό πρότυπο του πύρινου ζωδίου του Λέοντα. Ο υιός του Πηλέα και της θεάς Θέτιδας είναι ο ηλιακός ήρωας, η κεντρική μορφή του έπους. Σε τέσσερα χωρία της Ιλιάδας παρομοιάζεται με λιοντάρι (Σ 318-322, Υ 164, Ω 41, Ω 572), ενώ στη Χ ραψωδία (262) ο ίδιος ο Αχιλλέας παρομοιάζει τον εαυτό του με λέοντα! Μπορεί βέβαια και άλλοι ήρωες να παρομοιάζονται ενίοτε με λιοντάρι όμως ο Αχιλλέας είναι ο μοναδικός ήρωας της Τροίας που αποκαλείται από τον Όμηρο «λεοντόκαρδος» (Η 228), χαρακτηρισμό που του απέδωσε και ο έτερος μεγάλος ποιητής, ο Ησίοδος στη Θεογονία (1007), υπονοώντας τον ζωδιακό του συμβολισμό!


Ο ξανθομάλλης Αχιλλέας είναι ο πιο ανδρείος και περήφανος στο ήθος μεταξύ των πολεμιστών της Ιλιάδας. Περιγράφεται επίσης ως ο κάλλιστος στην όψη (Β 673) και o ταχύτερος στα πόδια (Ψ 792). Με ιπποτισμό και μεγαλοπρέπεια υπόσχεται να υπερασπιστεί τον μάντη Κάλχα, όταν εκείνος ζητάει την προστασία του από την επερχόμενη μήνη του βασιλιά Αγαμέμνονα (Α 85-91), ενώ στην Ψ ραψωδία μοιράζει με γενναιοδωρία πλούσια έπαθλα στους νικητές των αθλητικών αγώνων που ο ίδιος οργάνωσε (Ψ 257-286, 653-886). Στον πόλεμο κατέχεται από «υπέρβιο θυμό» (Σ 262) και άφταστη γενναιότητα, όντας η αιχμή του δόρατος των Αχαιών. Είναι αήττητος στη μάχη και κατακτά τη μία πόλη του Ιλίου μετά την άλλη, οδηγώντας τους Αχαιούς προς την ιερή πόλη της Τροίας. Στη ραψωδία Σ (226) ξεπροβάλλει άοπλος στα καράβια των Αχαιών βρυχόμενος με δυνατή φωνή και με το άσβεστο πυρ της Αθηνάς να καίει πάνω από το κεφάλι του, τρομοκρατώντας τους Τρώες. Στη ραψωδία Τ φορά την υπέρλαμπρη πανοπλία που του κατασκεύασε ο Ήφαιστος και παρομοιάζεται με «ακτινοβόλο Ήλιο» («Υπερίων» ήταν το ομηρικό όνομα του Ήλιου, βλέπε και Θ 480, ο οποίος και θεωρείται από τα αρχαία χρόνια κυβερνήτης του Λέοντα) – ενώ στη Χ ραψωδία εφορμά με την πανοπλία του να «λάμπει όμοια με ανταύγεια πυρός καιομένου ή ηλίου ανατέλλοντος» (Χ 134-135)!!


Ειδικά σε δύο εκ των προαναφερθέντων αναφορών φαίνεται με τον πιο έκδηλο τρόπο η ιδιότητα του βασιλιά των Μυρμιδόνων ως ηλιακού ήρωα του Έπους. Στην Ψ ραψωδία (257-897) οργανώνει επιτάφιους αγώνες στη μνήμη του Πατρόκλου – ο ίδιος δεν συμμετέχει λόγω πένθους αλλά και όντας εκτός συναγωνισμού ως ο πλέον άριστος – στέκεται στο κέντρο, παρακολουθεί τα αγωνίσματα, θαυμάζει, κρίνει και μοιράζει με γενναιοδωρία πλούσια έπαθλα στους νικητές. Το δεύτερο σημείο είναι τα υπέρλαμπρα όπλα που κατασκεύασε και φιλοτέχνησε ειδικά για αυτόν ο Ήφαιστος, κατόπιν παράκλησης της Θέτιδας. Ο θεός του έφτιαξε «θώρακα φαεινότερο και από τη λάμψη του πυρός», «περικεφαλαία δυνατή στους κροτάφους αρμοσμένη, όμορφη, στολισμένη, με χρυσό λοφίο» και «κνημίδες από λεπτό κασσίτερο» (Σ 609-613). Το αποκορύφωμα της θεϊκής κατασκευής ήταν η θρυλική ασπίδα του Αχιλλέα με τη χρυσή επίστρωση (Φ 165) που απεικόνιζε πλήθος ουράνιων και γήινων θεμάτων, το ωραιότερο και παγκοσμιότερο σύμβολο της ζωής και του θανάτου, του ανθρώπου, των κοινωνιών και του σύμπαντος.

Ο χαρακτήρας του Αχιλλέα είναι περήφανος, απόλυτος και αλαζονικός. Διακρίνεται για την υπέρμετρη γενναιότητα αλλά και τον υπέρμετρο εγωισμό, καθώς ο μεγαλύτερος εχθρός του φαίνεται να είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Ακολουθεί την συμβουλή του πατέρα του «πάντα να αριστεύει και να υπερέχει των άλλων» (Λ 784) αλλά και τους νόμους της καρδιάς του – όλες οι αποφάσεις του στον πόλεμο είναι αποφάσεις καρδιάς – όντας διαφανής και μισώντας την υποκρισία – λέει κάπου «σαν τις πύλες του ¶δη μισώ αυτόν που άλλα λέει και άλλα κρύβει στο νου» (Ι 312-313). Ο ήρωας γνώριζε εξ αρχής από τη μητέρα του πως, εάν πήγαινε στην Τροία, θα κέρδιζε αιώνιο κλέος αλλά θα πέθαινε νέος, εάν όμως επέλεγε να μην πάει τότε θα ζούσε ευτυχισμένη ζωή μέχρι τα γεράματα χάνοντας όμως την αθάνατη δόξα (Ι 412). Η επιλογή που έκανε είναι γνωστή, όμως στην πορεία του πολέμου η μεγάλη του επιθυμία για δόξα υποχώρησε, βιώνοντας μία ολοκληρωτική μεταμόρφωση. Στη δε «Νέκυια» της Οδύσσειας εκφράζει τη μεγάλη του αγάπη για τη ζωή καθαυτή, πάνω από τη δόξα και τις τιμές, αφού όταν ο Οδυσσέας του θυμίζει πόσο τον τιμούσαν οι άνθρωποι στη Γη και στον ¶δη, εκείνος απαντά ότι θα προτιμούσε να ζει κάτω από το φως του ήλιου, κι ας ήταν δούλος, παρά να κυβερνά ανάμεσα στους νεκρούς (λ 494-497).


Η πραγματική αχίλλειος πτέρνα του ήρωα (όπως φυσικά και του ζωδίου του Λέοντα) είναι η πληγωμένη περηφάνιά του. Η Ιλιάδα ξεκινάει με τον μεγάλο θυμό του Αχιλλέα λόγω της προσβολής που του έκανε ο Αγαμέμνων. «Φλεγόμενος από θυμό», σχολιάζει ο Ηράκλειτος ο Αλληγοριστής, ετοιμάζεται να σκοτώσει τον βασιλιά, αλλά η Αθηνά (Φρόνηση) τον αποτρέπει από τη μεγάλη τρέλα. Αρκείται στο να υβρίσει τον Αγαμέμνονα και βαθιά πικραμένος αποσύρεται από τον πόλεμο, κλαίγοντας σαν μικρό παιδί δίπλα στη θάλασσα και ζητώντας από τη μητέρα του να παρακαλέσει τον Δία να βοηθήσει τους Τρώες! Ο εγωισμός του ήρωα είναι τόσο άκαμπτος που αγνοεί επιδεικτικά τις παρακλήσεις και τα πλουσιότατα δώρα της πρεσβείας του μετανοημένου Αγαμέμνονα, ενώ την επόμενη ημέρα αρνείται να επιστρέψει στη μάχη ακόμα και όταν οι Τρώες είναι έτοιμοι να πυρπολήσουν τα καράβια των Αχαιών! Χαρακτηριστικά στη Λ ραψωδία (609) βλέπει από μακριά την μεγάλη αντεπίθεση των Τρώων και απευθύνεται με λιονταρίσια ικανοποίηση στον επιστήθιο φίλο του, τον Πάτροκλο, λέγοντάς του «τώρα οι Αχαιοί θα σταθούν στα γόνατά μου για να με παρακαλέσουν να τους βοηθήσω»! Μερικές ραψωδίες παρακάτω ο Πάτροκλος ξεσπά και κατακρίνει τον φίλο για τη σκληρότητα που δείχνει πείθοντάς τον να του επιτρέψει να μπει στη μάχη με τους Μυρμιδόνες για να αναχαιτίσει τους Τρώες. Ο Πάτροκλος αριστεύει αλλά ξεχνάει τις συμβουλές του φίλου του και τελικά σκοτώνεται στη μάχη προκαλώντας ανείπωτη οδύνη και φοβερή εκδικητικότητα στον Αχιλλέα.
Έχοντας πληρώσει τον υπέρμετρο εγωισμό του με τον χειρότερο τρόπο ο πυροειδής ήρωας επιστρέφει στη μάχη φλεγόμενος από θυμό («τα μάτια του έλαμπαν σαν σέλας πυρός....με πυρ μοιάζαν τα χέρια του») για να εκδικηθεί τον θάνατο του φίλου του, ελεύθερος πλέον από κάθε φόβο και επιθυμία από τη ζωή και γνωρίζοντας ότι οδεύει προς τον θάνατό του (η θεά Θέτις είχε κάνει το νεογέννητο Αχιλλέα αθάνατο βουτώντας όλο το σώμα του μέσα σε πυρ, πλην όμως του σημείου της φτέρνας). Ο Όμηρος περιγράφει με τιτάνιες φράσεις και εικόνες τη δεινή επιστροφή του υπερήρωα στον πόλεμο όπου και επισκιάζει πλήρως τους υπόλοιπους ήρωες, Αχαιούς και Τρώες. Ο αναξαγόρειος φιλόσοφος Μητρόδωρος ο Λαμψακηνός είχε κάθε δίκιο να συσχετίζει τον Αχιλλέα με τον ήλιο, διότι όπως ακριβώς τα αστέρια, οι πλανήτες και η σελήνη λάμπουν μόνο τη νύχτα, όταν ο ήλιος έχει δύσει, έτσι και οι υπόλοιποι μεγάλοι ήρωες του έπους έλαμψαν μόνο κατά τη μακρά απουσία του Αχιλλέα από τη μάχη!

[Κώστας]

ΚΡΙΟΣ

Συνεχίζουμε την περιπλάνησή μας στον κόσμο των ομηρικών Προτύπων με το πύρινο ζώδιο του Κριού

[Κώστας]

«Πες μου τώρα και γι’ αυτόν εδώ, φίλο τέκνο, ποιος είναι; Τα όπλα του κείτονται στη γη την πολυτρόφο, κι αυτός ως μπροσταρόκριος επιθεωρεί τους στοιχημένους άνδρες. Μ’ ένα κριάρι αυτόν εγώ παρομοιάζω πυκνόμαλλο, που διέρχεται από μέγα ποίμνιον άσπρων προβάτων.
Σ’ αυτόν απάντησε έπειτα η διογέννητη Ελένη: αυτός ο Λαερτιάδης είναι, ο πολυμήχανος Οδυσσεύς, ο οποίος ετράφη στον δήμο της Ιθάκης της απόκρημνης, και γνωρίζει όλους τους δόλους και σκέψεις πυκνές».

Ιλιάς, Γ 192-202

[Κώστας]

Τα γενικά χαρακτηριστικά που αποδίδει η αστρολογία στον Κριό είναι ο παρορμητισμός, η ηγετικότητα, η στρατηγική σκέψη, η ετοιμότητα και η πρωτοβουλία σε δύσκολες περιστάσεις, η εύκολη έκρηξη του θυμού και η φιλονικία, ο εγωισμός, η ανταγωνιστικότητα και ο άστατος χαρακτήρας. Ο θρυλικός Οδυσσέας, ο «εγκέφαλος» και στρατηγικός νους των Αχαιών, αποτελεί το ομηρικό πρότυπο του Κριού, κάτι που ταυτοποιείται εύκολα μέσω της ανάλυσης του χαρακτήρα του. Το ίδιο το όνομά του δεν επιλέχτηκε τυχαία από τον Ποιητή: ετυμολογείται από το ομηρικό ρήμα «οδύσομαι» (Ζ 138) που σημαίνει «οργίζομαι» και εννοεί τον οργίλο χαρακτήρα που θυμώνει εύκολα αλλά και που προκαλεί το θυμό των άλλων, εξήγηση που δίνει ο ίδιος ο Οδυσσέας για το νόημα του ονόματός του (τ 405)! Όντως, σε αρκετά χωρία των Επών φαίνεται ο οξύθυμος χαρακτήρας του ήρωα, όπως στην παρορμητική αντίδρασή του στην κριτική του βασιλιά Αγαμέμνονα (Δ 350), στην επίθεσή του προς τον Θερσίτη και στον βίαιο τρόπο που απέτρεψε τους Αχαιούς να εγκαταλείψουν την Τροία (Β 188-270) στην επίθεσή του προς τον Αγαμέμνονα για τη λιποψυχία του (Ξ 83), στο παρορμητικό ξέσπασμα προς τον Φαίακα Ευρύαλο (θ 174-243) και στους παλιούς καυγάδες του με τον Αχιλλέα και τον Φιλομηλείδη (δ 346, θ 80).

Ο υιός του Λαέρτη φέρει στη μορφή τα χαρακτηριστικά του κριαριού, αφού ο Όμηρος τον παρουσιάζει να επιθεωρεί το στράτευμα παρομοιάζοντάς τον με «πυκνόμαλλο κριάρι», καθώς και με «μπροσταρόκριο» (Γ 196-197) που ηγείται, ένδειξη του ζωδιακού του συμβολισμού! Ακόμα και μεταγενέστεροι δημιουργοί περιέγραψαν συμβολικά τον Οδυσσέα ως το «Κριάρι» των Αχαιών, για παράδειγμα στον «Αίαντα» του Σοφοκλή ο ομώνυμος ήρωας, μέσα στη μανία της τρέλας του, στη θέα ενός κριαριού νομίζει ότι βλέπει τον Οδυσσέα! Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο βασιλιάς Πρίαμος παρατηρεί στην Γ ραψωδία της Ιλιάδας ότι ο Οδυσσέας είχε όψη «μαινόμενου», οργισμένη όψη που έδινε την εντύπωση παράφρονος και που ερχόταν σε αντίθεση με το ευφυές πνεύμα του (Γ 220)!

Κύρια χαρακτηριστικά του ήρωα είναι η τόλμη («γιατί πάντα στις φρένες του η ψυχή τόλμαγε», Κ 232), ο συνδυασμός ορμητικότητας και φρόνησης, η καρτερικότητα – ειδικά στην Οδύσσεια – χάρη στην οποία «μένει ανδρεία η ψυχή του σε όλους τους πόνους» (Κ 245), η αρχηγική φύση (Α 311, Ι 192, 657) και οι παρορμητικές πρωτοβουλίες σε δύσκολες περιστάσεις (Β 182, Ι 223, δ 284-291). Είναι αυτός που αναλαμβάνει τις δυσκολότερες αποστολές με την υψηλότερη αδρεναλίνη ενώ περιγράφεται και ως δεινός κατάσκοπος! Στην δ της Οδύσσειας (245) η Ελένη εξιστορεί το τολμηρότατο κατόρθωμα του Οδυσσέα, όταν εκείνος μεταμφιέστηκε σε ζητιάνο και εισήλθε μυστικά στην Τροία φανερώνοντας σε εκείνη τα σχέδια των Αχαιών και σκοτώνοντας πολλούς Τρώες. Παρόμοιο κατόρθωμα πέτυχε και προς το τέλος του πολέμου όταν εισήλθε πάλι στην Τροία μαζί με τον Διομήδη προκειμένου να κλέψουν το Παλλάδιον, το ιερό ξόανο της Αθηνάς, δίχως το οποίο δεν μπορούσε να αλωθεί η Τροία. Σπουδαίο κατόρθωμα του ήρωα περιγράφεται και στο δεύτερο μισό της Κ ραψωδίας όπου πάλι μαζί με τον Διομήδη διείσδυσε μυστικά στο φυλάκιο των Θρακών σκοτώνοντας πολλούς Θράκες και κλέβοντας τα θεϊκά άλογα του βασιλιά Ρήσου. Σ’ αυτό το σημείο περιγράφεται έξοχα η προνοητικότητα και η πονηριά του Οδυσσέα, τόσο στην κλασική ψυχολογική μέθοδο ανάκρισης του "καλού μπάτσου-κακού μπάτσου" προς τον αιχμάλωτο Δόλωνα ώστε να ομολογήσει όσα ξέρει (Κ 383) όσο και στον τρόπο που καθοδηγεί τον οιστρώδη Διομήδη για το πώς να δράσει (Κ 341, 477).

Στο πεδίο της μάχης ο Οδυσσέας φαίνεται σχετικά συχνά χωρίς όμως να ανήκει στους κυριότερους πρωταγωνιστές. Εκεί που πρωταγωνιστεί είναι στις διαβουλεύσεις των Αχαιών. Οι ομιλίες και οι συμβουλές του (Γ 202) είναι πάντα οι ωφελιμότερες μαζί με εκείνες του Νέστορα, οι σκέψεις του περιγράφονται «πυκνές» και ο λόγος του μαγνητίζει όσους τον ακούν (Γ 221-224). Όλο το ομηρικό σύμπαν εξάλλου γνωρίζει ότι η θεά Αθηνά (θεά της πολεμικής φρόνησης και Ολύμπια κυβερνήτης του Κριού), στέκει πάντα δίπλα του και τον βοηθάει στις κρίσιμες περιστάσεις (Ψ 783, γ 222). Ακόμα και σε επεισόδια πριν τον πόλεμο της Τροίας φαίνεται η παρασκηνιακή επιρροή του Λαερτιάδη, καθώς εκείνος ήταν που είχε πείσει τον πατέρα της Ελένης να δεσμεύσει όλους τους ήρωες με όρκο να υπερασπιστούν την κόρη του, καθώς και αυτός που με την πανουργία του φανέρωσε τον νεαρό Αχιλλέα που είχε ντυθεί με γυναικεία ρούχα για να αποφύγει τον πόλεμο.

Η αποθέωση όμως του ήρωα είναι φυσικά στην Οδύσσεια όπου περιγράφεται έξοχα το αρχέτυπο του Κριού: είναι o δραστήριος και ακαταπόνητος μοναχικός ήρωας που δεν μένει ποτέ για πολύ στο ίδιο μέρος – ακόμα και η επιστροφή του στην Ιθάκη ακολουθείται από νέα αναχώρηση για νέες περιπέτειες ώστε να εξιλεωθεί στον Ποσειδώνα. Ο Ποιητής υμνεί τις αρχηγικές αρετές και την εξέχουσα προσωπικότητα του «καστροπορθητή» ήρωα, τη γοητεία και την πειθώ του λόγου, την τόλμη του να μη διστάζει προ κανενός εμποδίου και καμίας κακοδαιμονίας και την ικανότητά του να καταβάλλει χάρη στον νου ισχυρότερους αντιπάλους και να υπερβαίνει εμπόδια φαινομενικά απροσπέλαστα! Σύμφωνα με την εσωτερική αστρολογία «ο Κριός είναι το ζώδιο δια του οποίου η πρώτη ακτίνα της Θέλησης ή Δύναμης φθάνει στην πλανητική μας ζωή» (Alice Bailey, Εσωτερική Αστρολογία, 91), σύμφωνα δε με την παραδοσιακή αστρολογία ο Ήλιος – η εκδηλωμένη Θέληση – βρίσκεται σε έξαρση στο πύρινο ζώδιο του Κριού, ενώ ο θυμοειδής ¶ρης είναι ο κυβερνήτης του. Μέσα λοιπόν από τις πύρινες διεργασίες της μάχης και του πολέμου ο Οδυσσέας αντιμετωπίζει κάθε πιθανή εμπειρία και κίνδυνο, καταφέρνοντας να μείνει ζωντανός, αν και με πολλές απώλειες, λόγω του ότι σαν ανώτερος τύπου Κριού κατορθώνει να υποτάξει το κατώτερο θυμοειδές μέρος της ψυχής που πρεσβεύει ο θεός ¶ρης (άλογος θυμός) στο ανώτερο λογιστικό που πρεσβεύει η θεά Αθηνά (αυτοέλεγχος, φρόνηση, έγκαιρη πρωτοβουλία και δράση).

Η μεταομηρική, ωστόσο, φήμη του Οδυσσέα φαίνεται πως δεν έτυχε ιδιαίτερης εξιδανίκευσης, μάλλον λόγω της ροπής του ήρωα στην εξαπάτηση γι’ αυτό και οι Αθηναίοι προτιμούσαν να εξυμνούν ηθικότερους ήρωες, όπως ο Αχιλλέας και ο Αίας. Στον Βιργίλιο (Αινειάδα, 2ο βιβλίο, 7, 81-164) αναφέρεται η σκληρότητα και η ραδιουργία του χαρακτήρα του, ενώ στον σοφόκλειο Φιλοκτήτη παρουσιάζεται ως ο άνθρωπος για τις βρώμικες δουλειές, δολοπλόκος χαρακτήρας για τον οποίο κανένα μέσο και καμία πανουργία δεν είναι αρκετά ανήθικα προκειμένου να πετύχει τον σκοπό του. Ο ίδιος ο Όμηρος τον αποκαλεί «δολερό» και «κερδοσκόπο» (Δ 339), συμπληρώνοντας ότι «γνώριζε όλους τους δόλους» και ήταν «γεμάτος τεχνάσματα» (Γ 202), ενώ ο ίδιος ο ήρωας αποκαλύπτεται στους Φαίακες λέγοντας «είμαι ο Οδυσσέας, του Λαέρτη ο υιός, που ξέρουν όλοι οι άνθρωποι τα τεχνάσματά μου, κι η δόξα μου στον ουρανό ανεβαίνει» (ι 19-20). Ο Οδυσσέας ήταν εξάλλου εκείνος που εξαρχής συμβούλευε τους Αχαιούς να δοκιμάσουν να αλώσουν την Τροία με δόλο και όχι με πόλεμο. Παρά όμως τα αρνητικά του χαρακτήρα του εκείνος ήταν τελικά που αναδείχτηκε ως ο «εκλεκτός» ήρωας του Τρωικού Πολέμου, λόγω του ότι δεν επιθύμησε τη δόξα παραπάνω απ’ όσο έπρεπε αλλά και λόγω της μεγάλης φρόνησης που επέδειξε σε κομβικά σημεία του πολέμου. Σε αντίθεση πάντως με ό,τι πιστεύεται, το τέχνασμα του Δούρειου Ίππου δεν ήταν δικής του επινόησης αλλά του ήρωα Επειού που κατασκεύασε το ξύλινο άλογο με τη βοήθεια της Αθηνάς (θ 510-512). Ο Οδυσσέας ήταν αυτός που ανέλαβε την ηγεσία του εγχειρήματος, οδηγώντας το άλογο έξω από τα τείχη της Τροίας και ανοιγοκλείνοντας την πόρτα του. Ήταν επίσης αυτός που κατά την κρισιμότερη στιγμή της μυστικής αποστολής γλίτωσε τους Αχαιούς από τον όλεθρο, αποτρέποντας το να προδοθούν από τις φωνές τους μέσα στο κούφιο άλογο, όντας όλοι παραπλανημένοι από την εγγαστρίμυθη μαγική επίκληση της κατεχόμενης από κάποια θεότητα Ελένης (δ 284).

Κλείνοντας, ας τονιστεί κάτι σημαντικό σχετικά με το αρχέτυπο του «πολύμήχανου» άνδρα που περιγράφεται τόσο εξαιρετικά στην Οδύσσεια. Οι συνήθεις σύγχρονες αναλύσεις γύρω από το ζώδιο του Κριού εστιάζουν περισσότερο στην παρορμητική και θυμοειδή φύση του ζωδίου, παραλείποντας το γεγονός ότι ο Κριός αντιστοιχεί στο κεφάλι, άρα και στον εγκέφαλο, χωρίς δηλαδή να τονίζουν την εξαιρετική νοητική δυναμική του εν λόγω ζωδίου, του μεγάλου πρωτεργάτη, εκκινητή και υποκινητή του ζωδιακού, που συχνά -και ενδεχομένως και εν αγνοία του- θεμελιώνει καταστάσεις και καθοδηγεί τους άλλους προς μία κατεύθυνση.
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του ήρωα Οδυσσέα είναι η ικανότητά του να επινοεί στιγμιαία ψεύτικες ταυτότητες πλάθοντας ολόκληρες ιστορίες για το ποιος τάχα είναι και από πού κατάγεται. Η Alice Bayley στην Εσωτερική Αστρολογία υποδεικνύει εξαιρετικά εύστοχα τον πλανήτη Ερμή ως εσωτερικό κυβερνήτη του Κριού, παρατήρηση που επιβεβαιώνεται και από την αρχετυπική επινοητικότητα και πειθώ στον λόγο του Οδυσσέα-Κριού. Επίσης το αρχαίο επίθετο «πολύτροπος» αποδίδεται εκτός από τον Οδυσσέα και στον θεό Ερμή, στον ομηρικό ύμνο προς αυτόν. Η μεταξύ τους σχέση φαίνεται και από την παράδοση που θέλει τον Οδυσσέα να κατάγεται από τον πανούργο Σίσυφο, δηλαδή από το γένος του θεού Ερμή. Επίσης ο κριός ήταν αρχαίο σύμβολο του ποιμενικού Ερμή, εξ ου και ο «κριοφόρος Ερμής», αρχετυπικός συμβολισμός που μεταφέρθηκε στη χριστιανική τέχνη με την αυτοαναφορά και μετέπειτα απεικόνιση του Ιησού ως «καλού ποιμένα».

[Κώστας]

ΤΟΞΟΤΗΣ


Ολοκληρώνουμε την ανάλυση των Ηρώων που αντιστοιχούν στο στοιχείο της Φωτιάς με τον εκπρόσωπο του ζωδίου του Τοξότη.

[Κώστας]

«Αυτόν τον πελώριο άνδρα ονόμασέ μου, ποιος είναι αυτός ο Αχαιός άνδρας ο ωραίος και μέγας; Στην κεφαλή και μείζονες άλλοι είναι, ωραίο όμως εγώ έτσι άλλον δεν είδα με τους οφθαλμούς, ούτε τόσο σεβάσμιο, γιατί σε βασιλιά άνδρα μοιάζει.
Σ’ αυτόν η Ελένη απάντησε, η θεϊκή γυναίκα, αυτός είναι ο Ατρείδης ο ευρυκράτης Αγαμέμνων, αμφότερα, βασιλεύς αγαθός και κρατερός αιχμομάχος».

Ιλιάς, Γ 166-179

«Ποιός δεν γνωρίζει άραγε ότι η επιείκια και η καλοσύνη, η ευγένεια
στους τρόπους, η λαμπρότητα του βασιλικού αίματος, η μεγαλοπρέπεια
στις δημόσιες λειτουργίες, το μεγάλο εύρος επιρροής και η εξουσία
πάνω σε πολλούς...ότι όλα αυτά δεν απορρέουν από το ευεργετικό
αστέρι του Δία?».

Γαλιλαίος

[Κώστας]

Τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά του Τοξότη είναι η μαγνητική προσωπικότητα, ο ενθουσιώδης ζήλος για την περάτωση ενός μεγάλου στόχου, η επεκτατικότητα, η ανώτερη γνώση και διδασκαλία, η διαίσθηση, η υπέρμετρη αισιοδοξία, η αστάθεια, η επιπολαιότητα και η πλεονεξία. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά συνοψίζονται με εξαιρετικό τρόπο στη μορφή του αρχιστράτηγου των Ελλήνων, του βασιλιά Αγαμέμνονα, ο οποίος αποτελεί το ομηρικό πρότυπο του Τοξότη.

Ο ιστορικός Θουκυδίδης αναγνώριζε τον Αγαμέμνονα ως ιστορικό πρόσωπο, σημειώνοντας ότι ο θρυλικός ηγεμόνας των Μυκηνών ένωσε όλους τους Έλληνες δια της ισχύος – διότι υπερείχε στη δύναμη από τους υπόλοιπους βασιλιάδες – συγκεντρώνοντας την μεγαλύτερη ναυτική εκστρατεία της εποχής εναντίον της Τροίας (από το πλεόνασμα μάλιστα του στόλου του, ο Αγαμέμνονας, σύμφωνα με τον Όμηρο, έδωσε 60 καράβια στους Αρκάδες).

Λόγω του εκτεταμένου κράτους και της ευρείας πολιτικής και στρατιωτικής επιρροής του ο Αγαμέμνων αποκαλείται σε πολλά σημεία της Ιλιάδας «ευρύ κρείων» (πχ. Α 102, Α 355, Α 411, Γ 178) – στη μετάφραση του Κώστα Δούκα «ευρυκράτης – με το επίθετο κρείων να είναι συνώνυμο του άρχων. Χαρακτήρας φύσει φιλόδοξος και μαγνητικός, ο Αγαμέμνων στοχεύει στη μεγάλη επέκταση στην Ανατολή και επιδιώκει με μεγάλη επιμονή την εκπόρθηση της Τροίας την οποία και κατάφερε μετά από αγώνες δέκα ετών. Ο Πλάτωνας σημειώνει στον Κρατύλο (395b) ότι η επιμονή του ήρωα στον στόχο της άλωσης της Τροίας φαίνεται από το όνομά του, διότι «αγαστός κατά την επιμονή ούτος ο ανήρ ενσημαίνει το όνομα Αγαμέμνων». Επίσης η παροιμιακή αρχαία φράση «αγαμεμνόνεια φρέατα» σήμαινε τα μεγάλα έργα κοινής ωφέλειας και αναφερόταν στον βασιλιά Αγαμέμνονα, ο οποίος λέγεται πως είχε κατασκευάσει πολλά φρέατα στην Αυλίδα και στη λοιπή Ελλάδα.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο κυβερνήτης του Τοξότη, ο Δίας (μακράν ο μεγαλύτερος πλανήτης ο οποίος και διαθέτει μία τεράστια μαγνητόσφαιρα), σχετίζεται αστρολογικά με την έννοια της επέκτασης και της διευρυμένης επιρροής. ενώ από τα αρχαία χρόνια είχε θεωρηθεί ως ο πλανήτης των βασιλιάδων. Οι δε αποσυμβολισμοί του περίφημου ζωδιακού του Glastonbury, όπως θα δούμε και παρακάτω, έχουν συσχετίσει τον Τοξότη με τον βασιλιά Αρθούρο, τον βασιλιά των Ιπποτών του Κάμελοτ, όπως αντίστοιχα τον σερ Λάνσελοτ, τον γενναιότερο των ιπποτών, με το ζώδιο του Λέοντα.

Στην Β ραψωδία (Β 483, 578-580) ο Όμηρος περιγράφει τον Αγαμέμνονα ντυμένο με εκτυφλωτικό χαλκό, διαπρεπή και όμοιο με τους θεούς, ενώ στην Γ ο Πρίαμος τον περιγράφει «πελώριο», με σεβάσμια όψη βασιλιά, «ωραίο και μέγα», ξεχωρίζοντας ανάμεσα στους Αχαιούς. Είναι «βασιλεύς αγαθός και κρατερός αιχμομάχος» συνδυάζοντας τη βασιλική σοφία με την πολεμική αρετή. Είναι «μέγας πάντων» (Α 78), «άναξ ανδρών» (Α 442, Τ 51, Τ 146) και «ποιμήν λαών» (Β 254, Δ 413) συγκεντρώνοντας την εξουσία ολόκληρου του στρατεύματος και όλων των βασιλιάδων των Αχαιών που «τον τιμούσαν σαν θεό» (Κ 33) όντας ο κάτοχος του βασιλικού σκήπτρου που είχε φτιάξει ο Ήφαιστος αρχικά για τον ίδιο τον Δία! (B 100-108).
Στην τέταρτη ραψωδία (230-415) ο Ατρείδης ξεδιπλώνει τις εμψυχωτικές και καθοδηγητικές του αρετές παρακινώντας τον κάθε ήρωα με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο και ανάλογα με το ήθος του καθενός, ενώ στην αρχή της Λ δείχνει και την πολεμική του αρετή, ηγούμενος των Αχαιών και αριστεύοντας στη μάχη. Η τεράστια επιρροή του στους Δαναούς φαίνεται καθαρά στο τέχνασμα της Β ραψωδίας (Β 110-141) όπου θέλοντας να ελέγξει το ηθικό του στρατεύματος εξαγγέλλει παραπλανητικό λόγο πείθοντάς τους να εγκαταλείψουν εσπευσμένα την Τροία. Φαίνεται επίσης να έχει μία ιδιαίτερη σχέση με το Θείο. Στην αρχή του έπους ο Όμηρος τονίζει πόσο τον αγαπάει ο Ζευς, ωστόσο οι συμβουλές που του στέλνει με τον θεό Όνειρο (Β 23-34) είναι παραπλανητικές, δίνοντάς του ψεύτικη υπόσχεση ότι θα αλώσει την Τροία την επόμενη κιόλας ημέρα! Ο Αγαμέμνων συγκαλεί βουλή των ενδόξων γερόντων στην οποία περιγράφει το θεόσταλτο όνειρο και ο σοφός Νέστορας αμέσως επιβεβαιώνει ότι ο διοτρεφής βασιλιάς είναι ο μόνος που θα μπορούσε να ισχυριστεί, χωρίς να ψεύδεται, πως η Θεότητα φανερώθηκε στον ύπνο του δίνοντάς του τέτοια υπόσχεση (Β 80). Στη δύσκολη, όμως, ώρα της Ι ραψωδίας (I 27) ο συντετριμμένος Αγαμέμνων κατανοεί ότι ο Ζευς τον πλάνεψε, λιποψυχεί και ετοιμάζεται να προτρέψει, πραγματικά αυτήν τη φορά, τους Αχαιούς να εγκαταλείψουν την Τροία προκαλώντας την οργή του πεισματάρη Διομήδη. Την ίδια προτροπή ετοιμάζεται να κάνει και στην αρχή της Ξ (83) όταν και δέχεται τη θυμωμένη κριτική του ανυποχώρητου Οδυσσέα.

Τα έργα του βασιλιά Αγαμέμνονα, είτε θετικά είτε αρνητικά, έχουν πάντα μεγάλο αντίκτυπο και σε κομβικά σημεία του έργου τον βλέπουμε να ενεργεί απερίσκεπτα. Το λάθος του στην Αυλίδα να τοξεύσει το ιερό ελάφι της Αρτέμιδος ήταν και ο λόγος που ακινητοποιήθηκε το στράτευμα, αναγκαζόμενος να εξιλεωθεί στη θεά με τον γνωστό σκληρό τρόπο (ο Όμηρος, πάντως, δεν διηγείται πουθενά την ανθρωποθυσία της Ιφιγένειας, αντιθέτως αναφέρει το όνομα της εν ζωή κόρης του Αγαμέμνονα «Ιφιάνασσας» (Ι 287) την οποία οι περισσότεροι μελετητές ταυτίζουν με την Ιφιγένεια).
Το μεγάλο κακό της Α ραψωδίας οφείλεται επίσης σε φταίξιμο του Ατρείδη. Ορθώς του καταλογίζεται από τον Κάλχα η ασέβεια προς τον ιερέα Χρύση (Α 26-32), ενώ στη συνέχεια, τυφλωμένος από τη θεά ¶τη (Τ 91) επιτίθεται με παιδαριώδη τρόπο στον Αχιλλέα προσβάλλοντάς τον και αρπάζοντάς του τη Βρησιίδα (Α 137). Ο Αχιλλέας ετοιμάζεται να του επιτεθεί, αλλά χάρη στη θεά Αθηνά, δηλαδή τη Φρόνηση, ανακτά την ψυχραιμία του και αρκείται να υβρίσει τον Αγαμέμνονα για την πλεονεξία, την υπεροψία και το πάθος του ποτού (Α 122, Α 205, Α 225). Αξίζει να σημειωθεί ότι η καταστροφική έριδα του Αγαμέμνονα με τον Αχιλλέα για χάρη της Βρισηίδας, οι ολέθριες συνέπειές της για τους Αχαιούς καθώς και η ζωδιακή αντιστοιχία των δύο ηρώων, φαίνεται να μεταφέρθηκαν σχεδόν αυτούσιες στον μεσαιωνικό κέλτικο μύθο του Κάμελοτ και των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης. Σύμφωνα με τον αποσυμβολισμό του ζωδιακού του Glastonbury από την Katherine Maltwood, ο βασιλιάς Αρθούρος αντιστοιχεί στο ζώδιο του Τοξότη, ενώ ο γενναιότερος των ιπποτών σερ Λάνσελοτ αντιστοιχεί στον Λέοντα. Οι δύο ήρωες ήρθαν σε μεγάλη ρήξη για χάρη της λαίδης Γκουίνεβιρ προκαλώντας την πτώση του βασιλείου και την αναζήτηση του ιερού Γκράαλ.

Από την ανάλυση του ομηρικού Αγαμέμνονα προκύπτει πως δεν είναι τυχαίο που ο μυθικός Κένταυρος, μισός άνθρωπος μισός άλογο, ήταν το αρχαίο σύμβολο του Τοξότη, του ζωδίου που αρχετυπικά συνδυάζει το φωτισμένο πνεύμα με το άλογο πάθος! Διότι από τη μία μυθολογείται ο κένταυρος Χείρων -το αρχέτυπο του ανώτερου τύπου Τοξότη- του παντογνώστη και φωτισμένου μέντορα των ηρώων, και από την άλλη οι άκρατοι Κένταυροι, η κατώτερη όψη του ζωδίου, οι οποίοι περιγράφονται να χάνουν κάθε μέτρο υπό την επήρεια της μέθης και να αρπάζουν οτιδήποτε επιθυμήσουν. Σύμφωνα δε με τον Ηράκλειτο τον Αλληγοριστή, οι δοκιμασίες που αντιμετώπισε ο Οδυσσέας στο ταξίδι του συμβολίζουν τους ανθρώπινους πειρασμούς και τις κακίες που πρέπει να υπερνικηθούν (Ομηρικά Προβλήματα, 70. 2). Οι γιγαντιαίες Σκύλλα και Χάρυβδη αποτέλεσαν τον ένατο σταθμό του ήρωα, αντιστοιχούν στο ζώδιο του Τοξότη και σύμφωνα με τον Ηράκλειτο αλλά και αρχαιότερους ερμηνευτές αλληγορούν η μεν πρώτη την ανθρώπινη αρπακτικότητα και απληστία, η δε Χάρυβδη την δαπανηρή ασωτία και την ακόρεστη μέθη, τα αρχετυπικά αμαρτήματα του ενάτου στη σειρά ζωδίου (70. 10-12).


Από τις παραπάνω λοιπόν αναλύσεις παρατηρείται πως οι τρεις επιδραστικότεροι ήρωες των Αχαιών αντιστοιχούν στα ζώδια της Φωτιάς. Οι Πυθαγόρειοι έλεγαν ότι «τα πυρώδη σώματα είναι τα πιο κινητικά και αυτά που γεννούν όλα τ’ άλλα», ενώ κατά τον Πλάτωνα υπάρχουν διαφορετικά είδη πυρός (Τίμαιος, 58c). Σύμφωνα με την αστρολογική παράδοση τα πύρινα ζώδια είναι τριών ειδών: το ευμετάβλητο (Τοξότης), το παρορμητικό (Κριός) και το σταθερό (Λέων). Στην περίπτωση της Ιλιάδας, ο ευμετάβλητος Αγαμέμνων, σύμβολο μεγάλου οράματος και επεκτατικότητας, ήταν αυτός που ένωσε και κατηύθυνε τους Αχαιούς προς την Τροία, αλλά και αυτός που τους δίχασε με τις ενέργειές του, αρχετυπικό σύμβολο ζεύξης και διαίρεσης, βασιλικής αρετής και ύβρεως. Ο Οδυσσέας, σύμβολο στρατηγικής σκέψης και επιδραστικής παρέμβασης, αντιστοιχεί στην παρορμητική ιδιότητα της φωτιάς, ενώ ο Αχιλλέας συμβολίζει το σταθερά εστιασμένο και τέλεια εκδηλωμένο πυρ που ανάγεται σε πανίσχυρη ηλιακή δύναμη, εξίσου ζωογόνα και καταστρεπτική!

[Κώστας]

ΑΗΡ

Συνεχίζουμε το παρόν θέμα με το στοιχείο του Αέρα και την παρουσίαση των εκπροσώπων των αστρολογικών Διδύμων της Ιλιάδας, η οποία μας δίνει και την ευκαιρία να αναφέρουμε μία σειρά από άγνωστες πληροφορίες γύρω από την ευρύτερη αλληγορική αστρολογία των αρχαίων Μύθων.

[Κώστας]

«Αμφότεροι οι Αίαντες εκέλευαν επί των πύργων παντού πηγαινοερχόμενοι, το μένος παροτρύνοντας των Αχαιών. ¶λλον με μειλίχια, άλλον με σκληρά έπη φιλονικούσαν, όποιον μακριά της μάχης έβλεπαν: “Φίλοι, όποιος από τους Αργείους έξοχος κι όποιος μέτριος κι όποιος χειρότερος, αφού ουδέποτε πάντες όμοιοι άνδρες στον πόλεμο, τώρα υπάρχει έργο για όλους. Κι εσείς οι ίδιοι τούτο να γνωρίζετε, κανείς πίσω μη στραφεί προς τις νήες προτροπές ακούγοντας, αλλά πρόσσω να τραβάτε και αλλήλους να παρακινείτε, μήπως και δώσει ο Ολύμπιος Ζευς ο αστραπηβόλος στη μάχη ν’ απωθήσουμε τους εχθρούς προς το άστυ”».

Ιλιάς, Μ 265-276

[Κώστας]

Επειδή η επιλογή δύο ηρώων ίσως να ξενίσει τον αναγνώστη να σημειώσουμε ότι ο γνωστότερος μύθος που αφορά το ζώδιο των Διδύμων είναι εκείνος των Διόσκουρων, το όνομα των οποίων μάλιστα δόθηκε στους δύο φωτεινότερους αστέρες του αστερισμού των Διδύμων. Οι δίδυμοι αδελφοί Κάστορας και Πολυδεύκης συμβολίζουν, μεταξύ άλλων, το θνητό και το αθάνατο μέρος της ψυχής. Παραδίδεται όμως ότι μετά τον θάνατο του Κάστορα ο Πολυδεύκης ζήτησε από τον πατέρα του, τον Δία, να μοιραστεί την αθανασία με τον αγαπημένο του αδελφό, κάτι που εκείνος δέχτηκε, ορίζοντας τη μία ημέρα ο ένας να είναι στον Κάτω Κόσμο και ο άλλος στον Όλυμπο και την άλλη αντίστροφα!

Ωστόσο οι Διόσκουροι ανήκουν σε ηρωϊκό κύκλο προγενέστερο των Τρωικών, τον κύκλο των «ηλιακών ηρώων», όπως ο Θησεάς που αντιστοιχεί στο ζώδιο του Ταύρου, ο Ηρακλής, ο οποίος αντιστοιχεί στον Λέοντα (αν και σύμφωνα με αρκετούς ερευνητές αντιστοιχεί στον Τοξότη), ο μουσικός και μυσταγωγός Ορφέας, ο οποίος αντιστοιχεί στον Ζυγό, καθώς και ο μεγάλος δάσκαλος όλων των ηρώων Κένταυρος Χείρων που φαίνεται να αντιστοιχεί στον Τοξότη.
Ο όρος «ηλιακοί ήρωες» σημαίνει ότι οι μεγάλοι αυτοί ήρωες του αρχαίου Μύθου αλληγορούν την ανώτερη, ηλιακή φύση κάθε ζωδίου. Ο Ηρακλής περιγράφεται ως ο πρώτος «εκπολιτιστής» του κόσμου, ο «βασιλιάς της ζούγκλας» που κυριάρχησε πάνω στα αγριότερα θηρία και τις αλογότερες δυνάμεις της φύσης! Αντιστοιχεί στο ζώδιο του Λέοντα γι’αυτό και στον πρώτο του άθλο σκοτώνει το λιοντάρι της Νεμέας -που συμβολίζει την κατώτερη, ζωώδη φύση του ζωδίου- ενδυόμενος την περίφημη λεοντή. Παρόμοια, ο ήρωας Θησέας αντιστοιχεί στον Ταύρο γι’αυτό και στον σημαντικότερο άθλο του μυθολογείται ότι σκότωσε τον Μινώταυρο, νικώντας δηλαδή τη ζωώδη και άλογη φύση του Ταύρου.



Οι αντίστοιχοι ήρωες της Ιλιάδας που συμβολίζουν τους αστρολογικούς Διδύμους είναι οι αχώριστοι Αίαντες. Οι αεικίνητοι (Μ 266) και ακμαίοι (Δ 280) ήρωες, γνωστοί ως ο μεγάλος Αίας ο Τελαμώνιος και ο μικρός Αίας ο Οιλεύς ή Λοκρός, αντιστοιχούν στο διπλό και ευμετάβλητο ζώδιο των Διδύμων, το οποίο από τα αρχαία χρόνια περιγράφεται να φέρει αρχετυπικά μία "διπλή" φύση. Μερικά από τα γενικά χαρακτηριστικά του εν λόγω ζωδίου είναι η ευμεταβλησία, η πολλαπλότητα και ο συνδυασμός ετερόκλητων στοιχείων, η αεικινησία, η ομιλητικότητα, η περιέργεια, η έφεση στην μάθηση αλλά και στην μυθοπλασία, η προσαρμοστικότητα και άμεση ανταποκριτικότητα, η ευκολία στην αφομοίωση και στη διαβίβαση πληροφοριών και γνώσεων, η «διασπασμένη» αντίληψη, ο σκεπτικισμός και η αντιδραστικότητα.

Οι συνονόματοι πολεμιστές της Ιλιάδας είναι αχώριστοι και πορεύονται μαζί στη μάχη και στα συμβούλια (Δ 273, Ν 701-708). Αποτελούν ιδιόμορφο δίδυμο, αφού ο πρώτος είναι πανύψηλος και με ευρείς ώμους (Γ 227) – στην ιατρική αστρολογία οι ώμοι και τα χέρια αντιστοιχούν στους Διδύμους (εξου και ο χειροδύναμος ¶τλας, ο του οποίου η επικοινωνία με τον Ηρακλή ορθότατα έχει συσχετιστεί με το ζώδιο των Διδύμων, καθώς και οι χειροδύναμοι Κύκλωπες, στους οποίους θα αναφερθούμε παρακάτω)– ενώ ο δεύτερος, ο Αίας Λοκρός, είναι μικροκαμωμένος (Β 529). Επίσης οι δύο ήρωες διαφέρουν ηθικά αφού ο Τελαμώνιος είναι πρότυπο αρετής, ενώ ο Οιλεύς είναι κακόβουλος. Ο πελώριος Τελαμώνιος είναι «μέγας άριστος των ανδρών μετά τον Αχιλλέα», διαθέτει υπερφυσική χειροδύναμη με την οποία χειρίζεται την περίφημη πελώρια ασπίδα του και αποτελεί πρότυπο φιλοτιμίας, εμψύχωσης και ανδρείας, διότι όποτε του ζητείται βοήθεια στη μάχη σπεύδει τάχιστα να την προσφέρει (Λ 465-497, Ρ 114-139). Στη ραψωδία Η οι Τρώες τρομοκρατούνται όταν τον αντικρίζουν να ξεπροβάλλει «μειδιώντας στο βλοσυρό του πρόσωπο» (έξοχη περιγραφή της αντίφασης στη φυσιογνωμία του Αίαντα) και πανέτοιμος να αντιμετωπίσει τον Έκτορα, ενώ στην Ο ο ήρωας αριστεύει την ώρα που οι Τρώες κοντεύουν να πυρπολήσουν τα καράβια των Αχαιών. Όλοι οι μεγάλοι ηγέτες των Αχαιών είναι τραυματισμένοι και απέχουν από τον πόλεμο, ενώ ο Αχιλλέας συνεχίζει τη μήνη κατά του Αγαμέμνονα. Ο Αίας είναι η τελευταία ελπίδα, το τελευταίο προπύργιο αντίστασης των απελπισμένων Αχαιών. Πελώριος και ακλόνητος ο αγαθός γίγαντας αποκρούει με υπερβάλλοντα ζήλο τις κατά κύματα επιθέσεις του Έκτορα και των Τρώων, τρέχοντας πάνω-κάτω από καράβι σε καράβι (Ο 685) αποδιώχνοντας τους εχθρούς και εκφωνώντας συγκλονιστικούς λόγους εμψύχωσης προς τους συμπολεμιστές (Ο 502, Ο 733). Πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζει και στη μετέπειτα φοβερή μάχη γύρω από τον νεκρό Πάτροκλο, όπου «αδιάκοπα τρέχει προς πάντες πολλά κελεύων» (Ρ 356) καθοδηγώντας τους συμπολεμιστές για το πώς να μάχονται γύρω απ’ αυτόν και καταφέρνοντας να διασώσει το νεκρό σώμα από τους μαινόμενους Τρώες.

Το τέλος του μεγάλου Αίαντα ήταν τραγικό και οφείλεται στη γνωστή αδικία που υπέστη. Μετά τον θάνατο του Αχιλλέα δύο ήρωες διεκδίκησαν τα θεϊκά όπλα του νεκρού, οι Αίας και Οδυσσέας. Ο Αίας άξιζε περισσότερο την τιμή διότι ήταν ο ηρωικότερος μαχητής του πολέμου μετά τον Αχιλλέα, αλλά και επειδή χάρη κυρίως σε εκείνον διασώθηκε το νεκρό σώμα εκείνου. Η θεά Αθηνά όμως παρενέβη μυστικά στην ψηφοφορία για χάρη του ευνοούμενού της αλλά και για να εκδικηθεί τον περήφανο Αίαντα επειδή της είχε αρνηθεί τη βοήθειά της στο πεδίο της μάχης. Στη συνέχεια ο Τελαμώνιος έχασε τα λογικά του και προέβη σε ανόσια έργα. Μόλις συνήλθε αυτοκτόνησε από αιδώ μπήγοντας το σπαθί του στην αριστερή μασχάλη, το μοναδικό τρωτό του σημείο.

Ο μικρός Αίας, υιός του Οιλέα, περιγράφεται σπουδαίος πολεμιστής με κορυφαία αρετή την ταχύτητα στα πόδια. Επρόκειτο για χαρακτήρα βίαιο, αθυρόστομο και υβριστή (Ψ 483). Αποκορύφωμα της ανομίας και της ασέβειάς του ήταν αρχικά ο βιασμός της όμορφης Κασσάνδρας μέσα στο ιερό της Αθηνάς όπου είχε καταφύγει ζητώντας άσυλο, και στη συνέχεια οι ύβρεις προς τους θεούς, κατά την επιστροφή του από την Τροία, ότι γλίτωσε από την τρικυμία παρά τη θέλησή τους (δ 500), οι οποίες τελικά του κόστισαν τη ζωή.

Πέρα από τις μεγάλες διαφορές των ομωνύμων ηρώων, το κοινό στοιχείο του χαρακτήρα τους είναι ότι τους έλειπε η φρόνηση, η θεά Αθηνά, στης οποίας τη δυσμένεια υπέπεσαν. Μοιράζονται επίσης το κοινό της οξείας αντίληψης αφού νοούν και ερμηνεύουν ευκολότερα από τους υπόλοιπους ήρωες τα σημάδια της θεϊκής παρουσίας και βούλησης του Ποσειδώνα, του Δία και της Αθηνάς (Ρ 629, Ν 66, Π 120, Ψ 782). Ωστόσο είναι υπερβολικά πεπεισμένοι στις δικές τους δυνάμεις και στο δικό τους νου, αρνούμενοι τη βοήθεια των θεών, διότι πιστεύουν ότι χάρη σ’ αυτούς μπορούν να νικούν ακόμα και οι χειρότεροι άνδρες.

Αμφότεροι οι Αίαντες έχουν το στοιχείο της υπερβολής φέροντας ιδιοσυγκρασία ή του ύψους ή του βάθους. Αποτελούν άκρως ενδιαφέρον και αταίριαστο ταίρι, παραπέμποντας στο πυθαγόρειο δίπολο της περισσότητας και έλλειψης: ο Τελαμώνιος είναι πελώριος σε μέγεθος, ο Οιλεύς μικροκαμωμένος – υπαινιγμός μάλλον του Ομήρου ότι όσοι γεννιούνται υπό το ζώδιο των Διδύμων συνήθως είναι είτε ψηλοί και γεροδεμένοι είτε κοντοί και νευρώδεις – ο στρατός του ενός είναι βαριά οπλισμένος, ενώ του άλλου δεν έχει σχεδόν καθόλου πανοπλίες και πολεμά από μακριά με τόξα (Ν 713) o πρώτος είναι ιδιαίτερα επικοινωνιακός κατά τη διάρκεια της μάχης, ενώ ο δεύτερος μιλάει ελάχιστα. Συμβολίζουν το πολύ και το λίγο, το διαστελλόμενο και συστελλόμενο, αυτό που υπερβαίνει το μέσον και αυτό που του υπολείπεται. Παραπέμπουν στη θεωρία του Πλάτωνα περί του άπειρου στοιχείου του «μεγάλου και του μικρού», των ασύμμετρων μεγεθών της Φύσης, της απροσδιόριστης Δυάδας που είτε θα υπερβαίνει το Μέτρο είτε θα του υπολείπεται. Η τραγωδία άλλωστε του πελώριου Αίαντα συνοψίζεται στην πληθωρική του φύση γι’ αυτό και ο Σοφοκλής στον Αίαντα επαινεί τον «θούριο» ήρωα, καταδικάζει την αδικία στο πρόσωπό του, αλλά ταυτόχρονα περιγράφει με τα λόγια του Κάλχα την «περισσότητα», την υπερβολική δύναμη και περηφάνια ως την αιαντική ύβρι.

Ο Αίας Τελαμώνιος περιγράφεται από τον Όμηρο θεϊκός στην καταγωγή, άτρωτος στον πόλεμο και άριστος στο ήθος, ενώ ο Οιλεύς τρωτός και γεμάτος πάθη. Το παραπάνω δίπολο παραπέμπει στο αθάνατο και στο θνητό μέρος της ψυχής που συμβολίζουν οι θρυλικοί Διόσκουροι, Πολυδεύκης και Κάστωρ, αιώνιο σύμβολο του αστερισμού των Διδύμων. Οι αχώριστοι αδελφοί κάποια στιγμή χωρίστηκαν όταν ο ένας κατέβηκε στον ¶δη και ο άλλος ανέβηκε στον Ουρανό. Ο λαμπρός Πολυδεύκης, ήρωας ηλιακός και αθάνατος, σχετίζεται με το φως και το μακροκοσμικό στοιχείο του ουρανού, ενώ ο σεληνιακός ήρωας και θνητός Κάστωρ με το σκότος και το μικροκοσμικό στοιχείο της φύσης, γι’ αυτό και ο μύθος τον παρουσιάζει να βλέπει βαθιά μέσα στη γη και στο σκοτάδι της νύχτας. Το αρχέτυπο των Διδύμων όμως δεν εμπεριέχεται μονάχα στους μύθους περί των αγαπημένων αδελφών, αλλά και σε εκείνους των μισούμενων αδελφών όπως για παράδειγμα οι αντίμαχοι αδελφοί του Θηβαϊκού κύκλου, ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης, οι οποίοι αρχικά μοίρασαν την εξουσία του εκθρονισθέντος πατέρα τους Οιδίποδα στα δυο, συμφωνώντας να κυβερνούν από έναν χρόνο ο καθένας. Ο Αισχύλος στους Επτά επί Θήβας περιγράφει τη φοβερή σύγκρουση των δύο στρατών που κατέληξε στον αλληλοσκοτωμό των δύο αδελφών, παρουσιάζοντας το μεν Ετεοκλή και τους υπόλοιπους έξι υπερασπιστές των πυλών της Θήβας ως υποδείγματα αρετής (παρ’ όλο βέβαια που η αρχική ύβρις ήταν του Ετεοκλή, αρνούμενος να παραδώσει την εξουσία στον αδελφό του), τον δε Πολυνείκη – το όνομα του οποίου ετυμολογεί από τον «υπερβολικά φιλόνεικο» – και τους στρατηγούς του ως άλογες δυνάμεις του κακού.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως και το εκπληκτικό δίδυμο Πολυφήμου-Οδυσσέα. Η χώρα των ανόμων Κυκλώπων με τη φοβερή χειροδύναμη ήταν ο τρίτος σταθμός του Οδυσσέα και συσχετίστηκε ορθώς από τον συγγραφέα Πλάνα με το ζώδιο των Διδύμων. Στην τρίτη περιπέτεια του ήρωα κυριαρχεί το ερμητικό (δυαδικό) στοιχείο των αντιθέτων όπως στην εναλλαγή ημέρας-νύχτας και τύχης-ατυχίας, τα δύο νησάκια απέναντι το ένα από το άλλο, τον χωρισμό των συντρόφων σε δύο ομάδες, την τυχαία αρπαγή συντρόφων του Οδυσσέα από τον Κύκλωπα σε δυάδες, την εναλλαγή σωστών και λάθος ενεργειών από τον Οδυσσέα, την κλήρωση για το ποιοι θα επιτεθούν στον Κύκλωπα και πολλά άλλα, καθώς και στην «μονομαχία» του ήρωα με τον Πολύφημο που βασίζεται στην επικοινωνία και στο ποιος θα ξεγελάσει ποιον (ακριβώς όπως ο «διδυμικός» άθλος του Ηρακλή, όπου ο ήρωας πληρώνει τον ¶τλαντα με το ίδιο νόμισμα, ξεγελώντας τον δηλαδή με δόλο στα λόγια και την επικοινωνία). Ο κορυφαίος όμως συμβολισμός αφορά το διδυμικό δίπολο του μεγάλου και του μικρού: από τη μία ο πελώριος Κύκλωπας, σύμβολο υπερβολικής δύναμης και αλαζονείας – το όνομα Πολύφημος εννοεί τον τρανό και πολυφημισμένο – και από την άλλη ο μικροκαμωμένος Οδυσσέας που σε αντιδιαστολή «μικραίνει» τον εαυτό του και συστήνεται ως ο Κανένας, αποκρύβοντας το ποιος πραγματικά είναι ώστε να υποτιμηθεί από τον αντίπαλο και να τον ξεγελάσει με πονηριά!

[Κώστας]

Κλείνοντας, και με αφορμή τα περί της προαναφερθείσας αιαντικής ύβρεως, αξίζει να αναφερθούν κάποια πράγματα στα πλαίσια της παρουσίασης της σκιώδους πλευράς κάθε ζωδιακού αρχετύπου. Να θυμίσω πάντως εδώ ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση οι παρούσες αναλύσεις να συγχέονται με το ηλιακό ζώδιο ή το ζώδιο του ωροσκόπου κάθε ανθρώπου. Το θέμα μας εδώ είναι τα ζωδιακά αρχέτυπα και όχι το ατομικό ωροσκόπιο του καθενός, το οποίο συντίθεται άλλωστε από ένα πλήθος ζωδιακών, πλανητικών και λοιπών θέσεων και όψεων.

Η λογική εξέταση και ο υπέρμετρος σκεπτικισμός αποτελούν λοιπόν δύο εκ των αρχετυπικών χαρακτηριστικών των αστρολογικών Διδύμων. Επίσης η απιστία προς το Θείο σχετίζεται αρχετυπικά από την αρχαία αλληγορική αστρολογία με το εν λόγω ζώδιο, ενώ η έννοια της πίστης σχετίζεται με το αντίθετο ζώδιο του Τοξότη.

Δύο από τα σημαντικότερα -αν και εντελώς άγνωστα- στοιχεία περί της αρχετυπικής και αλληγορικής «απιστίας» των Διδύμων είναι τα εξής: στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (11:16, 20:24, 21:2) ο ενθουσιώδης αλλά και σκεπτικιστής μαθητής Θωμάς ονομάζεται «Δίδυμος», φανερό σημάδι ότι αντιστοιχεί στο ομώνυμο ζώδιο – και όχι στον Σκορπιό, όπως εικάζεται λανθασμένα από κάποιους μελετητές (η θεωρία ότι ο Θωμάς ήταν δίδυμος αδελφός του Ιησού, ή ότι τέλος πάντων αποκαλούνταν έτσι διότι είχε δίδυμο αδελφό δεν εξηγεί για ποιόν λόγο η λέξη «Δίδυμος» γράφτηκε με κεφαλαίο Δ και όχι μικρό δ).
Όταν ο αναστηθείς Ιησούς εμφανίστηκε στους μαθητές ο Θωμάς απουσίαζε. Όταν αργότερα οι υπόλοιποι του περιέγραψαν τι συνέβη εκείνος αρνήθηκε να πιστέψει στην ανάσταση του δασκάλου ζητώντας απτές αποδείξεις (20:24-29). Τελικά ο Ιησούς εμφανίστηκε και δεύτερη φορά στους μαθητές προκειμένου να αγγίξει ο Θωμάς τις πληγές του και να πιστέψει, λέγοντάς του χαρακτηριστικά «μακάριοι όσοι πιστεύουν χωρίς να χρειάζεται να δουν».

Ο Νίκος Καζαντζάκης, ο οποίος κατείχε μεταξύ άλλων πλήθος γνώσεων εσωτερικού χαρακτήρα, φαίνεται να γνώριζε την παραπάνω αστρολογική αλληγορία γι’ αυτό και στον αριστουργηματικό «Τελευταίο Πειρασμό» προσδίδει στον μαθητή Θωμά «διδυμικά» στοιχεία: έχει έξυπνο, «δίβουλο» μυαλό, είναι έμπορος στο επάγγελμα, είναι ο κήρυκας της ομάδας του Ιησού αλλά και αμφισβητίας των διδασκαλιών του. Επίσης στο απόκρυφο Ευαγγέλιο του Θωμά, ένα από τα πολλά Ευαγγέλια που λογοκρίθηκαν και απορρίφθηκαν για ευνόητους λόγους από την Εκκλησία, περιγράφεται η παιδική ζωή του Ιησού, η οξύτατη διάνοια που είχε αναπτύξει από μικρός, τα κατορθώματα και οι μαγικές του δυνάμεις, καθώς και η πλήρης έλλειψη ηθικής συναίσθησης στη συμπεριφορά και στον λόγο του, εκφράζοντας έτσι το αρχέτυπο του κυβερνήτη των Διδύμων Ερμή.


Το δεύτερο και εξίσου σημαντικό στοιχείο είναι το εξής: ο Bill Darlison στο εκπληκτικό βιβλίο «The Gospel and the Zodiac» τόνισε πολύ σωστά ότι τα Ευαγγέλια δεν πρέπει να ειδωθούν σαν αναμφισβήτητες ιστορικές αλήθεις αλλά σαν σοφές αλληγορίες, αλληγορίες πρωτίστως αστρολογικές, ακολουθώντας την μυστική παράδοση των προγενέστερων μυθολογικών παραδόσεων, και κυρίως της ελληνικής παράδοσης. Ο Darlison φανέρωσε τον αστρολογικό κώδικα του Ευαγγελίου του Μάρκου και ορθώς αντιστοίχησε το χωρίο της επίσκεψης του Ιησού στη Ναζαρέτ με το ζώδιο των Διδύμων. Στο κομμάτι επίσης περί Διδύμων, πριν την επίσκεψη στη Ναζαρέτ, ο Ιησούς τελεί ένα «διπλό» θαύμα, αν και το δεύτερο έγινε άθελά του, όταν μία γυναίκα από το πλήθος τον άγγιξε για να θεραπευτεί και έφυγε τρέχοντας, με τον ίδιο να χάνει έτσι ένα μέρος της δύναμής του. Στη συνέχεια δε, ο Ιησούς νίκησε έναν δαίμονα με το όνομα «Λεγεών», ο οποίος αιτιολογώντας το όνομά του απαντά ότι «λέγομαι έτσι γιατί είμαστε πολλοί»!

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο πάντως του Ευαγγελικού κομματιού των Διδύμων είναι πως όταν ο Ιησούς επέστρεψε στην γενέτειρα πόλη του, τη Ναζαρέτ, και αφού η φήμη του ως μεγάλου θεραπευτή είχε ήδη εξαπλωθεί, αντιμετώπισε την παροιμιώδη απιστία των συμπατριωτών του, των Ναζαρηνών, εκεί όπου είπε και το περίφημο «ουδείς προφήτης στον τόπο του», κατανοώντας ότι οι μόνοι που δεν θα αναγνώριζαν ποτέ την αξία του ήταν οι ίδιοι οι συμπατριώτες και "γείτονές" του, για ευνόητους λόγους! Η απιστία και άρνηση μάλιστα των Ναζαρηνών ήταν τέτοια που ακόμα και ο Ιησούς δεν μπόρεσε να κάνει εκεί παρά ελάχιστες θεραπείες!! Ο Ματθαίος μάλιστα λέει ότι ο Ιησούς εκεί δεν μπόρεσε να κάνει εκεί κανένα απολύτως θαύμα, και ότι απορούσε μάλιστα και ο ίδιος με την απιστία των Ναζαρηνών!

Σε αυτό το εκπληκτικό χωρίο συνοψίζεται κατ'εμέ η σπουδαία διδασκαλία των Γραφών περί Πίστης. Διότι ο Ιησούς των Ευαγγελίων πριν προβεί σε μία «θαυματουργή» θεραπεία παραδίδεται ότι κοίταζε βαθιά στην ψυχή κάθε ανθρώπου για να δει εάν εκείνος διέθετε την απαιτούμενη πίστη να σωθεί. Εάν έβλεπε ότι υπήρχε η απαιτούμενη πίστη τότε μπορούσε να συντονιστεί με τον συνάνθρωπο λειτουργώντας ως ενδιάμεσος στο πρόβλημά του, εάν όμως δεν υπήρχε η απαραίτητη πίστη τότε ακόμα και ο ίδιος ήταν ανήμπορος να τον θεραπεύσει. Γι’αυτό άλλωστε και διαβεβαίωνε τους θεραπευθέντες ανθρώπους ότι «δεν σε έσωσα εγώ αλλά η πίστη σου»!!

[Κώστας]

ΖΥΓΟΣ

Συνεχίζουμε την αναλυτική συσχέτιση των ηρώων της Ιλιάδας με τα 12 ζώδια. Σειρά έχει το παρορμητικό ζώδιο του Αέρα, ο Ζυγός.

[Κώστας]

«Κι ανάμεσά τους ο Νέστωρ, ο γλυκομίλητος ορθώθηκε, ο λιγύφωνος των Πυλίων αγορητής, που από τη γλώσσα μελόγλυκη έρεε αυδή...αυτός καλόφρων για κείνους αγόρευσε και είπε».

Ιλιάς, Α 247-252

[Κώστας]

Γενικά χαρακτηριστικά του Ζυγού είναι η φιλειρηνική διάθεση και διπλωματία, η αγάπη για το δίκαιο, η ψυχραιμία και η αντικειμενική κρίση, η ευγένεια στους τρόπους και η φιλαρέσκεια, η χάρη στον λόγο και η πειθώ, η ανασφάλεια, η αναποφασιστικότητα και η ατολμία.

Μεταξύ των μεγάλων πρωταγωνιστών της Ιλιάδας ο ήρωας που αντιστοιχεί στο ζώδιο του Ζυγού είναι ο γηραιός Νέστορας, ο περίφημος σύμβουλος και ειρηνοποιός των Αχαιών ηγεμόνων. Συχνά επαινείται από τον Αγαμέμνονα και χαίρει μεγάλου σεβασμού από όλους τους βασιλιάδες λόγω της μεγάλης του εμπειρίας και πειθούς, ενώ ο Όμηρος τον εξαίρει για το κάλλος του λόγου και τη ρητορική δεινότητα λέγοντας ότι «από τη γλώσσα του έρεε μελόγλυκη αυδή».

Για πολλοστή φορά ο ποιητής περιγράφει εδώ τα αρχετυπικά εξωτερικά χαρακτηριστικά κάθε ζωδίου τα οποία θα μπορούσαν κάλλιστα να επαληθευτούν μέσω μίας προσεκτικά μελετημένης – αν και πολύ δύσκολης στην εφαρμογή – στατιστικής παρατήρησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά οι αστρολόγοι της Αναγέννησης, όπως ο Lucilio Vanini, μελέτησαν και έγραψαν περί της φυσιογνωμίας και των εξωτερικών χαρακτηριστικών των ανθρώπων ανάλογα με τα ζώδια και τις πλανητικές θέσεις των ωροσκοπίων τους. Εξ αιτίας των ρηξικέλευθων θεολογικών και φιλοσοφικών του απόψεων ο ευρυμαθής διανοούμενος Vanini βρήκε μαρτυρικό θάνατο από την Ιερά Εξέταση προς τον οποίο και πορεύθηκε με μεγάλη γενναιότητα.

Οι βασικότερες εξωτερικές περιγραφές που υποδεικνύουν την αστρο-φυσιογνωμική της Ιλιάδας είναι οι εξής: o ξανθομάλλης και λαμπερός στην όψη Αχιλλέας-Λέων, η αγριωπή όψη του Οδυσσέα-Κριού που μοιάζει με «πυκνόμαλλο κριάρι», οι φωτεινοί οφθαλμοί του Μενελάου-Αιγόκερω, η νεανική και ωραία όψη του Αντιλόχου-Υδροχόου, το μεγάλο, επιβλητικό παράστημα του Αγαμέμνονα-Τοξότη, η χειροδύναμη και οι ευρείς ώμοι του μεγάλου Αίαντα-Διδύμου, η ταχύτητα του μικρού Αίαντα-Διδύμου, η βροντερή φωνή τόσο του Διομήδη-Ταύρου όσο και του Μενελάου-Αιγόκερω, το λαμπερό βλέμμα κάτω από τα βλοσυρά φρύδια του Έκτορα-Σκορπιού και φυσικά η εύηχη φωνή του Νέστορα-Ζυγού.

Πρόκειται για αρχαία παρατήρηση ότι το ζώδιο του Ζυγού διαθέτει το ευγενέστερο φωνητικό μέταλλο γι’ αυτό και ο θρυλικότερος ηλιακός ήρωας του Ζυγού ήταν ο εκπολιτιστής μουσικός και μυσταγωγός Ορφέας. Ο Oρφέας ήταν ο μόνος εκ των μεγάλων ηρώων που δεν μετείχε σε πολέμους λόγω της μειλίχιας και φιλειρηνικής ιδιοσυγκρασίας του (ο πλανήτης ¶ρης βρίσκεται σε αδυναμία στο Ζυγό, ζώδιο που γενικώς αποστρέφεται «πολέμους» και εντάσεις). Ο μυθικός ήρωας φημιζόταν για το τραγούδι και τη μουσική της λύρας του με τα οποία ηρεμούσε ακόμα και τα αγριότερα θηρία, οι δε Αργοναύτες τον κάλεσαν στο μεγάλο τους ταξίδι για να επιλύει τις μεταξύ τους έριδες με το τραγούδι του! Μετά τον θάνατο της αγαπημένης του Ευρυδίκης ο Ορφέας κατέβηκε στον Κάτω Κόσμο για να πείσει τον θεό Πλούτωνα να την αφήσει να επιστρέψει στη Γη. Με τη μουσική και το τραγούδι του γοήτευσε τον θεό του Κάτω Κόσμου που του επέτρεψε να φύγει μαζί με την Ευρυδίκη, με την προϋπόθεση όμως καθώς ανεβαίνουν προς τον πάνω κόσμο να μην γυρίσει πίσω να την κοιτάξει. Ο Ορφέας όμως δεν άντεξε στη δοκιμασία και λίγο πριν φτάσει στο τέλος του δρόμου έστρεψε από ανασφάλεια το βλέμμα του για να βεβαιωθεί ότι η Ευρυδίκη όντως τον ακολουθεί.

Παρόμοια και ο ήρωας Νέστορας δεν μετέχει ενεργά στις μάχες με τους Τρώες, λόγω βέβαια του προχωρημένου της ηλικίας του. Ο Φιλόστρατος σημειώνει για εκείνον στον «Ηρωϊκό» ότι «από μικρός είχε γίνει κάτοχος της τέχνης της δημαγωγίας, όχι όμως αυτής που κολακεύει αλλά αυτής που συνετίζει. Ό,τι έκανε το έκανε με χάρη και χρησιμοποιούσε όμορφα λόγια, γι’ αυτό ακόμα και οι επιπλήξεις του δεν θεωρούνταν αγροίκες και ενοχλητικές». Στη διάρκεια του μεγάλου καυγά Αγαμέμνονα-Αχιλλέα ο Νέστορας αμέσως σπεύδει να ηρεμήσει τα πνεύματα και να εξισορροπήσει την κατάσταση (ο Ζυγός βρίσκεται στο μεσοδιάστημα μεταξύ Λέοντα και Τοξότη). Με ψυχραιμία ζυγίζει την κρίση και επιστρατεύει τη ρητορική του δεινότητα και διπλωματία, εκθειάζοντας αρχικά τους δύο ήρωες και στη συνέχεια επικρίνοντας και συμβουλεύοντας τον καθένα ξεχωριστά. Εδώ περιγράφεται με έξοχο τρόπο το αρχετυπικότερο χαρακτηριστικό του ήρωα Ζυγού, η αίσθηση του δικαίου, αντικειμενικότητα αλλά και διπλωματία, διότι αν και νοεί την προσβολή του Αγαμέμνονα αποφεύγει να ταχθεί με το μέρος του Αχιλλέα, λόγω της ιεραρχικής θέσης του πρώτου αλλά και για να μην επιδεινώσει την κατάσταση.

Λίγο καιρό αργότερα, όταν τέθηκε το ερώτημα ποιος δικαιούται να πάρει τα θεϊκά όπλα του νεκρού Αχιλλέα, ο Οδυσσέας ή ο Αίας, ο Νέστορας πρότεινε τη μοναδική αμερόληπτη λύση: να ερωτηθούν οι Τρώες αιχμάλωτοι ποιος αξίζει περισσότερο τα όπλα, αφενός διότι δεν είχαν συναισθηματικούς δεσμούς με κανέναν από τους υποψηφίους και αφετέρου επειδή γνώριζαν καλύτερα από τον καθέναν ποιος τους έβλαψε περισσότερο στη μάχη!

Στη Β ραψωδία ο Νέστορας συμβουλεύει τον Αγαμέμνονα να αλλάξει στρατηγική «ξεδιακρίνοντας (τους άνδρες) κατά φυλή και κατά φρατρία, ώστε αρωγή να δίνει η φρατρία στη φρατρία και η φυλή στη φυλή», ώστε να επέλθει τάξη και αρμονία στο στράτευμα. Με αυτόν τον τρόπο λέει στον Αγαμέμνονα ότι θα καταλάβει εάν από θέλημα θεού δεν θα καταφέρει να πάρει την Τροία ή από τη δειλία των ανδρών και την άγνοια του πολέμου. Επίσης με αυτήν τη συμβουλή θα ενέτεινε το αγωνιστικό ένστικτο των Αχαιών κάνοντάς τους να πολεμήσουν γενναιότερα, διότι κάθε φυλή θα επιθυμούσε την ατομική διάκριση αλλά και θα φοβόταν μήπως φανεί ότι υστερεί σε θάρρος. Οι διορατικές συμβουλές του φαίνονται επίσης και στην Η ραψωδία όπου αρχικά προτρέπει τους Αχαιούς να περισυλλέξουν και να καύσουν τους νεκρούς, ώστε τα οστά τους να αποσταλούν στην πατρίδα του καθενός μετά τον πόλεμο και στη συνέχεια τους πείθει να επιχωματώσουν τύμβο δίπλα στον οποίον να χτίσουν ψηλούς πύργους για την ασφάλεια των καραβιών και των ιδίων από πιθανή αντεπίθεση των Τρώων. Στη Ι ραψωδία ο Νέστωρ επιλέγει την πρεσβεία που θα σταλεί στον Αχιλλέα, ξεδιαλέγοντας τους πιο αρεστούς στον Πηλείδη ήρωες, ώστε να μεγιστοποιήσει την πιθανότητα επιτυχίας και συμβουλεύοντάς τους πώς θα μεταπείσουν τον Αχιλλέα. Στη Λ ραψωδία ο Νέστορας μακρηγορεί αυτάρεσκα για τα παλιά του κατορθώματα, όπως κάνει και σε αρκετά άλλα σημεία, στη συνέχεια πείθει τον Πάτροκλο να συμβουλεύσει τον Αχιλλέα με τα σωστά λόγια, ενώ στην Ψ μαθαίνει στον υιό του Αντίλοχο τα μυστικά της ισορροπίας στην αρματοδρομία και του πώς θα παρεκκλίνει το άρμα στην κλειστή στροφή ώστε να κερδίσει έδαφος χωρίς να παρεκτραπεί. Στη Ι ραψωδία ο γηραιός απαξιώνει τους πολεμοχαρείς άνδρες λέγοντας ότι «ακοινώνητος, άνομος και ανέστιος είναι εκείνος που τον επιδήμιο πόλεμο ερωτεύεται τον άγριο», ενώ στην αρχή της Ξ περιγράφεται η αναποφασιστικότητά του για το πώς θα ενεργήσει, αρχετυπικό χαρακτηριστικό του ζωδίου που εκπροσωπεί.


Εάν όμως στραφούμε στην πλευρά των Τρώων θα δούμε ότι υπάρχει και εκεί ένας ήρωας που φαίνεται να σχετίζεται με τον Ζυγό, συμβολίζοντας όμως την αρνητική πλευρά του ζωδίου. Πρόκειται για τον ωραιότατο στην όψη Αλέξανδρο, γνωστότερο ως Πάρη, διαχρονικό σύμβολο «γυναικομανίας», άκρατης επιθυμίας, ωραιοπάθειας και ατολμίας.
Οι δύο τόσο διαφορετικοί αλλά εξίσου αρχετυπικοί Ζυγοί της Ιλιάδας, ο γηραιός Νέστορας και ο νεαρός Αλέξανδρος, φαίνεται να σχετίζονται με την κρόνια και αφροδίσια διάσταση του ζωδίου αντίστοιχα (δηλαδή την πνευματική και αισθαντική φύση του ζωδίου), μιας και ο Κρόνος βρίσκεται σε έξαρση στον Ζυγό ενώ η Αφροδίτη τον κυβερνά.
Ο έτερος λοιπόν εκπρόσωπος του Ζυγού είναι ο Πάρης, ο υπαίτιος του Τρωικού Πολέμου. Οι πρώτοι μάλιστα που συσχέτισαν τον εν λόγω ήρωα με το ζώδιο του Ζυγού και το αρχέτυπο της Αφροδίτης ήταν οι αστρολόγοι Liz Greene και ο Howard Sasportas, στο κεφάλαιο περί Αφροδίτης του βιβλίου «The Inner Planets».

Ο Πάρης ήταν ένας ωραιότατος νεαρός πρίγκιπας φημισμένος για τη δίκαιη κρίση του. Σε αυτόν κατέφυγαν η Ήρα, η Αθηνά και η Αφροδίτη, κατόπιν συμβουλής του Δία, για να μάθουν ποια είναι η ομορφότερη. Αιτία του ανταγωνισμού τους αποτέλεσε το περίφημο «μήλον της Έριδος». Η διαβόητη Έρις, θεά της διχόνοιας, εξοργίστηκε που δεν καλέστηκε στον γάμο της Θέτιδας με τον Πηλέα και γι’ αυτό εναπόθεσε κρυφά στο κέντρο της τελετής ένα μήλο που έφερε επιγραφή «τη καλλίστη». Οι τρεις θεές αμέσως διεκδίκησαν τον τίτλο της ομορφότερης και ο Ζευς τις έστειλε στον Πάρη για να κρίνει ποια τον αξίζει περισσότερο. Οι Greene και Sasportas ορθώς συσχέτισαν τον Πάρη με τον Ζυγό και το πρόβλημα της Επιλογής. Η επιλογή του ήρωα είναι δύσκολη, διότι πρέπει να ζυγίσει πολλούς παράγοντες. Δεν θέλει να δυσαρεστήσει καμία από τις θεές, διότι γνωρίζει πως όποια κι αν επιλέξει οι άλλες δύο θα εξοργιστούν μαζί του και θα τον εκδικηθούν. Αρχικά επιχειρεί με διπλωματία να αποφύγει την απάντηση και στη συνέχεια προτείνει να μοιράσει το μήλο στα τρία όμως οι θεές του ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα τον αφήσουν ήσυχο εάν δεν δώσει μία απάντηση, προσφέροντάς του μάλιστα αξιοζήλευτα δώρα για να στρέψουν την κρίση του: η Ήρα του υπόσχεται πολιτική δύναμη και πλούτη, η Αθηνά του υπόσχεται πολεμική αρετή και σοφία, ενώ η Αφροδίτη του υπόσχεται την ομορφότερη γυναίκα. Τελικά ο πρίγκιπας πείθεται να απαντήσει θαμπωμένος από τα άφταστα κάλλη της Αφροδίτης αλλά και δελεασμένος από την προσφορά της, λόγω της αδυναμίας του στο γυναικείο φύλο (ο Όμηρος τον ονομάζει «γυναικομανή»). Η Αφροδίτη τηρεί την υπόσχεσή της και του δίνει την ωραιότερη γυναίκα του κόσμου, τη Σπαρτιάτισσα Ελένη, εμπνέοντάς της τέτοιο ερωτικό πάθος για εκείνον ώστε να εγκαταλείψει τον Μενέλαο για την Τροία.

Οι δύο εραστές περιγράφονται στην Ιλιάδα ως ευνοούμενοι και θύματα ταυτόχρονα της θεάς του έρωτα και ηθικής αυτουργού του Τρωικού Πολέμου, της Αφροδίτης, η οποία δεν σχετίζεται μονάχα με το κάλλος και την αρμονία αλλά και με το σφοδρό ερωτικό πάθος που αγνοεί κάθε ηθική αναστολή. Εδώ ακριβώς εντοπίζεται και η θεμελιώδης σχέση των αντιθέτων, της Αφροδίτης και του ¶ρη (γέννημα των οποίων ήταν η θεά Αρμονία), και του πώς η σκιώδης πλευρά της Αφροδίτης οδήγησε στο ξέσπασμα του Τρωικού Πολέμου (θεός ¶ρης). Η πλευρά αυτή φαίνεται και στον χρησμό που συνόδευσε τη γέννηση του αγαπημένου ήρωα της Αφροδίτης, του μοιραίου Πάρη, σύμφωνα με τον οποίον η Τροία θα καταστρεφόταν εξ αιτίας του όμορφου νεογέννητου. Οι γονείς του λυπήθηκαν να το σκοτώσουν οι ίδιοι προτιμώντας να το εγκαταλείψουν σε ένα δάσος, όμως αυτό για καλή του τύχη επιβίωσε χάρη σ’ έναν βοσκό.

Στην Ιλιάδα πάντως ο Αλέξανδρος περιγράφεται απεχθής ακόμα και μεταξύ των Τρώων εξ αιτίας του κακού που τους έφερε (το όνομά του σημαίνει αυτός που απωθεί τους άνδρες). Ουκ ολίγες φορές υβρίζεται από τον αδελφό του Έκτορα για μαλθακότητα και δειλία, όμως ο Πάρης του μαλακώνει την οργή με γλυκά έπη. Περιγράφεται «θεοειδής» και «άριστος στην όψη», νοιαζόμενος υπερβολικά για την εξωτερική του εμφάνιση, αλλά μάλλον αδιάφορος για τον πόλεμο, αποφεύγοντας τη μάχη σώμα με σώμα και προτιμώντας να τοξεύει από μακριά με ιδιαίτερη επιτυχία. Ηττάται κατά κράτος από τον Μενέλαο αλλά η Αφροδίτη τον γλιτώνει από τον θάνατο μεταφέροντάς τον στο παλάτι, ξαναδίνοντάς του την ωραιότατη εμφάνισή του, «λες και δεν ερχόταν από μονομαχία αλλά από χορό», και πείθοντας την Ελένη να πάει στο κρεβάτι μαζί του. Όπως εξάλλου η θεά που τον προστατεύει είναι αρμόδια για τα έργα του έρωτα και αναρμόδια για αυτά του πολέμου, κάτι που παρατηρεί και ο πατέρας της Ζευς, έτσι και ο αγαπημένος της ήρωας είναι αναρμόδιος για πολεμικά ζητήματα. Είναι φυγόμαχος και αταίριαστος με το πολεμικό κλίμα της Ιλιάδας, αποφεύγοντας την καταπόνηση και το ρίσκο της μάχης και αναλωνόμενος στις ηδονές του σώματος. Ο Φιλόστρατος μάλιστα σημειώνει στον «Ηρωϊκό» ότι ο Πάρης διέθετε εξαιρετική εξωτερική εμφάνιση την οποία θαύμαζαν όλοι αλλά και που θαύμαζε και ο ίδιος ο εαυτός του, παρομοιάζοντάς τον με παγώνι, λόγω της φιλαυτίας του! Για να φαίνεται ωραίος φρόντιζε τον εαυτό του, γυάλιζε τα νύχια των χεριών του και επιθεωρούσε από κάθε άποψη τα όπλα του, ενώ πάνω στους ώμους του είχε δέρματα λεοπαρδάλεων και δεν ανεχόταν να κατακάθεται σκόνη στα μαλλιά του ούτε όταν πολεμούσε»!

Αυτή ήταν εν ολίγοις η ανάλυση των δύο ηρώων της Ιλιάδας που εκδηλώνουν δύο διαφορετικά υποδείγματα Ζυγού, του γηραιού Νέστορα και του Πάρη.

[ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΚΟΥΚΛΑ]

Ωραίο το βιβλίο πάντως